Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Chieti (Napolice: Chiete), Orta İtalya'daki Abruzzo bölgesinin ve Chieti ili'nin merkezi olan şehir. Şehrin antik Grekçe ismi Theate (Yunanca: Θεατη) olup şehirde oturanlar "Theatine" olarak anılırlar.
| Chieti | |
|---|---|
Comune di Chieti | |
 | |
 Bayrak | |
  Chieti | |
| Ülke |  İtalya |
| Bölge | Abruzzo |
| İl | Chieti ili (CH) |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Diego Ferrara (PD) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 58,55 km² |
| Rakım | 330 m |
| Nüfus (31 Aralık 2018) | |
| • Toplam | 50,646 |
| • Yoğunluk | 870/km² |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
| Posta kodu | 66100 |
| Alan kodu | 0871 |
Resmî site www.comune.chieti.it | |
Coğrafi konum
Chieti şehri Roma'nın 200 km kuzeybatısında, merkezi-doğu Abruzzo'da, 330m rakımlı olan, kuzeyinde "Pescara Nehri" vadisi ve güneyde "Alento Nehri" vadisi bulunan bir tepe üzerinde kurulmuştur. Hem Adriyatik Denizi sahillerine yakınlığı; hem "Majella Masifi" ve "Gran Sasso Masifi"'ne yakınlığı ile çok zengin ve değişik dağlık manzaraları olduğu; hem de İtalya'nın ana ulaşım ağı üzerinde olması dolayısıyla şehrin coğrafi konumu çok uygun bir mevkidedir. Şehir Adriyatik Denizi ve Apeninler'deki kuzey-güney yönlü önemli tren hatları ve merkezi İtalya'da Adryiyatik tarafında bulunan A14 ve A25 otoyolları üzerindedir.
Şehir iki bölümden oluşmaktadır: "Yukarı Chieti (Alta Chieti)" ve Chieti Scalo. "Yukarı Chieti" şehrin en eski mahallelerinden oluşup şehrin orijinal olarak kurulduğu tepenin üzerinde bulunup birçok yüzlerce yıllık tarihsel kalıntıları ve tarihsel yapıları ihtiva etmektedir. "Chieti Scalo" şehrin yeni mahallelerini kapsamakta ve şehrin ticari merkezi ve üniversitesi bu bölümde bulunmaktadır.
İklim
Chieti şehrinin iklimi ılıman Akdeniz iklimidir. Şehir iklimi bir taraftan 20 km uzaklıkta olan Adriyatik Denizi, diğer taraftan 25–30 km uzaklıkta olan "Majella Masifi" dagları tarafından etkilenmektedir. Bu özellik dolayısıyla şehir maksimum ve minimum ısıları arasında çok büyük fark bulunmamakta ve yine gündüz ve gece ısıları çok değişik olmamaktadır.
En soğuk ay olan Ocak ayı sıcaklık ortalaması 6-7 °C; en yüksek 10,9 °C ve en düşük 4-5 °C olur. En sıcak ay olan Temmuzda ortalama ısı 20-21 °C olur. Kuzey Afrika'dan gelen rüzgâr tesriyle gece ısısı 20-21 °C olmaktadır. Yazın 45-50 gün ısı maksimum 30 °C olamakta ve bu sıcaklık yüksek nem ilke çok daha fazal hissedilmektedir. Fakat bazen sıcak ve kuru "Fon" rüzgârları şehrin yazlarına tesir yapmakta ve yazları "fon" estiği zamanlar ısı artmakta ve nisbi nem oranı düşmektedir.
Yağışlar Abruzzo'nun deniz sahillerinde bulunan bölgelerine kıyasla çok daha fazladır ve Chieti'de yağışlar güz ve kış (Ekim ve Kasim) aylarındadır. Bu aylarda şehirdeki yağışlar 80-100 gün gibi kısa bir zaman aralığında olduğu için bu yağışlarla birlikte büyük şimşekli ve gök gürültülü fırtınalar da çok görülmektedir. Yazın ise şehir genellikle kuru ve yağışsız geçmektedir. Fakat zaman zaman, özellikle Ağustos sonlarında, Kuzey Atlantikten Alpleri aşan siklonik basınç düşüklükleri dolayısıyla öğleden sonraları hava birden değişip şimşekli ve gök gürültülü fırtınalar ve yağmur görülmektedir.
| Chieti | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haz. | Tem. | Ağus. | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık |
| En yüksek ısı (°C) | 10,0 | 13,1 | 15,2 | 18,3 | 23,2 | 27,3 | 31,2 | 30,4 | 25,6 | 19,8 | 17,0 | 12,8 |
| En düşük ısı (°C) | 4,0 | 5,2 | 6,5 | 9,8 | 13,9 | 17,0 | 20,4 | 19,3 | 15,7 | 11,4 | 8,9 | 4,2 |
| Toplam aylik yağış ortalaması (mm) | 17.5 | 38.6 | 36.6 | 30.2 | 34.5 | 50.8 | 44.4 | 14.2 | 94.0 | 61.7 | 71.9 | 29.0 |
Demografi
Chieti'nin nüfusu (31.12.2009 tahminleri itibarıyla) 51.010 kişi olup nüfus yoğunluğu 945 kişi/km² olur. 19. ve 20. yüzyıl/da şehir nüfusunun gelişimi şu gösterimde incelenebilir:
Kişi
Komşu komünler
Chieti komunünün şu komünlerle ortak sınırları bulunur: Bucchianico, Casalincontrada, Cepagatti (PE), Francavilla al Mare, Manoppello (PE), Pescara (PE), Ripa Teatina, Rosciano (PE), San Giovanni Teatino, Torrevecchia Teatina
Görülecek yerler
- Katedral: İlk yapımı 1069 Gotik mimari stilinde ama bu yapımdan ancak mahzende bir kısmı kalmıştır. 14. yüzyılda katedral yeniden yapılmış ve çan kulesi büyültülmüştür. Fakat depremlerden dolayı bu binadan da küçük kısımları kalmış ve 17.-18. yüzyıl/ sonlarında yeniden Barok mimari stilinde yapılmıştır.
- Sacro Monte dei Morti
- San Francesco al Corso Kilisesi: yapımı 1239. Fakat ön cephesinde tamamlanmamış barok-stili ekler bulunmaktadır.
- Santa Chiara.
- Antik kalınıtılar: SS Pietro e Paolo kilisesi ve etrafında bulunan evlerin bodrum ve alt katları MÖ 1. yüzyılda yapılmış M. Vectius Marcellus tarafından yapılmış olan (ve ünlü eserinde adı geçen) büyük bir binadan kalan kalın antik tuğla duvarlar üzerindedir. Şehirde eski amfitiyatro kalıntısı da bulunur. Antik şehrin büyük su sarnıçlarının bulunduğu eski şehirde açıkça görülebilir. Antik Romalı "Campo Sportivo (Spor alani)"'nda günümüzde arkeolojik kazılar yapılmaktadır.
- Abruzzi Milli Arkeoloji Müzesi: "Villa Frigerii"
- "Costantino Barbella" Guzel Sanatlar Müzesi:
- "La Civitella" Arkeoloji Müzesi:
- Piskoposluk Theatine Müzesi
Yüksek eğitim
Chieti ve Pescara G. d'Annunzio Üniversitesi: Chieti ve Pescara'da 1965'te kurulmuştur ve yaklaşık 35.000 öğrenicisi vardır. Üniversitenin Chieti Kampüsü "Chieti Scala" bölgesinde kuruludur. Rektörluk ve üniversite merkezi idare bölümleri binaları ile üniversitenin 12 fakültesinden 8 tanesi (Eczacılık; Tıp ve Cerrahi; Psikoloji; Beden Eğitimi; Fen Eğitimi; Matematik, Fizik ve Biyoloji ve Sosyal Bilimler) Chieti kampüsünde konumludur.
Resimler
-
![image]()
Chieti - Yukari Chieti merkezi -
![image]()
Chieti - Katedral Can kulesi -
![image]()
Chieti - kilise -
![image]()
Chieti - kilise -
![image]()
Chieti - sokak -
![image]()
Chieti - kışın fiskiye-cesme
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kaynak İtalyanca Wikipedia [1] 24 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve İspanyolca Wikipedia [2] 4 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Chieti maddeleri
- İtalyanca Wikipedia "Chieti" maddesi 24 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Chieti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Chieti Belediyesi resmi websitesi 19 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Chieti Napolice Chiete Orta Italya daki Abruzzo bolgesinin ve Chieti ili nin merkezi olan sehir Sehrin antik Grekce ismi Theate Yunanca 8eath olup sehirde oturanlar Theatine olarak anilirlar ChietiKomunComune di ChietiBayrakChietiUlkeItalyaBolgeAbruzzoIlChieti ili CH Idare Belediye BaskaniDiego Ferrara PD Yuzolcumu Toplam58 55 km Rakim330 mNufus 31 Aralik 2018 Toplam50 646 Yogunluk870 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu66100Alan kodu0871Resmi site www comune chieti itCografi konumChieti beldesinin Chieti ili icindeki konumu Chieti sehri Roma nin 200 km kuzeybatisinda merkezi dogu Abruzzo da 330m rakimli olan kuzeyinde Pescara Nehri vadisi ve guneyde Alento Nehri vadisi bulunan bir tepe uzerinde kurulmustur Hem Adriyatik Denizi sahillerine yakinligi hem Majella Masifi ve Gran Sasso Masifi ne yakinligi ile cok zengin ve degisik daglik manzaralari oldugu hem de Italya nin ana ulasim agi uzerinde olmasi dolayisiyla sehrin cografi konumu cok uygun bir mevkidedir Sehir Adriyatik Denizi ve Apeninler deki kuzey guney yonlu onemli tren hatlari ve merkezi Italya da Adryiyatik tarafinda bulunan A14 ve A25 otoyollari uzerindedir Sehir iki bolumden olusmaktadir Yukari Chieti Alta Chieti ve Chieti Scalo Yukari Chieti sehrin en eski mahallelerinden olusup sehrin orijinal olarak kuruldugu tepenin uzerinde bulunup bircok yuzlerce yillik tarihsel kalintilari ve tarihsel yapilari ihtiva etmektedir Chieti Scalo sehrin yeni mahallelerini kapsamakta ve sehrin ticari merkezi ve universitesi bu bolumde bulunmaktadir IklimChieti sehrinin iklimi iliman Akdeniz iklimidir Sehir iklimi bir taraftan 20 km uzaklikta olan Adriyatik Denizi diger taraftan 25 30 km uzaklikta olan Majella Masifi daglari tarafindan etkilenmektedir Bu ozellik dolayisiyla sehir maksimum ve minimum isilari arasinda cok buyuk fark bulunmamakta ve yine gunduz ve gece isilari cok degisik olmamaktadir En soguk ay olan Ocak ayi sicaklik ortalamasi 6 7 C en yuksek 10 9 C ve en dusuk 4 5 C olur En sicak ay olan Temmuzda ortalama isi 20 21 C olur Kuzey Afrika dan gelen ruzgar tesriyle gece isisi 20 21 C olmaktadir Yazin 45 50 gun isi maksimum 30 C olamakta ve bu sicaklik yuksek nem ilke cok daha fazal hissedilmektedir Fakat bazen sicak ve kuru Fon ruzgarlari sehrin yazlarina tesir yapmakta ve yazlari fon estigi zamanlar isi artmakta ve nisbi nem orani dusmektedir Yagislar Abruzzo nun deniz sahillerinde bulunan bolgelerine kiyasla cok daha fazladir ve Chieti de yagislar guz ve kis Ekim ve Kasim aylarindadir Bu aylarda sehirdeki yagislar 80 100 gun gibi kisa bir zaman araliginda oldugu icin bu yagislarla birlikte buyuk simsekli ve gok gurultulu firtinalar da cok gorulmektedir Yazin ise sehir genellikle kuru ve yagissiz gecmektedir Fakat zaman zaman ozellikle Agustos sonlarinda Kuzey Atlantikten Alpleri asan siklonik basinc dusuklukleri dolayisiyla ogleden sonralari hava birden degisip simsekli ve gok gurultulu firtinalar ve yagmur gorulmektedir Chieti Ocak Subat Mart Nisan Mayis Haz Tem Agus Eylul Ekim Kasim AralikEn yuksek isi C 10 0 13 1 15 2 18 3 23 2 27 3 31 2 30 4 25 6 19 8 17 0 12 8En dusuk isi C 4 0 5 2 6 5 9 8 13 9 17 0 20 4 19 3 15 7 11 4 8 9 4 2Toplam aylik yagis ortalamasi mm 17 5 38 6 36 6 30 2 34 5 50 8 44 4 14 2 94 0 61 7 71 9 29 0DemografiChieti nin nufusu 31 12 2009 tahminleri itibariyla 51 010 kisi olup nufus yogunlugu 945 kisi km olur 19 ve 20 yuzyil da sehir nufusunun gelisimi su gosterimde incelenebilir KisiKomsu komunlerChieti komununun su komunlerle ortak sinirlari bulunur Bucchianico Casalincontrada Cepagatti PE Francavilla al Mare Manoppello PE Pescara PE Ripa Teatina Rosciano PE San Giovanni Teatino Torrevecchia TeatinaGorulecek yerlerKatedral Ilk yapimi 1069 Gotik mimari stilinde ama bu yapimdan ancak mahzende bir kismi kalmistir 14 yuzyilda katedral yeniden yapilmis ve can kulesi buyultulmustur Fakat depremlerden dolayi bu binadan da kucuk kisimlari kalmis ve 17 18 yuzyil sonlarinda yeniden Barok mimari stilinde yapilmistir Sacro Monte dei Morti San Francesco al Corso Kilisesi yapimi 1239 Fakat on cephesinde tamamlanmamis barok stili ekler bulunmaktadir Santa Chiara Antik kalinitilar SS Pietro e Paolo kilisesi ve etrafinda bulunan evlerin bodrum ve alt katlari MO 1 yuzyilda yapilmis M Vectius Marcellus tarafindan yapilmis olan ve unlu eserinde adi gecen buyuk bir binadan kalan kalin antik tugla duvarlar uzerindedir Sehirde eski amfitiyatro kalintisi da bulunur Antik sehrin buyuk su sarniclarinin bulundugu eski sehirde acikca gorulebilir Antik Romali Campo Sportivo Spor alani nda gunumuzde arkeolojik kazilar yapilmaktadir Abruzzi Milli Arkeoloji Muzesi Villa Frigerii Costantino Barbella Guzel Sanatlar Muzesi La Civitella Arkeoloji Muzesi Piskoposluk Theatine MuzesiYuksek egitimChieti ve Pescara G d Annunzio Universitesi Chieti ve Pescara da 1965 te kurulmustur ve yaklasik 35 000 ogrenicisi vardir Universitenin Chieti Kampusu Chieti Scala bolgesinde kuruludur Rektorluk ve universite merkezi idare bolumleri binalari ile universitenin 12 fakultesinden 8 tanesi Eczacilik Tip ve Cerrahi Psikoloji Beden Egitimi Fen Egitimi Matematik Fizik ve Biyoloji ve Sosyal Bilimler Chieti kampusunde konumludur ResimlerChieti Chieti panoramasiChieti Yukari Chieti merkezi Chieti Katedral Can kulesi Chieti kilise Chieti kilise Chieti sokak Chieti kisin fiskiye cesmeAyrica bakinizAbruzzo Chieti iliKaynakca Kaynak Italyanca Wikipedia 1 24 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ve Ispanyolca Wikipedia 2 4 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Chieti maddeleri Italyanca Wikipedia Chieti maddesi 24 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Dis baglantilarWikimedia Commons ta Chieti ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Chieti Belediyesi resmi websitesi 19 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca