Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Deri greftleme, deri naklini içeren bir tür cerrahi işlemdir. Transplante edilen dokuya deri grefti denir.
Deri greftleme genellikle şu durumların tedavisi için kullanılır:
- Geniş yara veya travma
- Yanıklar
- Nekrotizan fasiit veya gibi enfeksiyona bağlı yoğun cilt kaybının olduğu durumlar
- İyileşme için deri grefti gerektirebilecek spesifik ameliyatlar - en sık cilt kanserleri cerrahisi
Deri greftleri genellikle derinin büyük bir kısmı hasar gördüğünde kullanılır. Hasarlı deri gerektiğinde cerrahi olarak çıkarılır (eksizyon veya ) ardından deri grefti o bölgeye uygulanır. Greftleme iki amaç için yapılır: gerekli tedavinin seyrini (ve hastanede geçen zamanı azaltmak) iyileştirmek ve deri grefti yerleştirilen alanın işlevini ve görünümünü iyileştirmek.
İki tip deri grefti vardır, daha yaygın olanı, bir patatesin soyulması gibi vücudun sağlıklı bir kısmından (verici alan) ince bir deri tabakasının çıkarılması şeklinde alınan kısmi kalınlıkta deri greftidir. İkincisi derinin tam kat alınarak verici alanın kendi içinde dikilerek kapatıldığı tam kalınlıkta deri greftidir. Tam kalınlıkta deri grefti, yaşayabilirlik açısında daha risklidir. Ancak, sezaryen izine benzer şekilde verici alanda sadece bir yara izi bırakır. Tam kalınlıkta deri greftlerinde verici alan genellikle alıcı alandan çok daha hızlı iyileşir. Kısmi kalınlıkta deri greftinde verici alan daha ağrılıdır ve iyileşme süresi daha uzundur. Ancak Kısmi kalınlıkta deri greftleri daha büyük miktarlarda alınabilir. Böylece daha fazla alanın onarılması mümkün olur. Kozmetik açıdan tam kalınlıkta deri grefti daha iyi sonuçlar verir.
Tarihçe
İlk deri grefti 1. yüzyılda Hindistan'da yapıldı. En temel anlamıyla deri greftleme, cildin ve bazen de altta yatan diğer doku tiplerinin vücudun başka bir yerine nakledilmesidir. Deri alma ve nakil tekniği ilk olarak yaklaşık 2500-3000 yıl önce Hindularda adli cezalandırma aracı olarak kesilmiş burunların yeniden yapılandırılması için yapıldı. Modern anlamda greft kullanımı 19. yüzyılın ortasında tanımlanmıştır. 1869'da Reverdin pul greft kullanımını tanımlamıştır. Ollier ve Thiersch sırasıyla 1872 ve 1886'da kısmi kalınlıkta deri greftini tanımlamışlardır. Wolfe ve Krause sırasıyla 1875 ve 1893 yıllarında tam kalınlıkta deri greftini tanımlamışlardır. Günümüzde deri greftleme plastik cerrahide yaygın olarak kullanılmaktadır.
Sınıflandırma
Greftler kalınlıklarına, kaynaklarına ve amaçlarına göre sınıflandırılabilir. Kaynağa göre:
- Otogreft : Donör cildi aynı kişinin vücudundaki farklı bir bölgeden (otogreft olarak da bilinir) alınır.
- İzogreft : Donör ve alıcı bireyler genetik olarak aynıdır (örneğin, monozigotik ikizler).
- Allogreft : Donör ve alıcı aynı türdendir (insan → insan, köpek → köpek; allogreft).
- Ksenogreft : Donör ve alıcı farklı türlerden (örneğin sığır kıkırdağı; domuz derisi).
- Prostetik : Kayıp doku, metal, plastik veya seramik (protez implantları) gibi sentetik malzemelerle onarılır.
Allogreftler, ksenograftlar ve protez greftler genellikle geçici deri ikameleri olarak kullanılır, bu greftler enfeksiyonu ve sıvı kaybını önlemek için yara örtüsü görevi görürler. Vücut eninde sonunda bu greftleri reddetmeye başladığında uzaklaştırılmaları gerekecektir. Otolog greftler ve bazı işlenmiş allogreftler reddedilmeden kalıcı olarak vücutta kalabilir. Genetiği değiştirilmiş domuzlardan allogreft eşdeğeri deri materyali üretilebilir Ayrıca bir balık türü olan tilapia'nın derisi de domuz derisinin bulunmadığı durumlarda deneysel çalışmalarda ve veterinerlik alanında ucuz ksenograft olarak kullanılır.
Kalınlığa göre:
- Kısmi kalınlıkta
- Kısmi kalınlıkta deri grefti (STSG: Split-thickness skin graft), epidermis ve dermisin bir kısmını içeren deri greftidir . Kalınlığı donör alanına ve uygulanacak alanın ihtiyaçlarına bağlıdır. Greftin üzerine elle veya cihaz (ing: mesher) yardımıyla delikler açılarak greft ağ şekline getirilir. Böylece kapatılacak alan miktarı arttırılabilir. Kısmi kalınlıktaki greftler sıklıkla geniş alanları kapatabildiği ve otorejeksiyon oranının düşük olduğu için sıkça kullanılır. Aynı verici bölgeden ortalama altı hafta sonra tekrar greft alınabilir. Donör bölge dermisten ve etraftaki sağlam deriden epitelizasyon yoluyla iyileşir. İyileşme süresince dönör alana pansuman uygulanması gerekir.
- Tam kalınlık
- Tam kalınlıkta deri grefti epidermis ve dermisin tüm katlarını içerir. Donör bölge ya kendi içine dikilerek ya da kısmi kalınlıkta deri grefti ile kapatılır.
- Kompozit greft
- Kompozit greft birden fazla doku türünü içeren grefttir. Deri ve altında yer alan kıkırdak veya başka bir doku içerir. Burun alar kanat deri ve kıkırdak eksikliği onarımında sıklıkla kullanılır. Dönör alan olarak genellikle kulak seçilir.
Donör seçimi
Diğer hayvanlardan alınan greftler heterogreft veya ksenograft olarak adlandırılır. Tanım olarak, bu greftler vücudun günler ila birkaç hafta içinde reddedeceği geçici biyolojik pansumanlardır ve açık bir yaradaki bakteri yoğunluğu ile sıvı kaybını azaltmada faydalıdırlar.
Daha derin doku kayıplarında derinin tüm katlarını içeren tam kalınlıkta deri grefti gerekli olabilir. Genellikle greftin uzun dönemde kontraksiyonunun en aza indirilmesi gereken yüz ve el kusurları için bu greft tercih edilir. Genel kural, greft ne kadar kalın olursa, kontraksiyon ve deformite o kadar az olur.
Hücre kültürlüyle üretilen epitelyal otogreft (CEA), Greft ihtiyacı olan kişiden deri hücrelerini alınarak laboratuvar ortamında üretilir. Bu hücreler aynı kişiden alındığı için o kişinin bağışıklık sistemi grefti reddetmez. Ancak bu tabakalar çok ince olduğundan (sadece birkaç hücre tabakası kalınlığında) travmalara karşı dayanıksızdırlar ve tutma oranı genellikle %100'den azdır.
İnce ve iyi korunmuş cilt dilimleri ve şeritlerini donörden çıkarmak için cerrahlar dermatom adı verilen özel bir cerrahi alet kullanır. Bu genellikle dermisin sadece bir kısmı ile epidermisi içeren bölünmüş kalınlıkta bir deri grefti üretir. Donör bölgesinde geride kalan dermis, her ikisi de yeni bir epidermis tabakası oluşturmak için yavaş yavaş çoğalan epidermal hücreler içeren saç folikülleri ve yağ bezleri içerir. Donör bölgesi aşırı derecede ağrılı ve enfeksiyona karşı savunmasız olabilir. Donör bölgesi ağrısını tedavi etmenin birkaç yolu vardır. Bunlar arasında deri altı anestezik ajanlar, topikal anestezik ajanlar ve belirli tipte yara örtüleri bulunur.
Greft alındıktan sonra kaplanacak olan bölgeye dikkatlice yayılır. Birkaç küçük sütür veya cerrahi zımba ile yerinde tutulur. Greft başlangıçta, plazmatik imbibisyon adı verilen difüzyonla beslenir. Yeni kan damarları, alıcı bölgeden nakledilen cilde 36 saat içinde kılcal aşılama adı verilen bir süreçte büyümeye başlar. Greft altında sıvı birikmesini önlemek ve revaskülarizasyonu sağlamak için greft alıcı alana dikkatlice sabitlenmeli ve gerekirse greft üzerinde sıvıların dışarıya çıkması için küçük kesiler açılmalıdır. Bu kesiler sıvı drenajı sağlamanın yanısıre greftin kapladığı alanı genişletmektedir. Bununla birlikte, kesiler kozmetik açıdan güzel olmayan kesikli görüntüye neden olmaktadır.
Hem ameliyat öncesi yara bakımı hem de ameliyat sonrası greft iyileşmesi için giderek yaygınlaşan bir yöntem, kullanımıdır. Bu sistem, yaranın üzerine köpük formunda bir malzeme yerleştirilir, sonra köpüğün üzerine delikli bir tüp yerleştirerek cihaza bağlanır. Düzenek daha sonra bandajlarla sabitlenir. Vakum ünitesi negatif basınç oluşturur, pansuman hava sızdırmaz hale getirilir ve cihaz yara üzerindeki fazla kan ve sıvıları dışarı atar. Bu işlem tipik olarak greft bölgesinde temizliğin korunmasına yardımcı olur, yeni kan damarlarının gelişimini destekler ve greftin başarılı bir şekilde tutma şansını artırır. Negatif basınçlı yara tedavisi ayrıca, enfekte olmuş bir yaranın greft uygulanmadan önce greft uygulanabilir seviyeye gelmesine yardımcı olmak için de kullanılabilir. Deri grefti uygulaması deri nakli olarak da düşünülebilir.
Riskler
Deri greft ameliyatı için riskler:
- Kanama
- Enfeksiyon
- Adapte edilmiş derinin kaybı
- Sinir hasarı
- Greft-versus-host hastalığı
Ksenogreftlarde ret görülebilir. Bunu önlemek için, greft alan kişi genellikle uzun süre immünosüpresan ilaçlarla tedavi edilmelidir.
Gidişat
Çoğu deri grefti operasyonu başarılıdır, ancak bazı durumlarda greftler iyi iyileşmez ve tekrar greftleme gerektirebilir. Greft ayrıca iyi bir dolaşım açısından izlenmelidir.
Deri greftleme sonrası iyileşme süresi uzun olabilir. Greft alıcıları birkaç ay boyunca kompresyon giysisi giyerler ve bu kişiler uzun süreli ağrı ve işlev kaybından kaynaklanan depresyon ve anksiyete riski altındadır.
Kaynakça
- ^ . 26 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ ""Necrotizing fasciitis and purpura fulminans"". 16 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ https://www.derm.theclinics.com/article/S0733-8635(05)70488-5/abstract []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19939539 []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ Hilko Weerda (2001). Reconstructive Facial Plastic Surgery (İngilizce). George Thieme Verlag. ISBN .
- ^ . Burn Centre Care. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ Leonard (Aralık 2017). "Skin grafts from genetically modified α-1,3-galactosyltransferase knockout miniature swine: A functional equivalent to allografts". Burns. 43 (8). ss. 1717-1724. Diğer özet – Massachusetts General Hospital (27 Mayıs 2014).
- ^ Lima-Junior (Haziran 2019). "Innovative treatment using tilapia skin as a xenograft for partial thickness burns after a gunpowder explosion". Journal of Surgical Case Reports. 2019 (6).
- ^ . UC Davis (İngilizce). 17 Eylül 2018. 8 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ Juan Barret-Nerin; David N. Herndon (13 Ekim 2004). Principles and Practice of Burn Surgery (İngilizce). CRC Press. ISBN .
- ^ "Treating pain on skin graft donor sites: review and clinical recommendations". J Trauma Acute Care Surg. Haziran 2017.
- ^ "Skin Grafts and Biologic Skin Substitutes". Medscape. 10 Mayıs 2018. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Temmuz 2019.
- ^ . Encyclopedia of Surgery. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2012.
Dış bağlantılar
- Cilt grefti5 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . MedlinePlus Tıbbi Ansiklopedi. Bu ABD Federal Hükûmeti kamu malı metninin bir kısmı makalede kullanılmıştır.
- Vakum destekli kapama kullanımına giriş 3 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Deri greftleme deri naklini iceren bir tur cerrahi islemdir Transplante edilen dokuya deri grefti denir Deri greftleme genellikle su durumlarin tedavisi icin kullanilir Genis yara veya travma Yaniklar Nekrotizan fasiit veya gibi enfeksiyona bagli yogun cilt kaybinin oldugu durumlar Iyilesme icin deri grefti gerektirebilecek spesifik ameliyatlar en sik cilt kanserleri cerrahisi Deri greftleri genellikle derinin buyuk bir kismi hasar gordugunde kullanilir Hasarli deri gerektiginde cerrahi olarak cikarilir eksizyon veya ardindan deri grefti o bolgeye uygulanir Greftleme iki amac icin yapilir gerekli tedavinin seyrini ve hastanede gecen zamani azaltmak iyilestirmek ve deri grefti yerlestirilen alanin islevini ve gorunumunu iyilestirmek Iki tip deri grefti vardir daha yaygin olani bir patatesin soyulmasi gibi vucudun saglikli bir kismindan verici alan ince bir deri tabakasinin cikarilmasi seklinde alinan kismi kalinlikta deri greftidir Ikincisi derinin tam kat alinarak verici alanin kendi icinde dikilerek kapatildigi tam kalinlikta deri greftidir Tam kalinlikta deri grefti yasayabilirlik acisinda daha risklidir Ancak sezaryen izine benzer sekilde verici alanda sadece bir yara izi birakir Tam kalinlikta deri greftlerinde verici alan genellikle alici alandan cok daha hizli iyilesir Kismi kalinlikta deri greftinde verici alan daha agrilidir ve iyilesme suresi daha uzundur Ancak Kismi kalinlikta deri greftleri daha buyuk miktarlarda alinabilir Boylece daha fazla alanin onarilmasi mumkun olur Kozmetik acidan tam kalinlikta deri grefti daha iyi sonuclar verir TarihceIlk deri grefti 1 yuzyilda Hindistan da yapildi En temel anlamiyla deri greftleme cildin ve bazen de altta yatan diger doku tiplerinin vucudun baska bir yerine nakledilmesidir Deri alma ve nakil teknigi ilk olarak yaklasik 2500 3000 yil once Hindularda adli cezalandirma araci olarak kesilmis burunlarin yeniden yapilandirilmasi icin yapildi Modern anlamda greft kullanimi 19 yuzyilin ortasinda tanimlanmistir 1869 da Reverdin pul greft kullanimini tanimlamistir Ollier ve Thiersch sirasiyla 1872 ve 1886 da kismi kalinlikta deri greftini tanimlamislardir Wolfe ve Krause sirasiyla 1875 ve 1893 yillarinda tam kalinlikta deri greftini tanimlamislardir Gunumuzde deri greftleme plastik cerrahide yaygin olarak kullanilmaktadir SiniflandirmaGreftler kalinliklarina kaynaklarina ve amaclarina gore siniflandirilabilir Kaynaga gore Otogreft Donor cildi ayni kisinin vucudundaki farkli bir bolgeden otogreft olarak da bilinir alinir Izogreft Donor ve alici bireyler genetik olarak aynidir ornegin monozigotik ikizler Allogreft Donor ve alici ayni turdendir insan insan kopek kopek allogreft Ksenogreft Donor ve alici farkli turlerden ornegin sigir kikirdagi domuz derisi Prostetik Kayip doku metal plastik veya seramik protez implantlari gibi sentetik malzemelerle onarilir Allogreftler ksenograftlar ve protez greftler genellikle gecici deri ikameleri olarak kullanilir bu greftler enfeksiyonu ve sivi kaybini onlemek icin yara ortusu gorevi gorurler Vucut eninde sonunda bu greftleri reddetmeye basladiginda uzaklastirilmalari gerekecektir Otolog greftler ve bazi islenmis allogreftler reddedilmeden kalici olarak vucutta kalabilir Genetigi degistirilmis domuzlardan allogreft esdegeri deri materyali uretilebilir Ayrica bir balik turu olan tilapia nin derisi de domuz derisinin bulunmadigi durumlarda deneysel calismalarda ve veterinerlik alaninda ucuz ksenograft olarak kullanilir Kalinliga gore Kismi kalinlikta Kismi kalinlikta deri grefti STSG Split thickness skin graft epidermis ve dermisin bir kismini iceren deri greftidir Kalinligi donor alanina ve uygulanacak alanin ihtiyaclarina baglidir Greftin uzerine elle veya cihaz ing mesher yardimiyla delikler acilarak greft ag sekline getirilir Boylece kapatilacak alan miktari arttirilabilir Kismi kalinliktaki greftler siklikla genis alanlari kapatabildigi ve otorejeksiyon oraninin dusuk oldugu icin sikca kullanilir Ayni verici bolgeden ortalama alti hafta sonra tekrar greft alinabilir Donor bolge dermisten ve etraftaki saglam deriden epitelizasyon yoluyla iyilesir Iyilesme suresince donor alana pansuman uygulanmasi gerekir Tam kalinlik Tam kalinlikta deri grefti epidermis ve dermisin tum katlarini icerir Donor bolge ya kendi icine dikilerek ya da kismi kalinlikta deri grefti ile kapatilir Kompozit greft Kompozit greft birden fazla doku turunu iceren grefttir Deri ve altinda yer alan kikirdak veya baska bir doku icerir Burun alar kanat deri ve kikirdak eksikligi onariminda siklikla kullanilir Donor alan olarak genellikle kulak secilir Donor secimiDiger hayvanlardan alinan greftler heterogreft veya ksenograft olarak adlandirilir Tanim olarak bu greftler vucudun gunler ila birkac hafta icinde reddedecegi gecici biyolojik pansumanlardir ve acik bir yaradaki bakteri yogunlugu ile sivi kaybini azaltmada faydalidirlar Daha derin doku kayiplarinda derinin tum katlarini iceren tam kalinlikta deri grefti gerekli olabilir Genellikle greftin uzun donemde kontraksiyonunun en aza indirilmesi gereken yuz ve el kusurlari icin bu greft tercih edilir Genel kural greft ne kadar kalin olursa kontraksiyon ve deformite o kadar az olur Hucre kulturluyle uretilen epitelyal otogreft CEA Greft ihtiyaci olan kisiden deri hucrelerini alinarak laboratuvar ortaminda uretilir Bu hucreler ayni kisiden alindigi icin o kisinin bagisiklik sistemi grefti reddetmez Ancak bu tabakalar cok ince oldugundan sadece birkac hucre tabakasi kalinliginda travmalara karsi dayaniksizdirlar ve tutma orani genellikle 100 den azdir Kismi kalinlikta deri grefti alindiktan 8 gun sonra verici bolge Ince ve iyi korunmus cilt dilimleri ve seritlerini donorden cikarmak icin cerrahlar dermatom adi verilen ozel bir cerrahi alet kullanir Bu genellikle dermisin sadece bir kismi ile epidermisi iceren bolunmus kalinlikta bir deri grefti uretir Donor bolgesinde geride kalan dermis her ikisi de yeni bir epidermis tabakasi olusturmak icin yavas yavas cogalan epidermal hucreler iceren sac folikulleri ve yag bezleri icerir Donor bolgesi asiri derecede agrili ve enfeksiyona karsi savunmasiz olabilir Donor bolgesi agrisini tedavi etmenin birkac yolu vardir Bunlar arasinda deri alti anestezik ajanlar topikal anestezik ajanlar ve belirli tipte yara ortuleri bulunur Greft alindiktan sonra kaplanacak olan bolgeye dikkatlice yayilir Birkac kucuk sutur veya cerrahi zimba ile yerinde tutulur Greft baslangicta plazmatik imbibisyon adi verilen difuzyonla beslenir Yeni kan damarlari alici bolgeden nakledilen cilde 36 saat icinde kilcal asilama adi verilen bir surecte buyumeye baslar Greft altinda sivi birikmesini onlemek ve revaskularizasyonu saglamak icin greft alici alana dikkatlice sabitlenmeli ve gerekirse greft uzerinde sivilarin disariya cikmasi icin kucuk kesiler acilmalidir Bu kesiler sivi drenaji saglamanin yanisire greftin kapladigi alani genisletmektedir Bununla birlikte kesiler kozmetik acidan guzel olmayan kesikli goruntuye neden olmaktadir Hem ameliyat oncesi yara bakimi hem de ameliyat sonrasi greft iyilesmesi icin giderek yayginlasan bir yontem kullanimidir Bu sistem yaranin uzerine kopuk formunda bir malzeme yerlestirilir sonra kopugun uzerine delikli bir tup yerlestirerek cihaza baglanir Duzenek daha sonra bandajlarla sabitlenir Vakum unitesi negatif basinc olusturur pansuman hava sizdirmaz hale getirilir ve cihaz yara uzerindeki fazla kan ve sivilari disari atar Bu islem tipik olarak greft bolgesinde temizligin korunmasina yardimci olur yeni kan damarlarinin gelisimini destekler ve greftin basarili bir sekilde tutma sansini artirir Negatif basincli yara tedavisi ayrica enfekte olmus bir yaranin greft uygulanmadan once greft uygulanabilir seviyeye gelmesine yardimci olmak icin de kullanilabilir Deri grefti uygulamasi deri nakli olarak da dusunulebilir RisklerDeri greft ameliyati icin riskler Kanama Enfeksiyon Adapte edilmis derinin kaybi Sinir hasari Greft versus host hastaligi Ksenogreftlarde ret gorulebilir Bunu onlemek icin greft alan kisi genellikle uzun sure immunosupresan ilaclarla tedavi edilmelidir GidisatCogu deri grefti operasyonu basarilidir ancak bazi durumlarda greftler iyi iyilesmez ve tekrar greftleme gerektirebilir Greft ayrica iyi bir dolasim acisindan izlenmelidir Deri greftleme sonrasi iyilesme suresi uzun olabilir Greft alicilari birkac ay boyunca kompresyon giysisi giyerler ve bu kisiler uzun sureli agri ve islev kaybindan kaynaklanan depresyon ve anksiyete riski altindadir Kaynakca 26 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Subat 2020 Necrotizing fasciitis and purpura fulminans 16 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2020 https www derm theclinics com article S0733 8635 05 70488 5 abstract yalin URL Arsivlenmis kopya 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2020 https www ncbi nlm nih gov pubmed 19939539 yalin URL Arsivlenmis kopya 30 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2020 Hilko Weerda 2001 Reconstructive Facial Plastic Surgery Ingilizce George Thieme Verlag ISBN 1 58890 076 2 Burn Centre Care 18 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Subat 2020 Leonard Aralik 2017 Skin grafts from genetically modified a 1 3 galactosyltransferase knockout miniature swine A functional equivalent to allografts Burns 43 8 ss 1717 1724 Diger ozet Massachusetts General Hospital 27 Mayis 2014 Lima Junior Haziran 2019 Innovative treatment using tilapia skin as a xenograft for partial thickness burns after a gunpowder explosion Journal of Surgical Case Reports 2019 6 UC Davis Ingilizce 17 Eylul 2018 8 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Subat 2020 Juan Barret Nerin David N Herndon 13 Ekim 2004 Principles and Practice of Burn Surgery Ingilizce CRC Press ISBN 0824754530 Treating pain on skin graft donor sites review and clinical recommendations J Trauma Acute Care Surg Haziran 2017 Skin Grafts and Biologic Skin Substitutes Medscape 10 Mayis 2018 19 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Temmuz 2019 Encyclopedia of Surgery 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2012 Dis baglantilarCilt grefti5 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde MedlinePlus Tibbi Ansiklopedi Bu ABD Federal Hukumeti kamu mali metninin bir kismi makalede kullanilmistir Vakum destekli kapama kullanimina giris 3 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde