İmparatoriçe Cixi (Çince: 慈禧太后; Pinyin: Cíxǐ Tàihòu; Wade-Giles: Tz'u-Hsi T'ai-hou) (d. 29 Kasım 1835 - ö. 15 Kasım 1908) 1861'den ölüm yılı 1908'e kadar olan 47 yıl boyunca Çin'deki Qing Hanedanlığı'nı pratikte (De facto) yönetmiş olan, Mançular'ın klanının güçlü ve karizmatik üyesidir.
Cixi 慈禧太后 | |
---|---|
Çin İmparatoriçesi | |
Hüküm süresi | 11 Kasım 1861 - 15 Kasım 1908 (47 yıl, 4 gün) ile birlikte (1861-1881) |
Doğum | 29 Kasım 1835 |
Ölüm | 15 Kasım 1908 (72 yaşında) Pekin, Çin |
Hanedan | Qing Hanedanı |
Babası | Yehenara Huizheng |
Annesi | Fucha |
Cixi gençlik döneminde İmparator Xianfeng tarafından cariye olarak alınmış, haremde yavaş yavaş statü kazanmış; ayrıca bu dönemde Xianfeng'in ölümünden sonra yönetimi devralan oğlu Tongzhi'yi doğurmuştur. İmparatorun ölümünden sonra ve görevlendirilmiş diğer vekilleri saf dışı bırakmış, hanedanın neredeyse tamamı üzerinde bir otorite kurmuştur. Bu güçle 1875 yılında yeğeni Guangxu'yu başa getirmiştir. Batı modeli yönetimlere dönüşmeyi reddeden tutucu bir yönetici olan Cixi, yönetimde reformcu yaklaşımlara karşı cephe almış ve bu fikirlere destek verdiği gerekçesiyle kendi imparator yaptığı Guangxu'yu ev hapsine aldırmıştır. Bunun yanında, Çin ordularının teknolojik olarak modernizasyonu desteklemiştir. Çin ordusunun Boxer Ayaklanması sırasında Sekiz Devlet İttifakı ile savaşırken 'nun sabotajına uğramasından sonra, iç ve dış baskılara maruz kalan Cixi yenilik yanlısı yöneticilerle çalışmayı ve yapısal reformlar gerçekleştirmeyi denemiştir. Sonuç olarak, Qing Hanedanlığı onun ölümünden birkaç yıl sonra çökmüştür.
Hem Kuomintang hem de Komünist gelenekten gelen tarihçilerin ortak görüşüne göre Cixi despot ve insafsız yönetimiyle Qing Hanedanlığı'nın düşüşünden sorumludur. Son dönemdeki bazı tarihçilerin görüşüne göre ise O, diğer yöneticilerden daha kötü olmayan hatta son döneminde gönülsüz olarak yaptığı reformlarla yararlı olmuş; ancak gücünü aşan problemler karşısında günah keçisi ilan edilmiştir.
Kaynakça
Çin tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Bir Çinlinin biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Soyluluk ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Imparatorice Cixi Cince 慈禧太后 Pinyin Cixǐ Taihou Wade Giles Tz u Hsi T ai hou d 29 Kasim 1835 o 15 Kasim 1908 1861 den olum yili 1908 e kadar olan 47 yil boyunca Cin deki Qing Hanedanligi ni pratikte De facto yonetmis olan Mancular in klaninin guclu ve karizmatik uyesidir Cixi 慈禧太后Cin ImparatoricesiHukum suresi11 Kasim 1861 15 Kasim 1908 47 yil 4 gun ile birlikte 1861 1881 Dogum29 Kasim 1835Olum15 Kasim 1908 72 yasinda Pekin CinHanedanQing HanedaniBabasiYehenara HuizhengAnnesiFucha Cixi genclik doneminde Imparator Xianfeng tarafindan cariye olarak alinmis haremde yavas yavas statu kazanmis ayrica bu donemde Xianfeng in olumunden sonra yonetimi devralan oglu Tongzhi yi dogurmustur Imparatorun olumunden sonra ve gorevlendirilmis diger vekilleri saf disi birakmis hanedanin neredeyse tamami uzerinde bir otorite kurmustur Bu gucle 1875 yilinda yegeni Guangxu yu basa getirmistir Bati modeli yonetimlere donusmeyi reddeden tutucu bir yonetici olan Cixi yonetimde reformcu yaklasimlara karsi cephe almis ve bu fikirlere destek verdigi gerekcesiyle kendi imparator yaptigi Guangxu yu ev hapsine aldirmistir Bunun yaninda Cin ordularinin teknolojik olarak modernizasyonu desteklemistir Cin ordusunun Boxer Ayaklanmasi sirasinda Sekiz Devlet Ittifaki ile savasirken nun sabotajina ugramasindan sonra ic ve dis baskilara maruz kalan Cixi yenilik yanlisi yoneticilerle calismayi ve yapisal reformlar gerceklestirmeyi denemistir Sonuc olarak Qing Hanedanligi onun olumunden birkac yil sonra cokmustur Hem Kuomintang hem de Komunist gelenekten gelen tarihcilerin ortak gorusune gore Cixi despot ve insafsiz yonetimiyle Qing Hanedanligi nin dususunden sorumludur Son donemdeki bazi tarihcilerin gorusune gore ise O diger yoneticilerden daha kotu olmayan hatta son doneminde gonulsuz olarak yaptigi reformlarla yararli olmus ancak gucunu asan problemler karsisinda gunah kecisi ilan edilmistir Kaynakca a b c d Mitter Rana 2016 Modern China a very short introduction 2 bas Oxford Oxford University Press ISBN 978 0198753704 Cin tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Bir Cinlinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Soyluluk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz