Dakelce (kendilerince Dakelhghuni, Dakelhghunek; İngilizce Dakelh, Carrier, Carrier proper), Kanada'da Britanya Kolombiyası bölgesinde konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. Kimileri iki ayrı dil (Dakelce ve Güney dakelcesi) olarak sınıflandırır. En yakın akrabası Nadoten-Vetsuvetencedir. Nadoten-Vetsuvetenler ve Sekanilerle birlikte Carrier Sekani Tribal Council adı altında idari birlik oluştururlar.
Dakelce | |
---|---|
Dakelhghuni [crx], Dakelhghunek [caf] | |
Ana dili olanlar | Kanada (Britanya Kolombiyası) |
Dil ailesi | |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | ath |
ISO 639-3 | [[ISO639-3:crx (Dakelce) caf (Güney Dakelcesi)|crx (Dakelce) caf (Güney Dakelcesi)]] |
Diyalekt ve kabileler
Asıl Dakel dilleri ya da dili [kendilerince Dakelh, Yinka Déné, Yinka Whut’en; İngilizce Dakelh dialects or languages, Carrier proper]
- Dakelce [kendilerince Dakelhghuni; İngilizce Dakelh, Carrier, Central Carrier, Nak’albun/Dzinghubun dialect, Stuart/Trembleur dialect, Stuart-Trembleur Lake dialect]. Tl’azt’en Band, Nak’aẕdli Band ve Yekooche Band kabilelerince konuşulur.
- Güney Dakelcesi [kendilerince Dakelhghunek; İngilizce Southern Carrier]
- Neçako Dakelcesi [İngilizce Nechakoh dialect, Fraser/Nechako dialect]
- Lheidli şivesi [İngilizce Lheidli dialect]. Lheidli T’enneh kabilesince konuşulur.
- S̠aik’uẕ şivesi [İngilizce Saikuz or Stoney Creek dialect]. S̠aik’uẕ First Nation (ya da eski adıyla Stoney Creek Band) kabilesince konuşulur.
- Nadleh şivesi [İngilizce Nadleh dialect]. Nadleh Whut’en Band kabilesince konuşulur.
- Stelakoh şivesi [İngilizce Stelakoh dialect]. Stelakoh Band kabilesince konuşulur.
- Tesetl’adak şivesi [İngilizce Tesetl’adak or Cheslatta dialect]. Cheslatta Band kabilesince konuşulur.
- Blackwater Dakelcesi [İngilizce Blackwater dialect]
- Lhtakoh şivesi [İngilizce Lhtakoh dialect]. Red Bluff Band kabilesince konuşulur.
- Ndazko şivesi [İngilizce Ndazko or Nazko dialect]. Nazkoh Band kabilesince konuşulur.
- Lhoosk’us şivesi [İngilizce Lhoosk’us or Kluskus dialect]. Kluskus Band kabilesince konuşulur.
- Lhk’acho şivesi [İngilizce Lhk’acho or Ulkatcho dialect]. Ulkatcho Band kabilesince konuşulur.
- Neçako Dakelcesi [İngilizce Nechakoh dialect, Fraser/Nechako dialect]
Yazı
Dakel hece yazısı
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlsTDJVNUwwTmhjbkpwWlhKd2NtRjVaWEppYjI5ckxuQnVaeTh5TlRCd2VDMURZWEp5YVdWeWNISmhlV1Z5WW05dmF5NXdibWM9LnBuZw==.png)
Ünsüzler | Ünlüler | Sonda | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
a | ʌ | e | i | o | u | ||
b | ᗭ | ᗪ | ᗫ | ᗬ | ᗩ | ᗨ | ᗮ |
t | ᗡ | ᗞ | ᗟ | ᗠ | ᗝ | ᗜ | ᐪ |
d | ᑕ | ᑐ | ᑓ | ᑔ | ᑎ | ᑌ | |
tʼ | ᗧ | ᗤ | ᗥ | ᗦ | ᗣ | ᗢ | |
k | ᗺ | ᗷ | ᗸ | ᗹ | ᗶ | ᗵ | ᐠ |
g | ᗴ | ᗱ | ᗲ | ᗳ | ᗰ | ᗯ | ᐟ |
kʼ | ᘀ | ᗽ | ᗾ | ᗿ | ᗼ | ᗻ | ᘁ |
tʃ | ᙠ | ᙝ | ᙞ | ᙟ | ᙜ | ᙛ | |
dʒ | ᘛ | ᘗ | ᘘ | ᘙ | ᘖ | ᘔ | |
tʃ' | ᘡ | ᘞ | ᘟ | ᘠ | ᘝ | ᘜ | |
ts | ᙦ | ᙣ | ᙤ | ᙥ | ᙢ | ᙡ | |
dz | ᙍ | ᙊ | ᙋ | ᙌ | ᙉ | ᙈ | |
tsʼ | ᙬ | ᙩ | ᙪ | ᙫ | ᙨ | ᙧ | |
n | ᘇ | ᘄ | ᘅ | ᘆ | ᘃ | ᘂ | ᐣ |
m | ᘍ | ᘊ | ᘋ | ᘌ | ᘉ | ᘈ | ᒼ |
ŋ | ᓑ | ||||||
l | ᘧ | ᘤ | ᘥ | ᘦ | ᘣ | ᘢ | ᑊ |
ɬ | ᘳ | ᘰ | ᘱ | ᘲ | ᘯ | ᘮ | ᒡ |
tɬ | ᘹ | ᘶ | ᘷ | ᘸ | ᘵ | ᘴ | |
dl | ᘭ | ᘪ | ᘫ | ᘬ | ᘩ | ᘨ | |
tɬ' | ᘿ | ᘼ | ᘽ | ᘾ | ᘻ | ᘺ | |
s | ᙓ | ᙐ | ᙑ | ᙒ | ᙏ | ᙎ | ᔆ |
s̪ | | ||||||
z | ᙅ | ᙂ | ᙃ | ᙄ | ᙁ | ᙀ | ᙆ |
z̪ | ᙇ | ||||||
ʃ | ᙙ | ᙖ | ᙗ | ᙘ | ᙕ | ᙔ | ᙚ |
x | ᗉ | ᗆ | ᗇ | ᗈ | ᗅ | ᗄ | ᐥ |
ɣ | ᗏ | ᗌ | ᗍ | ᗎ | ᗋ | ᗊ | ᐦ |
h | ᐸ | ᐳ | ᐶ | ᐷ | ᐱ | ᐯ | ᑋ |
w | ᗕ | ᗒ | ᗓ | ᗔ | ᗑ | ᗐ | |
xʷ | ᗛ | ᗘ | ᗙ | ᗚ | ᗗ | ᗖ | |
j | ᘓ | ᘐ | ᘑ | ᘒ | ᘏ | ᘎ | |
YOK | ᐊ | ᐅ | ᐈ | ᐉ | ᐃ | ᐁ | |
ʔ | ᐧ |
Örnekler
- Dakelh Dakel (kişi)
- Dakelhne Dakel halkı
- dune adam
- ts'oodun (Dakelce) s̠kui (Güney Dakelcesi) çocuk
- sus kara ayı
- shas̠ boz ayı
- dut'ai kuş
- khez yumurta
- d̠ẕulh dağ
- kw'us̠ bulut
- chan yağmur
- too su
- s̠um yıldız
- kwun ateş
- lhiz (Dakelce) lhez (Güney Dakelcesi) kül
- yok (Dakelce; Güney Dakelcesi/Neçako) koo (Güney Dakelcesi/Blackwater) ev
- 'ilho (Dakelce) lhuk'ui (Güney Dakelcesi) bir
- kwulai' (Dakelce) skwunlai (Güney Dakelcesi) beş
Dipnotlar
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
- ^ . 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
Dış bağlantılar
- http://www.ydli.org/linginfo.htm 8 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Yinka Déné Language Institute
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar