Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cutty Sark Birleşik Krallık yelkenlisidir. 1869 yılında İskoçya'nın Dumbarton kentinde Jock Willi Shipping Line firması için yapılmıştır. Buharlı gemiler ortaya çıkıncaya kadar uzun mesafe ticaret gemisi olarak görev yapan yelkenlilerin en gelişmişi ve en hızlısıydı.
 Cutty Sark (1869 yılında) | |
| Tarihçe | |
|---|---|
 Birleşik Krallık | |
| Adı | Cutty Sark |
| Adının geldiği yer/kişi | |
| Sipariş | 1 Şubat 1869 |
| İnşa eden | Scott & Linton |
| Kızağa konuluşu | 1869 |
| Denize indirilişi | 22 Kasım 1869 |
| Hizmet | 16 Şubat 1870 |
| Akıbet | 1892-1953 döneminde farklı yerlerde görev yaptı. 1953 yılında satın alındı ve müze gemi olarak korundu. |
| Genel karakteristik | |
| Sınıf ve tipi | |
| Deplasman | 2.100 t (2.100 emperyal ton; 2.300 küçük ton) |
| Uzunluk | 85,34 m (280 ft 0 in) (loa) |
| Genişlik | 10,97 m (36 ft 0 in) |
| Su çekimi | 6,40 m (21 ft 0 in) |
| İtme gücü | 32 bin fit kare 3.000 (ihp) (2.200 kW) |
| Hız | 17,5 knot (32,4 km/sa; 20,1 mph) |
| Kişi kapasitesi | 28-35 |
Tarihçesi
Cutty Sark, denizcilik işletmesi sahibi John Willis tarafından sipariş edilmişti. Şirketin Çin ile İngiltere arasında çay ticareti yapan çok sayıda gemisi bulunmaktaydı. Çay, o dönemde çok yüksek değere sahip, mevsimlik bir ürün olduğu için çok hızlı bir şekilde tüketileceği bölgeye getirilmesi önem taşımaktaydı. Dolayısıyla hızlı gemilerin erken getirdiği ürünler İngiliz pazarında oldukça yüksek fiyata satılabilmekteydi. Çay tüccarları kendilerine müşteri çekebilmek için bu dönemde çayı getirdikleri hızlı gemilerin isimlerini bile reklam olarak kullanmaktaydı. Cutty Sark'ın sipariş edildiği 1865-1869 dönemi çay taşıyan hızlı yelkenli gemilerin sayısında gözle görülür bir artışın yaşandığı bir dönemdir. 1868 yılında Aberdeen yapımı olan yelkenlisi ilk seferinde Londra-Melbourne arasını 61 günde katederek bir rekor kırmıştı, Willis bu yelkenliden daha hızlı bir yelkenli inşa etme peşindeydi.
Willis, filosundaki 1854 yapımı adlı yelkenlinin performansından memnundu, bu tasarımın geliştirilmesini istiyordu. Cutty Sark'ın inşa edilmesi için Scott & Linton firmasıyla sözleşme imzalayan Willis, geminin imalatının bitmesinden sonra gemiyi komuta etmesi için anlaştığı kaptan George Moodie'yi de inşa sürecine denetçi olarak dahil etmiştir. Moodie inşaatın kimi aşamalarında sürece müdahale etmiş ve geminin güçlendirilmesini sağlamıştır. 22 Kasım 1869 tarihinde gemi törenle suya indirilmiştir.
Hizmete 1869 yılında başlayan Cutty Sark'ın kaydettiği en yüksek hız 17,5 knot (32,4 km/sa; 20,1 mph) olarak hesaplanmıştır. Geminin bir günde aldığı mesafe 363 deniz mili (672 km; 418 mi) olarak ölçülmüştür. Cutty Sark'ın ilk yolculuğuna Londra'dan 16 Şubat 1870 tarihinde çıkmış, Şangay'a şarap, alkol ve bira taşımıştır. 25 Haziran'da başladığı dönüş yolculuğunda aldığı 37 ton çayı 13 Ekim günü Ümit Burnu etrafından dolanarak Londra'ya ulaşmıştır.
Cutty Sark'ın hizmete girişi Süveyş Kanalı'nın açılmasına denk gelir. Kanal sayesinde Uzakdoğudan Avrupa'ya yapılan yolculuklar yaklaşık 9000 km kısalmış, bu da seyahat süresini yaklaşık olarak 10 gün azaltmıştır. Bu dönemde yürürlüğe giren buharlı gemiler de yüksek maliyetli olmalarına karşın yavaş yavaş gelişen teknoloji sayesinde verimli hale gelmeye başlayınca yelkenli gemilerin ticarette belirleyici olduğu dönemin sonuna yaklaşılmıştır. Çay ticaretinden Avustralya-İngiltere arası yün ticaretine yöneltilen gemi artık buharlı gemiler karşısında ekonomik olarak sürdürülebilir olmaktan çıktığı gerekçesiyle 1895 yılında Portekizli bir firmaya satılmıştır. 1922 yılında Wilfred Dowman tarafından alınan gemi sonraki dönemde Birleşik Krallık Deniz Harp Okulu öğrencileri için eğitim gemisi olarak görev yapmıştır. 1953 yılında Cutty Sark Koruma Derneğine verilen gemi için Greenwich'de karada özel bir yer yapılmış ve müze gemi olarak sergilenmeye başlanmıştır.
Günümüzdeki durumu
21 Mayıs 2007 tarihinde çıkan yangının ardından gemide büyük hasar yaşanmıştır. Yangının hafta sonu açık unutulan sanayi tipi elektrik süpürgesinden kaynaklı olarak çıktığı açıklanmıştır. Uzun süren yeniden yapım ve onarım sürecinin ardından gemi 12 Nisan 2012 tarihinde kraliçe II. Elizabeth tarafından açılmıştır. Gemi günümüzde Greenwich'deki önemli turistik yerlerden birisidir. Yangının ardından geliştirilen müzede geminin güvertesi ziyaret edilebilmekte, döneme ait eserler izlenebilmekte ve yerden yükseltilmiş konumda olan geminin tüm yapısı incelenebilmektedir. Ayrıca gemide yelkenlilere tırmanma yarışı gibi yarışmalar düzenlenmektedir.
İsimlendirme
Cutty-Sark ismi Robert Burns tarafından 1791 yılında yazılmış olan adlı şiirde geçen Nannie Dee adlı cadı karakterinin takma adıdır. Geminin baş kısmındaki süslemede yer alan karakter heykeltraş tarafından yapılmıştır ve elinde Meg adlı gri atın kuyruğu olan Nannie Dee yarı çıplak olarak resmedilmiştir.
Notlar
- ^ Burns'ün oldukça uzun olan bu şiirinde sürekli olarak sarhoş gezen ve avarelik yapan Tam adlı bir İskoç çiftçisinin başından geçenler anlatılır. Geç saatte kırsal bölgede atıyla evine dönmekte olan Tam, bir yerden gelen eğlenme seslerine kulak kabartıp yaklaşır. Burada cadıların ve Şeytanın eğlendiğini görür, eğlenceyi uzaktan izlerken kendisini kaptıran Tam, "Well done Cutty-sark" (Aferin kısa etek) deyince tüm eğlence bir anda kesilir ve cadılar kaçmaya başlayan Tam ve atı Meg'i yakalamak için atılır. Tam ve Meg son anda nehri geçerek kaçmayı başarırlar. Cadılar kahramanlarımızı yakalamaya o kadar yaklaşmıştır ki birisinin elinde Meg'in kuyruğu kalmıştır.
Kaynakça
- ^ Heritage Fund sitesindeki 25 Nisan 2012 tarihli haber 8 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 18 Mart 2022 tarihinde erişilmiştir
- ^ Royal Musems Greenwich sitesinden 3 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 18 Mart 2022 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cutty Sark Birlesik Krallik yelkenlisidir 1869 yilinda Iskocya nin Dumbarton kentinde Jock Willi Shipping Line firmasi icin yapilmistir Buharli gemiler ortaya cikincaya kadar uzun mesafe ticaret gemisi olarak gorev yapan yelkenlilerin en gelismisi ve en hizlisiydi Cutty Sark 1869 yilinda TarihceBirlesik KrallikAdiCutty SarkAdinin geldigi yer kisiSiparis1 Subat 1869Insa edenScott amp LintonKizaga konulusu1869Denize indirilisi22 Kasim 1869Hizmet16 Subat 1870Akibet1892 1953 doneminde farkli yerlerde gorev yapti 1953 yilinda satin alindi ve muze gemi olarak korundu Genel karakteristikSinif ve tipiDeplasman2 100 t 2 100 emperyal ton 2 300 kucuk ton Uzunluk85 34 m 280 ft 0 in loa Genislik10 97 m 36 ft 0 in Su cekimi6 40 m 21 ft 0 in Itme gucu32 bin fit kare 3 000 ihp 2 200 kW Hiz17 5 knot 32 4 km sa 20 1 mph Kisi kapasitesi28 35TarihcesiCutty Sark denizcilik isletmesi sahibi John Willis tarafindan siparis edilmisti Sirketin Cin ile Ingiltere arasinda cay ticareti yapan cok sayida gemisi bulunmaktaydi Cay o donemde cok yuksek degere sahip mevsimlik bir urun oldugu icin cok hizli bir sekilde tuketilecegi bolgeye getirilmesi onem tasimaktaydi Dolayisiyla hizli gemilerin erken getirdigi urunler Ingiliz pazarinda oldukca yuksek fiyata satilabilmekteydi Cay tuccarlari kendilerine musteri cekebilmek icin bu donemde cayi getirdikleri hizli gemilerin isimlerini bile reklam olarak kullanmaktaydi Cutty Sark in siparis edildigi 1865 1869 donemi cay tasiyan hizli yelkenli gemilerin sayisinda gozle gorulur bir artisin yasandigi bir donemdir 1868 yilinda Aberdeen yapimi olan yelkenlisi ilk seferinde Londra Melbourne arasini 61 gunde katederek bir rekor kirmisti Willis bu yelkenliden daha hizli bir yelkenli insa etme pesindeydi Willis filosundaki 1854 yapimi adli yelkenlinin performansindan memnundu bu tasarimin gelistirilmesini istiyordu Cutty Sark in insa edilmesi icin Scott amp Linton firmasiyla sozlesme imzalayan Willis geminin imalatinin bitmesinden sonra gemiyi komuta etmesi icin anlastigi kaptan George Moodie yi de insa surecine denetci olarak dahil etmistir Moodie insaatin kimi asamalarinda surece mudahale etmis ve geminin guclendirilmesini saglamistir 22 Kasim 1869 tarihinde gemi torenle suya indirilmistir Hizmete 1869 yilinda baslayan Cutty Sark in kaydettigi en yuksek hiz 17 5 knot 32 4 km sa 20 1 mph olarak hesaplanmistir Geminin bir gunde aldigi mesafe 363 deniz mili 672 km 418 mi olarak olculmustur Cutty Sark in ilk yolculuguna Londra dan 16 Subat 1870 tarihinde cikmis Sangay a sarap alkol ve bira tasimistir 25 Haziran da basladigi donus yolculugunda aldigi 37 ton cayi 13 Ekim gunu Umit Burnu etrafindan dolanarak Londra ya ulasmistir Cutty Sark in hizmete girisi Suveys Kanali nin acilmasina denk gelir Kanal sayesinde Uzakdogudan Avrupa ya yapilan yolculuklar yaklasik 9000 km kisalmis bu da seyahat suresini yaklasik olarak 10 gun azaltmistir Bu donemde yururluge giren buharli gemiler de yuksek maliyetli olmalarina karsin yavas yavas gelisen teknoloji sayesinde verimli hale gelmeye baslayinca yelkenli gemilerin ticarette belirleyici oldugu donemin sonuna yaklasilmistir Cay ticaretinden Avustralya Ingiltere arasi yun ticaretine yoneltilen gemi artik buharli gemiler karsisinda ekonomik olarak surdurulebilir olmaktan ciktigi gerekcesiyle 1895 yilinda Portekizli bir firmaya satilmistir 1922 yilinda Wilfred Dowman tarafindan alinan gemi sonraki donemde Birlesik Krallik Deniz Harp Okulu ogrencileri icin egitim gemisi olarak gorev yapmistir 1953 yilinda Cutty Sark Koruma Dernegine verilen gemi icin Greenwich de karada ozel bir yer yapilmis ve muze gemi olarak sergilenmeye baslanmistir Gunumuzdeki durumuYanginin ardindan restore edilen gemi 2008 21 Mayis 2007 tarihinde cikan yanginin ardindan gemide buyuk hasar yasanmistir Yanginin hafta sonu acik unutulan sanayi tipi elektrik supurgesinden kaynakli olarak ciktigi aciklanmistir Uzun suren yeniden yapim ve onarim surecinin ardindan gemi 12 Nisan 2012 tarihinde kralice II Elizabeth tarafindan acilmistir Gemi gunumuzde Greenwich deki onemli turistik yerlerden birisidir Yanginin ardindan gelistirilen muzede geminin guvertesi ziyaret edilebilmekte doneme ait eserler izlenebilmekte ve yerden yukseltilmis konumda olan geminin tum yapisi incelenebilmektedir Ayrica gemide yelkenlilere tirmanma yarisi gibi yarismalar duzenlenmektedir IsimlendirmeGeminin bas kismindaki susleme Cutty Sark ismi Robert Burns tarafindan 1791 yilinda yazilmis olan adli siirde gecen Nannie Dee adli cadi karakterinin takma adidir Geminin bas kismindaki suslemede yer alan karakter heykeltras tarafindan yapilmistir ve elinde Meg adli gri atin kuyrugu olan Nannie Dee yari ciplak olarak resmedilmistir Notlar Burns un oldukca uzun olan bu siirinde surekli olarak sarhos gezen ve avarelik yapan Tam adli bir Iskoc ciftcisinin basindan gecenler anlatilir Gec saatte kirsal bolgede atiyla evine donmekte olan Tam bir yerden gelen eglenme seslerine kulak kabartip yaklasir Burada cadilarin ve Seytanin eglendigini gorur eglenceyi uzaktan izlerken kendisini kaptiran Tam Well done Cutty sark Aferin kisa etek deyince tum eglence bir anda kesilir ve cadilar kacmaya baslayan Tam ve ati Meg i yakalamak icin atilir Tam ve Meg son anda nehri gecerek kacmayi basarirlar Cadilar kahramanlarimizi yakalamaya o kadar yaklasmistir ki birisinin elinde Meg in kuyrugu kalmistir Kaynakca Heritage Fund sitesindeki 25 Nisan 2012 tarihli haber 8 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 18 Mart 2022 tarihinde erisilmistir Royal Musems Greenwich sitesinden 3 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 18 Mart 2022 tarihinde erisilmistir