Davit Dadiani (Gürcüce: დავით დადიანი; 23 Ocak 1813 - 30 Ağustos 1853), 1846'dan 1853'teki ölümüne Megrelya'nın prensliğini yapmıştır. Dadiani hanedanından gelen Davit, V. Levan Dadiani'nin oğludur. 1840'ta babasının emekli olmasıyla Megrelya'nın fiilen hükümdarı olmuştur. Babası gibi Davit de Rus İmparatorluğu'na bağlı olarak hüküm sürmüş, Rus ordusunda tümgeneral olarak görev yapmıştır. Davit, Megrelya'nın hükûmetini, ekonomisini ve eğitimini modernleştirmek için yoğun çaba sarf etmiştir. Megrelya halkının Dadiani'nin sert yeniliklerine olan hoşnutsuzluğundan bahseden Rus yetkililer, Dadiani'nin istifa etmesi için rüşvet teklif etmiş ama Dadiani istifa etmemiştir. Davit 40 yaşında sıtmadan ölmüştür.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgzTHpjeEx6TXVYeVZFTUNVNU5DVkVNQ1ZDTUNWRU1DVkNNaVZFTUNWQ09DVkVNQ1ZDTkY4bFJEQWxPVFFsUkRBbFFqQWxSREFsUWpRbFJEQWxRamdsUkRBbFFqQWxSREFsUWtRbFJEQWxRamd1YW5Cbkx6SXlNSEI0TFRNdVh5VkVNQ1U1TkNWRU1DVkNNQ1ZFTUNWQ01pVkVNQ1ZDT0NWRU1DVkNORjhsUkRBbE9UUWxSREFsUWpBbFJEQWxRalFsUkRBbFFqZ2xSREFsUWpBbFJEQWxRa1FsUkRBbFFqZ3VhbkJuLmpwZw==.jpg)
İlk yılları ve hükümdarlığı
Davit Dadiani, Megrelya'nın başkent Zugdidi'nin yakınlarındaki Chkaduashi köyünde, V. Levan Dadiani ve karısı Prenses Marta Tsereteli'nin oğlu olarak dünyaya geldi. Eğitim yaşına gelen Davit, Rus generaller Vasili Bebutov ve Georg Andreas von Rosen rehberliğinde eğitilmesi için Tiflis'e gönderildi. 1829'da Kazak Can Muhafızları alayında subay olarak görevlendirildi. 1834 ve 1838 yılları arasında, babasının can çekişen Megrelya hükûmeti ve ekonomisini düzeltmeye yardım etmesini istemesi üzerine Megrelya'da kaldı. Bununla beraber, Davit'in reform çabaları yerel halk ve hatta babası tarafından hoş karşılanmamıştır. Hayal kırıklığına uğrayan Davit Tiflis'e dönmüş ve Albay rütbesine terfi ederek Rus ordusunda çalışmaya devam etmiştir. V. Levan, oğlunun tahta geçmesi için 11 Mayıs 1840'ta prenslikten istifa etmiştir. Davit prensliğin yardımcı prensi ve fiili hükümdarı olurken, Levan sadece unvan olarak prensliğe devam etmiştir. Levan'ın 1846'daki ölümüyle beraber Davit prens unvanını da almıştır.
Megrelya'daki reformları
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlsTDJWa0wwUmhaR2xoYm1sZlVHRnNZV05sTG1wd1p5OHlNakJ3ZUMxRVlXUnBZVzVwWDFCaGJHRmpaUzVxY0djPS5qcGc=.jpg)
Tahta geçen Davit, prensliğinin hükûmetini ve ekonomisini modernize etmek için bir dizi reform başlattı. Megrelya'daki yerleşimlerin babadan oğla geçen valilerini atanmış yetkililerle değiştirdi, mahkemeyi asillerin kontrolünden arındırdı ve 12 bağımsız avukatı adaletin nihai sağlayıcıları olarak atadı. Ayrıca, din konusunda da reformlar yapan Davit, rahipleri serflikten kurtarmış ve Megrelya'nın Chkondidi başpiskopusunu kendisine bağlı hale getirmiştir.
Dadiani ayrıca çeyiz kurumunu kaldırmış, sivil altyapıyı geliştirmiş ve 10 Megrelyalının Tiflis'te profesyonel eğitim alması için yıllık burs programları başlatmıştır. Zugdidi'deki bir ipek fabrikasıyla Zugdidi ve Salhino'da alkollü içki fabrikalarının kurulmasına finansal destek sağlamıştır. Dadiani, Zugdidi'deki sarayında, Gürcü eserleri müzesi ve eski Gürcü el yazmalarının yer aldığı bir kütüphane kurmuştur. Saray daha sonra oğlu Niko tarafından Gürcüler Arasında Okuryazarlığı Yayma Derneği'ne bırakılmıştır.
Dadiani'nin reformlarını sert bir şekilde yürütmesi halk arasında hoşnutsuzluğa neden olmuştur. Eleştirmenler onu despotluk ve kendini zenginleştirme ile suçlamıştır. Kafkasya Genel Valisi Mihail Vorontsov, Dadiani'ye parasal tazminat karşılığında istifa etmesini önererek bu duruma tepki gösterdi. Davit, mülklerini ve pozisyonunu kaybetmemek için Vorontsov'a 30.000 chervonet teklif etmiştir. Vorontsov, Davit'i Megrelya'nın özerkliğini sonlandırmakla tehdit ettikten sonra, Dadiani Rusya'nın menfaatlerine uygun davranacağına dair söz verdi.
Rusya ile ilişkisi
Genel olarak, Davit Dadiani yönetimi boyunca Rus İmparatorluğu'na sadık olmuştur. Megrelya güçlerinin başında iken, 1841'de Guria'daki Rus karşıtı isyancılarla ve yılın ilerleyen dönemlerinde Kuzeybatı Kafkasya kıyılarındaki Çerkes halklarına karşı savaşmıştır. Dadiani, 1845'te tümgeneral rütbesine terfi etti. Davit, Abhazya'daki Şaş'e Hanedanı ile Samurzakano sınırındaki bölgenin hakimiyeti konusunda anlaşamamıştır. 1847'de Rus hükûmeti Samurzakano'yu Megrelya'nın kontrolünden çıkarmış ve Dadta'yı 25.000 ruble ile ödeyerek Kutaisi Guberniyası'na bağlamıştır.
Ölümü
Davit Dadiani, 40 yaşında Gordi köyündeki sarayında sıtmadan öldü. Dadiani Martvili Manastırı'na gömüldü. Rus askeri hekim Erast Andreyevsky, Dadiani'nin yönetiminden hoşnut olmayan insanların Dadiani'yi zehirlemiş olabileceğini de söylemektedir. Davit'in yerine, Davit'in Ekaterine Çavçavadze'den oğlu Niko geçmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c d "Дадиан, Давид Леванович [Dadian, David Levanovich]". Arşivlenmiş kopya (Rusça). St. Petersburg. 1905. ss. 33-34. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020.
- ^ a b c d Kalandia, Giorgi (2012). "დავით დადიანი [David Dadiani]". ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 2 [Encyclopaedia Georgia, Vol. 2] (Gürcüce). Tiflis: Metsniereba. ss. 286-287. ISBN .
- ^ a b c . Dadiani Dynasty. Smithsonian Institution in association with National Parliamentary Library of Georgia. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2017.
- ^ Donald Rayfield (2012). Edge of Empires: A History of Georgia (İngilizce). Londra: Reaktion Books. s. 289. ISBN .
- ^ (Rusça). Odessa. 1913. s. 168. 16 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
Davit Dadiani Doğumu: 23 Ocak 1813 Ölümü: 23 Ağustos 1853 | ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen V. Levan Dadiani | Megrelya prensi 1846–1853 | Sonra gelen I. Niko Dadiani |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Davit Dadiani Gurcuce დავით დადიანი 23 Ocak 1813 30 Agustos 1853 1846 dan 1853 teki olumune Megrelya nin prensligini yapmistir Dadiani hanedanindan gelen Davit V Levan Dadiani nin ogludur 1840 ta babasinin emekli olmasiyla Megrelya nin fiilen hukumdari olmustur Babasi gibi Davit de Rus Imparatorlugu na bagli olarak hukum surmus Rus ordusunda tumgeneral olarak gorev yapmistir Davit Megrelya nin hukumetini ekonomisini ve egitimini modernlestirmek icin yogun caba sarf etmistir Megrelya halkinin Dadiani nin sert yeniliklerine olan hosnutsuzlugundan bahseden Rus yetkililer Dadiani nin istifa etmesi icin rusvet teklif etmis ama Dadiani istifa etmemistir Davit 40 yasinda sitmadan olmustur Davit Dadiani Megrelya Prensi Ilk yillari ve hukumdarligiDavit Dadiani Megrelya nin baskent Zugdidi nin yakinlarindaki Chkaduashi koyunde V Levan Dadiani ve karisi Prenses Marta Tsereteli nin oglu olarak dunyaya geldi Egitim yasina gelen Davit Rus generaller Vasili Bebutov ve Georg Andreas von Rosen rehberliginde egitilmesi icin Tiflis e gonderildi 1829 da Kazak Can Muhafizlari alayinda subay olarak gorevlendirildi 1834 ve 1838 yillari arasinda babasinin can cekisen Megrelya hukumeti ve ekonomisini duzeltmeye yardim etmesini istemesi uzerine Megrelya da kaldi Bununla beraber Davit in reform cabalari yerel halk ve hatta babasi tarafindan hos karsilanmamistir Hayal kirikligina ugrayan Davit Tiflis e donmus ve Albay rutbesine terfi ederek Rus ordusunda calismaya devam etmistir V Levan oglunun tahta gecmesi icin 11 Mayis 1840 ta prenslikten istifa etmistir Davit prensligin yardimci prensi ve fiili hukumdari olurken Levan sadece unvan olarak prenslige devam etmistir Levan in 1846 daki olumuyle beraber Davit prens unvanini da almistir Megrelya daki reformlariZugdidi deki Dadiani Sarayi Tahta gecen Davit prensliginin hukumetini ve ekonomisini modernize etmek icin bir dizi reform baslatti Megrelya daki yerlesimlerin babadan ogla gecen valilerini atanmis yetkililerle degistirdi mahkemeyi asillerin kontrolunden arindirdi ve 12 bagimsiz avukati adaletin nihai saglayicilari olarak atadi Ayrica din konusunda da reformlar yapan Davit rahipleri serflikten kurtarmis ve Megrelya nin Chkondidi baspiskopusunu kendisine bagli hale getirmistir Dadiani ayrica ceyiz kurumunu kaldirmis sivil altyapiyi gelistirmis ve 10 Megrelyalinin Tiflis te profesyonel egitim almasi icin yillik burs programlari baslatmistir Zugdidi deki bir ipek fabrikasiyla Zugdidi ve Salhino da alkollu icki fabrikalarinin kurulmasina finansal destek saglamistir Dadiani Zugdidi deki sarayinda Gurcu eserleri muzesi ve eski Gurcu el yazmalarinin yer aldigi bir kutuphane kurmustur Saray daha sonra oglu Niko tarafindan Gurculer Arasinda Okuryazarligi Yayma Dernegi ne birakilmistir Dadiani nin reformlarini sert bir sekilde yurutmesi halk arasinda hosnutsuzluga neden olmustur Elestirmenler onu despotluk ve kendini zenginlestirme ile suclamistir Kafkasya Genel Valisi Mihail Vorontsov Dadiani ye parasal tazminat karsiliginda istifa etmesini onererek bu duruma tepki gosterdi Davit mulklerini ve pozisyonunu kaybetmemek icin Vorontsov a 30 000 chervonet teklif etmistir Vorontsov Davit i Megrelya nin ozerkligini sonlandirmakla tehdit ettikten sonra Dadiani Rusya nin menfaatlerine uygun davranacagina dair soz verdi Rusya ile iliskisiGenel olarak Davit Dadiani yonetimi boyunca Rus Imparatorlugu na sadik olmustur Megrelya guclerinin basinda iken 1841 de Guria daki Rus karsiti isyancilarla ve yilin ilerleyen donemlerinde Kuzeybati Kafkasya kiyilarindaki Cerkes halklarina karsi savasmistir Dadiani 1845 te tumgeneral rutbesine terfi etti Davit Abhazya daki Sas e Hanedani ile Samurzakano sinirindaki bolgenin hakimiyeti konusunda anlasamamistir 1847 de Rus hukumeti Samurzakano yu Megrelya nin kontrolunden cikarmis ve Dadta yi 25 000 ruble ile odeyerek Kutaisi Guberniyasi na baglamistir OlumuDavit Dadiani 40 yasinda Gordi koyundeki sarayinda sitmadan oldu Dadiani Martvili Manastiri na gomuldu Rus askeri hekim Erast Andreyevsky Dadiani nin yonetiminden hosnut olmayan insanlarin Dadiani yi zehirlemis olabilecegini de soylemektedir Davit in yerine Davit in Ekaterine Cavcavadze den oglu Niko gecmistir Kaynakca a b c d Dadian David Levanovich Dadian David Levanovich Arsivlenmis kopya Rusca St Petersburg 1905 ss 33 34 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2020 a b c d Kalandia Giorgi 2012 დავით დადიანი David Dadiani ენციკლოპედია საქართველო ტ 2 Encyclopaedia Georgia Vol 2 Gurcuce Tiflis Metsniereba ss 286 287 ISBN 9789992820278 a b c Dadiani Dynasty Smithsonian Institution in association with National Parliamentary Library of Georgia 26 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2017 Donald Rayfield 2012 Edge of Empires A History of Georgia Ingilizce Londra Reaktion Books s 289 ISBN 1780230303 Rusca Odessa 1913 s 168 16 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Davit DadianiDadiani hanedaniDogumu 23 Ocak 1813 Olumu 23 Agustos 1853Resmi unvanlarOnce gelen V Levan Dadiani Megrelya prensi 1846 1853 Sonra gelen I Niko Dadiani