Cusup Abdrahmanov veya Yusuf Abdırrahmanov, Yusup Abdurrahmanov (Kırgızca: Жусуп Абдрахманов) (28 Aralık 1901; Küngöy Aksuu Isık-Köl rayonu, Çirkey kışlağı, şimdiki Isık-Köl rayonu, Carkımbayev köyü - 5 Kasım 1938, Bişkek, naaşı 1991 Anıtmezar'a taşındı) — Kırgız başbakanı. Kırgız ÖSSC Halk Komiserliği Şurasının ilk başbakanı (1927—1933).
Cusup Abdrahmanov | |
---|---|
Kırgızistan Başbakanı | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Yusup Abdrahmanov 28 Aralık 1901 Prijevalskiy (Karakol) uyezd, Semireçensk Oblast (Yedisu Oblastı), Türkistan Genel Valiliği, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 5 Kasım 1938 (36 yaşında) Bişkek, Kırgızistan SSC |
Partisi | Sosyal Turan Partisi |
Evlilik(ler) | Gülbahram Abdrahmanova |
Çocuk(lar) | Enver, Alibek, Ayda, Raisa, Lenina |
İmzası |
Yaşamı
Cusup Abdrahmanov 28 Aralık 1901 tarihinde Karakol uyezdinin Küngöy Aksuu'da Çirkey köyünde doğmuştur. Babası - Abdrahman Balapanov - manap (boy başkanı), bey ve 3 yıl başkan olup, 1916 yılındaki Milli Ayaklanma hareketine katılmıştır ve o yıl ölmüştür. Annesi ve 7 kardeşi Narın eyaletinde Ruslar tarafından ayaklanma bastırılması sırasında öldürülmüştür. Cusup kardeşi Toko ile birlikte yetim kalmıştır.
1912-15 yılları arası Sazanovka kışlağında Rus okulunda okumuştur. Sonra Karakol şehir lisesi okumuştur. 1916 yılında halk ile birlikte Doğu Türkistan'a hicret ederler. Geri döndükten sonra Karakol şehir garnizonunda görev alır. 1918-yılından başlayarak milli meselelere yoğunlaşır. Sovyet Kızıl Ordu'ya yazılıp, erlikten kumandanlığa kadar yükselir. Sonra Taşkent'teki askeri yüksek okulda okumuştur. 1920 yılından sonra politikaya girer. 1924 yılı Türkistan Komünist Partisinin Milli Organize İdaresi başkanı olmuştur. 1927 yılında 26 yaşında iken Kırgız Cumhuriyeti’nin Halk Komiserler Birliği’nin Başkanlığına tayin edilmiştir. Bu görevde Yusuf Abdırrahmanov, 6 yıl kadar görev yapmış, Kırgız Otonom Cumhuriyeti’nin ekonomisinin, Kırgız kültürünün gelişmesine büyük katkılarda bulunmuştur. Onun ayrıca kadroları seçme ve hazırlamada çok titiz olduğu birçok kaynakta belirtilmektedir.
Türk Birliği'ni gerçekleştirmek isteyen Sosyal Turan Partisi kurucusudur.
Sovyet karşıtlığı sebebiyle 1938 yılında öldürülmüştür.
- Öldürülme gerekçeleri
4 Nisan 1937'de tutuklandı. “Pan-Türkist merkezli (1923'ten beri) devlet hayali, Rıskulov, Hocayev, Asfendiyarov, Hochanov” liderliğiyle ve ayrıca asla var olmayan “Sovyet karşıtı terörist sabotaj ve hain Sosyal-Turan partisine” üye olmakla suçlandı. Sovyet iktidarını devirmeyi, Kırgızistan'ı SSCB'den ayırmayı ve İngiltere'ye yakın bir burjuva-milliyetçi devletin yaratılmasını hedef olarak belirleyen Sağ Troçki örgütü ile bir blokta faaliyet göstermeler ” gerekçe olmuştur.
Anısına
Kaynakça
- ^ Genellikle bilimsel araştırmalarda Abdrahmanov’un ismi Rusça şekline uygun olarak Yusup ya da Yusuf olarak kullanılmaktadır. Kırgızca'daki Cusup şeklini yazmak uygundur.
- ^ Uyezd: Rus Çarlığı döneminde Türkistan Valiliğine bağlı idari birimin adı. Volost ise Rus Çarlığı zamanında kullanılan uyezdden sonra en alt idari yapıdır
- ^ (PDF). 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
Literatür ve dış bağlantılar
- Кыргыз тарыхы: Энциклопедиялык окуу куралы. Бишкек, 2003
- http://members.vb.kg/2012/02/24/rodinka/1_print.html[]
- http://omop.su/ruwiki/28/9222.php[]
- http://naryn-aiyp.livejournal.com/70358.html 23 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://wwhp.ru/abdrahmanov-ya.htm 23 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.languages-study.com/berlin/jews-in-kyrgyzstan.html 23 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.msn.kg/showwin.php?type=newsportal&id=29446 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://zverev-art.narod.ru/ras/50.htm 23 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cusup Abdrahmanov veya Yusuf Abdirrahmanov Yusup Abdurrahmanov Kirgizca Zhusup Abdrahmanov 28 Aralik 1901 Kungoy Aksuu Isik Kol rayonu Cirkey kislagi simdiki Isik Kol rayonu Carkimbayev koyu 5 Kasim 1938 Biskek naasi 1991 Anitmezar a tasindi Kirgiz basbakani Kirgiz OSSC Halk Komiserligi Surasinin ilk basbakani 1927 1933 Cusup AbdrahmanovKirgizistan BasbakaniKisisel bilgilerDogum Yusup Abdrahmanov 28 Aralik 1901 1901 12 28 Prijevalskiy Karakol uyezd Semirecensk Oblast Yedisu Oblasti Turkistan Genel Valiligi Rus ImparatorluguOlum 5 Kasim 1938 36 yasinda Biskek Kirgizistan SSCPartisi Sosyal Turan PartisiEvlilik ler Gulbahram AbdrahmanovaCocuk lar Enver Alibek Ayda Raisa LeninaImzasiYasamiCusup Abdrahmanov 28 Aralik 1901 tarihinde Karakol uyezdinin Kungoy Aksuu da Cirkey koyunde dogmustur Babasi Abdrahman Balapanov manap boy baskani bey ve 3 yil baskan olup 1916 yilindaki Milli Ayaklanma hareketine katilmistir ve o yil olmustur Annesi ve 7 kardesi Narin eyaletinde Ruslar tarafindan ayaklanma bastirilmasi sirasinda oldurulmustur Cusup kardesi Toko ile birlikte yetim kalmistir 1912 15 yillari arasi Sazanovka kislaginda Rus okulunda okumustur Sonra Karakol sehir lisesi okumustur 1916 yilinda halk ile birlikte Dogu Turkistan a hicret ederler Geri dondukten sonra Karakol sehir garnizonunda gorev alir 1918 yilindan baslayarak milli meselelere yogunlasir Sovyet Kizil Ordu ya yazilip erlikten kumandanliga kadar yukselir Sonra Taskent teki askeri yuksek okulda okumustur 1920 yilindan sonra politikaya girer 1924 yili Turkistan Komunist Partisinin Milli Organize Idaresi baskani olmustur 1927 yilinda 26 yasinda iken Kirgiz Cumhuriyeti nin Halk Komiserler Birligi nin Baskanligina tayin edilmistir Bu gorevde Yusuf Abdirrahmanov 6 yil kadar gorev yapmis Kirgiz Otonom Cumhuriyeti nin ekonomisinin Kirgiz kulturunun gelismesine buyuk katkilarda bulunmustur Onun ayrica kadrolari secme ve hazirlamada cok titiz oldugu bircok kaynakta belirtilmektedir Turk Birligi ni gerceklestirmek isteyen Sosyal Turan Partisi kurucusudur Sovyet karsitligi sebebiyle 1938 yilinda oldurulmustur Oldurulme gerekceleri 4 Nisan 1937 de tutuklandi Pan Turkist merkezli 1923 ten beri devlet hayali Riskulov Hocayev Asfendiyarov Hochanov liderligiyle ve ayrica asla var olmayan Sovyet karsiti terorist sabotaj ve hain Sosyal Turan partisine uye olmakla suclandi Sovyet iktidarini devirmeyi Kirgizistan i SSCB den ayirmayi ve Ingiltere ye yakin bir burjuva milliyetci devletin yaratilmasini hedef olarak belirleyen Sag Trocki orgutu ile bir blokta faaliyet gostermeler gerekce olmustur AnisinaAbdrahmanov un ismi ile IsiKol rayonundaki koy meclisi onceki adi Tastak koy meclisi Biskek sehrinin bir caddesi eski adi Sovyet caddesi Dogdugu koy ve Karakol sehrinde anit Kaynakca Genellikle bilimsel arastirmalarda Abdrahmanov un ismi Rusca sekline uygun olarak Yusup ya da Yusuf olarak kullanilmaktadir Kirgizca daki Cusup seklini yazmak uygundur Uyezd Rus Carligi doneminde Turkistan Valiligine bagli idari birimin adi Volost ise Rus Carligi zamaninda kullanilan uyezdden sonra en alt idari yapidir PDF 9 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Literatur ve dis baglantilarKyrgyz taryhy Enciklopediyalyk okuu kuraly Bishkek 2003 http members vb kg 2012 02 24 rodinka 1 print html olu kirik baglanti http omop su ruwiki 28 9222 php olu kirik baglanti http naryn aiyp livejournal com 70358 html 23 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde http wwhp ru abdrahmanov ya htm 23 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www languages study com berlin jews in kyrgyzstan html 23 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www msn kg showwin php type newsportal amp id 29446 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde http zverev art narod ru ras 50 htm 23 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde