Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Deli Dumrul (veya bazı halk hikâyelerinde Dumrul Han, Dumrul Bey), Türk ve Altay mitolojisinde söylencesel metafizik varlıktır. Dunrul veya Tungrul da denir.
Özellikleri
En yetkin biçimini Korkut Ata öykülerinde bulmuştur. Yol kesicilik yaptığından dolayı Tanrıyı kızdırır ve canını almaya gelen Aldacı (İslam sonrası Azrail) ile karşılaşır ve canını vermek istemez. Diğer başka halk anlatılarında da farklı serüvenlerde görünür. Ancak hepsinde de pervasız, hoyrat, korkusuz bir kişilik olarak yer alır.
Tanrı'ya meydan okuyan Deli Dumrul, Azrail’in canını almaya gelmesi üzerine Tanrı’nın gücünü anlar. Tanrı Deli Dumrul'a kendi canı yerine can bulmasını söylediğinde Deli Dumrul annesine ve babasına gider ama onlar kendi canlarını vermezler. Nihayet karısı kendi canını vermeye razı olur. Bunun üzerine Deli Dumrul Tanrıya yalvarır, Tanrı da onları bağışlar, annesinin, babasının canını alması için Azrail'e emir verir. Deli Dumrul öyküsü Türk halk inancında "Aylanu" motifinin en güzel ve en yetkin olarak işlendiği yerdir. Ana ve babasının bile oğullarına veremedikleri canı hiç düşünmeden bir tek karısının vermesi destanlarda var olan en yüce ve fedakârca davranışlardan birisidir.
Deli Dumrul'un susuz derenin üzerine kurduğu köprüden "geçenden beş akçe, geçmeyenden on akçe" alması Türk halk kültüründe bir deyim haline dönüşmüş durumdadır. Bu ifadeye bazen şu şekilde de rastlanır: "Geçenden otuz, geçmeyenden döverek kırk akçe"...
Etimoloji
(Dum/Tum) kökünden türemiştir. Okun sivri ucu demektir. Başı dumanlı anlamına da gelir.
Dipnotlar
- ^ "Türk Halk Edebiyatında Deli Dumrul ve Benzerleri, Muharrem Kaya" (PDF). 9 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Aralık 2011.
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ . 6 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2012.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Alkestis ve Deli Dumrul, Ayşen Sina13 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Dede Korkut Destanlarındaki Ortak Özellikler, Kerime Üstünova 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Taşköprü Dolandırıcıları, Aytekin Gezici[]
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Deli Dumrul veya bazi halk hikayelerinde Dumrul Han Dumrul Bey Turk ve Altay mitolojisinde soylencesel metafizik varliktir Dunrul veya Tungrul da denir OzellikleriEn yetkin bicimini Korkut Ata oykulerinde bulmustur Yol kesicilik yaptigindan dolayi Tanriyi kizdirir ve canini almaya gelen Aldaci Islam sonrasi Azrail ile karsilasir ve canini vermek istemez Diger baska halk anlatilarinda da farkli seruvenlerde gorunur Ancak hepsinde de pervasiz hoyrat korkusuz bir kisilik olarak yer alir Tanri ya meydan okuyan Deli Dumrul Azrail in canini almaya gelmesi uzerine Tanri nin gucunu anlar Tanri Deli Dumrul a kendi cani yerine can bulmasini soylediginde Deli Dumrul annesine ve babasina gider ama onlar kendi canlarini vermezler Nihayet karisi kendi canini vermeye razi olur Bunun uzerine Deli Dumrul Tanriya yalvarir Tanri da onlari bagislar annesinin babasinin canini almasi icin Azrail e emir verir Deli Dumrul oykusu Turk halk inancinda Aylanu motifinin en guzel ve en yetkin olarak islendigi yerdir Ana ve babasinin bile ogullarina veremedikleri cani hic dusunmeden bir tek karisinin vermesi destanlarda var olan en yuce ve fedakarca davranislardan birisidir Deli Dumrul un susuz derenin uzerine kurdugu kopruden gecenden bes akce gecmeyenden on akce almasi Turk halk kulturunde bir deyim haline donusmus durumdadir Bu ifadeye bazen su sekilde de rastlanir Gecenden otuz gecmeyenden doverek kirk akce Etimoloji Dum Tum kokunden turemistir Okun sivri ucu demektir Basi dumanli anlamina da gelir Dipnotlar Turk Halk Edebiyatinda Deli Dumrul ve Benzerleri Muharrem Kaya PDF 9 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Aralik 2011 Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 6 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2012 Ayrica bakinizDuha Koca Oglu Deli DumrulDis baglantilarAlkestis ve Deli Dumrul Aysen Sina13 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dede Korkut Destanlarindaki Ortak Ozellikler Kerime Ustunova 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Taskopru Dolandiricilari Aytekin Gezici olu kirik baglanti Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz