Cyrano de Bergerac, 17. yüzyılda yaşamış Parisli şair, oyun yazarı ve silahşor Savinien Cyrano de Bergerac'ın gerçek hayat öyküsünden esinlenilerek Fransız şair ve oyun yazarı Edmond Rostand tarafından yazılmış ünlü bir sahne eseridir. Perde sırasıyla 7, 11, 14, 10 ve 6 olmak üzere toplamda 48 sahneden oluşur. İlk dört sahne 1640'ta, beşinci sahne ise 1655'te geçer. Birçok kez sinemaya aktarılmış olan oyun, 1936 yılında bir kez de operaya uyarlanmıştır. 1897'de kaleme alınmış olan bu manzum oyun, Türkçeye ilk kez 1942 yılında Sabri Esat Siyavuşgil tarafından kazandırılmıştır.
Cyrano de Bergerac | |
Edmond Rostand'ın oyununun Sabri Esat Siyavuşgil tarafından yapılmış manzum çevirisi | |
Yazar | Edmond Rostand |
---|---|
Çevirmenler | Sabri Esat Siyavuşgil (M.E.B., Remzi Kitabevi ve Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) |
Ülke | Fransa |
Dil | Fransızca |
Konu | Tarihî |
Tür | Oyun |
Yayım | 1897 (özgün) 1942 (Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları) 1. Baskı, 1945'te 2. Baskı 1946 (Remzi Kitabevi) 3. Baskı (Türkçe) |
Yayımcı | Remzi Kitabevi |
Fransız Edebiyatı Serisi (Millî Eğitim B.) serisi |
Konusu
Cyrano de Bergerac kılıcının gücü kadar, etkili ve güzel konuşması ve burnunun büyüklüğü ile de tanınmış bir silahşordur. Kuzeni Roxane'a olan aşkını burnunun iriliği nedeniyle duyduğu endişe yüzünden dile getirememiştir. Cyrano'nun emrindeki yeni yetme yakışıklı silahşor Christian da Roxane'a âşıktır; ne var ki aşkını Roxane'ı etkileyecek kadar güzel kelimelerle ifade edemeyeceği için suskun kalır. Roxane ise Christian'ı görüp beğenir ve bir ağabey olarak bildiği Cyrano'dan bu genç adamla irtibatlarını sağlamasını rica eder. Cyrano, duygularını perde arkasından olsa da Roxane'a bu yakışıklı silahşor aracılığıyla aktarabilmek için, Christian'a değişik bir öneride bulunur: Cyrano bütün aşk mektuplarını yazacak ve ikili buluşmalarda suflör (fısıldayıcı) görevini üstlenecektir. Bu şekilde gelişen ilişki, silahşorların cephe emri almasıyla yeni bir boyut kazanır. Roxane ve Christian, birlik cepheye doğru yola çıkmadan hemen önce acilen evlenirler. Cyrano, Roxane'a Christian'ı koruyacağına söz verir. Cyrano, Christian'ı korumakla kalmaz; onun ağzından her gün Roxane'a iki mektup yazıp cephe gerisine kendisi götürür. Ayrılığa ve mektuplardaki hislerin gücüne dayanamayan Roxane, cepheye gelmek üzere yola çıkar. Aynı gün Christian, Cyrano'nun kendisinden habersiz Roxane'a mektup yazdığını fark eder ve bu aşkı Roxane'a itiraf etmesini ister. Christian bir mermi ile yaralanır; ölümü Roxane'ın kollarında olacak ve veda mektubunun üzerinde Cyrano'nun gözyaşları ve Christian'ın kanı yer alacaktır. Cyrano sırrını saklamaya karar verir. Roxane manastıra kapanma kararı alır. Eser, yıllar sonra Cyrano'nun Roxane'ın kollarında aşkını nihayet açıklaması ve hayata gözlerini yumması ile son bulur.
Kahramanlar
Başroller
- Cyrano de Bergerac
- Roxane
- Christian Baron de Neuvillette
Diğer kahramanlar:
- Le Bret
- Comte de Guiche
- Ragueneau
- Lise
- Dadı
- Yankesici
- Pajlar
- jaredler
- Markiler
- Uşak
- çiçekçi kız
- keşiş
Eserden ünlü bölümler
...
Burnunuz ne kocaman!
Evet! Pek kocaman... Hepsi bu mu?
Bu kadarı az delikanlı! Hâlbuki neler neler bulunmaz söylenecek? Asıl iş edâda. Mesela bak,
"Burnum böyle olsaydı, mösyö, mutlak dibinden kestirirdim!
"Yana yatmaz mı? Senden önce davranıp kadehine batmaz mı?
"Burun değil bir kere, coğrafyada böylesine dağ denir, dağ değil, yarımada!
"Acaba neye yarar bu alet? Makas kutusu mudur, divit midir, izah et!
"Kuşları sevdiğiniz besbelli! Yorulmasın diye yavrucuklar, temelli bir tünek kurmuşsunuz!
...
Kaynak: Cyrano de Bergerac, Edmond Rostand, Remzi Kitabevi, 1999
...
Fakat, şarkı söylemek, gülmek, dalmak hülyaya,
Yapayalnız, ama hür, seyahat etmek aya,
Gören gözü, çınlayan sesi olmak ve canı
İsteyince şapkayı ters giymek, karışanı
Olmamak. Bir hiç için ya kılıcına veya
Kalemine sarılmak ve ancak duya duya
Yazmak, sonra da gayet tevazuyla kendine:
Çocuğum! Demek, bütün bunları hoş gör yine,
Hoş gör bu çiçekleri, hatta bu kuru dalı,
Bunlar yabanın değil kendi bahçenin malı!
Varsın küçücük olsun fütuhatın, fakat bil,
Onu fetheden sensin, yoksa başkası değil.
...
Kaynak: Cyrano de Bergerac, Edmond Rostand, Çeviren: Sabri Esat Siyavuşgil MEB Yayınları, 1989
Osmanlı'da yasaklanması
Tiyatroya, özellikle de alafranga oyunlara çok sıcak bakan padişah II. Abdülhamid zamanında Sarah Bernhardt ve ’e bile Yıldız Sarayı'nda temsiller verdirildiği hâlde Edmond Rostand’ın ölümsüz eseri "Cyrano de Bergerac" yasaklanmıştı. Söylentilere göre bunun nedenlerinden biri de Cyrano de Bergerac’ın uzun burnunun II. Abdülhamid’e benzemesi olabilirdi.
Kaynakça
- ^ Soner Yalçın. "II. Abdülhamid Cyrano de Bergerac'ı niye yasaklattı". www.hurriyet.com.tr. 14 Eylül 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cyrano de Bergerac 17 yuzyilda yasamis Parisli sair oyun yazari ve silahsor Savinien Cyrano de Bergerac in gercek hayat oykusunden esinlenilerek Fransiz sair ve oyun yazari Edmond Rostand tarafindan yazilmis unlu bir sahne eseridir Perde sirasiyla 7 11 14 10 ve 6 olmak uzere toplamda 48 sahneden olusur Ilk dort sahne 1640 ta besinci sahne ise 1655 te gecer Bircok kez sinemaya aktarilmis olan oyun 1936 yilinda bir kez de operaya uyarlanmistir 1897 de kaleme alinmis olan bu manzum oyun Turkceye ilk kez 1942 yilinda Sabri Esat Siyavusgil tarafindan kazandirilmistir Cyrano de BergeracCyrano de BergeracEdmond Rostand in oyununun Sabri Esat Siyavusgil tarafindan yapilmis manzum cevirisiYazarEdmond RostandCevirmenlerSabri Esat Siyavusgil M E B Remzi Kitabevi ve Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari UlkeFransaDilFransizcaKonuTarihiTurOyunYayim1897 ozgun 1942 Milli Egitim Bakanligi Yayinlari 1 Baski 1945 te 2 Baski 1946 Remzi Kitabevi 3 Baski Turkce YayimciRemzi KitabeviFransiz Edebiyati Serisi Milli Egitim B serisi source source source source source Cyrano de Bergerac 1900 KonusuCyrano de Bergerac kilicinin gucu kadar etkili ve guzel konusmasi ve burnunun buyuklugu ile de taninmis bir silahsordur Kuzeni Roxane a olan askini burnunun iriligi nedeniyle duydugu endise yuzunden dile getirememistir Cyrano nun emrindeki yeni yetme yakisikli silahsor Christian da Roxane a asiktir ne var ki askini Roxane i etkileyecek kadar guzel kelimelerle ifade edemeyecegi icin suskun kalir Roxane ise Christian i gorup begenir ve bir agabey olarak bildigi Cyrano dan bu genc adamla irtibatlarini saglamasini rica eder Cyrano duygularini perde arkasindan olsa da Roxane a bu yakisikli silahsor araciligiyla aktarabilmek icin Christian a degisik bir oneride bulunur Cyrano butun ask mektuplarini yazacak ve ikili bulusmalarda suflor fisildayici gorevini ustlenecektir Bu sekilde gelisen iliski silahsorlarin cephe emri almasiyla yeni bir boyut kazanir Roxane ve Christian birlik cepheye dogru yola cikmadan hemen once acilen evlenirler Cyrano Roxane a Christian i koruyacagina soz verir Cyrano Christian i korumakla kalmaz onun agzindan her gun Roxane a iki mektup yazip cephe gerisine kendisi goturur Ayriliga ve mektuplardaki hislerin gucune dayanamayan Roxane cepheye gelmek uzere yola cikar Ayni gun Christian Cyrano nun kendisinden habersiz Roxane a mektup yazdigini fark eder ve bu aski Roxane a itiraf etmesini ister Christian bir mermi ile yaralanir olumu Roxane in kollarinda olacak ve veda mektubunun uzerinde Cyrano nun gozyaslari ve Christian in kani yer alacaktir Cyrano sirrini saklamaya karar verir Roxane manastira kapanma karari alir Eser yillar sonra Cyrano nun Roxane in kollarinda askini nihayet aciklamasi ve hayata gozlerini yummasi ile son bulur KahramanlarBasroller Cyrano de Bergerac Roxane Christian Baron de Neuvillette Diger kahramanlar Le Bret Comte de Guiche Ragueneau Lise Dadi Yankesici Pajlar jaredler Markiler Usak cicekci kiz kesisEserden unlu bolumler Burnunuz ne kocaman Evet Pek kocaman Hepsi bu mu Bu kadari az delikanli Halbuki neler neler bulunmaz soylenecek Asil is edada Mesela bak Burnum boyle olsaydi mosyo mutlak dibinden kestirirdim Yana yatmaz mi Senden once davranip kadehine batmaz mi Burun degil bir kere cografyada boylesine dag denir dag degil yarimada Acaba neye yarar bu alet Makas kutusu mudur divit midir izah et Kuslari sevdiginiz besbelli Yorulmasin diye yavrucuklar temelli bir tunek kurmussunuz Kaynak Cyrano de Bergerac Edmond Rostand Remzi Kitabevi 1999 Fakat sarki soylemek gulmek dalmak hulyaya Yapayalniz ama hur seyahat etmek aya Goren gozu cinlayan sesi olmak ve cani Isteyince sapkayi ters giymek karisani Olmamak Bir hic icin ya kilicina veya Kalemine sarilmak ve ancak duya duya Yazmak sonra da gayet tevazuyla kendine Cocugum Demek butun bunlari hos gor yine Hos gor bu cicekleri hatta bu kuru dali Bunlar yabanin degil kendi bahcenin mali Varsin kucucuk olsun futuhatin fakat bil Onu fetheden sensin yoksa baskasi degil Kaynak Cyrano de Bergerac Edmond Rostand Ceviren Sabri Esat Siyavusgil MEB Yayinlari 1989Osmanli da yasaklanmasiTiyatroya ozellikle de alafranga oyunlara cok sicak bakan padisah II Abdulhamid zamaninda Sarah Bernhardt ve e bile Yildiz Sarayi nda temsiller verdirildigi halde Edmond Rostand in olumsuz eseri Cyrano de Bergerac yasaklanmisti Soylentilere gore bunun nedenlerinden biri de Cyrano de Bergerac in uzun burnunun II Abdulhamid e benzemesi olabilirdi Kaynakca Soner Yalcin II Abdulhamid Cyrano de Bergerac i niye yasaklatti www hurriyet com tr 14 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Eylul 2010