Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Chikungunya, Chikungunya virüsünün (CHIKV) neden olduğu bir enfeksiyondur. Semptomlar ateş ve eklem ağrılarını içerir . Bunlar tipik olarak maruziyetten iki ila on iki gün sonra ortaya çıkar. Diğer semptomlar arasında baş ağrısı, kas ağrısı, eklem şişmesi ve kızarıklık sayılabilir. Semptomlar genellikle bir hafta içinde düzelir; ancak bazen eklem ağrısı aylarca veya yıllarca sürebilir. Ölüm riski 1000'de 1 civarındadır. Çok genç, yaşlı ve diğer sağlık sorunları olanlar daha ciddi hastalık riski altındadır.
Virüs insanlar arasında iki tür sivrisinek tarafından yayılır: Aedes albopictus ve . Bu sivrisinekler genelde gündüzleri ısırırlar.Virüs, kuşlar ve kemirgenler de dahil olmak üzere birçok hayvanda bulunabilir. Teşhis, virüs RNA'sının veya virüse karşı gelişen antikorların kanda test edilmesiyle yapılır. Belirtiler dang humması ve Zika ateşi ile karıştırılabilir. Çoğu insanın tek bir enfeksiyondan sonra bağışıklık kazandığına inanılmaktadır.
Hastalığı önlemenin en iyi yolu genel sivrisinek kontrolü ve hastalığın yaygın olduğu bölgelerde ısırıklardan kaçınmaktır. Bu kısmen sivrisineklerin suya erişimini azaltarak ve böcek kovucu ve sineklik kullanımıyla sağlanabilir. 2016 itibarıyla aşısı ve spesifik bir tedavisi yoktur. Öneriler, ateş ve eklem ağrısına yardımcı olacak dinlenme, sıvılar ve destekleyici ilaçları içerir.
Hastalık tipik olarak Afrika ve Asya'da görülmekte iken, 2000'li yıllardan beri Avrupa ve Amerika'da salgınlar rapor edilmiştir. 2014 yılında bir milyondan fazla şüpheli vaka meydana geldi. 2014 yılında Amerika Birleşik Devletleri Florida'da görüldü ancak 2016 itibarıyla başka bir vaka görülmedi. Hastalık ilk olarak 1952 yılında Tanzanya'da tanımlanmıştır. Hastalık ismi Kimakonde dilinden gelir ve "çarpık olmak" anlamına gelir.
Belirti ve bulgular
Kuluçka süresi bir ila on iki gün arasında değişir ve tipik olarak üç ila yedi gün arasındadır. Enfekte olanların %72 ila %97'si semptomlar geliştirecektir. Karakteristik semptomlar arasında ani başlangıçlı yüksek ateş, eklem ağrısı ve döküntü bulunur. Baş ağrısı, yorgunluk, sindirim şikayetleri ve konjonktivit gibi başka semptomlar da ortaya çıkabilir. Son salgınlar sırasında edinilen bilgiler, chikungunya ateşinin akut hastalık evresinin yanı sıra kronik bir evreyle de sonuçlanabileceğini düşündürmektedir.
Etken
Viroloji
Chikungunya virüsü (CHIKV), alfavirüs cinsi ve Togavırıdae ailesinin bir üyesidir. İlk olarak 1953'te Tanzanya'da izole edildi ve yaklaşık 11.6 kb'lik pozitif polariteli tek sarmallı bir genoma sahip bir RNA virüsüdür. Semliki Forest virüs kompleksinin bir üyesidir ve Ross River virüsü, O'nyong'nyong virüsü ve Semliki Forest virüsü ile yakından ilişkilidir.Eklem bacaklılar, yani sivrisinekler tarafından bulaştığından, aynı zamanda arbovirus (ar thropod- bo rne virüsü) şekilde de ifade edilebilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde, kategori B öncelikli patojendir ve çalışılması biyogüvenlik düzeyi III önlemleri gerektirir.
Tedavi
Şu anda chikungunya için özel bir tedavi mevcut değildir.Destekleyici bakım önerilir ve ateş ve eklem şişliğinin semptomatik tedavisi, naproksen gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaçların, parasetamol (asetaminofen) gibi aspirin olmayan analjeziklerin ve sıvıların kullanımını içerir. Kanama riskinin artması nedeniyle aspirin önerilmez. Anti-inflamatuar etkilere rağmen, kortikosteroidler immünosupresyona neden olabileceği ve enfeksiyonu kötüleştirebileceği için hastalığın akut fazında önerilmemektedir.
Kaynakça
- ^ a b c d . WHO. April 2016. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2016. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "WHO2016" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c . CDC. 6 Nisan 2016. 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2016. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "CDC2016Sym" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "Long-term sequelae of chikungunya virus disease: A systematic review". Travel Medicine and Infectious Disease. 15: 8-22. January 2017. doi:10.1016/j.tmaid.2017.01.004. (PMID) 28163198.
- ^ a b c "Chikungunya virus infection: an overview". The New Microbiologica. 36 (3): 211-27. July 2013. (PMID) 23912863. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Cag2013" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ . CDC. 26 Şubat 2016. 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2016.
- ^ "Chikungunya virus in the Americas--what a vectorborne pathogen can do". The New England Journal of Medicine. 371 (10): 887-9. September 2014. doi:10.1056/NEJMp1407698. (PMC) 4624217 $2. (PMID) 25184860.
- ^ . CDC. 20 Eylül 2016. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2016.
- ^ "Chikungunya fever: epidemiology, clinical syndrome, pathogenesis and therapy". Antiviral Research. 99 (3): 345-70. September 2013. doi:10.1016/j.antiviral.2013.06.009. (PMC) 7114207 $2. (PMID) 23811281.[]
- ^ "Changing patterns of chikungunya virus: re-emergence of a zoonotic arbovirus". The Journal of General Virology. 88 (Pt 9): 2363-77. September 2007. doi:10.1099/vir.0.82858-0. (PMID) 17698645.
- ^ a b "Chikungunya: a re-emerging virus". Lancet. 379 (9816): 662-71. February 2012. doi:10.1016/S0140-6736(11)60281-X. (PMID) 22100854. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "BurtRolph2012" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "Chikungunya virus and prospects for a vaccine". Expert Review of Vaccines. 11 (9): 1087-101. September 2012. doi:10.1586/erv.12.84. (PMC) 3562718 $2. (PMID) 23151166.
- ^ "Evolutionary relationships and systematics of the alphaviruses". Journal of Virology. 75 (21): 10118-31. November 2001. doi:10.1128/JVI.75.21.10118-10131.2001. (PMC) 114586 $2. (PMID) 11581380.
- ^ . 5 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
- ^ (PDF). 14 Ekim 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2014.
- ^ . (ECDC). 19 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2013.
Dış bağlantılar
- Chikungunya bilgi formu 27 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . —Dünya Sağlık Örgütü'nden (WHO)
- Chikungunya salgınları 9 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . —Dünya Sağlık Örgütü'nden (WHO)
- Togaviridae 28 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . — Virüs Patojen Veritabanı ve Analiz Kaynağından (ViPR)
- . European Centre for Disease Prevention and Control. 23 Ocak 2008. 5 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2013.
- Küba'da Chikungunya 18 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Chikungunya Chikungunya virusunun CHIKV neden oldugu bir enfeksiyondur Semptomlar ates ve eklem agrilarini icerir Bunlar tipik olarak maruziyetten iki ila on iki gun sonra ortaya cikar Diger semptomlar arasinda bas agrisi kas agrisi eklem sismesi ve kizariklik sayilabilir Semptomlar genellikle bir hafta icinde duzelir ancak bazen eklem agrisi aylarca veya yillarca surebilir Olum riski 1000 de 1 civarindadir Cok genc yasli ve diger saglik sorunlari olanlar daha ciddi hastalik riski altindadir Virus insanlar arasinda iki tur sivrisinek tarafindan yayilir Aedes albopictus ve Bu sivrisinekler genelde gunduzleri isirirlar Virus kuslar ve kemirgenler de dahil olmak uzere bircok hayvanda bulunabilir Teshis virus RNA sinin veya viruse karsi gelisen antikorlarin kanda test edilmesiyle yapilir Belirtiler dang hummasi ve Zika atesi ile karistirilabilir Cogu insanin tek bir enfeksiyondan sonra bagisiklik kazandigina inanilmaktadir Hastaligi onlemenin en iyi yolu genel sivrisinek kontrolu ve hastaligin yaygin oldugu bolgelerde isiriklardan kacinmaktir Bu kismen sivrisineklerin suya erisimini azaltarak ve bocek kovucu ve sineklik kullanimiyla saglanabilir 2016 itibariyla asisi ve spesifik bir tedavisi yoktur Oneriler ates ve eklem agrisina yardimci olacak dinlenme sivilar ve destekleyici ilaclari icerir Hastalik tipik olarak Afrika ve Asya da gorulmekte iken 2000 li yillardan beri Avrupa ve Amerika da salginlar rapor edilmistir 2014 yilinda bir milyondan fazla supheli vaka meydana geldi 2014 yilinda Amerika Birlesik Devletleri Florida da goruldu ancak 2016 itibariyla baska bir vaka gorulmedi Hastalik ilk olarak 1952 yilinda Tanzanya da tanimlanmistir Hastalik ismi Kimakonde dilinden gelir ve carpik olmak anlamina gelir Belirti ve bulgularKulucka suresi bir ila on iki gun arasinda degisir ve tipik olarak uc ila yedi gun arasindadir Enfekte olanlarin 72 ila 97 si semptomlar gelistirecektir Karakteristik semptomlar arasinda ani baslangicli yuksek ates eklem agrisi ve dokuntu bulunur Bas agrisi yorgunluk sindirim sikayetleri ve konjonktivit gibi baska semptomlar da ortaya cikabilir Son salginlar sirasinda edinilen bilgiler chikungunya atesinin akut hastalik evresinin yani sira kronik bir evreyle de sonuclanabilecegini dusundurmektedir EtkenViroloji Chikungunya virusu CHIKV alfavirus cinsi ve Togaviridae ailesinin bir uyesidir Ilk olarak 1953 te Tanzanya da izole edildi ve yaklasik 11 6 kb lik pozitif polariteli tek sarmalli bir genoma sahip bir RNA virusudur Semliki Forest virus kompleksinin bir uyesidir ve Ross River virusu O nyong nyong virusu ve Semliki Forest virusu ile yakindan iliskilidir Eklem bacaklilar yani sivrisinekler tarafindan bulastigindan ayni zamanda arbovirus ar thropod bo rne virusu sekilde de ifade edilebilir Amerika Birlesik Devletleri nde kategori B oncelikli patojendir ve calisilmasi biyoguvenlik duzeyi III onlemleri gerektirir TedaviSu anda chikungunya icin ozel bir tedavi mevcut degildir Destekleyici bakim onerilir ve ates ve eklem sisliginin semptomatik tedavisi naproksen gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaclarin parasetamol asetaminofen gibi aspirin olmayan analjeziklerin ve sivilarin kullanimini icerir Kanama riskinin artmasi nedeniyle aspirin onerilmez Anti inflamatuar etkilere ragmen kortikosteroidler immunosupresyona neden olabilecegi ve enfeksiyonu kotulestirebilecegi icin hastaligin akut fazinda onerilmemektedir Kaynakca a b c d WHO April 2016 27 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2016 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi WHO2016 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c CDC 6 Nisan 2016 21 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2016 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi CDC2016Sym adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Long term sequelae of chikungunya virus disease A systematic review Travel Medicine and Infectious Disease 15 8 22 January 2017 doi 10 1016 j tmaid 2017 01 004 PMID 28163198 a b c Chikungunya virus infection an overview The New Microbiologica 36 3 211 27 July 2013 PMID 23912863 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Cag2013 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme CDC 26 Subat 2016 15 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2016 Chikungunya virus in the Americas what a vectorborne pathogen can do The New England Journal of Medicine 371 10 887 9 September 2014 doi 10 1056 NEJMp1407698 PMC 4624217 2 PMID 25184860 CDC 20 Eylul 2016 18 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2016 Chikungunya fever epidemiology clinical syndrome pathogenesis and therapy Antiviral Research 99 3 345 70 September 2013 doi 10 1016 j antiviral 2013 06 009 PMC 7114207 2 PMID 23811281 olu kirik baglanti Changing patterns of chikungunya virus re emergence of a zoonotic arbovirus The Journal of General Virology 88 Pt 9 2363 77 September 2007 doi 10 1099 vir 0 82858 0 PMID 17698645 a b Chikungunya a re emerging virus Lancet 379 9816 662 71 February 2012 doi 10 1016 S0140 6736 11 60281 X PMID 22100854 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi BurtRolph2012 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Chikungunya virus and prospects for a vaccine Expert Review of Vaccines 11 9 1087 101 September 2012 doi 10 1586 erv 12 84 PMC 3562718 2 PMID 23151166 Evolutionary relationships and systematics of the alphaviruses Journal of Virology 75 21 10118 31 November 2001 doi 10 1128 JVI 75 21 10118 10131 2001 PMC 114586 2 PMID 11581380 5 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2020 PDF 14 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Ocak 2014 ECDC 19 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Aralik 2013 Dis baglantilarChikungunya bilgi formu 27 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dunya Saglik Orgutu nden WHO Chikungunya salginlari 9 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dunya Saglik Orgutu nden WHO Togaviridae 28 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Virus Patojen Veritabani ve Analiz Kaynagindan ViPR European Centre for Disease Prevention and Control 23 Ocak 2008 5 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2013 Kuba da Chikungunya 18 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde