Papirüs veya bilimsel adıyla Cyperus papyrus Cyperaceae familyasından Cyperus cinsine bağlı suda yaşayan çiçekli bir bitki türüdür.Afrika'ya özgü, hassas otsu birçok yıllık bitkidir ve sığ suda uzun sazlık benzeri bataklık örtüsü oluşturur.
Cyperus papyrus | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Cyperus papyrus |
Papirüs sazının (ve yakın akrabalarının) insanlar, özellikle Eski Mısırlılar tarafından çok uzun bir kullanım geçmişi vardır. Bitki, şimdiye kadar yapılmış ilk kağıt türlerinden biri olan papirüs kağıdının kaynağıdır. Bitkinin bazı kısımları yenebilir ve yüzebilen yüksek gövdeleri teknelere dönüştürülebilir. Şimdi genellikle süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.
Doğada, Afrika, Madagaskar ve Akdeniz ülkelerinde tam güneşte, su basmış bataklıklarda ve göl kenarlarında büyür.
Özellikler
Bu uzun, sağlam, yapraksız su bitkisi 4 ila 5 m yüksekliğe kadar büyüyebilir. Kalın, odunsu rizomlardan yükselen, çimen benzeri bir üçgen yeşil sap yığını oluşturur. Her bir sap, bitki gençken bir toz alıcıya benzeyen, yaklaşık 10 ila 30 cm uzunluğunda, ince, parlak yeşil, iplik benzeri gövdelerden oluşan yoğun bir kümeyle kaplıdır. Yeşilimsi kahverengi çiçek kümeleri sonunda ışınların uçlarında ortaya çıkar ve yerini kahverengi, fındık benzeri meyvelere bırakır.
Köksapın daha genç kısımları, kültürlerin tabanını da kaplayan kırmızı-kahverengi, kâğıt gibi, üçgen pullarla kaplıdır. Botanikte, bunlar küçülmüş yaprakları temsil eder, bu nedenle bu bitkiye tamamen "yapraksız" demek kesinlikle doğru değildir. Çürüyen bitkiler Çad Gölü'nde, daha düşük su seviyelerinde önemli bir rol oynayan yüzen adalar geliştiriyor.
Yaşam döngüsü
Papirüs bitkisinin tohumdan yetiştirilmesi nispeten kolaydır, ancak Mısır'da anacı bölmek daha yaygındır ve kurulduktan sonra oldukça hızlı büyür. Son derece nemli toprak veya suya batmış kökler tercih edilir ve bitki tüm yıl boyunca çiçek açabilir. Vejetatif çoğaltma, yeni bitkiler oluşturmak için önerilen süreçtir. Köksapları küçük gruplara bölerek ve normal şekilde dikilerek yapılır. 16 fit yüksekliğe kadar ulaşabilir.
C. papyrus ve cüce çeşidi C. papyrus 'Nanus', Kraliyet Bahçıvanlık Derneği'nin Bahçe Merit Ödülü'nü kazandı (onaylandı 2017).
Kullanımı
Eski Mısır'da papirüs sepet, sandalet, battaniye, ilaç, tütsü ve sandal gibi çeşitli amaçlar için kullanılıyordu. Odunsu kök, kaseler ve mutfak eşyaları yapmak için kullanıldı ve yakıt olarak için kullanıldı. Ebers Papirüsleri, MÖ 15. yüzyılda Mısırlı kadınlar tarafından yumuşak papirüs tamponlarının kullanımına atıfta bulunur. Mısırlılar bitkinin tüm bölümlerini verimli kullandı. Papirüs, Mısır kültüründe hala korunan ve sürdürülen önemli bir "Nil hediyesi" dir. Ekonomik kullanımların yanı sıra çevre değerine de sahiptir, çevrenin temizliğinde ve ekosistemin düzenlenmesinde rol oynar. On , coming out of rotting masses of plant life, it develops floating islands that play a significant role in the lower water levels.
Konuyla ilgili yayınlar
- Boar, R. R., D. M. Harper and C. S. Adams. 1999. Biomass Allocation in Cyperus papyrus in a Tropical Wetland, Lake Naivasha, Kenya. 1999. Biotropica 3: 411.
- Chapman, L.J., C.A. Chapman, R. Ogutu-Ohwayo, M. Chandler, L. Kaufman and A.E. Keiter. 1996. Refugia for endangered fishes from an introduced predator in Lake Nabugabo, Uganda. Conservation Biology 10: 554-561.
- Chapman, L.J., C.A. Chapman, P.J. Schofield, J.P. Olowo, L. Kaufman, O. Seehausen and R. Ogutu-Ohwayo. 2003. Fish faunal resurgence in Lake Nabugabo, East Africa. Conservation Biology 17: 500-511.
- Gaudet, John. 1975. Mineral concentrations in papyrus in various African swamps. Journal of Ecology 63: 483-491.
- Gaudet, John. 1976. Nutrient relationships in the detritus of a tropical swamp.Archiv für Hydrobiologie 78: 213-239.
- Gaudet, John. 1977. Natural drawdown on Lake Naivasha, Kenya and the formation of papyrus swamps. 3: 1-47.
- Gaudet, John. 1977. Uptake and loss of mineral nutrients by papyrus in tropical swamps. Ecology 58: 415-422.
- Gaudet, John. 1978. Effect of a tropical swamp on water quality. Verh. Internat. Ver. Limnol. 20: 2202-2206.
- Gaudet, John. 1978. Seasonal changes in nutrients in a tropical swamp. Journal of Ecology 67: 953-981.
- Gaudet, John. 1980. Papyrus and the ecology of Lake Naivasha. National Geographic Society Research Reports. 12: 267-272.
- Gaudet, J. and J. Melack. 1981. Major ion chemistry in a tropical African lake basin. Freshwater Biology 11: 309-333.
- Gaudet, J. and C. Howard-Williams. 1985. “The structure and functioning of African swamps.” In (ed. Denny) The Ecology and Management of African Wetland Vegetation. Dr.w.Junk, Pub., Dordrecht (pp. 154–175).
- Gaudet, John. 1991. Structure and function of African floodplains. Journal of the East African Natural Historical Society. 82(199): 1-32.
- Harper, D.M., K.M. Mavuti and S. M. Muchiri. 1990: Ecology and management of Lake Naivasha, Kenya, in relation to climatic change, alien species introductions and agricultural development. Environmental Conservation 17: 328–336.
- Harper, D. 1992. The ecological relationships of aquatic plants at Lake Naivasha, Kenya. . 232: 65-71.
- Howard-Williams, C. and K. Thompson. 1985. The conservation and management of African wetlands. In (ed. Denny) The Ecology and Management of African Wetland Vegetation. Dr.w.Junk, Pub., Dordrecht (pp. 203–230).
- Jones, M.B. and T. R. Milburn. 1978. Photosynthesis in Papyrus (Cyperus papyrus L.), Photosynthetica. 12: 197 - 199.
- Jones, M. B. and F. M. Muthuri. 1997. Standing biomass and carbon distribution in a papyrus (Cyperus Papyrus L) swamp on Lake Naivasha, Kenya. Journal of Tropical Ecology. 13: 347–356.
- Jones M.B. and S. W. Humphries. 2002. Impacts of the C4 sedge Cyperus papyrus L. on carbon and water fluxes in an African wetland. , Volume 488, pp. 107–113.
- Maclean, I.M.D. 2004. An ecological and socio-economic analysis of biodiversity conservation in East African wetlands. Unpublished PhD thesis, University of East Anglia, Norwich.
- Maclean, I.M.D., M. Hassall, M. R. Boar and I. Lake. 2006. Effects of disturbance and habitat loss on papyrus-dwelling passerines. Biological Conservation., 131: 349-358.
- Maclean, I.M.D., M. Hassall, R. Boar, R. and O. Nasirwa. 2003a. Effects of habitat degradation on avian guilds in East African papyrus Cyperus papyrus L. swamps. Bird Conservation International, 13: 283-297.
- Maclean, I.M.D., R. Tinch, M. Hassall and R.R. Boar, R.R. 2003b. Social and economic use of wetland resources: a case study from Lake Bunyonyi, Uganda. Environmental Change and Management Working Paper No. 2003-09, Centre for Social and Economic Research into the Global Environment, University of East Anglia, Norwich.
- Maclean, I.M.D., R. Tinch, M. Hassall and R.R. Boar. 2003c. Towards optimal use of tropical wetlands: an economic evaluation of goods derived from papyrus swamps in southwest Uganda. Environmental Change and Management Working Paper No. 2003-10, Centre for Social and Economic Research into the Global Environment, University of East Anglia, Norwich.
- Messenger Dally. 1908 How papyrus defeated South Sydney and assisted in making Eastern Suburbs great
- Muthuri, F. M., M. B. Jones, and S.K. Imbamba. 1989. Primary productivity of papyrus (Cyperus papyrus) in a tropical swamp - Lake Naivasha, Kenya, Biomass, 18: 1 - 14.
- Muthuri, F. M. and M. B. Jones. 1997. Nutrient distribution in a papyrus swamp: Lake Naivasha, Kenya. Aquatic Botany, 56: 35–50.
- Owino, A. O. and P. G. Ryan. 2006. Habitat associations of papyrus specialist birds at three papyrus swamps in western Kenya. African Journal of Ecology 44: 438-443.
- Thompson, K. 1976. Swamp development in the head waters of the White Nile. In (ed.J. Rzoska) ‘‘The Nile. Biology of an Ancient River.’’Monographiae Biologicae, 29. Dr.W. Junk b.v., The Hague.
- Thompson, K., P.R. Shewry & H.W. Woolhouse. 1979. Papyrus swamp development in the Upemba Basin, Zaire: Studies of population structure in Cyperus papyrus stands. Botanical Journal of the Linn. Soc. 78: 299-316.
Dış bağlantılar
- Purdue University: Cyperus papyrus factsheet 15 Aralık 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Floridata 15 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Wikimedia Commons'ta Cyperus papyrus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Cyperus papyrus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ . 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2022.
- ^ . Purdue University. 15 Aralık 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2014.
- ^ "Cyperus papyrus - Useful Tropical Plants". tropical.theferns.info. 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2018.
- ^ . pza.sanbi.org. 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2018.
- ^ "Papyrus, Cyperus papyrus". Master Gardener Program (İngilizce). 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2018.
- ^ . . 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2012.
- ^ . . 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2020.
- ^ (PDF). Royal Horticultural Society. July 2017. s. 22. 5 Ocak 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018.
- ^ Who invented tampons? 23 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . June 6, 2006 The Straight Dope
- ^ [1] 14 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Ancient Egypt website, retrieved on November 15, 2016.
- ^ . www.cabi.org. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2018.
- ^ . www.iucnredlist.org. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Papirus veya bilimsel adiyla Cyperus papyrus Cyperaceae familyasindan Cyperus cinsine bagli suda yasayan cicekli bir bitki turudur Afrika ya ozgu hassas otsu bircok yillik bitkidir ve sig suda uzun sazlik benzeri bataklik ortusu olusturur Cyperus papyrusKorunma durumuDegerlendirilmedi IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim PoalesFamilya CyperaceaeCins CyperusTur C papyrusIkili adlandirmaCyperus papyrusL Papirus bitkisi Cyperus papyrus Kew Gardens Londra Papirus sazinin ve yakin akrabalarinin insanlar ozellikle Eski Misirlilar tarafindan cok uzun bir kullanim gecmisi vardir Bitki simdiye kadar yapilmis ilk kagit turlerinden biri olan papirus kagidinin kaynagidir Bitkinin bazi kisimlari yenebilir ve yuzebilen yuksek govdeleri teknelere donusturulebilir Simdi genellikle sus bitkisi olarak yetistirilmektedir Dogada Afrika Madagaskar ve Akdeniz ulkelerinde tam guneste su basmis batakliklarda ve gol kenarlarinda buyur OzelliklerBu uzun saglam yapraksiz su bitkisi 4 ila 5 m yukseklige kadar buyuyebilir Kalin odunsu rizomlardan yukselen cimen benzeri bir ucgen yesil sap yigini olusturur Her bir sap bitki gencken bir toz aliciya benzeyen yaklasik 10 ila 30 cm uzunlugunda ince parlak yesil iplik benzeri govdelerden olusan yogun bir kumeyle kaplidir Yesilimsi kahverengi cicek kumeleri sonunda isinlarin uclarinda ortaya cikar ve yerini kahverengi findik benzeri meyvelere birakir Koksapin daha genc kisimlari kulturlerin tabanini da kaplayan kirmizi kahverengi kagit gibi ucgen pullarla kaplidir Botanikte bunlar kuculmus yapraklari temsil eder bu nedenle bu bitkiye tamamen yapraksiz demek kesinlikle dogru degildir Curuyen bitkiler Cad Golu nde daha dusuk su seviyelerinde onemli bir rol oynayan yuzen adalar gelistiriyor Yasam dongusuPapirus bitkisinin tohumdan yetistirilmesi nispeten kolaydir ancak Misir da anaci bolmek daha yaygindir ve kurulduktan sonra oldukca hizli buyur Son derece nemli toprak veya suya batmis kokler tercih edilir ve bitki tum yil boyunca cicek acabilir Vejetatif cogaltma yeni bitkiler olusturmak icin onerilen surectir Koksaplari kucuk gruplara bolerek ve normal sekilde dikilerek yapilir 16 fit yukseklige kadar ulasabilir C papyrus ve cuce cesidi C papyrus Nanus Kraliyet Bahcivanlik Dernegi nin Bahce Merit Odulu nu kazandi onaylandi 2017 KullanimiEski Misir da papirus sepet sandalet battaniye ilac tutsu ve sandal gibi cesitli amaclar icin kullaniliyordu Odunsu kok kaseler ve mutfak esyalari yapmak icin kullanildi ve yakit olarak icin kullanildi Ebers Papirusleri MO 15 yuzyilda Misirli kadinlar tarafindan yumusak papirus tamponlarinin kullanimina atifta bulunur Misirlilar bitkinin tum bolumlerini verimli kullandi Papirus Misir kulturunde hala korunan ve surdurulen onemli bir Nil hediyesi dir Ekonomik kullanimlarin yani sira cevre degerine de sahiptir cevrenin temizliginde ve ekosistemin duzenlenmesinde rol oynar On coming out of rotting masses of plant life it develops floating islands that play a significant role in the lower water levels Konuyla ilgili yayinlarBoar R R D M Harper and C S Adams 1999 Biomass Allocation in Cyperus papyrus in a Tropical Wetland Lake Naivasha Kenya 1999 Biotropica 3 411 Chapman L J C A Chapman R Ogutu Ohwayo M Chandler L Kaufman and A E Keiter 1996 Refugia for endangered fishes from an introduced predator in Lake Nabugabo Uganda Conservation Biology 10 554 561 Chapman L J C A Chapman P J Schofield J P Olowo L Kaufman O Seehausen and R Ogutu Ohwayo 2003 Fish faunal resurgence in Lake Nabugabo East Africa Conservation Biology 17 500 511 Gaudet John 1975 Mineral concentrations in papyrus in various African swamps Journal of Ecology 63 483 491 Gaudet John 1976 Nutrient relationships in the detritus of a tropical swamp Archiv fur Hydrobiologie 78 213 239 Gaudet John 1977 Natural drawdown on Lake Naivasha Kenya and the formation of papyrus swamps 3 1 47 Gaudet John 1977 Uptake and loss of mineral nutrients by papyrus in tropical swamps Ecology 58 415 422 Gaudet John 1978 Effect of a tropical swamp on water quality Verh Internat Ver Limnol 20 2202 2206 Gaudet John 1978 Seasonal changes in nutrients in a tropical swamp Journal of Ecology 67 953 981 Gaudet John 1980 Papyrus and the ecology of Lake Naivasha National Geographic Society Research Reports 12 267 272 Gaudet J and J Melack 1981 Major ion chemistry in a tropical African lake basin Freshwater Biology 11 309 333 Gaudet J and C Howard Williams 1985 The structure and functioning of African swamps In ed Denny The Ecology and Management of African Wetland Vegetation Dr w Junk Pub Dordrecht pp 154 175 Gaudet John 1991 Structure and function of African floodplains Journal of the East African Natural Historical Society 82 199 1 32 Harper D M K M Mavuti and S M Muchiri 1990 Ecology and management of Lake Naivasha Kenya in relation to climatic change alien species introductions and agricultural development Environmental Conservation 17 328 336 Harper D 1992 The ecological relationships of aquatic plants at Lake Naivasha Kenya 232 65 71 Howard Williams C and K Thompson 1985 The conservation and management of African wetlands In ed Denny The Ecology and Management of African Wetland Vegetation Dr w Junk Pub Dordrecht pp 203 230 Jones M B and T R Milburn 1978 Photosynthesis in Papyrus Cyperus papyrus L Photosynthetica 12 197 199 Jones M B and F M Muthuri 1997 Standing biomass and carbon distribution in a papyrus Cyperus Papyrus L swamp on Lake Naivasha Kenya Journal of Tropical Ecology 13 347 356 Jones M B and S W Humphries 2002 Impacts of the C4 sedge Cyperus papyrus L on carbon and water fluxes in an African wetland Volume 488 pp 107 113 Maclean I M D 2004 An ecological and socio economic analysis of biodiversity conservation in East African wetlands Unpublished PhD thesis University of East Anglia Norwich Maclean I M D M Hassall M R Boar and I Lake 2006 Effects of disturbance and habitat loss on papyrus dwelling passerines Biological Conservation 131 349 358 Maclean I M D M Hassall R Boar R and O Nasirwa 2003a Effects of habitat degradation on avian guilds in East African papyrus Cyperus papyrus L swamps Bird Conservation International 13 283 297 Maclean I M D R Tinch M Hassall and R R Boar R R 2003b Social and economic use of wetland resources a case study from Lake Bunyonyi Uganda Environmental Change and Management Working Paper No 2003 09 Centre for Social and Economic Research into the Global Environment University of East Anglia Norwich Maclean I M D R Tinch M Hassall and R R Boar 2003c Towards optimal use of tropical wetlands an economic evaluation of goods derived from papyrus swamps in southwest Uganda Environmental Change and Management Working Paper No 2003 10 Centre for Social and Economic Research into the Global Environment University of East Anglia Norwich Messenger Dally 1908 How papyrus defeated South Sydney and assisted in making Eastern Suburbs great Muthuri F M M B Jones and S K Imbamba 1989 Primary productivity of papyrus Cyperus papyrus in a tropical swamp Lake Naivasha Kenya Biomass 18 1 14 Muthuri F M and M B Jones 1997 Nutrient distribution in a papyrus swamp Lake Naivasha Kenya Aquatic Botany 56 35 50 Owino A O and P G Ryan 2006 Habitat associations of papyrus specialist birds at three papyrus swamps in western Kenya African Journal of Ecology 44 438 443 Thompson K 1976 Swamp development in the head waters of the White Nile In ed J Rzoska The Nile Biology of an Ancient River Monographiae Biologicae 29 Dr W Junk b v The Hague Thompson K P R Shewry amp H W Woolhouse 1979 Papyrus swamp development in the Upemba Basin Zaire Studies of population structure in Cyperus papyrus stands Botanical Journal of the Linn Soc 78 299 316 Dis baglantilarPurdue University Cyperus papyrus factsheet 15 Aralik 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde Floridata 15 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Cyperus papyrus ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Cyperus papyrus ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca 30 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2022 Purdue University 15 Aralik 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2014 Cyperus papyrus Useful Tropical Plants tropical theferns info 17 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2018 pza sanbi org 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2018 Papyrus Cyperus papyrus Master Gardener Program Ingilizce 17 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2018 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2012 13 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2020 PDF Royal Horticultural Society July 2017 s 22 5 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2018 Who invented tampons 23 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde June 6 2006 The Straight Dope 1 14 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Ancient Egypt website retrieved on November 15 2016 www cabi org 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2018 www iucnredlist org 10 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2018