Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Parola, bilgisayarda veya çevrimiçi hesaplarda oturum açmak ve başka kullanıcıların erişimini engellemek için kullanılan gizli anahtarlara denir.
İlgili Terimler
- Şifre: Gizli haberleşmeye yarayan işaretlerin tümü, kod. Gizliliği olan kasa, kapı, çanta vb. şeylerin açılması için gereken rakamlar.
- Pin(Personal identification number): Kişisel Tanıtım Numarası 4 ya da 6 rakamlı kişisel tanıtma numarasından oluşur.
- TAN (Transaction authentication number): Banka İşlemleri Onaylama Numaraları: İnternet bankacılığında banka işlemlerini yapmak için tek sefer kullanılan parolalardır.
En güvenli parolalar büyük küçük harf, rakam ve simgelerin birleşiminden oluşur. Harf, rakam ve simgelerin birleşiminden oluşan 16 haneli bir şifrenin çözülmesi imkansıza yakındır. Şirketler ya da programlar gibi üst düzey güvenliğe ihtiyaç duyulan ortamlarda şifre üreteçleri kullanılır. Bu üreteçler her kullanım için ayrı şifreler üretir. Güvenli bir şifre tahmin edilmez olmasının yanı sıra hatırlanabilir olmalıdır. Kişisel kullanımlar için 8 haneli şifreler yeterli olmaktadır. Matematiksel olasılıklara göre rakam, büyük-küçük harf ve sembollerden oluşan 8 haneli bir şifreyi normal bir bilgisayarın çözmesi 6 yıl alacaktır. Örneğin 2 işaretten oluşan bir parola olduğunu varsayalım. A’dan Z’ye bir harf, 0’dan 9’a kadar da bir rakam kullanılmışsa, bir bilgisayar üzerinde çalışan bir şifre kırıcı sistemin bu şifreyi bulması birkaç saniye alır çünkü toplam olasılık 3844'tür.
Şifreyi çözmek için
uzunluk maksimum süre →(Klavyenin saniyede 1 Milyon kere tuşlandığı kabul edilirse)
- 3 haneli→yaklaşık 0,2 Saniye
- 5 haneli→yaklaşık 14 Dakika
- 58 haneli→yaklaşık 53.252 Saat
- 510 haneli→yaklaşık 1.179.469 Hafta
- 512 haneli→yaklaşık 84.168.853 Yıl
- 515 haneli→yaklaşık 19.104.730.610.573 Yıl
Parolaların tahmininde insan psikolojisi ve davranışları da hesaba katılmaktadır. Örneğin telefon numaraları, banka hesap numaraları, bir takım popüler sözcükler, e-posta, ev adreslerinden bölümler ya da kullanıcı adı öncelikli olarak denenir. Şifreye ulaşmak isteyen kişi ya da bilgisayar makine için kimin hesabına ulaşıldığı önemli değildir; herhangi bir kullanıcıdan sisteme girmek yeterlidir. Özellikle iş yerlerinde iş yerinin sistemine girilmesini engellemek için karmaşık parolalar üretilip kullanılmaktadır. Şifrelerin ayda bir değiştirilmesi ya da tek seferlik şifre üreteçlerinin kullanılması yaygındır.
Güvenli bir parola nasıl oluşturulur
- Parola uzunluğu: Parolalar 8 veya daha fazla karakterden oluşmalıdır. En uygunu,14 karakter ve fazlasıdır.
- Şifre içerisinde mantıklı veya anlamlı kelimeler kullanmamak. (Örnek olarak 6aF92dF64ySU1 şifresindeki SU kelimesi sifrenin bulunması kolaylastırabilcek unsurlardandır.)
- Harfler, sayılar ve simgelerin bir birleşimi kullanılmalıdır; parolada ne kadar farklı türde karakter olursa, parolanın tahmin edilmesi o kadar zorlaşır.
- Parola sahibi tarafından anımsanması kolay; ancak başkaları tarafından tahmin edilmesi zor sözcük ve deyimler kullanılabilir.
- Bilgisayarların sözlük taramasıyla bulabileceği sözcüklerden kaçınılmalıdır.
- Film isimleri, ünlü sözler, doğum tarihleri kullanılmamalıdır.
- Farklı yerlere aynı parolaları vermekten kaçınılmalıdır.
Örnek
Bir alışveriş sitesinde parola oluşturma senaryosu olsun. O siteyi ya da alışverişi hatırlatacak bir cümle seçilebilir: "Ben Sabah Alışveriş Yaparken Okuldan Tanıdığım Eski Bir Arkadaşımı Gördüm". Bu sözcüklerin baş harflerini alındığında: BSAYOTEBAG şifresi oluşur. Bazı harfleri kendilerini anımsatacak sayılarla değiştirebiliriz: 3S4Y0TEBA6. Kimi büyük harfi de küçük harflerle değiştirebiliriz: 3S4y0tEbA6. Son olarak da tam ortasına bir sembol eklenebilir 3S4y0/tEbA6. Bu örnekte oluşan şifre tahmin edilmesi neredeyse imkansız olduğu halde, ilk başlanan cümle bilindikten sonra şifre sahibi tarafından tekrar hatırlanması mümkündür.
Kaynakça
- ^ . support.google.com. 29 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2021.
Dış bağlantılar
- Güçlü parolalar: Oluşturma ve kullanma 18 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mayis 2021 Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Parola haber gazete kitap akademik JSTOR Mayis 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Parola bilgisayarda veya cevrimici hesaplarda oturum acmak ve baska kullanicilarin erisimini engellemek icin kullanilan gizli anahtarlara denir Ilgili TerimlerSifre Gizli haberlesmeye yarayan isaretlerin tumu kod Gizliligi olan kasa kapi canta vb seylerin acilmasi icin gereken rakamlar Pin Personal identification number Kisisel Tanitim Numarasi 4 ya da 6 rakamli kisisel tanitma numarasindan olusur TAN Transaction authentication number Banka Islemleri Onaylama Numaralari Internet bankaciliginda banka islemlerini yapmak icin tek sefer kullanilan parolalardir En guvenli parolalar buyuk kucuk harf rakam ve simgelerin birlesiminden olusur Harf rakam ve simgelerin birlesiminden olusan 16 haneli bir sifrenin cozulmesi imkansiza yakindir Sirketler ya da programlar gibi ust duzey guvenlige ihtiyac duyulan ortamlarda sifre uretecleri kullanilir Bu uretecler her kullanim icin ayri sifreler uretir Guvenli bir sifre tahmin edilmez olmasinin yani sira hatirlanabilir olmalidir Kisisel kullanimlar icin 8 haneli sifreler yeterli olmaktadir Matematiksel olasiliklara gore rakam buyuk kucuk harf ve sembollerden olusan 8 haneli bir sifreyi normal bir bilgisayarin cozmesi 6 yil alacaktir Ornegin 2 isaretten olusan bir parola oldugunu varsayalim A dan Z ye bir harf 0 dan 9 a kadar da bir rakam kullanilmissa bir bilgisayar uzerinde calisan bir sifre kirici sistemin bu sifreyi bulmasi birkac saniye alir cunku toplam olasilik 3844 tur Sifreyi cozmek icinuzunluk maksimum sure Klavyenin saniyede 1 Milyon kere tuslandigi kabul edilirse 3 haneli yaklasik 0 2 Saniye 5 haneli yaklasik 14 Dakika 58 haneli yaklasik 53 252 Saat 510 haneli yaklasik 1 179 469 Hafta 512 haneli yaklasik 84 168 853 Yil 515 haneli yaklasik 19 104 730 610 573 Yil Parolalarin tahmininde insan psikolojisi ve davranislari da hesaba katilmaktadir Ornegin telefon numaralari banka hesap numaralari bir takim populer sozcukler e posta ev adreslerinden bolumler ya da kullanici adi oncelikli olarak denenir Sifreye ulasmak isteyen kisi ya da bilgisayar makine icin kimin hesabina ulasildigi onemli degildir herhangi bir kullanicidan sisteme girmek yeterlidir Ozellikle is yerlerinde is yerinin sistemine girilmesini engellemek icin karmasik parolalar uretilip kullanilmaktadir Sifrelerin ayda bir degistirilmesi ya da tek seferlik sifre ureteclerinin kullanilmasi yaygindir Guvenli bir parola nasil olusturulurParola uzunlugu Parolalar 8 veya daha fazla karakterden olusmalidir En uygunu 14 karakter ve fazlasidir Sifre icerisinde mantikli veya anlamli kelimeler kullanmamak Ornek olarak 6aF92dF64ySU1 sifresindeki SU kelimesi sifrenin bulunmasi kolaylastirabilcek unsurlardandir Harfler sayilar ve simgelerin bir birlesimi kullanilmalidir parolada ne kadar farkli turde karakter olursa parolanin tahmin edilmesi o kadar zorlasir Parola sahibi tarafindan animsanmasi kolay ancak baskalari tarafindan tahmin edilmesi zor sozcuk ve deyimler kullanilabilir Bilgisayarlarin sozluk taramasiyla bulabilecegi sozcuklerden kacinilmalidir Film isimleri unlu sozler dogum tarihleri kullanilmamalidir Farkli yerlere ayni parolalari vermekten kacinilmalidir Ornek Bir alisveris sitesinde parola olusturma senaryosu olsun O siteyi ya da alisverisi hatirlatacak bir cumle secilebilir Ben Sabah Alisveris Yaparken Okuldan Tanidigim Eski Bir Arkadasimi Gordum Bu sozcuklerin bas harflerini alindiginda BSAYOTEBAG sifresi olusur Bazi harfleri kendilerini animsatacak sayilarla degistirebiliriz 3S4Y0TEBA6 Kimi buyuk harfi de kucuk harflerle degistirebiliriz 3S4y0tEbA6 Son olarak da tam ortasina bir sembol eklenebilir 3S4y0 tEbA6 Bu ornekte olusan sifre tahmin edilmesi neredeyse imkansiz oldugu halde ilk baslanan cumle bilindikten sonra sifre sahibi tarafindan tekrar hatirlanmasi mumkundur Kaynakca support google com 29 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2021 Dis baglantilarGuclu parolalar Olusturma ve kullanma 18 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde