Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hariciye Nazırlığı ya da Hariciye Nezareti Son dönem Osmanlı Hükümetlerinde devletin dış siyasetini yürütmekle görevli, günümüzdeki Dışişleri bakanlığı'na karşılık gelen kurumdur. İstanbul'da günümüzde İstanbul Valiliği işlevini gören Babıali binasında sadrazamlıkla aynı binayı paylaşmıştır.
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Kuruluş tarihi | 1836 |
| Önceki kurum | |
| Kapanış tarihi | 4 Kasım 1922 |
| Sonraki kurum | |
| Türü | Bakanlık |
| Bağlılığı | Sadaret |
| Adres | Bâb-ı Âli, İstanbul, Osmanlı Devleti |
19. yüzyıla kadar Osmanlı Devleti'nde dışişleri Reis-ül Küttablar tarafından yürütülürdü. Dış ülkelerle yapılan yazışmalardan ise Babıali Tercüme Odası sorumluydu. Osmanlı Devleti'nin Avrupa'dan aldığı borçların artması, Avrupa ülkelerinin Yunan Bağımsızlık Savaşında gözlendiği gibi Osmanlı Devleti'nin içişlerine karışmaya başlaması gibi nedenler Osmanlı Devleti'ni Avrupa başkentlerine elçiler göndermeye ve dış ilişkileri yönetecek bir devlet kuruluşu kurmaya zorladı. Padişah II. Mahmut'un yaptığı reformlar çerçevesinde 1835 yılında Reis-ül Küttablık, Umur-ı Hariciye Nazırlığı adıyla yeniden örgütlendi. 1836 yılında son Reis-ül Küttab Yozgatlı Akif Paşa'ya Hariciye Nazırı unvanı verildi ve elçilikler de bu daireye bağlandı.
Hariciye Nazırlığına ilk atanan devlet adamlarının çoğu Tercüme Odası'ndan yetişmiş kimselerdi. Bu kişilerin çoğu sadrazamlığa kadar yükselmiş, bazıları Hariciye Nazırlığı göreviyle sadrazamlık görevi arasında defalarca mekik dokumuşlardır. Örneğin Tanzimat'ın önde gelen devlet adamlarından Mustafa Reşit Paşa 4 kez Hariciye Nazırlığı, 6 kez de sadrazamlık görevinde bulunmuş. Tanzimat döneminin diğer önemli isimlerinden Âli Paşa 8 kez Hariciye Nazırlığı, 5 kez de sadrazamlık yapmış, Fuat Paşa ise 5 kez Hariciye Nazırlığı, 2 kez de sadrazamlık yapmıştır. 1844-1871 yılları arasındaki 25 yılda bu iki devlet adamı defalarca Hariciye Nazırlığı görevini yürüterek, bu kuruma karakterini kazandırmışlardır.
Hariciye Nezareti II. Abdülhamit'in padişahlık yıllarında 1885, 1889, 1900 ve 1902 yıllarında 4 kez Salname-i Umur-ı Nezaret-i Hariciyye adında yayınlanan Salnameler Hariciye Nazırlığı hakkında geniş bir bilgi kaynaklarıdır.
Müslüman olmayan Osmanlı devlet adamları da 4 kez Hariciye Nazırlığına getirilmiştir. 93 Harbi'nden sonra imzalanan Berlin Antlaşması'nın müzakerelerini yürüten Rum asıllı Aleksandros Karatodori ve Sava Paşa, 1879 yılında, Osmanlı Ermeni devlet adamı Gabriel Noradunkyan 1912 yılında, Katolik Rum devlet adamı Yusuf Franko Paşa ise 1919 yılında Hariciye Nazırlığı görevini yürütmüşlerdir.
4 Kasım 1922 tarihine kadar görev yapan Ahmed İzzet Paşa Osmanlı Devleti'nin en son Hariciye Nazırıdır. Cumhuriyet kurulduktan sonra Hariciye Nazırlığı Ankara'ya taşındı, önce Hariciye Vekaleti, sonra da Dışişleri Bakanlığı adını aldı.
Nazırlar listesi
- Akif Paşa (1836)
- Ahmed Hulusi Paşa (1836-1837)
- Mustafa Reşit Paşa (1837-1838)
- Mehmed Nuri Efendi (1838-1839)
- Mustafa Reşit Paşa (1839-1841)
- Sadık Rıfat Paşa (1841)
- İbrahim Sarim Paşa (1841-1843)
- Sadık Rıfat Paşa (1843-1844)
- Mehmed Şekib Efendi (1844)
- Mehmed Emin Âli Paşa (1844-1845)
- Mustafa Reşit Paşa (1845-1846)
- Mehmed Emin Âli Paşa (1846-1848)
- Sadık Rıfat Paşa (1848-1848)
- Mehmed Emin Âli Paşa (1848-1852)
- Keçecizade Fuat Paşa (1852-1853)
- Sadık Rıfat Paşa (1853)
- Mustafa Reşit Paşa (1853-1854)
- Mehmed Emin Âli Paşa (1854)
- Mehmed Esad Safvet Efendi (1854-1855) vekâleten
- Keçecizade Fuat Paşa (1855-1856)
- Mehmed Emin Âli Paşa (1856)
- İbrahim Edhem Paşa (1856-1857)
- Ali Galib Paşa (1857)
- Mehmed Emin Âli Paşa (1857)
- Keçecizade Fuat Paşa (1857-1858)
- Mahmud Nedim Paşa (1858-1860) vekâleten
- Mehmed Esad Safvet Efendi (1860) vekâleten
- Mehmed Emin Âli Paşa (1860-1861)
- Keçecizade Fuat Paşa (1861)
- Mehmed Emin Âli Paşa (1861-1867)
- Keçecizade Fuat Paşa (1867-1869)
- Mehmed Esad Safvet Paşa (1869)
- Mehmed Emin Âli Paşa (1869-1871)
- Server Paşa (1871-1872)
- Mehmed Cemil Paşa (1872)
- Halil Şerif Paşa (1872-1873)
- Mehmed Esad Saffet Paşa (1873)
- Mehmed Raşid Paşa (1873-1874)
- Ahmed Arifi Paşa (1874)
- Mehmed Esad Saffet Paşa (1874-1875)
- Mehmed Raşid Paşa (1875-1876)
- Mehmed Esad Saffet Paşa (1876-1877)
- Ahmed Arifi Paşa (1877)
- Server Paşa (1877-1878)
- Mehmed Esad Saffet Paşa (1878)
- Asım Mehmed Paşa (1878)
- Aleksandros Karatodori (1878-1879)
- Mehmed Esad Saffet Paşa (1879)
- Sava Paşa (1879-1880)
- Abidin Paşa (1880)
- Asım Mehmed Paşa (1880-1881)
- Kürt Said Paşa (1881-1882)
- Asım Mehmed Paşa (1882)
- Mehmed Esad Saffet Paşa (1882)
- Ahmed Arifi Paşa (1882-1884)
- Asım Mehmed Paşa (1884-1885)
- Kürt Said Paşa (1885-1896)
- Turhan Paşa (1896-1899)
- Said Halim Paşa (1899)
- Ahmed Tevfik Paşa (1899-1909)
- Mehmed Rifat Paşa (1909-1911)
- İbrahim Hakkı Paşa (1911)
- Mustafa Asım Bey (1911-1912)
- Gabriel Noradunkyan (1912-1913)
- Said Halim Paşa (1913-1915)
- Halil Bey (1915-1917)
- Ahmed Nesimi Bey (1917-1918)
- Mehmed Nabi Bey (1918)
- Mustafa Reşit Paşa (1918-1919)
- Yusuf Franko Paşa (1919)
- Damat Ferid Paşa (1919)
- Abdüllatif Safa Bey (1919)
- Mustafa Reşit Paşa (1919-1920)
- Abdüllatif Safa Bey (1920)
- Damat Ferid Paşa (1920)
- Abdüllatif Safa Bey (1920-1921)
- Ahmed İzzet Paşa (1921-1922)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hariciye Nazirligi ya da Hariciye Nezareti Son donem Osmanli Hukumetlerinde devletin dis siyasetini yurutmekle gorevli gunumuzdeki Disisleri bakanligi na karsilik gelen kurumdur Istanbul da gunumuzde Istanbul Valiligi islevini goren Babiali binasinda sadrazamlikla ayni binayi paylasmistir Hariciye NezaretiGenel bilgilerKurulus tarihi1836Onceki kurumRiyaset i KuttabKapanis tarihi4 Kasim 1922Sonraki kurumTurkiye Cumhuriyeti Disisleri BakanligiTuruBakanlikBagliligiSadaretAdresBab i Ali Istanbul Osmanli Devleti8 kez Hariciye Nazirligi yapmis olan Mehmed Emin Ali Pasa 19 yuzyila kadar Osmanli Devleti nde disisleri Reis ul Kuttablar tarafindan yurutulurdu Dis ulkelerle yapilan yazismalardan ise Babiali Tercume Odasi sorumluydu Osmanli Devleti nin Avrupa dan aldigi borclarin artmasi Avrupa ulkelerinin Yunan Bagimsizlik Savasinda gozlendigi gibi Osmanli Devleti nin icislerine karismaya baslamasi gibi nedenler Osmanli Devleti ni Avrupa baskentlerine elciler gondermeye ve dis iliskileri yonetecek bir devlet kurulusu kurmaya zorladi Padisah II Mahmut un yaptigi reformlar cercevesinde 1835 yilinda Reis ul Kuttablik Umur i Hariciye Nazirligi adiyla yeniden orgutlendi 1836 yilinda son Reis ul Kuttab Yozgatli Akif Pasa ya Hariciye Naziri unvani verildi ve elcilikler de bu daireye baglandi Hariciye Nazirligina ilk atanan devlet adamlarinin cogu Tercume Odasi ndan yetismis kimselerdi Bu kisilerin cogu sadrazamliga kadar yukselmis bazilari Hariciye Nazirligi goreviyle sadrazamlik gorevi arasinda defalarca mekik dokumuslardir Ornegin Tanzimat in onde gelen devlet adamlarindan Mustafa Resit Pasa 4 kez Hariciye Nazirligi 6 kez de sadrazamlik gorevinde bulunmus Tanzimat doneminin diger onemli isimlerinden Ali Pasa 8 kez Hariciye Nazirligi 5 kez de sadrazamlik yapmis Fuat Pasa ise 5 kez Hariciye Nazirligi 2 kez de sadrazamlik yapmistir 1844 1871 yillari arasindaki 25 yilda bu iki devlet adami defalarca Hariciye Nazirligi gorevini yuruterek bu kuruma karakterini kazandirmislardir Rum asilli Hariciye Naziri Aleksandros Karatodori Hariciye Nezareti II Abdulhamit in padisahlik yillarinda 1885 1889 1900 ve 1902 yillarinda 4 kez Salname i Umur i Nezaret i Hariciyye adinda yayinlanan Salnameler Hariciye Nazirligi hakkinda genis bir bilgi kaynaklaridir Musluman olmayan Osmanli devlet adamlari da 4 kez Hariciye Nazirligina getirilmistir 93 Harbi nden sonra imzalanan Berlin Antlasmasi nin muzakerelerini yuruten Rum asilli Aleksandros Karatodori ve Sava Pasa 1879 yilinda Osmanli Ermeni devlet adami Gabriel Noradunkyan 1912 yilinda Katolik Rum devlet adami Yusuf Franko Pasa ise 1919 yilinda Hariciye Nazirligi gorevini yurutmuslerdir 4 Kasim 1922 tarihine kadar gorev yapan Ahmed Izzet Pasa Osmanli Devleti nin en son Hariciye Naziridir Cumhuriyet kurulduktan sonra Hariciye Nazirligi Ankara ya tasindi once Hariciye Vekaleti sonra da Disisleri Bakanligi adini aldi Nazirlar listesiAkif Pasa 1836 Ahmed Hulusi Pasa 1836 1837 Mustafa Resit Pasa 1837 1838 Mehmed Nuri Efendi 1838 1839 Mustafa Resit Pasa 1839 1841 Sadik Rifat Pasa 1841 Ibrahim Sarim Pasa 1841 1843 Sadik Rifat Pasa 1843 1844 Mehmed Sekib Efendi 1844 Mehmed Emin Ali Pasa 1844 1845 Mustafa Resit Pasa 1845 1846 Mehmed Emin Ali Pasa 1846 1848 Sadik Rifat Pasa 1848 1848 Mehmed Emin Ali Pasa 1848 1852 Kececizade Fuat Pasa 1852 1853 Sadik Rifat Pasa 1853 Mustafa Resit Pasa 1853 1854 Mehmed Emin Ali Pasa 1854 Mehmed Esad Safvet Efendi 1854 1855 vekaleten Kececizade Fuat Pasa 1855 1856 Mehmed Emin Ali Pasa 1856 Ibrahim Edhem Pasa 1856 1857 Ali Galib Pasa 1857 Mehmed Emin Ali Pasa 1857 Kececizade Fuat Pasa 1857 1858 Mahmud Nedim Pasa 1858 1860 vekaleten Mehmed Esad Safvet Efendi 1860 vekaleten Mehmed Emin Ali Pasa 1860 1861 Kececizade Fuat Pasa 1861 Mehmed Emin Ali Pasa 1861 1867 Kececizade Fuat Pasa 1867 1869 Mehmed Esad Safvet Pasa 1869 Mehmed Emin Ali Pasa 1869 1871 Server Pasa 1871 1872 Mehmed Cemil Pasa 1872 Halil Serif Pasa 1872 1873 Mehmed Esad Saffet Pasa 1873 Mehmed Rasid Pasa 1873 1874 Ahmed Arifi Pasa 1874 Mehmed Esad Saffet Pasa 1874 1875 Mehmed Rasid Pasa 1875 1876 Mehmed Esad Saffet Pasa 1876 1877 Ahmed Arifi Pasa 1877 Server Pasa 1877 1878 Mehmed Esad Saffet Pasa 1878 Asim Mehmed Pasa 1878 Aleksandros Karatodori 1878 1879 Mehmed Esad Saffet Pasa 1879 Sava Pasa 1879 1880 Abidin Pasa 1880 Asim Mehmed Pasa 1880 1881 Kurt Said Pasa 1881 1882 Asim Mehmed Pasa 1882 Mehmed Esad Saffet Pasa 1882 Ahmed Arifi Pasa 1882 1884 Asim Mehmed Pasa 1884 1885 Kurt Said Pasa 1885 1896 Turhan Pasa 1896 1899 Said Halim Pasa 1899 Ahmed Tevfik Pasa 1899 1909 Mehmed Rifat Pasa 1909 1911 Ibrahim Hakki Pasa 1911 Mustafa Asim Bey 1911 1912 Gabriel Noradunkyan 1912 1913 Said Halim Pasa 1913 1915 Halil Bey 1915 1917 Ahmed Nesimi Bey 1917 1918 Mehmed Nabi Bey 1918 Mustafa Resit Pasa 1918 1919 Yusuf Franko Pasa 1919 Damat Ferid Pasa 1919 Abdullatif Safa Bey 1919 Mustafa Resit Pasa 1919 1920 Abdullatif Safa Bey 1920 Damat Ferid Pasa 1920 Abdullatif Safa Bey 1920 1921 Ahmed Izzet Pasa 1921 1922 Ayrica bakinizSon donem Osmanli HukumetiKaynakca Hariciye Nezareti 20 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2010 Osmanli Hariciye Salnameleri Ahmed Nezih Galitekin ISBN 975 350 127 7 Sicil i Osmani Mehmet Sureyya Bey Ataturk Anadolu da Tevfik Biyiklioglu Cagdas Matbaacilik ve Yayincilik Mayis 2000