Damdaki Kemancı, müziklerini 'un bestelediği, şarkı sözlerini Sheldon Harnick'in yazdığı, konusu 1905 yılında Çarlık Rusyası'nda geçen ve ilk kez 1964 yılında Broadway'de sergilenen müzikal sahne eseridir.
Sholom Aleichem (1859-1916) takma adını kullanan Yahudi asıllı Rus yazar "Solomon Naumovich Rabinovich"'in Yidiş dilinde yazdığı "Sütçü Tevye" öykülerinden Amerikalı oyun yazarı tarafından senaryosu yazılıp sahneye uyarlanan müzikal, 10 yılı geçkin bir sürede 3000'den fazla kez perdelerini açarak bir rekor kırmıştı (Bu rekor sonradan müzikali tarafından kırıldı). Halâ Broadway'de en uzun süre sahnelenen on beş eser arasındadır.
"Damdaki Kemancı" müzikali 10 dalda aday gösterildiği Tony Ödülleri'nden dokuzunu aldı.
Türkiye'de sahnelenmesi
"Damdaki Kemancı" Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından 14 Ekim 1969 tarihinden başlayarak "Büyük Tiyatro"da sahnelenmeye başladı. 2 Bölüm ve 18 tablodan oluşan müzikalin başrolü Tevye 'yi Cüneyt Gökçer oynamıştır. Müzikalin diğer başrol oyuncusu ise Handan Uran'dı. Fatuş Sevengil ve Nevit Kodallı'nın Türkçeye çevirdiği eseri sahneye koyan ve koreografisini düzenleyen Amerika Birleşik Devletleri'li 'di. Orkestra şefi , koro şefi 'ydı. Müzikal "Anatevka Damdaki Kemancı" adıyla 21 Aralık 1969'da İstanbul'da o zamanki adı "Kültür Sarayı" olan Atatürk Kültür Merkezi'nde aynı kadroyla bir kez daha sahnelendi
Sinema uyarlamaları
Hollywood uyarlaması
"Damdaki Kemancı" müzikali 1964 tarihinde Broadway'deki ilk sergilenişinden itibaren uzun süre kapalı gişe oynadıktan sonra aynı başarıyı Londra'daki "West End" tiyatrolarında da sürdürdü ve tam dokuz "Tony ödülü" aldı. Kaçınılmaz olarak da 1971 yılında Damdaki Kemancı adıyla sinemaya uyarlandı. Norman Jewison'ın yönettiği 1971 tarihli bu ABD filmi de üç Akademi Ödülü ve iki Altın Küre ödülü kazandı. Damdaki Kemancı filminin başrolü "sütçü Tevye" için, Broadway temsillerinde çok başarılı olmuş Zero Mostel yerine Haim Topol tercih edilmişti. Film gişede de başarılı olmuştu.
Yeşilçam uyarlaması
Hollywood uyarlamasından bir yıl sonra Türkiye'de yönetmen Hulki Saner eseri yeniden sinemaya uyarladı. Hulki Saner'in aynı zamanda yapımcılığını da üstlendiği, 'nun senaryosunu yazdığı adını taşıyan 1972 tarihli bu renkli Türk filmi de yine bir müzikaldi ve başrollerinde, 1969 yılındaki müzikal oyunda da rol almış olan Cüneyt Gökçer (Sütçü Asım) ve Ayten Gökçer (Reyhan) oynuyorlardı. Diğer önemli rollerini Cihan Ünal, Engin Çağlar, Esen Püsküllü ve Alev Sezer'in paylaştıkları film aslında çok serbest bir uyarlamadır ve konusu Kafkasya'ya uyarlanan filmde tüm isimler Türkçeleştirilmiştir.
Türkçe kitaplar
"Damdaki Kemancı" müzikali Yahudi asıllı Rus yazar Sholem Aleichem (Şolem Aleyhem)'in "Sütçü Tevye" (diğer adıyla "Tevye ve Kızları") adlı hikâyesiyle diğer birkaç hikâyesine dayanmaktadır. Bu hikâye ilk kez 1917 yılında yazarın ölümünden sonra sahneye konmuştu. Doğu Avrupa'daki Yahudi aile yaşamını odağına alan eser 1964'te Amerikalı oyun yazarı Joseph Stein tarafından bir müzikal olacak şekilde tekrar sahneye uyarlanarak kitaplaştırıldı.
Oyun 1969 yılında Türkiye'de de sahnelendikten sonra popüler hale geldi ve 1970-1972 yılları arasında üç farklı kitap halinde yayımlandı. Bunlardan birincisi Joseph Stein'ın oyun uyarlamasıydı ve çevirisi Ankara Opera ve Balesi'ndeki performans için görev alan Fatuş Sevengil ve Nevid Kodallı tarafından yapılmıştı. Diğer iki kitap Şolem Aleyhem'in hikâyelerinden çevirilerdir.
- "Damdaki Kemancı" (oyun, yazan: Sholom Aleichem, Joseph Stein Sheldon Har, çeviri: Fatuş Sevengil Nevid Kodallı), Fok Yayınları, Ankara, 1970.
- "Sütçü Tevye, Damdaki Kemancı" (çeviri: Hayrullah Örs), Remzi Kitabevi, İstanbul, 1970.
- "Damdaki Kemancı'dan Hikâyeler" (çeviri: Ahmet Hisarlı), Milliyet Yayınları, İstanbul, 1972.
Ayrıca bakınız
- Damdaki Kemancı filmi - 1971
Kaynakça
- ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Damdaki Kemanci muziklerini un besteledigi sarki sozlerini Sheldon Harnick in yazdigi konusu 1905 yilinda Carlik Rusyasi nda gecen ve ilk kez 1964 yilinda Broadway de sergilenen muzikal sahne eseridir Sholom Aleichem 1859 1916 takma adini kullanan Yahudi asilli Rus yazar Solomon Naumovich Rabinovich in Yidis dilinde yazdigi Sutcu Tevye oykulerinden Amerikali oyun yazari tarafindan senaryosu yazilip sahneye uyarlanan muzikal 10 yili geckin bir surede 3000 den fazla kez perdelerini acarak bir rekor kirmisti Bu rekor sonradan muzikali tarafindan kirildi Hala Broadway de en uzun sure sahnelenen on bes eser arasindadir Damdaki Kemanci muzikali 10 dalda aday gosterildigi Tony Odulleri nden dokuzunu aldi Turkiye de sahnelenmesiMilliyet gazetesinde 13 Ekim 1969 tarihinde cikan bu kucuk ilan Damdaki Kemanci Muzikalinin Fiddler on the Roof 14 Ekim 1969 da Ankara da gosterime girecegini bildiriyor Damdaki Kemanci Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafindan 14 Ekim 1969 tarihinden baslayarak Buyuk Tiyatro da sahnelenmeye basladi 2 Bolum ve 18 tablodan olusan muzikalin basrolu Tevye yi Cuneyt Gokcer oynamistir Muzikalin diger basrol oyuncusu ise Handan Uran di Fatus Sevengil ve Nevit Kodalli nin Turkceye cevirdigi eseri sahneye koyan ve koreografisini duzenleyen Amerika Birlesik Devletleri li di Orkestra sefi koro sefi ydi Muzikal Anatevka Damdaki Kemanci adiyla 21 Aralik 1969 da Istanbul da o zamanki adi Kultur Sarayi olan Ataturk Kultur Merkezi nde ayni kadroyla bir kez daha sahnelendiSinema uyarlamalariHollywood uyarlamasi Damdaki Kemanci muzikali 1964 tarihinde Broadway deki ilk sergilenisinden itibaren uzun sure kapali gise oynadiktan sonra ayni basariyi Londra daki West End tiyatrolarinda da surdurdu ve tam dokuz Tony odulu aldi Kacinilmaz olarak da 1971 yilinda Damdaki Kemanci adiyla sinemaya uyarlandi Norman Jewison in yonettigi 1971 tarihli bu ABD filmi de uc Akademi Odulu ve iki Altin Kure odulu kazandi Damdaki Kemanci filminin basrolu sutcu Tevye icin Broadway temsillerinde cok basarili olmus Zero Mostel yerine Haim Topol tercih edilmisti Film gisede de basarili olmustu Yesilcam uyarlamasi Hollywood uyarlamasindan bir yil sonra Turkiye de yonetmen Hulki Saner eseri yeniden sinemaya uyarladi Hulki Saner in ayni zamanda yapimciligini da ustlendigi nun senaryosunu yazdigi adini tasiyan 1972 tarihli bu renkli Turk filmi de yine bir muzikaldi ve basrollerinde 1969 yilindaki muzikal oyunda da rol almis olan Cuneyt Gokcer Sutcu Asim ve Ayten Gokcer Reyhan oynuyorlardi Diger onemli rollerini Cihan Unal Engin Caglar Esen Puskullu ve Alev Sezer in paylastiklari film aslinda cok serbest bir uyarlamadir ve konusu Kafkasya ya uyarlanan filmde tum isimler Turkcelestirilmistir Turkce kitaplar Damdaki Kemanci muzikali Yahudi asilli Rus yazar Sholem Aleichem Solem Aleyhem in Sutcu Tevye diger adiyla Tevye ve Kizlari adli hikayesiyle diger birkac hikayesine dayanmaktadir Bu hikaye ilk kez 1917 yilinda yazarin olumunden sonra sahneye konmustu Dogu Avrupa daki Yahudi aile yasamini odagina alan eser 1964 te Amerikali oyun yazari Joseph Stein tarafindan bir muzikal olacak sekilde tekrar sahneye uyarlanarak kitaplastirildi Oyun 1969 yilinda Turkiye de de sahnelendikten sonra populer hale geldi ve 1970 1972 yillari arasinda uc farkli kitap halinde yayimlandi Bunlardan birincisi Joseph Stein in oyun uyarlamasiydi ve cevirisi Ankara Opera ve Balesi ndeki performans icin gorev alan Fatus Sevengil ve Nevid Kodalli tarafindan yapilmisti Diger iki kitap Solem Aleyhem in hikayelerinden cevirilerdir Damdaki Kemanci oyun yazan Sholom Aleichem Joseph Stein Sheldon Har ceviri Fatus Sevengil Nevid Kodalli Fok Yayinlari Ankara 1970 Sutcu Tevye Damdaki Kemanci ceviri Hayrullah Ors Remzi Kitabevi Istanbul 1970 Damdaki Kemanci dan Hikayeler ceviri Ahmet Hisarli Milliyet Yayinlari Istanbul 1972 Ayrica bakinizDamdaki Kemanci filmi 1971Kaynakca Milliyet Gazetesi Arsivi gazetearsivi milliyet com tr 13 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2012