Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dalibor, Bedřich Smetana tarafından bestelenmiş üç perdelik bir operadır.
 İlk gösterimin posteri | |
| Özgün isim | Dalibor |
|---|---|
| Müzik | Bedřich Smetana |
| Gala | 16 Mayıs 1868 |
| İlk gösterim yeri | Novoměstském (Yenişehir) Tiyatrosu), Prag |
| Oyuncular |
|
Opera'nın liberettosu önce Almanca "Josef Wenzig" tarafından yazılmış ve sonra Çekçe çeviri "Ervin Špindler" tarafından hazırlanmıştır. Prömiyer sahnelenmesi 16 Mayıs 1868'de Prag'da "Novoměstském divadle (Yenisehir Tiyatrosu)" de yapılmıştır. Operanın ana konusu Bohemya ve Macaristan Kralı II. Vladislav'in hükümdarlık döneminde kralın koylu halkı ezici zulmü aleyhinde isyan eden köylülere destek sağlayan ve isyan bastırılınca 1498'de idam edilen "Dalibor z Kozojed" adli bir Çek şövalyenin öyküsüdür. Bu opera ilk temsilinde beğenilmemiş ve tiyatro kritikleri tarafından müziksel olarak çok fazla Alman etkisi, özellikle Richard Wagner etkisi, altında kalmakla itham edilmiştir.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyer'de rol alanlar, 25 Ağustos 1868 (Orkestra şefi:-) |
|---|---|---|
| II. Vladislav: " Bohemya ve Macaristan Kralı | bariton | |
| Dalibor, bir şövalye | tenor | |
| Budivoj, kale muhafızları komutanı | bariton | |
| Beneš, zindan gardiyanı | bas | |
| Vítek, Dalibor'un paralı askerlerinden biri | tenor | |
| Milada, Ploškovice şehri belediye başkanının kızkardeşi | soprano | |
| Jitka, Dalibor'un malikanesinde bir köylü kız | soprano | |
| Yargıçlardan biri | bas | |
| Halk, yargıçlar, paralı askerler, koro, kalabalık | ||
Konu özeti
Geri plan
Bir savaşta Şövalye Dalibor, arkadaşı müzisyen Zdenek'in askerler tarafından öldürülmesine şahit olur ve arkadaşının ölümünün intikamını almaya ve büyük baskı altında olan halkı idarecilerinin zulmünden kurtarmaya karar verir.
I. Perde
Dalıbor'un cinayet suçu ithamı ile kral tarafından yargılanacaktır. Yargılama celsesi Kral Vladislav'ın, danışmanının ve kendine maiyet eden Budivoj'un girişi ile açılır. Dalıbor Ploskovice şehri viskontunu öldürmekle suçlanmıştır ve kıskardeşi onun intikamının alınmasını istemektedir.
Dalıbor bu ölümün arkadaşı müzikçi Zdenĕk'in öldürülmesine bir misilleme olduğunu açıklar. Dalıbor bu celsede eğer halka zulüm sona ermezse kendisinde öleceğini söyleyip onu tehdit eder ve bu büyük bir suç olduğu için yaşam boyu hapislik cezasına çarptırılır. Milada Dalıbor'un gösterdiği cesaret ve kahramanlık ruhundan çok etkilenmiştir. Kral'a Dalıbor'a merhamet göstermesi için yalvarır ama bu hiç sonuç vermez. Milada kendini düşünceye verir ve anlar ki Dalıbor'a sırsıklam aşıktır. Bir öksüz kız olan Jitka Dalıbor'un birçok iyiliğini görmüştür ve bunları Milada'ya anlatıp onun da isyancı savaşçılara katılmasını ister. Bunlar Dalıbor'u hapse konulduğu bir şatonun zindanından kurtarmaya karar vermişlerdir.
II. Perde
Bir ayaklanmaya hazırlık yapmak için Jitka ve Vitek savaşçıları toplamaya giderler. Milada kıyafet değiştirir ve bir genç erkek kılığına girer, Dalıbor'un hapis olduğu şatodaki gardiyan olan Benes'in güvenini kazanır. Budivoj hapishanedeki gardiyanları mümkün olan bir hücum hakkında ikaz eder. Ama Milada Dalıbor'un yanına girmeyi başarır ve onun istediği kemanını getirir. Dalıbor bir rüyada öldürülmüş arkadaşı Zdenek'i görür ama bu Zdanek'in görüntüsü hemen Milada'ya değişir. Dalıbor hemen sonra uyanır. Bu rüyasını öldürülmüş olan arkadaşının öteki dünyadan gönderdiği bir mesaj olarak tefsir eder. Milada gene geldiğinde Dalıbor'a kendine âşık olduğunu itiraf eder ve ondan da pozitif yanıt alır. Birbirine aşık bu iki kişi gelecekte hürriyetlerini kazanıp birlikte olacaklarını hayal etmeye başlarlar.
III. Perde
İki aşık gardiyan Benes'e biraz para vererek Dalıbor'un kaçmasına göz yummasını isterler. Ama Benes bunu kabul etmez. Kral'a çıkarak hürriyetlerini isteyen isyancılara bilmeden ve hiç kasıtsız yardım ettiğini itiraf eder ve bu suçundan dolayı idam cezasına çarptırılır. Budivoj Dalıbor taraftarlarının bir ayaklanma hazırlayıp ülkesini tehdit ettiğini Kral'a açıklar ve tedbir olarak suçlu olan Dalıbor'un idam edilmesi gerektiğini Kralı inandırır. Kral Vladislav'ın barış içinde yaşayan bir ülkenin kralı olma hayallerinin gerçekler tarafından boşa götürüldüğünü anlamıştır. Milada şatonun dışında iken şatoda bir idam olacağı zaman çalınan canları duyar ve bunların Dalıbor'un idamını ilan ettiğini anlar. Gelen savaşçılarla birlikte Dalıbor'u kaçırmak için şatoya bir hücum girişimi yapar. Dalıbor'u zindandan çıkarmayı başarır ama çok ağır şekilde yaralanır ve sevgilisini kolları arasında olur. Dalıbor da ölen sevgilisinden ayrı olmak istemez ve kamasıyla kendisini öldürür. Böylece diğer dünyada sevgilisi ile birlikte olacaktır. (Eserin bir başka versiyonunda ise Milada ona ulaşamadan Dalıbor idam edilir.)
Seçilmiş ses ve video kayıtları
Çekçe
| Yıl | Roller (Vladislav, Dalibor, Budivoj, Benes, Vitek, Milada, Jitka) | Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra | Marka |
|---|---|---|---|
| 1950 | Václav Bednář, Beno Blachut, Teodor Srubar, Karel Kalas, Antonín Votava, Marie Podvalová, Štefa Petrová | Jaroslav Krombholc, Prag National Theatre Orkestra ve korosu | 2CD (2001) Supraphon SU 3541-2 |
| 1967 | Jindrich Jindrák, Vilém Pribyl, Antonin Svorc, Jaroslav Horácek, Zdenek Svehla, Nadézda Kniplová, Hana Svobodova-Janku | Jaroslav Krombholc, Prag National Theatre Orkestra ve korosu | 2CD: Supraphon 11 2185-2 |
| 1977 | Allan Monk, Nicolai Gedda, Harlan Foss, Paul Plishka, John Carpenter, Teresa Kubiak, Nadia Šormová | Eve Queler Opera Orchestra New York ve New York Choral Society | 2CD (2004) Mitridate «Ponto» POCD 1018 |
| 1997 | Ivan Kusnjer, Leo Marian Vodicka, Vratislav Kriz, Jiri Kalendovsky, Miroslav Kopp, Eva Urbanová, Jirina Marková | Zdenek Kosler, Prag National Theatre Korosu ve Orkestrasi | 2CD:Supraphon SU 0077 2632 |
| 1999, | Valery Alexeev, Valery Popov, Damir Basyrov, Jiri Kalendovsky, Valentin Prolat, Eva Urbanová, Dagmar Schellenberger | Yoram David, Orchestra e Coro del Teatro Lirico di Cagliari; | 2CD (2000); Dynamic CDS 295/1-2 |
Almanca
| Yıl | Roller (Vladislav, Dalibor, Budivoj, Benes, Vitek, Milada, Jitka) | Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra | Marka |
|---|---|---|---|
| 1969, | Eberhard Wächter, Ludovico Spiess, Oskar Czerwenka, Walter Kreppel, Adolf Dallapozza, Tugomir Franc, Leonie Rysanek, Lotte Rysanek | Josef Krips, Orchester und Chor der Wiener Staatsoper | 2CD (2005):Opera d'Oro OPD 1434 |
Dipnotlar
- ^ Clapham, John, "Smetana: A Century after". The Musical Times, 125(1694), say.201, 203-205 (Nisan 1984) {{En icon}].
- ^ Kaynak: Operadis-Opera Diskografi sitesi Dalibor listesi 27 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . {En icon} (Erişme:26.5.2010)]
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- İngilizce Wikiepedia "Dalibor" maddesi 2 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim: 24.5.2010)
- Almanca Wikiepedia "Dalibor" maddesi 15 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) (Erişim: 24.5.2010)
- IMSLP: "Dalibor" partisyon notalari 16 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim: 26.5.2010)
- Youtube Smetna "Dalibor" operası uvertürü (Erişim: 26.5.2010)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dalibor Bedrich Smetana tarafindan bestelenmis uc perdelik bir operadir DaliborIlk gosterimin posteriOzgun isimDaliborMuzikBedrich SmetanaGala16 Mayis 1868Ilk gosterim yeriNovomestskem Yenisehir Tiyatrosu PragOyuncularII Vladislav Bohemya ve Macaristan Krali bariton Dalibor bir sovalye tenor Budivoj kale muhafizlari komutani bariton Benes zindan gardiyani bas Vitek Dalibor un parali askerlerinden biri tenor Milada Ploskovice sehri belediye baskaninin kizkardesi soprano Jitka Dalibor un malikanesinde bir koylu kiz soprano Yargiclardan biri bas Halk yargiclar parali askerler koro kalabalik Opera nin liberettosu once Almanca Josef Wenzig tarafindan yazilmis ve sonra Cekce ceviri Ervin Spindler tarafindan hazirlanmistir Promiyer sahnelenmesi 16 Mayis 1868 de Prag da Novomestskem divadle Yenisehir Tiyatrosu de yapilmistir Operanin ana konusu Bohemya ve Macaristan Krali II Vladislav in hukumdarlik doneminde kralin koylu halki ezici zulmu aleyhinde isyan eden koylulere destek saglayan ve isyan bastirilinca 1498 de idam edilen Dalibor z Kozojed adli bir Cek sovalyenin oykusudur Bu opera ilk temsilinde begenilmemis ve tiyatro kritikleri tarafindan muziksel olarak cok fazla Alman etkisi ozellikle Richard Wagner etkisi altinda kalmakla itham edilmistir RollerRol Ses tipi Promiyer de rol alanlar 25 Agustos 1868 Orkestra sefi II Vladislav Bohemya ve Macaristan Krali baritonDalibor bir sovalye tenorBudivoj kale muhafizlari komutani baritonBenes zindan gardiyani basVitek Dalibor un parali askerlerinden biri tenorMilada Ploskovice sehri belediye baskaninin kizkardesi sopranoJitka Dalibor un malikanesinde bir koylu kiz sopranoYargiclardan biri basHalk yargiclar parali askerler koro kalabalikKonu ozetiOperanin 1909 Berlin gosteriminden bir sahneGeri plan Bir savasta Sovalye Dalibor arkadasi muzisyen Zdenek in askerler tarafindan oldurulmesine sahit olur ve arkadasinin olumunun intikamini almaya ve buyuk baski altinda olan halki idarecilerinin zulmunden kurtarmaya karar verir I Perde Dalibor un cinayet sucu ithami ile kral tarafindan yargilanacaktir Yargilama celsesi Kral Vladislav in danismaninin ve kendine maiyet eden Budivoj un girisi ile acilir Dalibor Ploskovice sehri viskontunu oldurmekle suclanmistir ve kiskardesi onun intikaminin alinmasini istemektedir Dalibor bu olumun arkadasi muzikci Zdenĕk in oldurulmesine bir misilleme oldugunu aciklar Dalibor bu celsede eger halka zulum sona ermezse kendisinde olecegini soyleyip onu tehdit eder ve bu buyuk bir suc oldugu icin yasam boyu hapislik cezasina carptirilir Milada Dalibor un gosterdigi cesaret ve kahramanlik ruhundan cok etkilenmistir Kral a Dalibor a merhamet gostermesi icin yalvarir ama bu hic sonuc vermez Milada kendini dusunceye verir ve anlar ki Dalibor a sirsiklam asiktir Bir oksuz kiz olan Jitka Dalibor un bircok iyiligini gormustur ve bunlari Milada ya anlatip onun da isyanci savascilara katilmasini ister Bunlar Dalibor u hapse konuldugu bir satonun zindanindan kurtarmaya karar vermislerdir II Perde Bir ayaklanmaya hazirlik yapmak icin Jitka ve Vitek savascilari toplamaya giderler Milada kiyafet degistirir ve bir genc erkek kiligina girer Dalibor un hapis oldugu satodaki gardiyan olan Benes in guvenini kazanir Budivoj hapishanedeki gardiyanlari mumkun olan bir hucum hakkinda ikaz eder Ama Milada Dalibor un yanina girmeyi basarir ve onun istedigi kemanini getirir Dalibor bir ruyada oldurulmus arkadasi Zdenek i gorur ama bu Zdanek in goruntusu hemen Milada ya degisir Dalibor hemen sonra uyanir Bu ruyasini oldurulmus olan arkadasinin oteki dunyadan gonderdigi bir mesaj olarak tefsir eder Milada gene geldiginde Dalibor a kendine asik oldugunu itiraf eder ve ondan da pozitif yanit alir Birbirine asik bu iki kisi gelecekte hurriyetlerini kazanip birlikte olacaklarini hayal etmeye baslarlar III Perde Iki asik gardiyan Benes e biraz para vererek Dalibor un kacmasina goz yummasini isterler Ama Benes bunu kabul etmez Kral a cikarak hurriyetlerini isteyen isyancilara bilmeden ve hic kasitsiz yardim ettigini itiraf eder ve bu sucundan dolayi idam cezasina carptirilir Budivoj Dalibor taraftarlarinin bir ayaklanma hazirlayip ulkesini tehdit ettigini Kral a aciklar ve tedbir olarak suclu olan Dalibor un idam edilmesi gerektigini Krali inandirir Kral Vladislav in baris icinde yasayan bir ulkenin krali olma hayallerinin gercekler tarafindan bosa goturuldugunu anlamistir Milada satonun disinda iken satoda bir idam olacagi zaman calinan canlari duyar ve bunlarin Dalibor un idamini ilan ettigini anlar Gelen savascilarla birlikte Dalibor u kacirmak icin satoya bir hucum girisimi yapar Dalibor u zindandan cikarmayi basarir ama cok agir sekilde yaralanir ve sevgilisini kollari arasinda olur Dalibor da olen sevgilisinden ayri olmak istemez ve kamasiyla kendisini oldurur Boylece diger dunyada sevgilisi ile birlikte olacaktir Eserin bir baska versiyonunda ise Milada ona ulasamadan Dalibor idam edilir Secilmis ses ve video kayitlariCekce Yil Roller Vladislav Dalibor Budivoj Benes Vitek Milada Jitka Orkestra sefi Opera Evi ve Orkestra Marka1950 Vaclav Bednar Beno Blachut Teodor Srubar Karel Kalas Antonin Votava Marie Podvalova Stefa Petrova Jaroslav Krombholc Prag National Theatre Orkestra ve korosu 2CD 2001 Supraphon SU 3541 21967 Jindrich Jindrak Vilem Pribyl Antonin Svorc Jaroslav Horacek Zdenek Svehla Nadezda Kniplova Hana Svobodova Janku Jaroslav Krombholc Prag National Theatre Orkestra ve korosu 2CD Supraphon 11 2185 21977 Allan Monk Nicolai Gedda Harlan Foss Paul Plishka John Carpenter Teresa Kubiak Nadia Sormova Eve Queler Opera Orchestra New York ve New York Choral Society 2CD 2004 Mitridate Ponto POCD 10181997 Ivan Kusnjer Leo Marian Vodicka Vratislav Kriz Jiri Kalendovsky Miroslav Kopp Eva Urbanova Jirina Markova Zdenek Kosler Prag National Theatre Korosu ve Orkestrasi 2CD Supraphon SU 0077 26321999 Valery Alexeev Valery Popov Damir Basyrov Jiri Kalendovsky Valentin Prolat Eva Urbanova Dagmar Schellenberger Yoram David Orchestra e Coro del Teatro Lirico di Cagliari 2CD 2000 Dynamic CDS 295 1 2 Almanca Yil Roller Vladislav Dalibor Budivoj Benes Vitek Milada Jitka Orkestra sefi Opera Evi ve Orkestra Marka1969 Eberhard Wachter Ludovico Spiess Oskar Czerwenka Walter Kreppel Adolf Dallapozza Tugomir Franc Leonie Rysanek Lotte Rysanek Josef Krips Orchester und Chor der Wiener Staatsoper 2CD 2005 Opera d Oro OPD 1434Dipnotlar Clapham John Smetana A Century after The Musical Times 125 1694 say 201 203 205 Nisan 1984 En icon Kaynak Operadis Opera Diskografi sitesi Dalibor listesi 27 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde En icon Erisme 26 5 2010 Ayrica bakinizBedrich SmetanaDis baglantilarIngilizce Wikiepedia Dalibor maddesi 2 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Erisim 24 5 2010 Almanca Wikiepedia Dalibor maddesi 15 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Almanca Erisim 24 5 2010 IMSLP Dalibor partisyon notalari 16 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 26 5 2010 Youtube Smetna Dalibor operasi uverturu Erisim 26 5 2010