Digitalis ya da (Yüksükotu) Plantaginaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Yüksükotu, Avrupa, batı Asya ve kuzeybatı Afrika'ya özgüdür. Çiçekler boru şeklindedir, uzun bir başaktan büyür ve mordan pembeye, beyaza ve sarıya kadar türlere göre değişir. Bilimsel adı "parmak" anlamına gelir.
Digitalis | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
|
Etymology
Digitalis, Latince digitus (parmak) sözcüğünden gelmektedir.
Kullanımı
Günümüzde kullanımı büyük ölçüde azalmış olsa da, tarihte Yüksükotu, insan nabzını düzenlemedeki faydası anlaşıldıktan sonra, epilepsi ve diğer nöbet bozukluklarının tedavisi de dahil olmak üzere çeşitli amaçlar için kullanıldı.
Yüksük otu bitkilerinden elde edilen bir ilaç grubuna digitalin adı verilir. Kalp rahatsızlıklarının tedavisi için kardiyak glikozitler içeren D. purpurea ekstraktının kullanımı 1785 yılında William Withering tarafından İngilizce konuşulan tıp literatüründe ilk kez tarif edilmiştir, bu tarih modern terapötiklerin başlangıcı olarak kabul edilir. Çağdaş tıpta digitalis (genellikle Digoksin) D. lanata'dan elde edilir.
Zehirliliği
Digitalis zehirlenmesinin semptomları arasında mide bulantısı, kusma, şiddetli baş ağrısı, genişlemiş göz bebekleri, görme sorunları ve yüksek dozlarda ise kasılmalar yer alır. Bitki ayrıca diğer hayvanlar için de zararlıdır.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Digitalis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Digitalis ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ . Plants of the World Online. . 2017. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020.
- ^ . 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022.
- ^ Hollman, A (Eylül 1985). "Plants and cardiac glycosides". British Heart Journal. 54 (3): 258-261. ISSN 0007-0769. (PMID) 4041297. 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2022.
- ^ Withering, William (1785). An Account of the Foxglove and some of its Medical Uses. Birmingham, England: M. Swinney.
- ^ Goldthorp, W. O. (2009). "Medical Classics: An Account of the Foxglove and Some of its Medicinal Uses by William Withering, published 1785". British Medical Journal. 338: b2189. doi:10.1136/bmj.b2189.
- ^ {{Kitap kaynağı|soyadı1=Simpson |ad1=Beryl Brintnall |soyadı2=Ogorzaly |ad2=Molly Coner |başlık=Economic Botany |url=https://archive.org/details/economicbotanypl0000simp |tarih=2001 |yayıncı=Mc Graw Hill |yer=Boston |isbn=9780072909388 |sayfa=529 |basım=3.3
- ^ Hollman, A. (April 1996). "Drugs for atrial fibrillation. Digoxin comes from Digitalis lanata". BMJ (Clinical Research Ed.). 312 (7035): 912. doi:10.1136/bmj.312.7035.912. (PMC) 2350584 $2. (PMID) 8611904.
- ^ Weisse, Allen B. (January 2010). "A Fond Farewell to the Foxglove? The Decline in the Use of Digitalis". Journal of Cardiac Failure. 16 (1): 45-48. doi:10.1016/j.cardfail.2009.08.001. (PMID) 20123317.
- ^ . web.archive.org. 1 Eylül 2004. 1 Eylül 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2022.
Plantaginaceae ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Digitalis ya da Yuksukotu Plantaginaceae familyasina bagli bir bitki cinsidir Yuksukotu Avrupa bati Asya ve kuzeybati Afrika ya ozgudur Cicekler boru seklindedir uzun bir basaktan buyur ve mordan pembeye beyaza ve sariya kadar turlere gore degisir Bilimsel adi parmak anlamina gelir DigitalisDigitalis purpureaKorunma durumuDegerlendirilmedi IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim LamialesFamilya PlantaginaceaeCins Digitalis Tourn ex L EtymologyDigitalis Latince digitus parmak sozcugunden gelmektedir KullanimiGunumuzde kullanimi buyuk olcude azalmis olsa da tarihte Yuksukotu insan nabzini duzenlemedeki faydasi anlasildiktan sonra epilepsi ve diger nobet bozukluklarinin tedavisi de dahil olmak uzere cesitli amaclar icin kullanildi Yuksuk otu bitkilerinden elde edilen bir ilac grubuna digitalin adi verilir Kalp rahatsizliklarinin tedavisi icin kardiyak glikozitler iceren D purpurea ekstraktinin kullanimi 1785 yilinda William Withering tarafindan Ingilizce konusulan tip literaturunde ilk kez tarif edilmistir bu tarih modern terapotiklerin baslangici olarak kabul edilir Cagdas tipta digitalis genellikle Digoksin D lanata dan elde edilir ZehirliligiDigitalis zehirlenmesinin semptomlari arasinda mide bulantisi kusma siddetli bas agrisi genislemis goz bebekleri gorme sorunlari ve yuksek dozlarda ise kasilmalar yer alir Bitki ayrica diger hayvanlar icin de zararlidir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Digitalis ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Digitalis ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca Plants of the World Online 2017 21 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2020 30 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2022 Hollman A Eylul 1985 Plants and cardiac glycosides British Heart Journal 54 3 258 261 ISSN 0007 0769 PMID 4041297 20 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2022 Withering William 1785 An Account of the Foxglove and some of its Medical Uses Birmingham England M Swinney Goldthorp W O 2009 Medical Classics An Account of the Foxglove and Some of its Medicinal Uses by William Withering published 1785 British Medical Journal 338 b2189 doi 10 1136 bmj b2189 Kitap kaynagi soyadi1 Simpson ad1 Beryl Brintnall soyadi2 Ogorzaly ad2 Molly Coner baslik Economic Botany url https archive org details economicbotanypl0000simp tarih 2001 yayinci Mc Graw Hill yer Boston isbn 9780072909388 sayfa 529 basim 3 3 Hollman A April 1996 Drugs for atrial fibrillation Digoxin comes from Digitalis lanata BMJ Clinical Research Ed 312 7035 912 doi 10 1136 bmj 312 7035 912 PMC 2350584 2 PMID 8611904 Weisse Allen B January 2010 A Fond Farewell to the Foxglove The Decline in the Use of Digitalis Journal of Cardiac Failure 16 1 45 48 doi 10 1016 j cardfail 2009 08 001 PMID 20123317 web archive org 1 Eylul 2004 1 Eylul 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2022 Plantaginaceae ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz