Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Deng Şiaoping Teorisi (Çince (basitleştirilmiş): 邓小平理论; Çince (geleneksel): 鄧小平理論; pinyin: Dèng Xiǎopíng Lǐlùn) veya Dengizm, Çinli lider Deng Şiaoping tarafından geliştirilen siyasi ve ekonomik ideolojiler dizisi.
Şiaoping, söz konusu teorilerini geliştirirken Marksizm-Leninizm ve Maoculuk doktrinlerini reddetmemiş, Çin'in Batı Dünyasının kapitalizme göre şekillenen sosyal-ekonomik koşullarına adapte etmek istemiştir. Şiaoping'in teorisinin ana dayanaklarından birisi siyasi gücün işçi sınıfının temsilcisi olan partide bulunması iken ekonomik alanda özel sermaye ile devlet girişimi arasında bir denge güdülmesidir.
1992 yılında Deng Şiaoping düşüncesi 14. Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresine göre bir düşünce biçimi olmaktansa bir teori olarak refere edilmiştir. Çin Komünist Partisi yaptığı açıklamalarda hala Deng Şiaoping'e referans vermektedir. Aynı zamanda söz konusu öğretiler Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası'na da eklenmiştir.
Deng Şiaoping Teorisi'nin Tarihselliği ve Teorik Tartışmalar
Şiaoping yazılarında öne sürdüğü teorinin ne ortodoks marksizm'den ne de Çin usülü sosyalizmden bir ayrılık olmadığını ifade eder. Bunun rasyonelleştirmesini ise reform önerilerini Sovyetler Birliği'ndeki NEP denemelerine ve Çin devriminde var olagelmiş sermaye varlığı ile paralellikler çizerek sağlamaya çalışır. Bu önermelere Richard Wolff ve gibi akademisyenler belirli bir meşruluk addetse de Dengizm'in Çin'deki sosyalizm deneyimden radikal bir kopuş ifade ettiği olgusu gerek diğer komünist iktidarlarca gerek de A. Morton ve gibi akademisyenler tarafından bir liberalleşmeye yönelme açısından eleştirilmektedir.
Şiaoping'in başka bir iddiası ise ortaya koyduğu teorinin kendinden önceki teorileri reddetmemesine ek olarak bunların üzerine katkılarda bulunmasıdır. Şiaoping 1981'de Mao hakkında yaptığı bir konuşmada Mao'nun yaptıklarının "Yüzde 70 doğru, yüzde 30' yanlış" olduğunu ifade etmiş ve devamında Mao döneminde yapılanlara tamamen bir reddiyeye girilmemesi gerektiğini vurgulamıştır. Şiaoping yaptığı reformları aynı zamanda Çin Komünist Partisi'nin tarihine bağlayarak yaptıklarının her zaman var olan ilişkilerin genişlemesi olarak yorumlamıştır. Richard Wolff burada Çin devriminin geliştiği koşullar ve endüstriyelleşememiş bir toplumda devrim yapmanın sunduğu değişik koşulların var olan teorilerden başka metotlara yönlendirebildiğinden bahsetmiştir.
Şiaoping'in iddiaları da bu gelişmemişlik düzeyi üzerinden şekillenmiştir. Şiaoping "Üretim araçlarının geliştirilmesinin" Çin devriminin başarılı olması için bir zorunluluk olduğunu belirtmiştir. Bu açıdan sermayenin ülkeye girişinin bir amaç değil araç olduğunu vurgulamıştır. Sermayeyi araçsallaştıran bu görüş Mao'nun Amerika ile ilişkileri normalleştirmesinde kullanılsa da Deng Döneminde daha ileri bir şekilde Çin Komünist Partisi tartışmalarına girmiştir.
Deng Şiaoping Teorisinin Uygulamadaki Karşılığı
Mao'nun ölümünden sonra gerçekleşen reformlar mutlak bir şekilde toplumun ve partinin tüm kesimleri tarafından desteklenmemiştir. Parti içerisinde radikal-sol olarak nitelendirilen dörtlü çete'nin tepkisi, parti içerisindeki muhafazakar kanatın muhalefeti ve Tiananmen meydanı protestoları Deng'in reformlarına yönelik bazı tepkilerdir. Aynı zamanda ekonomideki liberalizasyonun yolsuzluğa ve oligarklaşmaya yol açtığına dair iddialar da bulunmaktadır.
Şiaoping'İn reformları Çin'in ekonomisindeki devlet işletmelerinin özelleştirilmesini ve bunun sonucu olarak milyonlarca insanın işsiz kalmasını, sosyal güvenliklerini kaybetmesini ve özel işletmelere yönelmesine yol açmışsa da Çin'in büyüme hızında yükselişe yol açmış ve aralarında Richard Wolff'ün bulunduğu çeşitli akademisyenlere göre Çin modernizasyonunun temelini atmıştır. Mao'nun 1976'daki ölümünde 154 milyar dolar gayrisafi yurtiçi hasılata sahip olan Çin 2008 senesinde değerinde olan Çin 2008 senesinde 4.6 trilyon dolara ulaşmıştır.
Şiaoping'in desteği kendi döneminde bile tartışmalı bir konu olmuştur. 1989 Tiananmen Meydanı Protestoları doğrudan Şiaoping'in yaptığı reformlara bir tepki olarak ortaya çıksa da Şiaoping bu olaylara istinaden görevden alınmasının ardından Çin'in güney vilayetlerinde çıktığı gezide özellikle yeni ekonomik politikanın pozitif olarak etkilediği halktan geniş destek almıştır.
Şiaoping'in kurduğu sistem 2008'e kadar devam etse de aralarında 'ın da bulunduğu çeşitli akademisyenler Çin'in 2008 Ekonomik Krizi'nden itibaren daha az açık bir ekonomi modeline yönelmiş, ihracata dayalı ekonomik modeli yerine iç pazarına daha fazla dayanmaya başladığını iddia etmiştir. Ekonomideki bu değişim 2012'de Şi Cinping'in Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri olmasıyla beraber hızlanmış, aynı zamanda yolsuzluk ve oligarklaşmaya karşı savaşmak Çin hükûmetinin daha fazla önem verdiği bir şey haline gelmiştir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Deng Xiaoping's revisionism: the class character of science, technology and management28 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Deng Xiaoping's revisionism: science and technology as part of the productive forces28 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Deng Xiaoping's revisionism: facing the “two whatevers”28 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Deng Xiaoping's revisionism: Zha Ruqiang28 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Deng Xiaoping's revisionism: science and philosophy28 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ . 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ . 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ . 12 Ekim 1992. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ . 18 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ "Constitution of the People's Republic of China". 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ "Ask Prof Wolff: China Now: Socialist, State Capitalist?". 15 Eylül 2021. 0:43 dakika. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2024.
- ^ Bachman, David (1986). "Differing Visions of China's Post-Mao Economy: The Ideas of Chen Yun, Deng Xiaoping, and Zhao Ziyang". Asian Survey. 26 (3): 292-321. doi:10.2307/2644194. ISSN 0004-4687. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ Bieler, Andreas; Morton, Adam David (2018). Global Capitalism, Global War, Global Crisis. Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/9781108596381. ISBN . 24 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ "70 per cent good, 30 per cent bad". www.ips-journal.eu (İngilizce). 10 Ağustos 2017. 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ a b "Deng Xiaoping: We Can Develop A Market Economy Under Socialism". www.marxists.org. 16 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ "Richard Wolff on the Chinese form of Socialism". 00:00 dakika. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2024.
- ^ Li, Xiaoting (3 Eylül 2017). "Cronyism and Military Corruption in the Post-Deng Xiaoping Era: Rethinking the Party-Commands-the-Gun Model". Journal of Contemporary China (İngilizce). 26 (107): 696-710. doi:10.1080/10670564.2017.1305486. ISSN 1067-0564.
- ^ "Is China the Final Phase of Capitalism? - Global Capitalism with Richard Wolff". 8:22 dakika. Erişim tarihi: 10 Şubat 2024.
- ^ "World Bank Open Data". World Bank Open Data. 26 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ Zhao, Suisheng (1 Ağustos 1993). "Deng Xiaoping's Southern Tour: Elite Politics in Post-Tiananmen China". Asian Survey (İngilizce). 33 (8): 739-756. doi:10.2307/2645086. ISSN 0004-4687. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ Çin: Yeni Büyük Göç ve Değişen Dünya Dengeleri. İş Bankası. 30 Haziran 2017.
- ^ CGTN. "Xi Jinping stresses importance of winning tough, protracted battle against corruption". news.cgtn.com (İngilizce). 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
 | Çin ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Deng Siaoping Teorisi Cince basitlestirilmis 邓小平理论 Cince geleneksel 鄧小平理論 pinyin Deng Xiǎoping Lǐlun veya Dengizm Cinli lider Deng Siaoping tarafindan gelistirilen siyasi ve ekonomik ideolojiler dizisi Siaoping soz konusu teorilerini gelistirirken Marksizm Leninizm ve Maoculuk doktrinlerini reddetmemis Cin in Bati Dunyasinin kapitalizme gore sekillenen sosyal ekonomik kosullarina adapte etmek istemistir Siaoping in teorisinin ana dayanaklarindan birisi siyasi gucun isci sinifinin temsilcisi olan partide bulunmasi iken ekonomik alanda ozel sermaye ile devlet girisimi arasinda bir denge gudulmesidir 1992 yilinda Deng Siaoping dusuncesi 14 Cin Komunist Partisi Ulusal Kongresine gore bir dusunce bicimi olmaktansa bir teori olarak refere edilmistir Cin Komunist Partisi yaptigi aciklamalarda hala Deng Siaoping e referans vermektedir Ayni zamanda soz konusu ogretiler Cin Halk Cumhuriyeti Anayasasi na da eklenmistir Deng Siaoping Teorisi nin Tarihselligi ve Teorik TartismalarSiaoping yazilarinda one surdugu teorinin ne ortodoks marksizm den ne de Cin usulu sosyalizmden bir ayrilik olmadigini ifade eder Bunun rasyonellestirmesini ise reform onerilerini Sovyetler Birligi ndeki NEP denemelerine ve Cin devriminde var olagelmis sermaye varligi ile paralellikler cizerek saglamaya calisir Bu onermelere Richard Wolff ve gibi akademisyenler belirli bir mesruluk addetse de Dengizm in Cin deki sosyalizm deneyimden radikal bir kopus ifade ettigi olgusu gerek diger komunist iktidarlarca gerek de A Morton ve gibi akademisyenler tarafindan bir liberallesmeye yonelme acisindan elestirilmektedir Siaoping in baska bir iddiasi ise ortaya koydugu teorinin kendinden onceki teorileri reddetmemesine ek olarak bunlarin uzerine katkilarda bulunmasidir Siaoping 1981 de Mao hakkinda yaptigi bir konusmada Mao nun yaptiklarinin Yuzde 70 dogru yuzde 30 yanlis oldugunu ifade etmis ve devaminda Mao doneminde yapilanlara tamamen bir reddiyeye girilmemesi gerektigini vurgulamistir Siaoping yaptigi reformlari ayni zamanda Cin Komunist Partisi nin tarihine baglayarak yaptiklarinin her zaman var olan iliskilerin genislemesi olarak yorumlamistir Richard Wolff burada Cin devriminin gelistigi kosullar ve endustriyellesememis bir toplumda devrim yapmanin sundugu degisik kosullarin var olan teorilerden baska metotlara yonlendirebildiginden bahsetmistir Siaoping in iddialari da bu gelismemislik duzeyi uzerinden sekillenmistir Siaoping Uretim araclarinin gelistirilmesinin Cin devriminin basarili olmasi icin bir zorunluluk oldugunu belirtmistir Bu acidan sermayenin ulkeye girisinin bir amac degil arac oldugunu vurgulamistir Sermayeyi aracsallastiran bu gorus Mao nun Amerika ile iliskileri normallestirmesinde kullanilsa da Deng Doneminde daha ileri bir sekilde Cin Komunist Partisi tartismalarina girmistir Deng Siaoping Teorisinin Uygulamadaki KarsiligiMao nun olumunden sonra gerceklesen reformlar mutlak bir sekilde toplumun ve partinin tum kesimleri tarafindan desteklenmemistir Parti icerisinde radikal sol olarak nitelendirilen dortlu cete nin tepkisi parti icerisindeki muhafazakar kanatin muhalefeti ve Tiananmen meydani protestolari Deng in reformlarina yonelik bazi tepkilerdir Ayni zamanda ekonomideki liberalizasyonun yolsuzluga ve oligarklasmaya yol actigina dair iddialar da bulunmaktadir Siaoping In reformlari Cin in ekonomisindeki devlet isletmelerinin ozellestirilmesini ve bunun sonucu olarak milyonlarca insanin issiz kalmasini sosyal guvenliklerini kaybetmesini ve ozel isletmelere yonelmesine yol acmissa da Cin in buyume hizinda yukselise yol acmis ve aralarinda Richard Wolff un bulundugu cesitli akademisyenlere gore Cin modernizasyonunun temelini atmistir Mao nun 1976 daki olumunde 154 milyar dolar gayrisafi yurtici hasilata sahip olan Cin 2008 senesinde degerinde olan Cin 2008 senesinde 4 6 trilyon dolara ulasmistir Siaoping in destegi kendi doneminde bile tartismali bir konu olmustur 1989 Tiananmen Meydani Protestolari dogrudan Siaoping in yaptigi reformlara bir tepki olarak ortaya ciksa da Siaoping bu olaylara istinaden gorevden alinmasinin ardindan Cin in guney vilayetlerinde ciktigi gezide ozellikle yeni ekonomik politikanin pozitif olarak etkiledigi halktan genis destek almistir Siaoping in kurdugu sistem 2008 e kadar devam etse de aralarinda in da bulundugu cesitli akademisyenler Cin in 2008 Ekonomik Krizi nden itibaren daha az acik bir ekonomi modeline yonelmis ihracata dayali ekonomik modeli yerine ic pazarina daha fazla dayanmaya basladigini iddia etmistir Ekonomideki bu degisim 2012 de Si Cinping in Cin Komunist Partisi Genel Sekreteri olmasiyla beraber hizlanmis ayni zamanda yolsuzluk ve oligarklasmaya karsi savasmak Cin hukumetinin daha fazla onem verdigi bir sey haline gelmistir Ayrica bakinizUyumlu Sosyalist Toplum Cin Ruyasi Sosyalist YurtseverlikDis baglantilarDeng Xiaoping s revisionism the class character of science technology and management28 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deng Xiaoping s revisionism science and technology as part of the productive forces28 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deng Xiaoping s revisionism facing the two whatevers 28 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deng Xiaoping s revisionism Zha Ruqiang28 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deng Xiaoping s revisionism science and philosophy28 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca 12 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2024 25 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2024 12 Ekim 1992 19 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2024 18 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2024 Constitution of the People s Republic of China 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 Ask Prof Wolff China Now Socialist State Capitalist 15 Eylul 2021 0 43 dakika 7 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2024 Bachman David 1986 Differing Visions of China s Post Mao Economy The Ideas of Chen Yun Deng Xiaoping and Zhao Ziyang Asian Survey 26 3 292 321 doi 10 2307 2644194 ISSN 0004 4687 8 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 Bieler Andreas Morton Adam David 2018 Global Capitalism Global War Global Crisis Cambridge Cambridge University Press doi 10 1017 9781108596381 ISBN 978 1 108 47910 3 24 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 70 per cent good 30 per cent bad www ips journal eu Ingilizce 10 Agustos 2017 6 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 a b Deng Xiaoping We Can Develop A Market Economy Under Socialism www marxists org 16 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 Richard Wolff on the Chinese form of Socialism 00 00 dakika 7 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2024 Li Xiaoting 3 Eylul 2017 Cronyism and Military Corruption in the Post Deng Xiaoping Era Rethinking the Party Commands the Gun Model Journal of Contemporary China Ingilizce 26 107 696 710 doi 10 1080 10670564 2017 1305486 ISSN 1067 0564 Is China the Final Phase of Capitalism Global Capitalism with Richard Wolff 8 22 dakika Erisim tarihi 10 Subat 2024 World Bank Open Data World Bank Open Data 26 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 Zhao Suisheng 1 Agustos 1993 Deng Xiaoping s Southern Tour Elite Politics in Post Tiananmen China Asian Survey Ingilizce 33 8 739 756 doi 10 2307 2645086 ISSN 0004 4687 6 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 Cin Yeni Buyuk Goc ve Degisen Dunya Dengeleri Is Bankasi 30 Haziran 2017 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim CGTN Xi Jinping stresses importance of winning tough protracted battle against corruption news cgtn com Ingilizce 26 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 Cin ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz