Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Devadzeler Kilisesi (Gürcüce: დევაძეების ეკლესია), tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Daba olan Erikli köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Devadzeler (bugün Derecik) mahallesinin kilisesi olduğu için bu adla anılır. Bu yapı, Devadzeler'in diğer adına istinaden Devieti Kilisesi (დევიეთის ეკლესია) olarak da bilinir.
Tarihçe
Devieti (დევიეთი) veya Devadze (დევაძე) adı, Gürcü aile adından gelir. Bu yerleşim, 16. yüzyılın ikinci yarısının hemen başında Osmanlıların eline geçmesinden önce, Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'nin köylerinden biriydi. Devadzeler Kilisesi de köydeki Hristiyan Gürcü nüfusunun ibadet yeriydi. Osmanlı idaresi Şavşat sancağını kurunca, Devieti de bu sancağın köylerinden biri haline geldi. Nitekim 1554 tarihli bir vesikada Gürcü tavadi İosebiti Şavşat sancakbeyi olarak geçer. Osmanlı döneminde Daba köyünün bir mahallesi olan Devadze veya Devieti, 1886 Rus nüfus sayımında da “Davazelar” (Давазеларъ) adıyla Daba köyünün bir mahallesi olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte mahallede 9 hane bulunuyor ve nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu.Nikolay Marr'ın Klarceti ve Şavşeti bölgelerinde araştırma gezisi düzenlediği 1904 yılında kilisenin çatı örtüsü çökmüştü, ama duvarları büyük ölçüde sağlamdı.
Mimari
Devadzeler mahallesinin kuzey kıyısında ve bir evin bahçesinde yer alan Devadzeler Kilisesi, tek nefli ve apsisli bir yapıdır. Nikolay Marr 1904 yılında, yaşlı kişilerin de hatırladığı gibi kilisenin kubbeli bir yapı olduğunu, ama o tarihte çöktmüş olup yıkıntılarının kilisenin içini doldurduğunu yazmıştır. Marr'ın verdiği bilgiye göre, Devadzeler Kilisesi, "Şavşet-İmerhevi tipi", uzun dikdörtgen planlı bir yapıdır. Kilisenin uzunluğu yaklaşık 9 metre, genişliği 5,65 metredir. Duvarlar 1904 yılında 11 taş sırası yüksekliğinde korunmuştu. Duvarların iç kısmındaki düzgün yüzey taşları duruyordu. Bu sırada kuzey duvar toprak ve yıkıntılar altında kalmıştı. Bundan dolayı kuzey duvarı korunmuş ve günümüze ulaşmıştır. Kuzey duvarı dışında ise, sadece doğu duvarının küçük bir bölümü bugüne gelmiştir. Kilisenin doğuda ve batıda pencereleri bulunuyor, tek giriş kapısı güneyde yer alıyordu. Marr'ın sözünü ettiği doğu duvardaki yuvarlak forma sahip apsisten geriye sadece kuzeybatı köşesi kalmıştır. Bu kısmın inşasında dada küçük ebatlı taşlar kullanılmıştır. Oysa kilisenin duvarları daha iri ve dış yüzeyleri kabaca yontulmuş taşlarla inşa edilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 64. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 160, .
- ^ Şavşeti (შავშეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2011, s. 16. 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı", Sıra no: 1451". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2024.
- ^ a b Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები), Batum, 2015, s. 213-214. 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Devadzeler Kilisesi Gurcuce დევაძეების ეკლესია tarihsel Savseti bolgesinde gunumuzde Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli ve eski adi Daba olan Erikli koyunde Orta Cag dan kalma Gurcu kilisesidir Devadzeler bugun Derecik mahallesinin kilisesi oldugu icin bu adla anilir Bu yapi Devadzeler in diger adina istinaden Devieti Kilisesi დევიეთის ეკლესია olarak da bilinir TarihceDevieti დევიეთი veya Devadze დევაძე adi Gurcu aile adindan gelir Bu yerlesim 16 yuzyilin ikinci yarisinin hemen basinda Osmanlilarin eline gecmesinden once Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Savseti nin koylerinden biriydi Devadzeler Kilisesi de koydeki Hristiyan Gurcu nufusunun ibadet yeriydi Osmanli idaresi Savsat sancagini kurunca Devieti de bu sancagin koylerinden biri haline geldi Nitekim 1554 tarihli bir vesikada Gurcu tavadi Iosebiti Savsat sancakbeyi olarak gecer Osmanli doneminde Daba koyunun bir mahallesi olan Devadze veya Devieti 1886 Rus nufus sayiminda da Davazelar Davazelar adiyla Daba koyunun bir mahallesi olarak kaydedilmistir Bu tarihte mahallede 9 hane bulunuyor ve nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Nikolay Marr in Klarceti ve Savseti bolgelerinde arastirma gezisi duzenledigi 1904 yilinda kilisenin cati ortusu cokmustu ama duvarlari buyuk olcude saglamdi MimariDevadzeler mahallesinin kuzey kiyisinda ve bir evin bahcesinde yer alan Devadzeler Kilisesi tek nefli ve apsisli bir yapidir Nikolay Marr 1904 yilinda yasli kisilerin de hatirladigi gibi kilisenin kubbeli bir yapi oldugunu ama o tarihte coktmus olup yikintilarinin kilisenin icini doldurdugunu yazmistir Marr in verdigi bilgiye gore Devadzeler Kilisesi Savset Imerhevi tipi uzun dikdortgen planli bir yapidir Kilisenin uzunlugu yaklasik 9 metre genisligi 5 65 metredir Duvarlar 1904 yilinda 11 tas sirasi yuksekliginde korunmustu Duvarlarin ic kismindaki duzgun yuzey taslari duruyordu Bu sirada kuzey duvar toprak ve yikintilar altinda kalmisti Bundan dolayi kuzey duvari korunmus ve gunumuze ulasmistir Kuzey duvari disinda ise sadece dogu duvarinin kucuk bir bolumu bugune gelmistir Kilisenin doguda ve batida pencereleri bulunuyor tek giris kapisi guneyde yer aliyordu Marr in sozunu ettigi dogu duvardaki yuvarlak forma sahip apsisten geriye sadece kuzeybati kosesi kalmistir Bu kismin insasinda dada kucuk ebatli taslar kullanilmistir Oysa kilisenin duvarlari daha iri ve dis yuzeyleri kabaca yontulmus taslarla insa edilmistir Kaynakca a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 64 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 160 ISBN 978 9941 478 17 8 Savseti შავშეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2011 s 16 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 407 11 6 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti Sira no 1451 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2024 a b Niko Mari Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები Batum 2015 s 213 214 9 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 9789941434112