Dersu Uzala (1849-1908) Rus gezgin ve yazar 'in kitabıyla dünyaya tanıttığı Nani halkından gezgin ve avcı.
Dersu Uzala | |
---|---|
Doğum | 1849 |
Ölüm | 1908 |
Meslek | Gezgin, avcı |
Rus asker (yüzbaşı) Arsenyev'in ekibiyle Rusya'nın uzak doğu kesimlerine yönelik araştırma ve keşif gezisi sırasında Ussuri bölgesinde karşılaştığı Dersu Uzala o sıralar 53 yaşında ancak dinç ve attığını vuran bir avcıdır. Arsenyev'in teklifiyle ekibe gezileri sırasında rehberlik eder. Gezilerinin bir noktasında ayrılırlar ve yedi yıl sonra tekrar bir araya geldiklerinde Uzala'nın gözlerinin iyi görmemesi sebebiyle Arsenyev'in davetiyle onun evinde kalmaya başlar. Ancak avlanmaya ve doğada yaşamaya özlem duyan Uzala, Arsenyev'in kendisine hediye ettiği tüfekle tekrar geldiği topraklara döner. Cinayete kurban giden Uzala'nın, Arsenyev'in kendisine hediye ettiği tüfeği gasp edilirken öldürüldüğü sanılmaktadır.
Kitapta Dersu Uzala
Viladimir Arsenyev'in Dersu Uzala hakkında kaleme aldığı kitapla, yaşayan bir karakter olarak tanınmıştır. Uzala Arsenyev'in gözüyle iyi bir avcı olmasının yanı sıra geniş bir doğa bilgisi, çok iyi bir iz sürücüsü ve iyi kalpli bir tür bilgedir. Doğadaki hayvanlarla hatta kamp ateşi ile bile konuşan Uzala doğanın ruhuyla bir bağ kuruyor gibidir. Aynı zamanda attığı vuran bir atıcı da olan Uzala, Arsenyev'i mutlak ölüm durumlarından da kurtaracak kadar pratik bir zekaya da sahiptir. Arsenyev Dersu hakkında yazdığı kitapta onun engin doğa bilgisiyle kendisini sıkça şaşırttığını itiraf eder. Bunun güzel örneklerinden biri kitapta şu şekilde geçer: Sıcak bir günün ortasında, barometreler dahi yüksek iken Dersu ciddi bir kasırga geleceği tahmininde bulunur ve kamp ateşi için çok fazla odun toplanmasında ısrarlı olur. Arsenyev ve beraberindeki keşif gruptaki Kazaklar Dersu'nun bu tahmininde yanıldığını düşünürler hatta Kazaklar işi Dersu'yu alaya alacak kadar ileri giderler. Ancak ilerleyen saatlerde havanın gittikçe daha soğuması ve rüzgarların şiddetini arttırmasıyla Dersu'nun diğer pek çok kez olduğu gibi tahminlerinde yanılmadığını görürler.
Aynı şekilde çok iyi bir iz sürücü olan Dersu, izin hangi canlıya ait olduğunu bilmekle kalmıyor aynı zamanda izi bırakan canlının yaşını, cinsiyetini, herhangi bir rahatsızlığı olup olmadığını, izi bıraktığı zaman dilimini, bir olay yaşadıysa olayın niteliğini yine o izden anlayabilmektedir. Arsenyev, Dersu'nun izlerde gördüğünden çok daha azını kelimelere döküp kendisine aktardığını, aktarmadığı çok daha fazla şeyi bildiğini düşünür. Kendisine "kapitan" diyerek seslenen Dersu'nun varlığı Arsenyev'e çetin Tayga koşullarında yüz yüze gelebilecekleri sorunlara karşı büyük bir güven duygusu yaratmıştır.
Vladimir Arsenyev ile "orman adamı" Dersu 1902'den 1907'e kadar Ussuri taygalarında kilometrelerce yol almışlardı. Bu geziler her ikisini de çok iyi ve yakın dostlar haline getirdi. Keşif gezilerinin bittiği 1907'de Arsenyev gözleri artık eskisi kadar iyi görmeyen ve bu haliyle avcılık yaparak hayatta kalması neredeyse imkânsız hale gelen Dersu'yu Habarovsk'taki evinde birlikte yaşamaya davet etti. Kısa bir süre bu davete karşılık veren Dersu Kapitan'ına (Arsenyev) minnattar olmakla birlikte dört duvar arasında ikamete ve şehrin boğucu ortamına daha fazla tahammül edemeyerek evden ayrılmak ister. Arsenyev, Dersu'nun gitme isteğini üzüntüyle karşılar ancak ona engel olamayacağını anladığında tayga koşullarında iyi bir tüfeğin kıymetini bildiğinden kendi tüfeğini hediye ederek onu yolcu eder. 1908 baharında dostu "kapitan"a veda eden Dersu Primorsky Krai'de Amur bölgesine, kendi anayurdu olan Ussuri Nehri'nin kaynağına doğru yayan yola koyulur. Ancak Habarovsk yakınlarındaki Korfovski istasyonunun yakınlarında cinayete kurban gider. Dersu'nun orada gecenin soğuğuna karşı korunmak için ateş yakmış olduğu bilinmektedir. Arsenyev'in ifadesine göre öldürüldüğü tarih 13 Mart 1908'dir.
Günümüzde Dersu'nun öldürüldüğü yerden çok uzak olmayan bir yerde, Korfovski köyünde onun hatırasına granit bir kaya yerleştirilmiş, öğrenciler de çevresine çam ağaçları dikmişlerdir.
Dersu Hakkındaki Diğer Gerçekler
Dersu Uzala Arsenyev'in günlüklerinde geçen gerçek bir kişi olmasına rağmen Dersu Uzala ve Ussuri bölgesi hakkında kitapta küçük kurgusal değişiklikler yapılmıştır. Ayrıca Arsenyev'in 1921'de yayınladığı "According to the Ussuri region" ve 1923'teki "Dersu Uzala" kitapları Sovyet döneminde yayınlanması reddedilmiş ancak bazı çıkartmalar ve sansürle yayımlanması sağlanabilmiştir. Avrupa'da ün kazanan "In the wilds of the Ussuri region" kitabı da aynı şekilde üzerinde değişiklikler yapılarak yayımlanabilmiştir.
Dersu'nun gerçek adı Derchu Ojai'dır. Arsenyev'in kitabın ilk baskısındaki önsözde geçen notlar ve Arsenyev'in ilk eşi Anna Konstantinovni'nin sözleriyle bu gerçek doğrulanmıştır.
Gezi günlüklerine göre Arsenyev Dersu ile 1906'da Taduşi nehri yakınlarında 3 Ağustos'ta bir araya gelmişti, fakat kitapta ilk görüşmeleri LEF nehri yakınlarında 1902'de gerçekleşmiştir.
Kabarovk bölgesel müzesinin yöneticisi ve Habarovsk Pedagoji Enstitüsü Coğrafya Fakültesi dekanı Vsevolod Sysoev Dersu Uzala'nın etnik kimliğinin Nani değil Udegey olduğunu iddia etmiştir.
2007'de bir yayınevi bir öncüler Almanağı ile birlikte Arsenyev'in tüm eserlerini sansürsüz tam metin olarak altı cilt olarak yayınlamıştır. Bu külliyat içinde Arsenyev'in hiç basılmayan el yazmaları da yer almıştır. Metinlerde Tanrı'ya atıflar, yabancılar veya o dönemde negatif anlam kazanan küçük etnik gruplara ilişkin ifadeler, Sovyet rejimi öncesinde memurluk derecelerine ait sıfatlar olduğu gibi korunmuştur.
Filmlerde Dersu Uzala
Dersu Uzala ile ilgili kitabı bilen ünlü Japon yönetmen Akira Kurosava aynı adla yaptığı filmle Dersu Uzala tüm dünya çapında tanınır. Güç koşullar altında iki yıl çekimi süren filmin en iyi yabancı film Oscar'ını kazanması da bu tanınmada etkili olmuştur. Akiro Kurosawa'nın 1975'te çevirdiği film en tanınmışı olmakla birlikte ondan daha önce 1961 yapımı Ermeni Yönetmen Agasi Babayan tarafından yönetilen yine aynı adlı bir sinema filmi daha vardır.
Ayrıca Rusya Coğrafya Derneği'nin desteğiyle Alexander Sveshniko tarafından çekilen 2011 yapımı "Vladimir Arsenyev / Captain Taiga" adlı bir belgesel filminde de Dersu, Dersu Ramil Farzutdinov adıyla görülmektedir.
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yayınlar
Viladimir Arsenyev - Dersu Uzala, Çev. Seda Cingay, Alter Yayıncılık, Ankara, 2000.
Kaynakça
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dersu Uzala 1849 1908 Rus gezgin ve yazar in kitabiyla dunyaya tanittigi Nani halkindan gezgin ve avci Dersu UzalaDogum1849Olum1908MeslekGezgin avci Rus asker yuzbasi Arsenyev in ekibiyle Rusya nin uzak dogu kesimlerine yonelik arastirma ve kesif gezisi sirasinda Ussuri bolgesinde karsilastigi Dersu Uzala o siralar 53 yasinda ancak dinc ve attigini vuran bir avcidir Arsenyev in teklifiyle ekibe gezileri sirasinda rehberlik eder Gezilerinin bir noktasinda ayrilirlar ve yedi yil sonra tekrar bir araya geldiklerinde Uzala nin gozlerinin iyi gormemesi sebebiyle Arsenyev in davetiyle onun evinde kalmaya baslar Ancak avlanmaya ve dogada yasamaya ozlem duyan Uzala Arsenyev in kendisine hediye ettigi tufekle tekrar geldigi topraklara doner Cinayete kurban giden Uzala nin Arsenyev in kendisine hediye ettigi tufegi gasp edilirken olduruldugu sanilmaktadir Kitapta Dersu UzalaViladimir Arsenyev in Dersu Uzala hakkinda kaleme aldigi kitapla yasayan bir karakter olarak taninmistir Uzala Arsenyev in gozuyle iyi bir avci olmasinin yani sira genis bir doga bilgisi cok iyi bir iz surucusu ve iyi kalpli bir tur bilgedir Dogadaki hayvanlarla hatta kamp atesi ile bile konusan Uzala doganin ruhuyla bir bag kuruyor gibidir Ayni zamanda attigi vuran bir atici da olan Uzala Arsenyev i mutlak olum durumlarindan da kurtaracak kadar pratik bir zekaya da sahiptir Arsenyev Dersu hakkinda yazdigi kitapta onun engin doga bilgisiyle kendisini sikca sasirttigini itiraf eder Bunun guzel orneklerinden biri kitapta su sekilde gecer Sicak bir gunun ortasinda barometreler dahi yuksek iken Dersu ciddi bir kasirga gelecegi tahmininde bulunur ve kamp atesi icin cok fazla odun toplanmasinda israrli olur Arsenyev ve beraberindeki kesif gruptaki Kazaklar Dersu nun bu tahmininde yanildigini dusunurler hatta Kazaklar isi Dersu yu alaya alacak kadar ileri giderler Ancak ilerleyen saatlerde havanin gittikce daha sogumasi ve ruzgarlarin siddetini arttirmasiyla Dersu nun diger pek cok kez oldugu gibi tahminlerinde yanilmadigini gorurler Ayni sekilde cok iyi bir iz surucu olan Dersu izin hangi canliya ait oldugunu bilmekle kalmiyor ayni zamanda izi birakan canlinin yasini cinsiyetini herhangi bir rahatsizligi olup olmadigini izi biraktigi zaman dilimini bir olay yasadiysa olayin niteligini yine o izden anlayabilmektedir Arsenyev Dersu nun izlerde gordugunden cok daha azini kelimelere dokup kendisine aktardigini aktarmadigi cok daha fazla seyi bildigini dusunur Kendisine kapitan diyerek seslenen Dersu nun varligi Arsenyev e cetin Tayga kosullarinda yuz yuze gelebilecekleri sorunlara karsi buyuk bir guven duygusu yaratmistir Vladimir Arsenyev ile orman adami Dersu 1902 den 1907 e kadar Ussuri taygalarinda kilometrelerce yol almislardi Bu geziler her ikisini de cok iyi ve yakin dostlar haline getirdi Kesif gezilerinin bittigi 1907 de Arsenyev gozleri artik eskisi kadar iyi gormeyen ve bu haliyle avcilik yaparak hayatta kalmasi neredeyse imkansiz hale gelen Dersu yu Habarovsk taki evinde birlikte yasamaya davet etti Kisa bir sure bu davete karsilik veren Dersu Kapitan ina Arsenyev minnattar olmakla birlikte dort duvar arasinda ikamete ve sehrin bogucu ortamina daha fazla tahammul edemeyerek evden ayrilmak ister Arsenyev Dersu nun gitme istegini uzuntuyle karsilar ancak ona engel olamayacagini anladiginda tayga kosullarinda iyi bir tufegin kiymetini bildiginden kendi tufegini hediye ederek onu yolcu eder 1908 baharinda dostu kapitan a veda eden Dersu Primorsky Krai de Amur bolgesine kendi anayurdu olan Ussuri Nehri nin kaynagina dogru yayan yola koyulur Ancak Habarovsk yakinlarindaki Korfovski istasyonunun yakinlarinda cinayete kurban gider Dersu nun orada gecenin soguguna karsi korunmak icin ates yakmis oldugu bilinmektedir Arsenyev in ifadesine gore olduruldugu tarih 13 Mart 1908 dir Gunumuzde Dersu nun olduruldugu yerden cok uzak olmayan bir yerde Korfovski koyunde onun hatirasina granit bir kaya yerlestirilmis ogrenciler de cevresine cam agaclari dikmislerdir Dersu Hakkindaki Diger GerceklerDersu Uzala Viladimir Arsenyev in arsivinden Dersu Uzala Arsenyev in gunluklerinde gecen gercek bir kisi olmasina ragmen Dersu Uzala ve Ussuri bolgesi hakkinda kitapta kucuk kurgusal degisiklikler yapilmistir Ayrica Arsenyev in 1921 de yayinladigi According to the Ussuri region ve 1923 teki Dersu Uzala kitaplari Sovyet doneminde yayinlanmasi reddedilmis ancak bazi cikartmalar ve sansurle yayimlanmasi saglanabilmistir Avrupa da un kazanan In the wilds of the Ussuri region kitabi da ayni sekilde uzerinde degisiklikler yapilarak yayimlanabilmistir Dersu nun gercek adi Derchu Ojai dir Arsenyev in kitabin ilk baskisindaki onsozde gecen notlar ve Arsenyev in ilk esi Anna Konstantinovni nin sozleriyle bu gercek dogrulanmistir Gezi gunluklerine gore Arsenyev Dersu ile 1906 da Tadusi nehri yakinlarinda 3 Agustos ta bir araya gelmisti fakat kitapta ilk gorusmeleri LEF nehri yakinlarinda 1902 de gerceklesmistir Kabarovk bolgesel muzesinin yoneticisi ve Habarovsk Pedagoji Enstitusu Cografya Fakultesi dekani Vsevolod Sysoev Dersu Uzala nin etnik kimliginin Nani degil Udegey oldugunu iddia etmistir 2007 de bir yayinevi bir onculer Almanagi ile birlikte Arsenyev in tum eserlerini sansursuz tam metin olarak alti cilt olarak yayinlamistir Bu kulliyat icinde Arsenyev in hic basilmayan el yazmalari da yer almistir Metinlerde Tanri ya atiflar yabancilar veya o donemde negatif anlam kazanan kucuk etnik gruplara iliskin ifadeler Sovyet rejimi oncesinde memurluk derecelerine ait sifatlar oldugu gibi korunmustur Filmlerde Dersu UzalaDersu Uzala ile ilgili kitabi bilen unlu Japon yonetmen Akira Kurosava ayni adla yaptigi filmle Dersu Uzala tum dunya capinda taninir Guc kosullar altinda iki yil cekimi suren filmin en iyi yabanci film Oscar ini kazanmasi da bu taninmada etkili olmustur Akiro Kurosawa nin 1975 te cevirdigi film en taninmisi olmakla birlikte ondan daha once 1961 yapimi Ermeni Yonetmen Agasi Babayan tarafindan yonetilen yine ayni adli bir sinema filmi daha vardir Ayrica Rusya Cografya Dernegi nin destegiyle Alexander Sveshniko tarafindan cekilen 2011 yapimi Vladimir Arsenyev Captain Taiga adli bir belgesel filminde de Dersu Dersu Ramil Farzutdinov adiyla gorulmektedir Ayrica bakinizDersu Uzala film 1975 Konuyla ilgili yayinlarViladimir Arsenyev Dersu Uzala Cev Seda Cingay Alter Yayincilik Ankara 2000 KaynakcaDis baglantilar