Devekuşu

Struthio camelus veya deve kuşu, Struthio cinsine bağlı Afrika'ya özgü uçamayan bir kuş türüdür. Uzun boynu ve bacakları, yaklaşık 55 km/sa (34 mph) hızla koşması en belirgin ayırt edici özelliğidir. Koşarken kısa sürede 70 km/sa (40 mph), hıza erişebilen tür karadaki en hızlı kuştur. Tür aynı zamanda yaşayan en büyük kuş ve yaşayan en büyük dinozordur. Yaşayan kuşlar arasında en büyük yumurtayı yumurtlar (soyları tükenen Madagaskar'da bulunan ve Yeni Zelanda'da bulunan Dinornis robustus en büyük yumurtayı yumurtlayan türlerdi).

Struthio camelus Yaşadığı dönem aralığı: 15-0 myö Orta miyosen-Günümüz  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Korunma durumu
Asgari endişe altında (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Sınıf: Aves Takım: Struthioniformes Familya: Struthionidae Cins: Struthio Tür: S. camelus
İkili adlandırma
Struthio camelus Linnaeus,

Tehlike hissetiklerinde uzaklaşabilir veya güçlü bacakları ile ciddi zarar verecek şekilde tekme atabilirler. Bacakları sadece öne doğru tekme atabilir. Tekme şiddeti 225 kgf. bulabilir.

Özellikler

Yaşayan en iri ve ağır kuştur. Erkekler yaklaşık olarak 2,1-2,75 m (6 ft 11 in-9 ft 0 in) uzunluğunda ve 100-130 kilogram (220-290 lb) ağırlığındadır. Dişiler 1,75-1,9 m (5 ft 9 in-6 ft 3 in) uzunluğunda ve 90-120 kilogram (200-260 lb) ağırlığındadır. Nadir de olsa erkek 156,8 kg (346 lb) ağırlığa erişebilirken, Güney Afrika'daki türlerin bazıları yaklaşık 59,5-81,3 kilogram (131-179 lb) ağırlığındadır.

Yeni doğanlarda açık kahverenk üstüne koyu kahverenkli noktalar bulunur.

Üç ay sonrasında tüyleri olgunlaşmaya başlar ve ikinci yılda erişkin tüyler oluşur. Dört veya beşinci aylarında yetişkin boyutlarının yarısına erişir. Bir yıl sonrasında ise boyları yetişkin boyuna ulaşırken, ağırlıkları 18 ay sonrasında ebeveynlerinin ağırlığına erişir.

Baş ve boyun kısmı tüysüz duracak kadar ince tüylere sahiptir. Yetişkin erkeklerin tüyleri genel olarak siyah, kanatları ve kuyrukları beyazdır. Dişiler ve genç erkekler grimsi kahverengi ve beyaz renktedir. Dişilerin boyun ve kalçaları pembemsi gri, erkeklerin ise gri veya pembedir.

Uzun bacak ve boyundan dolayı başları yerden 2,8 m (9 ft 2 in) yüksekliğe erişebilirken, 50 mm (2 in) çapındaki gözleriyleomurgalılar arasındaki en büyük göze sahip olmaları, kendilerini avlayacak yırtıcıları çok uzak mesafeden görmelerini sağlar. Göz kapakları gözlerinin üzerinden gelecek güneşe karşı gölgelik görevi görür. Kafası ve gagası 12-14,3 cm (4+3⁄4-5+3⁄4 in) aralığında olduğundan genel boyutlarına oranla küçük kalır.

Güçlü bacakları tüysüzdür, tarsustan itibaren kalın deri pullarıyla kaplanmaya başlar. Bu pullar erkeklerde pembe, dişilerde ise siyahtır. Her bir ayakta sadece iki parmak bulunur (çoğu kuşta dörder tanedir). İç tarafta ve diğerinden daha büyük olan parmaktaki tırnak, toynağı andırır. Dıştaki parmakta tırnak yoktur. Parmak sayısındaki azlık, koşmaya yardımcı olmak amacıyla oluşmuş bir adaptasyondur. Tarsus uzunluğu 39-53 cm (15+1⁄2-21 in) arasındadır ve yaşayan kuşlar arasında en büyüğüdür.

Struthio camelus, 70 km/sa (40 mph) hızın üzerine çıkabilir ve tek adımda 3-5 m (10-15 ft) mesafe alabilir. Kanat aralığı yaklaşık iki metre (6+1⁄2 ft), kanat uzunluğu ise yaklaşık 90 cm (35 in) ile uçan en büyük kuşların boyutlarına yakındır.

Tüylerinde, uçabilen kuşların harici tüylerini bir arada tutan kancalardan yoktur. Bu nedenle yumuşak ve pofuduktur, sadece yalıtım amaçlı kullanılır. Kuyruklarında 50 – 60 tüy bulunur. Kanatlarında 16 birincil tüy, dört kanat eklemi ve 20 – 23 ikincil tüy bulunur.Sternum düzdür, uçabilen kuşlarda kanat kaslarının bağlandığı omurga bulunmaz. Gagası düz, geniş ve ucu yuvarlaktır. Diğer bütün Struthionidae türleri gibi kursağı ve safra kesesi de yoktur. Üç adet midesi bulunur ve çekumu 71 santimetredir. Yaşayan bütün diğer kuşlardan farklı olarak, idrarını ve dışkısını ayrı depolar. Diğer bütün kuşlar idrar ve dışkılarını dışkılıkda depolarken, Struthio camelus dışkısını kalın bağırsağın sonunda depolar. Bağırsaklarını tutmak için gelişmiş özgün kasık kemikleri bulunur. Birçok kuşun aksine, erkekte 20 cm (8 in) ulaşabilen çiftleşme organı vardır. Damak yapısı familyadaki diğer türlerden farklı olarak sfenoid ve damak kemikleri bağlantılı değildir.

Sınıflandırma

Etimoloji

İlk olarak 18. yüzyılda Linnaeus tarafından Systema Naturae adlı çalışmada günümüzdeki binomial ismiyle kullanılmıştır. Bilimsel adı Latincede, struthio (serçe) ve camelus (deve) demektir. Camelus (deve) denmesinin sebebi habitatının kuru olmasındandır.

Taksonomi

Struthio camelus türüne bağlı alttürler (2024):

1. Struthio camelus australis
2. Struthio camelus camelus
3. Struthio camelus massaicus
4. Struthio camelus syriacus

Dağılım ve habitat

Önceleri Afrika'da Sahra'nın güneyi ve kuzeyinde, Doğu Afrika'da, Afrikanın güneyinde yağmur ormanları kuşağında ve Anadolu'da yayılım gösterirdi. Sonraları Afrika'nın hem kuzey hem güneyindeki Savan ve Sahel'de daha açık alan olan ekvatoryal orman bölgelerinde yayılım gösterdi. Avustralya'da yetiştirilerek yaban popülasyonu başlatıldı. Yakın ve Orta Doğu'da Struthio camelus syriacus avlanılmasıyla 20. yüzyılın ortalarında nesli tükendi. İsrail'de neslin canlanması için yapılan çalışmalar başarısızlıkla sonuçlandı.

Genel olarak farklı ısıya karşı dayanabilir. Habitat alanlarında sıcaklık gece ve gündüz aralığında 40 °C (70 °F) civarına kadar değişkenlik gösterir. Isıya dayanıklılığı, termal regülasyon davranışlarından gelir. Kanatlarını tüysüz bacaklarını soğuktan korumak veya sıcak olduğunda serinlemek, aynı zamanda koştuğunda rahat manevra yapmak için de kullanır. Testler kanatların ani durma, dönme veya zikzaklar çizerek manevra yapmakta etkin şekilde kullanıldığını göstermiştir.

Yaşam döngüsü

Dişiler, döllenmiş yumurtaları erkekler tarafından 30-60 cm (12-24 in) derinliğinde ve 3 m (10 ft) genişliğinde kazılmış ortak kullanılan basit bir çukurda kuluçkalar. İlk yumurtlama baskın dişiyle başlar. Kuluçkalama için üstünü kapatma zamanı geldiğinde güçsüz dişilerin fazlalık yumurtaları baskın dişi tarafından çıkarılarak yaklaşık 20 yumurtaya yakın kalacak kadarı bırakılır. Dişiler bu toplu kuluçka çukurunda kendi yumurtalarını diğerlerinden ayırt edebilir. Türün yetişkin boyutuna oranla en küçük yumurta sayılsa da, deve kuşları yaşayan kuşlar arasında en büyük yumurtayı yumurtlar.

Erkekler 2-4 yaş aralığında, dişiler ise erkeklerden altı ay erken çiftleşme yetişkinliğine ulaşır. Diğer kuşlarda olduğu gibi birden fazla üreme gerçekleştirir.

Kullanımı

Genel olarak dekoratif veya toz alma amacıyla kullanılan tüyleri için yetiştirilir. Derisi, deri ürünlerinin yapımında, etleri ise ticari amaçlı kullanılır.

Galeri

• İnce kafa tüyleri
• Gözleri koruyan uzun kirpikler
• Ayaklarda genelde dış tırnaklar eksiktir
• Kafatası
• Kanatlardaki pençeler
• İskelet
• Namibya'da koşan bir erkek
• Yumurta
• Kafa
• Ayak
• Kanatlardaki kancalar
• Kenya, Isiolo yakınlarındaki Lewa Koruma Alanı'ndaki devekuşu
• Karoo yarı çöl bölgesindeki devekuşları, Oudtshoorn, Batı Cape Bölgesi, Güney Afrika
• Yabani kuşlar, Güney Afrika

Konuyla ilgili yayınlar

• Cooper, J. C. (1992). Symbolic and Mythological Animals. New York, NY: Harpercollins. ss. 170-171. ISBN . 
• Folch, A. (1992). "Family Struthionidae (Ostrich)". del Hoya, Josep; Sargatal, Jordi (Ed.). Handbook of the Birds of the World. 1, Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions. ss. 76-83. ISBN . 
• O'Shea, Michael Vincent; Foster, Ellsworth D.; Locke, George Herbert, (Ed.) (1918). Ostrich. 6. Chicago, IL: The World Book, Inc. ss. 4422-4424. 
• Linnaeus C., Systema Naturae per Regna Tria Naturae, Secundum Classes, Ordines, Genera, Species, cum Characteribus, Differentiis, Synonymis, Locis. Editio Decima 1, 1-824 doi:10.5962/bhl.title.542
• Lambrecht K. (1933) Handbuch der Palaeornithologie, 1-1024
• Mourer-Chauvire C., Geraads D. (2008) The Struthionidae and Pelagornithidae (Aves: Struthioniformes, Odontopterygiformes) from the late Pliocene of Ahl Al Oughlam, Morocco, Oryctos 7, 169-194
• Manegold A., Brink J. S. (2011) Descriptions and palaeoecological implications of bird remains from the Middle Pleistocene of Florisbad, South Africa, Palaeontologische Zeitschrift 85, 19-32
• del Hoyo J., Collar N. J., et al (2014) HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World. Volume 1: Non-passerines, 1-904
• Clements J. F., Schulenberg T. S., et al (2017), The eBird/Clements checklist of birds of the world: v2017
• International Commission on Zoological Nomenclature. Opinion 413 Acceptance of the restricted locality for the nominate subspecies of the Ostrich Specified by Stresemann (E.) in 1926 and determination of the name applicable to the Syrian Ostrich.Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature 13(14), 233-242 (1956)

Dış bağlantılar

• (Common) Ostrich – Species text in The Atlas of Southern African Birds.
• British Domesticated Ostrich Association
• World Ostrich Association
• Wikimedia Commons'ta Deve kuşu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
• Vikitür'de Deve kuşu ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
• Vikikaynak'ta a description of traditional methods used by Arabs to capture wild ostriches. ile ilgili metin bulabilirsiniz.

Kaynakça

Özel

1. ^ Brands, Sheila (14 Ağustos 2008). . Project: The Taxonomicon. 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2009. ^[]
2. ^ ^{a b} BirdLife International (2018). "Struthio camelus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2018: e.T45020636A132189458. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T45020636A132189458.en . Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
3. ^ "GBIF". 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2024. 
4. ^ "PaleoBioDB". Erişim tarihi: 10 Şubat 2024. 
5. ^ Sellers, W. I.; Manning, P. L. (2007). "Estimating dinosaur maximum running speeds using evolutionary robotics". Proc. R. Soc. B. The Royal Society. 274 (1626): 2711-2716. doi:10.1098/rspb.2007.0846. (PMC) 2279215 $2. (PMID) 17711833. 20 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2024. 
6. ^ ^{a b c d e f g} Davies, S.J.J.F. "Birds I Tinamous and Ratites to Hoatzins". Hutchins, Michael (Ed.). Grzimek's Animal Life Encyclopedia. 8 (2.2yıl=2003 bas.). Farmington Hills, MI: Gale Group. ss. 99-101. ISBN . 
7. ^ Doherty, James G. (March 1974). "Speed of animals". Natural History. 
8. ^ "Physics World, February 2, 2017". 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2024. 
9. ^ ^{a b} Donegan, Keenan (2002). "Struthio camelus". Animal Diversity Web. University of Michigan Museum of Zoology. 4 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2011. 
10. ^ Halcombe, John Joseph (1872). Mission life. 3, Part 1. W. Wells Gardner. s. 304. 
11. ^ Jelagat, Chemis (2009). "Studies on the possible causes of losses in Ostrich production in selected ostrich Farms in Kenya". University of Nairobi. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2024. 
12. ^ ^{a b} Del Hoyo, Josep, et al. Handbook of the birds of the world. Vol. 1. No. 8. Barcelona: Lynx edicions, 1992.
13. ^ Urban, Emil K. "Roberts Birds of Southern Africa." (2007): 1104-1106.
14. ^ ^{a b c} Davies, S. J. J. F.; Bertram, B. C. R. (2003). "Ostrich". Perrins, Christopher (Ed.). Firefly Encyclopedia of Birds. Buffalo, NY: Firefly Books, Ltd. ss. 34-37. ISBN . 
15. ^ ^{a b} Gilman, Daniel Coit; Peck, Harry Thurston; Colby, Frank Moore, (Ed.) (1903). "Ostrich". The New International Encyclopædia. XIII. New York, NY: Dodd, Mead and Company. ss. 497-498. 
16. ^ Brown, L. H.; Urban, E.K.; Newman, K. (1982). "Ostriches and to Birds of Prey". Curry-Lindahl, Kai (Ed.). The Birds of Africa. I. London, UK: Academic Press. ss. 32-37. ISBN . 
17. ^ Martin, G. R.; Katzir, G. (2000). "Sun Shades and Eye Size in Birds". Brain, Behavior and Evolution. 56 (6): 340-344. doi:10.1159/000047218. (PMID) 11326139. 
18. ^ Martin, G. R.; Ashash, U.; Katzir, Gadi (2001). "Ostrich ocular optics". Brain, Behavior and Evolution. 58 (2): 115-120. doi:10.1159/000047265. (PMID) 11805377. 
19. ^ ^{a b c} Perrins, Christopher (1987) [1979]. Harrison, C.J.O. (Ed.). Birds: Their Lifes, Their Ways, Their World. Reader's Digest Association, Inc. ss. 168-170. ISBN . 
20. ^ Fleming, John (1822).
21. ^ San Diego Zoo's Animal Bytes: Ostrich 30 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Sandiegozoo.org. Retrieved on 21 August 2012.
22. ^ Nell, Leon (2003).
23. ^ Brand, T. S.; Gous, R. M. (2006).
24. ^ Marshall, Alan John (1960).
25. ^ Skadhauge, E.; et al. (2003)
26. ^ Linnaeus, Carolus (1758)
27. ^ Gotch, A. F. (1995)
28. ^ Ostriches in Australia – and near my home 11 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. trevorsbirding.com (13 September 2007)
29. ^ Rinat, Zafrir (25 Aralık 2007). "The Bitter Fate of Ostriches in the Wild". Haaretz (İngilizce). 17 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
30. ^ "Ostrich Wings Explain Mystery of Flightless Dinosaurs". . 30 Haziran 2010. 17 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2024. 
31. ^ Harrison, C.; Greensmith, A. (1993). Bunting, E. (Ed.). Birds of the World. New York, NY: Dorling Kindersley. s. 39. ISBN . 
32. ^ Bertram, B.C.R. (1979). "Ostriches recognise their own eggs and discard others". Nature. 279 (5710): 233-234. Bibcode:1979Natur.279..233B. doi:10.1038/279233a0. (PMID) 440431. 
33. ^ Hyde, Kenneth (2004). Zoology: An Inside View of Animals (3. bas.). Dubuque, IA: Kendall Hunt Publishing. s. 475. ISBN . 
34. ^ Bertram, Brian C.R. (1992). The Ostrich Communal Nesting System. Princeton University Press.^[]

Genel

• Best, Brendan (2003). . The New Zealand Ostrich Association. 8 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
• Bezuidenhout, Cornelius Carlos (1999). "Studies of the population structure and genetic diversity of domesticated and 'wild' Ostriches (Struthio camelus)". PhD thesis. 
• Bibi, Faysal; Shabel, Alan B.; Kraatz, Brian P.; Stidham, Thomas A. (2006). "New Fossil Ratite (Aves: Palaeognathae) Eggshell Discoveries from the Late Miocene Baynunah Foramation of the United Arab Emirates, Arabian Peninsula" (PDF). Palaeontologia Electronica. 9 (1). s. 2A. ISSN 1094-8074. 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF). 
• BirdLife International (2010). "Ostrich Struthio camelus - BirdLife Species Factsheet". Data Zone. Erişim tarihi: 17 Şubat 2011. 
• BirdLife International (2010). . 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (xls) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2011. 
• Bradley, John H. (Haziran 2009). . Cape Town to Cairo Website. CapeTowntoCairo.com. 11 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2009. 
• Brands, Sheila (14 Ağustos 2008). "Systema Naturae 2000 / Classification, Genus Struthio". Project: The Taxonomicon. Erişim tarihi: 4 Şubat 2009. ^[]
• Brown, L. H.; Urban, E.K.; Newman, K. (1982). "Ostriches and to Birds of Prey". Curry-Lindahl, Kai (Ed.). The Birds of Africa (İngilizce). I. London, UK: Academic Press. ss. 32-37. ISBN . 
• Canadian Museum of Nature (Aralık 2010). . Natural History Notebooks. Canadian Museum of Nature. 4 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2011. 
• Canadian Ostrich Association (Nisan 2008). . 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2011. 
• Davies, S.J.J.F. (2003). "Birds I Tinamous and Ratites to Hoatzins". Hutchins, Michael (Ed.). Grzimek's Animal Life Encyclopedia (İngilizce). 8 (2 bas.). Farmington Hills, MI: Gale Group. ss. 99-101. ISBN . 
• Davies, S. J. J. F.; Bertram, B. C. R. (2003). "Ostrich". Perrins, Christopher (Ed.). Firefly Encyclopedia of Birds (İngilizce). Buffalo, NY: Firefly Books, Ltd. ss. 34-37. ISBN . 
• Desert USA (1996). "Ostrich". Digital West Media. 7 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2011. 
• Doherty, James G. (March 1974). "Speed of animals". Natural History. 
• Donegan, Keenan (2002). . Animal Diversity Web. University of Michigan Museum of Zoology. 4 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2011. 
• Ethridge, Tim (18 Temmuz 2009). "King of the Roxy seeks another crown at Ellis". . 31 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2009. 
• Fluker, Meryn (Temmuz 2007). . Southwest Newspapers. 24 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2009. 
• Freitag, Stefanie; Robinson, Terence J. (1993). (PDF). . 110 (3). ss. 614-622. 5 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2011. 
• Folch, A. (1992). "Family Struthionidae (Ostrich)". del Hoya, Josep; Sargatal, Jordi (Ed.). Handbook of the Birds of the World (İngilizce). 1, Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions. ss. 76-83. ISBN . 
• Gilman, Daniel Coit; Peck, Harry Thurston; Colby, Frank Moore, (Ed.) (1903). "Ostrich". The New International Encyclopædia. XIII. New York, NY: Dodd, Mead and Company. ss. 497-498. 11 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2011. 
• Hedding, Judy (2008). . About.com. 15 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2009. 
• Kruszelnicki, Karl (Kasım 2006). "Ostrich head in sand". ABC Science: In Depth. Australian Broadcast Company. 27 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
• Laufer, B. (1926). "Ostrich Eggshell Cups of Mesopotamia and the Ostrich in Ancient and Modern Times". Anthropology Leaflet. Cilt 23. Chicago, IL: Chicago Field Museum of Natural History,. 
• Martin, G. R.; Ashash, U.; Katzir, Gadi (2001). "Ostrich ocular optics". Brain Behavior and Evolution. 58 (2). ss. 115-120. doi:10.1159/000047265. 
• Martin, G. R.; Katzir, G. (Aralık 2000). "Sun Shades and Eye Size in Birds". Brain Behavior and Evolution. 56 (6). ss. 340-344. doi:10.1159/000047218. 
• . . 1929. 11 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2009. 
• O'Shea, Michael Vincent; Foster, Ellsworth D.; Locke, George Herbert, (Ed.) (1918). Ostrich. 6. Chicago, IL: The World Book, Inc. ss. 4422-4424. 28 Kasım 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2009. 
• Palosaari, Ben (19 Temmuz 2008). . . 18 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2009. 
• Skadhauge, E.; Erlwanger, K. H.; Ruziwa, S. D.; Dantzer, V.; Elbrønd, V. S.; Chamunorwa, J. P. (2003). "Does the ostrich (Struthio camelus) have the electrophysiological properties and microstructure of other birds?". Comparative Biochemistry and Physiology - Part A: Molecular & Integrative Physiology. 134 (4). ss. 749-755. doi:10.1016/S1095-6433(03)00006-0. 
• Stöcker, Friedrich W.; Dietrich, Gerhard, (Ed.) (1996). "Ostrich". Concise Encyclopedia Biology (İngilizce). Walter de Gruyter. s. 1149. ISBN . 28 Kasım 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2009. 
• Texier, P. J.; Porraz, G.; Parkington, J.; Rigaud, J. P.; Poggenpoel, C.; Miller, C.; Tribolo, C.; Cartwright, C.; Coudenneau, A. (2010). "A Howiesons Poort tradition of engraving ostrich eggshell containers dated to 60,000 years ago at Diepkloof Rock Shelter, South Africa" (PDF). . 107 (14). ss. 6180-6185. doi:10.1073/pnas.0913047107. (PMC) 2851956 $2. (PMID) 20194764. 
• Thompson, Dorothy Burr (1955). "A Portrait of Arsinoe Philadelphos". American Journal of Archaeology. 59 (3). ss. 199-206. doi:10.2307/500319. JSTOR 500319. 
• Trails.com (1999). . 20 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2011.