Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve karşı savunmasız olan kullanılmıştır. (Ekim 2023) () |
Dijital dönüşüm, toplumsal ve sektörel ihtiyaçlara dijital teknolojilerin entegrasyonuyla çözüm bulmanın ve buna bağlı olarak iş akışlarının ve kültürün gelişmesi ve değişmesi sürecini tanımlayan bir kavramdır. Yaratıcılığı ve inovasyonu merkeze alan dijital dönüşüm, geleneksel metodlardan daha verimli sonuçlar elde etmek için ortaya çıkmıştır. Dijital Dönüşüm, insan ve çevre odağında, teknolojinin sosyolojiyle etkileşiminden ortaya çıkan “yaratıcı yıkımla”, toplumsal olarak yeni bir yönetim, üretim ve yaşam sürecine değişerek dönüşümü olarak da ifade edilebilir.
Tarihçe ve gelişim süreci
İnternetin bulunuşu
İnternetin icadından çok önce, birçok bilim insanı dünya çapında bilgi ağlarının varlığını tahmin etmişti. Nicola Tesla, 1900'lerin başında “kablosuz bir dünya” fikrini benimsemişti. ve Vannevar Bush gibi düşünürler, 1940'lara gelindiğinde medyanın aranabilir depolama sistemlerini tasarladılar. Yıl 1950'yi gösterdiğinde internetin resmi tarihi başlamış oldu. Ağların ilk tasarımları hükûmetlerin araştırmaları ve araştırılan bilgilerin paylaşımları için kullanıldı. İnternetin ilk uygulanabilir prototipi 1959'da ARPANET’in ya da İleri Araştırma Proje Ajansı’nın oluşturulmasıyla meydana geldi. ARPANET bir bilgisayardan diğerine 29 Ekim 1969’da ilk mesajını iletti. Profesör Tim Berners-Lee'nin 1989 yılında “WWW” olarak bilinen bilgi paylaşım sistemini kurması ve HTML ile internet tarayıcılarının ortaya çıkması internetin sosyalleşmesini ve daha geniş kesimler tarafından kullanılmasını sağladı.
1970’lere gelindiğinde internetin sivil kullanım alanları yavaş yavaş fark edilmeye başlandı. Öncelikle üniversiteler ve araştırma kurumları internetin önemini kavradı ve adeta devrim yaratacak bu teknolojiyi farklı şehirlerdeki bilim adamları ve araştırmacılar arasında bilgi alışverişini sağlamak için kullandı. Sonrasında ise farklı ülkelerdeki bilgisayar ağları da birbirlerine bağlanarak, internetin küresel bir kapsama alanına ulaşması sağlandı.
Analog dijital dönüşümü
Analogtan dijitale geçiş süreci bilginin fiziki bir ortamda tutulması yerine ikili sayı sistemi kullanılarak işlenmesiyle ortaya çıkmıştır. Analog sistemlerde depolanabilen sınırlı bilgi miktarının sağlık, medya ve finans gibi sektörlerdeki bilginin artış hızına karşılık verememesi bir ihtiyaç doğurmuş, böylelikle dijitale geçiş süreci hızlanmıştır.
Bilginin dijitalleştirilmesi
Dijitasyon, bilginin bitler (bilişim ve dijital iletişimde kullanılan temel birim) halinde saklanarak dijital bir forma dönüşmesine verilen isimdir. Bu süreçle birlikte objelerin gösterimi ayrık örnekler olarak tanımlanan sayı dizileriyle yapılır. Analog kaynakların taranmasıyla başlayan dijitasyon sürecine örnek olarak bir nesnenin yüzeyinin üç boyutlu tarama yapılarak modellenmesi ses kaydının alınması ve kaydedilmesi örnek verilebilir.
Toplumların dijital dönüşümü
Dijitalleşme, mevcut iş modellerini, tüketim kalıplarını, sosyo-ekonomik yapıları, yasal ve politik önlemleri, örgütsel kalıpları, kültürel engelleri dönüştürme ve değiştirme fırsatlarıyla sonuçlanan süreci mümkün kıldı. Dijitalleşmenin teknik altyapı boyutunda ve iş süreçleri boyutunda dönüşümü toplumda halihazırda var olan dönüşümü ve devam eden yatay ve küresel değişim süreçlerini hızlandırıyor.
Toplumun dijital dönüşümü, insanların günlük yaşamda dijital teknolojilerin kullanımı da dahil olmak üzere toplumu yorumlama ve anlama yollarıyla toplumun çalışma şeklini yeniden şekillendirdiği bir süreci ifade ediyor.
Dijital dönüşüme katkı sağlayan teknolojiler
Yapay Zekâ
Yapay zekâ, bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyeti olarak tanımlanıyor. Yapay zeka, ses ve görüntü tanıma, doğal dil işleme, hedefli reklamcılık, makineler için kestirimci bakım, sürücüsüz arabalar, bilgisayar oyunları, denetim sistemleri ve drone navigasyonu dahil olmak üzere, geniş bir uygulama yelpazesini besleyen genel amaçlı bir teknoloji. Bu anlamda yapay zeka teknolojisi elektriğe çok benziyor. Yüz otuz yıl önce, Thomas Edison elektriği ticarileştirdiğinde, elektrik şebekesinin bağlantısı ile nasıl imalat, aydınlatma, ulaşım ve ev aletlerinde yenilikçi uygulamalar yapılabilir hale geldiyse, yapay zekanın farklı sektörlere adaptasyonu ile çığır açıcı dönüşümler ve verimlilik artışları yaşanacak.
Kırılım çağında yeni sosyal davranışlar, toplumsal dönüşümler ve yazılım sistemlerinin geniş yayılımı nedeniyle son yıllarda üretilen veri miktarı hiç olmadığı kadar hızla artıyor. Bu durum, büyük veri, bulut bilişim ve analitik gibi yıkıcı teknolojilere dayanan inovasyon ve büyüme için çok önemli bir itici güç haline geliyor. Zira, üstel şekilde artan veri hacmi anlamlandırılamazsa ve faydalı bilgi ve aksiyonlara dönüştürülemezse bir veri çöplüğüne yol açacak. Bu nedenle büyük veri analitiği ve yapay zekâ çözümleri yalnızca yazılım yoğun endüstrileri değil, aynı zamanda sağlık, kamu, tarım, enerji ve eğitim gibi sektörleri de derinden etkiliyor.
Araştırma Merkezi (EDAM)’nin yayınladığı ‘’Why Turkey Needs an Artificial Intelligence Strategy’’ isimli raporda uluslararası bir bakış açısına göre günümüzdeki en kritik riskin yapay zekanın Amerika ve Çin gibi ülkeler tarafından ve birkaç şirket üzerinden merkezileştiren ve tekelleştiren karakteristiği olduğu vurgulanıyor. Yapay zekayı ulusal eylem planlarının merkezine koyamayan, bu bilgi birikimini kendi içinde üretemeyen, endüstrisine uygulayamayan, ihraç edemeyen Türkiye gibi orta büyüklükteki gelişmekte olan piyasalar son zamanlarda kazanılan ekonomik gücü ve uluslararası duruşunu kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu öne çıkarılıyor. Toplumlarda yapay zeka teknolojilerini içeren dijital becerisi yüksek bireyler yetiştirmek, üretim, enerji, eğitim ve sağlık hizmetlerini iyileştirmek, potansiyellerin yeni işlere, yeteneklere ve çözümlere dönüştürülmesini sağlamak adına akademi, özel sektör, vakıflar ve kamu birlikte çalışmalı.
Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi’nin hazırlamakta olduğu ‘Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi’, yapay zekâ teknolojileri alanında yol haritasını ortaya koymakta, kritik teknoloji alanlarına yönelik atılması gereken adımlar ile yapay zekâ alanında nitelikli insan kaynağı yetiştirilmesi ve toplumsal dönüşüm için yapılması gereken öncelikli çalışmaları içeriyor.
Blokzincir
Blokzincir, katılımcılar arasında gerçekleşen ve paylaşımı yapılan tüm işlemlerin veya dijital olayların merkezi olmayan bir veri tabanı. Bu veritabanındaki her işlem, sistemdeki katılımcıların çoğunluğu tarafından onaylanarak gerçekleşir ve bu doğrulamayla birlikte veritabanına eklenen bilgiler asla silinemez. Blokzincir, sistem içinde gerçekleşen her bir işlemin kesin ve doğrulanabilir bir kaydını içerir.
Blokzincir teknolojisi, sahip olduğu özellikler dolayısıyla birçok uygulama alanına sahip. Merkezi olmayan ve eşler arasında çalışan dijital kripto para birimi Bitcoin, blokzincir teknolojisini kullanan en popüler örnektir. Bitcoin ve diğer kripto para birimleriyle birlikte finans alanında kullanılan blokzincir teknolojisi; veri yönetimi, seçim sistemleri, dijital sağlık, fikri ve maddi mülkiyet hakları, siber güvenlik, sosyal sorumluluk, enerji ticareti, kimlik sistemleri, tedarik zincirleri ve uydu iletişimi alanlarında da kullanılıyor.
Nesnelerin interneti
Nesnelerin İnterneti, dünya üzerinde bulunan tüm cihazların birbirleriyle ve insanlarla iletişim halinde olmaları durumunu anlatan bir kavram. Ortaya çıkışı 1991 yılında Cambridge Üniversitesi akademisyenleri tarafından bir kahve makinesi görüntülerinin kameralarla internet üzerinde paylaşılmasıyla gerçekleşti. Kavramsal olarak kullanımı ise 1999 yılında Kevin Ashton tarafından bir şirket sunumunda kullanılmasıyla gerçekleşti. Sonrasında ise dünya üzerinde kullanımı ve kapsamı giderek artış gösterdi ve 2020 yılında 20 milyarın üzerinde cihazın birbirlerine internet aracılığıyla bağlı olmaları bekleniyor. Nesnelerin İnterneti’nin kullanım alanları arasında e-sağlık uygulamaları, akıllı ev teknolojileri (uzaktan elektriği, gazı ve cihazları açıp kapatma vb.), otobüs ve metro duraklarında aracın kaç dakikada durakta olacağını gösteren cihaz ve uygulamaları ve telefonların kablosuz kulaklık ve bilgisayarlarla kurdukları bağlantılar gösterilebilir.
Sanal gerçeklik
Sanal gerçeklik ya da Artırılmış Gerçeklik (AR), gerçek ve sanal dünyaların (bilgisayar tarafından üretilen) kombinasyonunu ifade eder ve gerçek dünyadaki çevrenin ve içindekilerin, bilgisayar tarafından üretilen; ses, görüntü, grafik ve GPS verileriyle zenginleştirilerek meydana getirilen canlı veya dolaylı fiziksel görünümü olarak ifade edilir.
Sanal Gerçeklik (SA), teknoloji kullanılarak oluşturulan kurgular ile gerçek ve hayalin birleştirilmesidir. , gelişen teknolojinin eğitim-öğretim ortamlarına dahil edilmesiyle birlikte öğrencilerin öğrenme deneyimlerini zenginleştirmek için tasarlanmış platformlardır.
Sanal Gerçeklik ortamı, kapalı bir sistem oluşturmasından ötürü, sistemin kendi içerisinde tutarlı, kontrol edilebilir bir bütün oluşturmasını; fizik dünyada gerçekleşmesi imkansız sistemler kurulabildiği için de, var olan sınırların ötesinde bir kavrayış ve denetimi mümkün kılar.
Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçekliği birbirinden ayırt etmek mümkündür. Sanal gerçeklik, gerçek dünyayı kapatan eksiksiz ve sürükleyici bir deneyimken, artırılmış gerçeklik, bilgisayar tarafından oluşturulan (CGI) bir videoyu kamera ile çekilen bir videonun üzerine yerleştirir ve CGI nesnelerinin gerçek dünyada sabit bir konuma sahip gibi göründüğü izlenimini verir.
Sanal gerçeklik sistemleri; bilgisayarın bileşenleri olan donanım ve yazılımlar yardımıyla zamanı, etkileşimi ve uzaysal mekânı kullanmayı mümkün kılar. Bu sistemler ile kullanıcılar dilediği zaman diliminde, dilediği ortamda yer alabilir.
Artırılmış gerçeklik örneğinden biri olan; "" bir görüntü tanıma teknolojisidir. İşletmeler ve bireyler Aurasma'yı hem kendi artırılmış gerçeklik deneyimlerini oluşturmak ve paylaşmak, hem de çevrelerindeki gizli dijital içeriği keşfetmek için kullanır. Öğretmenler, bu platformu kullanan en etkin grup arasında yer alıyor.
Artırılmış gerçeklik ile ilgili uygulamalar henüz çok yeni olsa da, dünyada bilişim sektörünü domine eden Microsoft ve Google gibi firmalar bu yeni teknolojiye büyük yatırımlar yapmaktadırlar. Google, 2012 yılında tanıttığı ve büyük ilgi çeken Glass projesini şimdilik rafa kaldırsa da, Mattel firmasıyla birlikte gözlüğünün tanıtımını yaptı. Microsoft ise Windows 10 ve HoloLens ile 2016 yılından itibaren kullanıcılarına interaktif hologramlar sunmayı planlıyor. Marshall, , Ray-Ban, Adidas, BMW, Volkswagen, Ford, Durex ve IKEA'nın da arasında bulunduğu çok sayıda uluslararası marka, artırılmış gerçeklik uygulamaları ile ürünlerinin tanıtımını interaktif ve eğlenceli hale getirmeye çalışıyorlar.
3 boyutlu baskı
Üç boyutlu baskı (3D baskı), 3 boyutlu olarak tasarlanmış sanal bir nesnenin polimer, kompozit ve reçine gibi malzemelerden ısıl veya kimyasal işlemden geçirilerek üretilme işlemidir. Bu işlemi gerçekleştiren cihazlara üç boyutlu yazıcı adı verilir; baskılar birçok türde hammaddenin kullanılması ile yapılabilir. İlk üç boyutlu yazıcı 1984 yılında Chuck Hull of 3D Systems firması tarafından üretilmiş, buna rağmen 2010 yılından sonra adı daha fazla duyulmaya başlamış ve günümüzde çok daha yaygın bir şekilde kullanılır hale gelmiştir. Üç boyutlu tasarımlar bilgisayar ortamında CAD (Bilgisayar Destekli Tasarım) programları ile tasarlanmaktadır. Objeler, üç boyutlu tarayıcılar ile taranıp sanal ortama üç boyutlu tasarım olarak geçirilebilir. Üç boyutlu baskılar endüstriyel kullanım, tüketici kullanımı ve uzay araştırmaları alanlarında tercih edilmektedir.
Sosyal etki
Fırsatlar
Dijital dönüşüm ile birlikte hizmet sektörü, üretim&imalat sektörü gibi pek çok alanda yeni iş fırsatları, istihdam olanakları oluşurken kamu ve özel sektör için ihtiyaç duyulan bilgiye erişim de kolaylaştı. Toplumda fırsat eşitliği sunan dijital dönüşüm, erişilebilirliği herkes için sağlama gücüne sahip. Sosyal altyapının ve iletişimin güçlendirilmesi, yaşam alanlarının geliştirilmesi sürdürülebilir topluluklar yaratmasına örnek verilebilir. Topluma katkı sunan bazı uygulamalar:
- Hasta ile doktor ilişkilerini güçlendiren e-sağlık uygulamaları,
- Yaşlı veya engeli olan kişiler için istedikleri hizmete ulaştıran e-hizmet uygulamaları,
- Alışveriş gibi ihtiyaçları herkes için hızlandıran ve kolaylaştıran e-ticaret siteleri,
- Eğitim ve gelişim için okulların, kurumların herkes için sundukları online kurslar, eğitimler, konferanslar
- Dijital sözlükler, elektronik ansiklopediler, e-kitaplar, arşivler, sosyal ağlar ve web siteleri bilgiye erişimi kolaylaştırması,
- Dünyanın her yerinde aynı anda kolektif olarak harekete geçilmesinin mümkün olması.
Riskler
Dijital dönüşümün toplumsal etkisi hakkında karar alıcılar, ekonomistler ve sanayi liderleri arasında süregelen tartışmalar söz konusu. Bilginin artması beraberinde “güvenilirlik” riskini getiriyor, teyit edilmemiş bilgiler dijital ortamda çok hızlı yayılıp kaotik süreçlere sebep olabiliyor. Dijital dönüşüm ile birlikte birey ve toplulukların karşı karşıya oldukları bazı riskler şunlar:
- İnternet bağımlılığı
- Verilerin korunamaması
- Siber suçların artışı
- Sanal gerçeklik ile toplumdan soyutlanma
- Sosyal becerilerin azalması
- Mental sağlığın olumsuz yönden etkilenmesi
Sektörler
Medya
Medya operatörleri, artan uzaktan bilgiye erişim ihtiyacını karşılamak için otomasyona dayalı destek sistemleri ve ortak çalışmalar için üretilen bulut sistemlerine ihtiyaç duyuyorlar. Bu sistemler, hem kullanıcıların üretkenliklerinin artırılması hem de operatörler için güvenlik imkanlarının sağlanmasını sağlıyorlar.
Medyada dijitalleşmenin alt başlığı olarak optimizasyon çalışmaları dikkat çekiyor. Kullanıcıların aradıkları içeriğe daha kolay ulaşmaları, medya üreticilerinin de ürünlerini daha iyi pazarlamaları arama motoru optimizasyonu sistemleri(SEO) sayesinde gerçekleşiyor. Bu sistemler gün geçtikçe daha kapsamlı hale getiriliyor.
“Bilgi ve veri yalnız katlanmakla kalmıyor. Tekten çoka giden bilgi akışının yanında çoktan çoka bilginin getirdiği temel değişiklik yalnız bilginin çoğalması değil, aynı zamanda bilgi akışının da demokratikleşmesi anlamına geliyor.”- Faruk Eczacıbaşı, Daha Yeni Başlıyoruz
Eğitim
Dijitalleşme ile birlikte örgün eğitim, sanal ortamlara taşındı. Eğitime bakış açısı dijitalleşme ile genişleyerek “yaşam boyu öğrenim”e taşındı. Öğrenci profillerinde de farklı yaş gruplarından çokça ihtiyaçlara yönelik hizmet beklentisi arttı. Akademik anlamda öğrenciler ile öğretmenler arasında yeni eğitim alanı yaratıldı, kurumsal alandaki profesyoneller için de eğitimin zaman ve mekan bağımlılığı ortadan kaldırıldı. Eğitimin dijitalleşmesi ile Kitlesel açık çevrimiçi dersler, görüntü, ses ve doğal dil işleme, algoritmik kişisel çözümler, akıllı tahta gibi donanımlar artış gösterdi.
Sağlık
Sağlık sektöründeki dijitalleşme süreci, hastaların ve doktorların operasyonlar konusunda geri dönüşümlerinin alınmasıyla hasta-doktor ilişkilerinin geliştirilmesini sağlıyor. Cerrahi operasyonların yanı sıra, hastalara ilk müdahaleyi yapan hastane görevlilerinin yerine ateş ölçüm işlemlerini yapabilen ve hastane kayıtlarının tutulmasına yardımcı olan robotların sayısı artırılıyor ve sağlık personelinin güvenliği sağlanmış oluyor.
Lojistik
Dijitalleşmenin de etkisiyle lojistik ve tedarik zincirinde fiziksel olan ağlar, dijital kanallara doğru yöneldi. Özellikle ticaretin sınır tanımayan gelişimi ile birlikte tüketici ve üreticiler bir ürün veya hizmet satın aldıklarında karşılıklı alışveriş esnasında yüksek seviyede nicel ve nitel bilgiye sahip olmak istiyorlar.
Önümüzdeki dönem tedarik zincirindeki dijitalleşme trendleri ise otomasyon, dijital tedarik zinciri ikizi, veri analitiği, tedarik zinciri yönetişimi ve siber güvenlik, nesnelerin interneti ile anlık takip, 5G, yapay zeka çözümleri ve artırılmış deneyim olarak öngörülüyor.
Perakende
Perakende sektöründe dijital kanalların artması ile e-ticaret kavramı oluştu. Pazara giriş engelleri azaldı, küçük işletmecilerin ticarete katılımı ve ürün çeşitlilikleri ise artış gösterdi.
İnternet üzerinden satışların yaygınlaşması müşterilerin günlük hayatlarında zaman ve efor tasarrufu sağladı. Değişikliklere ayak uydurabilen ve dijitalleşmeye yatırım yapan üreticilerin ise maliyetlerinde düşme gerçekleşti. Değişikliklere ayak uydurabilen ve dijitalleşmeye yatırım yapan perakende sektörü oyuncuları ise, yeni müşterilerilere hızlıca ulaşabildikleri gibi, fiziksel kanallarda bulunan maliyet kalemlerini sanal ortama taşıyarak operasyonel faaliyetlerden doğan maliyetlerde verimlilik sağladılar.
İlgili kavramlar
Kırılım çağı
Kırılım Çağı, yeni değerler, davranış biçimleri ve fırsatlar yaratarak kırılıma sebep olan gelişmelerin ve inovasyonların içinde yaşadığımız dönemi ifade eden bir kavramdır. “Kırılım” kavramı burada geçen anlamıyla ilk olarak 'in 1995'te ortaya attığı "kırılım yaratan inovasyonlar"” terimiyle ortaya çıkmış ve 21. yüzyılın en ilham veren iş fikri olarak adlandırılmıştır. Daha sonra 'nin 2009 yılında kullandığı "kırılım yaratan teknolojiler" ifadesiyle daha yaygın bir kullanım alanı bulan "kırılım" kavramı, gelişen teknolojilerin yarattığı sosyal etkinin üssel bir şekilde artmasıyla birlikte yaşadığımız çağı tanımlayan bir kavram haline geldi. Türkiye Bilişim Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Eczacıbaşı tarafından Türkçeleştirilen "kırılım çağı" kavramı, esneklik, yakınsama ve ağlardan oluşan bir yapıya sahiptir.
Moore kanunu gibi teknolojinin doğrusal bir hızla geliştiğini savunan fikirlerin artık geçerliliğini yitirmesi, kırılım çağında yeni iş modelleri geliştirmeyip geleneksel bir şekilde ilerleyen Kodak gibi şirketlerin iflasını istemesi, kırılım çağının esneklik özelliğine bir örnektir Müzikten sağlığa, finanstan hukuka birçok alanda yaşanan değişim ve gelişim kırılım çağının yakınsama özelliğine girmektedir. Küreselleşmenin artması ve sosyal medya platformlarının yaygın kullanımıyla “tekten çoka” ve “çoktan çoka” artan etkileşim sayısı, (ağ yapılarının) geliştirmiş ve kırılım çağının etkilerini artırmıştır.
Moore yasası
1965 yılında Electronics Magazine dergisinde yayımlanan bir makalede Intel şirketinin kurucularından biri olan Gordon Moore tarafından ortaya atılmış bir hesaplama terimidir. Moore, mikroişlemciler üzerindeki transistör sayılarının her sene iki katına çıkacağı görüşünü ortaya atmış, Kaliforniya Teknoloji Üniversitesi profesörü bu görüşü Moore Yasası olarak adlandırmıştır. Stanford Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri eski bölüm başkanı ve Nvidia baş bilimcisi Bill Dally her ne kadar Moore Yasası’nın öldüğünü iddia etse de,Intel 2015 yılında mikroişlemcileri için yaptığı 5 yıllık plana göre bu yasanın 2020’ye kadar geçerliliğini koruyacağını aktardı.
Ağ etkisi
Ağ etkisi, ürün ve hizmetlerde ekstra bir kullanıcının bu alandaki diğer kişilere sunduğu katkı anlamına gelmektedir. Örneğin basit bir telefon konuşmasını ele alalım. Konuşmaya daha fazla kişi katıldıkça kullanıcıların birbirine sunduğu değer artmaktadır. Ağ etkileri günümüzde biyoloji, insan zekâsı, siber güvenlik, sanat, tedarik zinciri ve daha birçok alanda gelişmenin ve sürdürülebilirliğin merkezinde yer almaktadır. İnternetin bulunuşuyla ağ sayılarında yaşanan artış, özellikle sosyal medya platformlarının yaygınlaşmasıyla üssel bir yükselişe geçti. Bu yükseliş, üretkenliğin bireysellikten çıkıp ağların niteliğine bağlı bir hale gelmesine yol açtı. Ağ sayılarının artışı içeriği, içerikteki artış da etki değerini yükseltti. Üssel gelişen teknolojilerin topladığı büyük veri havuzu, insanlar arası etkileşimin daha iyi analiz edilmesini sağlayarak ağ etkisini günden güne daha verimli kılıyor.
Kaynakça
- ^ . Salesforce.com sitesi. 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ İnan, Yusuf Deniz. DIJITAL DONUSUMLE AKILLI KENTLER YALOVA ORNEGI YUSUF DENIZ INAN. 23 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2021.
- ^ Andrews, Evan. . History.com sitesi, 28 Ekim 2019. 29 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ . The Online Library Learning Center web sitesi. 18 Şubat 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ . w3.org web sitesi. 5 Haziran 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ . Medya Akademi. 15 Temmuz 2019. 17 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- ^ Norqvist, Lars. "Analysis of the Digital Transformation of Society and its Impact on Young People's Lives". European Union–Council of Europe youth partnership,. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ https://baslangicnoktasi.org/buyuk-veri-yapay-zeka-ve-kuantum-teknolojileri/
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ a b https://baslangicnoktasi.org/uretimde-artirilmis-gerceklik/
- ^ https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/28936
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ Sayfa 9
- ^ Hanna, N. K. (2016). Mastering digital transformation: Towards a smarter society, economy, city and nation. Emerald Group Publishing
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ Taşkıran, A . (2017). Dijital çağda yükseköğretim . Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 96-109
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ https://www.thebrandage.com/egitimde-dijital-doenusum-nasil-gerceklesecek#:~:text=E%C4%9Fitimin%20dijital%20d%C3%B6n%C3%BC%C5%9F%C3%BCm%C3%BCnde%20kullan%C4%B1lan%20cihazlar%20ya%20da%20uygulamalar%20yaln%C4%B1zca%20birer%20ara%C3%A7t%C4%B1r.&text=E%C4%9Fitimde%20dijital%20d%C3%B6n%C3%BC%C5%9F%C3%BCm%20k%C4%B1sa%20s%C3%BCrede,%C3%A7evreler%20taraf%C4%B1ndan%20y%C3%B6netilmeli%20ve%20y%C3%B6nlendirilmelidir 27 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ https://baslangicnoktasi.org/aglar-tedarik-zinciri/
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/the-deloitte-times/haziran-2018_yeni_nesil_perakendecilik.pdf
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Faruk Eczacıbaşı: Bilgi değil kırılım çağında yaşıyoruz". Karar.com sitesi, 30 Haziran 2020. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ Eczacıbaşı, Faruk (Şubat 2018). Daha Yeni Başlıyoruz. Koç Üniversitesi Yayınları. s. 35. ISBN .
- ^ Eczacıbaşı, Faruk (Şubat 2018). Daha Yeni Başlıyoruz. Koç Üniversitesi Yayınları. s. 89. ISBN .
- ^ Eczacıbaşı, Faruk (Şubat 2018). Daha Yeni Başlıyoruz. Koç Üniversitesi Yayınları. s. 149. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ https://baslangicnoktasi.org/aglar-topluluklar/
- ^ https://baslangicnoktasi.org/buyuk-veri-ve-ag-yapilari/
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve baglanti olumune karsi savunmasiz olan yalin URL ler kullanilmistir Maddenin dogrulanabilir kalmasini ve maddede tutarli bir kaynak biciminin surdurulebilmesini saglamak adina lutfen bunlari tamamlayin Ekim 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Dijital donusum toplumsal ve sektorel ihtiyaclara dijital teknolojilerin entegrasyonuyla cozum bulmanin ve buna bagli olarak is akislarinin ve kulturun gelismesi ve degismesi surecini tanimlayan bir kavramdir Yaraticiligi ve inovasyonu merkeze alan dijital donusum geleneksel metodlardan daha verimli sonuclar elde etmek icin ortaya cikmistir Dijital Donusum insan ve cevre odaginda teknolojinin sosyolojiyle etkilesiminden ortaya cikan yaratici yikimla toplumsal olarak yeni bir yonetim uretim ve yasam surecine degiserek donusumu olarak da ifade edilebilir Tarihce ve gelisim sureciInternetin bulunusu Internetin icadindan cok once bircok bilim insani dunya capinda bilgi aglarinin varligini tahmin etmisti Nicola Tesla 1900 lerin basinda kablosuz bir dunya fikrini benimsemisti ve Vannevar Bush gibi dusunurler 1940 lara gelindiginde medyanin aranabilir depolama sistemlerini tasarladilar Yil 1950 yi gosterdiginde internetin resmi tarihi baslamis oldu Aglarin ilk tasarimlari hukumetlerin arastirmalari ve arastirilan bilgilerin paylasimlari icin kullanildi Internetin ilk uygulanabilir prototipi 1959 da ARPANET in ya da Ileri Arastirma Proje Ajansi nin olusturulmasiyla meydana geldi ARPANET bir bilgisayardan digerine 29 Ekim 1969 da ilk mesajini iletti Profesor Tim Berners Lee nin 1989 yilinda WWW olarak bilinen bilgi paylasim sistemini kurmasi ve HTML ile internet tarayicilarinin ortaya cikmasi internetin sosyallesmesini ve daha genis kesimler tarafindan kullanilmasini sagladi 1970 lere gelindiginde internetin sivil kullanim alanlari yavas yavas fark edilmeye baslandi Oncelikle universiteler ve arastirma kurumlari internetin onemini kavradi ve adeta devrim yaratacak bu teknolojiyi farkli sehirlerdeki bilim adamlari ve arastirmacilar arasinda bilgi alisverisini saglamak icin kullandi Sonrasinda ise farkli ulkelerdeki bilgisayar aglari da birbirlerine baglanarak internetin kuresel bir kapsama alanina ulasmasi saglandi Analog dijital donusumu Analogtan dijitale gecis sureci bilginin fiziki bir ortamda tutulmasi yerine ikili sayi sistemi kullanilarak islenmesiyle ortaya cikmistir Analog sistemlerde depolanabilen sinirli bilgi miktarinin saglik medya ve finans gibi sektorlerdeki bilginin artis hizina karsilik verememesi bir ihtiyac dogurmus boylelikle dijitale gecis sureci hizlanmistir Bilginin dijitallestirilmesi Dijitasyon bilginin bitler bilisim ve dijital iletisimde kullanilan temel birim halinde saklanarak dijital bir forma donusmesine verilen isimdir Bu surecle birlikte objelerin gosterimi ayrik ornekler olarak tanimlanan sayi dizileriyle yapilir Analog kaynaklarin taranmasiyla baslayan dijitasyon surecine ornek olarak bir nesnenin yuzeyinin uc boyutlu tarama yapilarak modellenmesi ses kaydinin alinmasi ve kaydedilmesi ornek verilebilir Toplumlarin dijital donusumu Dijitallesme mevcut is modellerini tuketim kaliplarini sosyo ekonomik yapilari yasal ve politik onlemleri orgutsel kaliplari kulturel engelleri donusturme ve degistirme firsatlariyla sonuclanan sureci mumkun kildi Dijitallesmenin teknik altyapi boyutunda ve is surecleri boyutunda donusumu toplumda halihazirda var olan donusumu ve devam eden yatay ve kuresel degisim sureclerini hizlandiriyor Toplumun dijital donusumu insanlarin gunluk yasamda dijital teknolojilerin kullanimi da dahil olmak uzere toplumu yorumlama ve anlama yollariyla toplumun calisma seklini yeniden sekillendirdigi bir sureci ifade ediyor Dijital donusume katki saglayan teknolojilerYapay Zeka Yapay zeka bir bilgisayarin veya bilgisayar kontrolundeki bir robotun cesitli faaliyetleri zeki canlilara benzer sekilde yerine getirme kabiliyeti olarak tanimlaniyor Yapay zeka ses ve goruntu tanima dogal dil isleme hedefli reklamcilik makineler icin kestirimci bakim surucusuz arabalar bilgisayar oyunlari denetim sistemleri ve drone navigasyonu dahil olmak uzere genis bir uygulama yelpazesini besleyen genel amacli bir teknoloji Bu anlamda yapay zeka teknolojisi elektrige cok benziyor Yuz otuz yil once Thomas Edison elektrigi ticarilestirdiginde elektrik sebekesinin baglantisi ile nasil imalat aydinlatma ulasim ve ev aletlerinde yenilikci uygulamalar yapilabilir hale geldiyse yapay zekanin farkli sektorlere adaptasyonu ile cigir acici donusumler ve verimlilik artislari yasanacak Kirilim caginda yeni sosyal davranislar toplumsal donusumler ve yazilim sistemlerinin genis yayilimi nedeniyle son yillarda uretilen veri miktari hic olmadigi kadar hizla artiyor Bu durum buyuk veri bulut bilisim ve analitik gibi yikici teknolojilere dayanan inovasyon ve buyume icin cok onemli bir itici guc haline geliyor Zira ustel sekilde artan veri hacmi anlamlandirilamazsa ve faydali bilgi ve aksiyonlara donusturulemezse bir veri coplugune yol acacak Bu nedenle buyuk veri analitigi ve yapay zeka cozumleri yalnizca yazilim yogun endustrileri degil ayni zamanda saglik kamu tarim enerji ve egitim gibi sektorleri de derinden etkiliyor Arastirma Merkezi EDAM nin yayinladigi Why Turkey Needs an Artificial Intelligence Strategy isimli raporda uluslararasi bir bakis acisina gore gunumuzdeki en kritik riskin yapay zekanin Amerika ve Cin gibi ulkeler tarafindan ve birkac sirket uzerinden merkezilestiren ve tekellestiren karakteristigi oldugu vurgulaniyor Yapay zekayi ulusal eylem planlarinin merkezine koyamayan bu bilgi birikimini kendi icinde uretemeyen endustrisine uygulayamayan ihrac edemeyen Turkiye gibi orta buyuklukteki gelismekte olan piyasalar son zamanlarda kazanilan ekonomik gucu ve uluslararasi durusunu kaybetme tehlikesiyle karsi karsiya oldugu one cikariliyor Toplumlarda yapay zeka teknolojilerini iceren dijital becerisi yuksek bireyler yetistirmek uretim enerji egitim ve saglik hizmetlerini iyilestirmek potansiyellerin yeni islere yeteneklere ve cozumlere donusturulmesini saglamak adina akademi ozel sektor vakiflar ve kamu birlikte calismali Turkiye de Cumhurbaskanligi Dijital Donusum Ofisi nin hazirlamakta oldugu Ulusal Yapay Zeka Stratejisi yapay zeka teknolojileri alaninda yol haritasini ortaya koymakta kritik teknoloji alanlarina yonelik atilmasi gereken adimlar ile yapay zeka alaninda nitelikli insan kaynagi yetistirilmesi ve toplumsal donusum icin yapilmasi gereken oncelikli calismalari iceriyor Blokzincir Blokzincir katilimcilar arasinda gerceklesen ve paylasimi yapilan tum islemlerin veya dijital olaylarin merkezi olmayan bir veri tabani Bu veritabanindaki her islem sistemdeki katilimcilarin cogunlugu tarafindan onaylanarak gerceklesir ve bu dogrulamayla birlikte veritabanina eklenen bilgiler asla silinemez Blokzincir sistem icinde gerceklesen her bir islemin kesin ve dogrulanabilir bir kaydini icerir Blokzincir teknolojisi sahip oldugu ozellikler dolayisiyla bircok uygulama alanina sahip Merkezi olmayan ve esler arasinda calisan dijital kripto para birimi Bitcoin blokzincir teknolojisini kullanan en populer ornektir Bitcoin ve diger kripto para birimleriyle birlikte finans alaninda kullanilan blokzincir teknolojisi veri yonetimi secim sistemleri dijital saglik fikri ve maddi mulkiyet haklari siber guvenlik sosyal sorumluluk enerji ticareti kimlik sistemleri tedarik zincirleri ve uydu iletisimi alanlarinda da kullaniliyor Nesnelerin interneti Nesnelerin Interneti dunya uzerinde bulunan tum cihazlarin birbirleriyle ve insanlarla iletisim halinde olmalari durumunu anlatan bir kavram Ortaya cikisi 1991 yilinda Cambridge Universitesi akademisyenleri tarafindan bir kahve makinesi goruntulerinin kameralarla internet uzerinde paylasilmasiyla gerceklesti Kavramsal olarak kullanimi ise 1999 yilinda Kevin Ashton tarafindan bir sirket sunumunda kullanilmasiyla gerceklesti Sonrasinda ise dunya uzerinde kullanimi ve kapsami giderek artis gosterdi ve 2020 yilinda 20 milyarin uzerinde cihazin birbirlerine internet araciligiyla bagli olmalari bekleniyor Nesnelerin Interneti nin kullanim alanlari arasinda e saglik uygulamalari akilli ev teknolojileri uzaktan elektrigi gazi ve cihazlari acip kapatma vb otobus ve metro duraklarinda aracin kac dakikada durakta olacagini gosteren cihaz ve uygulamalari ve telefonlarin kablosuz kulaklik ve bilgisayarlarla kurduklari baglantilar gosterilebilir Sanal gerceklik Sanal gerceklik ya da Artirilmis Gerceklik AR gercek ve sanal dunyalarin bilgisayar tarafindan uretilen kombinasyonunu ifade eder ve gercek dunyadaki cevrenin ve icindekilerin bilgisayar tarafindan uretilen ses goruntu grafik ve GPS verileriyle zenginlestirilerek meydana getirilen canli veya dolayli fiziksel gorunumu olarak ifade edilir Sanal Gerceklik SA teknoloji kullanilarak olusturulan kurgular ile gercek ve hayalin birlestirilmesidir gelisen teknolojinin egitim ogretim ortamlarina dahil edilmesiyle birlikte ogrencilerin ogrenme deneyimlerini zenginlestirmek icin tasarlanmis platformlardir Sanal Gerceklik ortami kapali bir sistem olusturmasindan oturu sistemin kendi icerisinde tutarli kontrol edilebilir bir butun olusturmasini fizik dunyada gerceklesmesi imkansiz sistemler kurulabildigi icin de var olan sinirlarin otesinde bir kavrayis ve denetimi mumkun kilar Sanal gerceklik ve artirilmis gercekligi birbirinden ayirt etmek mumkundur Sanal gerceklik gercek dunyayi kapatan eksiksiz ve surukleyici bir deneyimken artirilmis gerceklik bilgisayar tarafindan olusturulan CGI bir videoyu kamera ile cekilen bir videonun uzerine yerlestirir ve CGI nesnelerinin gercek dunyada sabit bir konuma sahip gibi gorundugu izlenimini verir Sanal gerceklik sistemleri bilgisayarin bilesenleri olan donanim ve yazilimlar yardimiyla zamani etkilesimi ve uzaysal mekani kullanmayi mumkun kilar Bu sistemler ile kullanicilar diledigi zaman diliminde diledigi ortamda yer alabilir Artirilmis gerceklik orneginden biri olan bir goruntu tanima teknolojisidir Isletmeler ve bireyler Aurasma yi hem kendi artirilmis gerceklik deneyimlerini olusturmak ve paylasmak hem de cevrelerindeki gizli dijital icerigi kesfetmek icin kullanir Ogretmenler bu platformu kullanan en etkin grup arasinda yer aliyor View Master gozlugu bir artirilmis gerceklik uygulamasi ornegi Artirilmis gerceklik ile ilgili uygulamalar henuz cok yeni olsa da dunyada bilisim sektorunu domine eden Microsoft ve Google gibi firmalar bu yeni teknolojiye buyuk yatirimlar yapmaktadirlar Google 2012 yilinda tanittigi ve buyuk ilgi ceken Glass projesini simdilik rafa kaldirsa da Mattel firmasiyla birlikte gozlugunun tanitimini yapti Microsoft ise Windows 10 ve HoloLens ile 2016 yilindan itibaren kullanicilarina interaktif hologramlar sunmayi planliyor Marshall Ray Ban Adidas BMW Volkswagen Ford Durex ve IKEA nin da arasinda bulundugu cok sayida uluslararasi marka artirilmis gerceklik uygulamalari ile urunlerinin tanitimini interaktif ve eglenceli hale getirmeye calisiyorlar 3 boyutlu baski Bilgisayar ortaminda modellenmis ilk objelerden biri Utah caydanligi Uc boyutlu baski 3D baski 3 boyutlu olarak tasarlanmis sanal bir nesnenin polimer kompozit ve recine gibi malzemelerden isil veya kimyasal islemden gecirilerek uretilme islemidir Bu islemi gerceklestiren cihazlara uc boyutlu yazici adi verilir baskilar bircok turde hammaddenin kullanilmasi ile yapilabilir Ilk uc boyutlu yazici 1984 yilinda Chuck Hull of 3D Systems firmasi tarafindan uretilmis buna ragmen 2010 yilindan sonra adi daha fazla duyulmaya baslamis ve gunumuzde cok daha yaygin bir sekilde kullanilir hale gelmistir Uc boyutlu tasarimlar bilgisayar ortaminda CAD Bilgisayar Destekli Tasarim programlari ile tasarlanmaktadir Objeler uc boyutlu tarayicilar ile taranip sanal ortama uc boyutlu tasarim olarak gecirilebilir Uc boyutlu baskilar endustriyel kullanim tuketici kullanimi ve uzay arastirmalari alanlarinda tercih edilmektedir Sosyal etkiFirsatlar Dijital donusum ile birlikte hizmet sektoru uretim amp imalat sektoru gibi pek cok alanda yeni is firsatlari istihdam olanaklari olusurken kamu ve ozel sektor icin ihtiyac duyulan bilgiye erisim de kolaylasti Toplumda firsat esitligi sunan dijital donusum erisilebilirligi herkes icin saglama gucune sahip Sosyal altyapinin ve iletisimin guclendirilmesi yasam alanlarinin gelistirilmesi surdurulebilir topluluklar yaratmasina ornek verilebilir Topluma katki sunan bazi uygulamalar Hasta ile doktor iliskilerini guclendiren e saglik uygulamalari Yasli veya engeli olan kisiler icin istedikleri hizmete ulastiran e hizmet uygulamalari Alisveris gibi ihtiyaclari herkes icin hizlandiran ve kolaylastiran e ticaret siteleri Egitim ve gelisim icin okullarin kurumlarin herkes icin sunduklari online kurslar egitimler konferanslar Dijital sozlukler elektronik ansiklopediler e kitaplar arsivler sosyal aglar ve web siteleri bilgiye erisimi kolaylastirmasi Dunyanin her yerinde ayni anda kolektif olarak harekete gecilmesinin mumkun olmasi Riskler Dijital donusumun toplumsal etkisi hakkinda karar alicilar ekonomistler ve sanayi liderleri arasinda suregelen tartismalar soz konusu Bilginin artmasi beraberinde guvenilirlik riskini getiriyor teyit edilmemis bilgiler dijital ortamda cok hizli yayilip kaotik sureclere sebep olabiliyor Dijital donusum ile birlikte birey ve topluluklarin karsi karsiya olduklari bazi riskler sunlar Internet bagimliligi Verilerin korunamamasi Siber suclarin artisi Sanal gerceklik ile toplumdan soyutlanma Sosyal becerilerin azalmasi Mental sagligin olumsuz yonden etkilenmesiSektorlerMedya Medya operatorleri artan uzaktan bilgiye erisim ihtiyacini karsilamak icin otomasyona dayali destek sistemleri ve ortak calismalar icin uretilen bulut sistemlerine ihtiyac duyuyorlar Bu sistemler hem kullanicilarin uretkenliklerinin artirilmasi hem de operatorler icin guvenlik imkanlarinin saglanmasini sagliyorlar Medyada dijitallesmenin alt basligi olarak optimizasyon calismalari dikkat cekiyor Kullanicilarin aradiklari icerige daha kolay ulasmalari medya ureticilerinin de urunlerini daha iyi pazarlamalari arama motoru optimizasyonu sistemleri SEO sayesinde gerceklesiyor Bu sistemler gun gectikce daha kapsamli hale getiriliyor Bilgi ve veri yalniz katlanmakla kalmiyor Tekten coka giden bilgi akisinin yaninda coktan coka bilginin getirdigi temel degisiklik yalniz bilginin cogalmasi degil ayni zamanda bilgi akisinin da demokratiklesmesi anlamina geliyor Faruk Eczacibasi Daha Yeni Basliyoruz Egitim Dijitallesme ile birlikte orgun egitim sanal ortamlara tasindi Egitime bakis acisi dijitallesme ile genisleyerek yasam boyu ogrenim e tasindi Ogrenci profillerinde de farkli yas gruplarindan cokca ihtiyaclara yonelik hizmet beklentisi artti Akademik anlamda ogrenciler ile ogretmenler arasinda yeni egitim alani yaratildi kurumsal alandaki profesyoneller icin de egitimin zaman ve mekan bagimliligi ortadan kaldirildi Egitimin dijitallesmesi ile Kitlesel acik cevrimici dersler goruntu ses ve dogal dil isleme algoritmik kisisel cozumler akilli tahta gibi donanimlar artis gosterdi Saglik Saglik sektorundeki dijitallesme sureci hastalarin ve doktorlarin operasyonlar konusunda geri donusumlerinin alinmasiyla hasta doktor iliskilerinin gelistirilmesini sagliyor Cerrahi operasyonlarin yani sira hastalara ilk mudahaleyi yapan hastane gorevlilerinin yerine ates olcum islemlerini yapabilen ve hastane kayitlarinin tutulmasina yardimci olan robotlarin sayisi artiriliyor ve saglik personelinin guvenligi saglanmis oluyor Lojistik Dijitallesmenin de etkisiyle lojistik ve tedarik zincirinde fiziksel olan aglar dijital kanallara dogru yoneldi Ozellikle ticaretin sinir tanimayan gelisimi ile birlikte tuketici ve ureticiler bir urun veya hizmet satin aldiklarinda karsilikli alisveris esnasinda yuksek seviyede nicel ve nitel bilgiye sahip olmak istiyorlar Onumuzdeki donem tedarik zincirindeki dijitallesme trendleri ise otomasyon dijital tedarik zinciri ikizi veri analitigi tedarik zinciri yonetisimi ve siber guvenlik nesnelerin interneti ile anlik takip 5G yapay zeka cozumleri ve artirilmis deneyim olarak ongoruluyor Perakende Perakende sektorunde dijital kanallarin artmasi ile e ticaret kavrami olustu Pazara giris engelleri azaldi kucuk isletmecilerin ticarete katilimi ve urun cesitlilikleri ise artis gosterdi Internet uzerinden satislarin yayginlasmasi musterilerin gunluk hayatlarinda zaman ve efor tasarrufu sagladi Degisikliklere ayak uydurabilen ve dijitallesmeye yatirim yapan ureticilerin ise maliyetlerinde dusme gerceklesti Degisikliklere ayak uydurabilen ve dijitallesmeye yatirim yapan perakende sektoru oyunculari ise yeni musterilerilere hizlica ulasabildikleri gibi fiziksel kanallarda bulunan maliyet kalemlerini sanal ortama tasiyarak operasyonel faaliyetlerden dogan maliyetlerde verimlilik sagladilar Ilgili kavramlarKirilim cagi Kirilim Cagi yeni degerler davranis bicimleri ve firsatlar yaratarak kirilima sebep olan gelismelerin ve inovasyonlarin icinde yasadigimiz donemi ifade eden bir kavramdir Kirilim kavrami burada gecen anlamiyla ilk olarak in 1995 te ortaya attigi kirilim yaratan inovasyonlar terimiyle ortaya cikmis ve 21 yuzyilin en ilham veren is fikri olarak adlandirilmistir Daha sonra nin 2009 yilinda kullandigi kirilim yaratan teknolojiler ifadesiyle daha yaygin bir kullanim alani bulan kirilim kavrami gelisen teknolojilerin yarattigi sosyal etkinin ussel bir sekilde artmasiyla birlikte yasadigimiz cagi tanimlayan bir kavram haline geldi Turkiye Bilisim Vakfi Yonetim Kurulu Baskani Faruk Eczacibasi tarafindan Turkcelestirilen kirilim cagi kavrami esneklik yakinsama ve aglardan olusan bir yapiya sahiptir Moore kanunu gibi teknolojinin dogrusal bir hizla gelistigini savunan fikirlerin artik gecerliligini yitirmesi kirilim caginda yeni is modelleri gelistirmeyip geleneksel bir sekilde ilerleyen Kodak gibi sirketlerin iflasini istemesi kirilim caginin esneklik ozelligine bir ornektir Muzikten sagliga finanstan hukuka bircok alanda yasanan degisim ve gelisim kirilim caginin yakinsama ozelligine girmektedir Kuresellesmenin artmasi ve sosyal medya platformlarinin yaygin kullanimiyla tekten coka ve coktan coka artan etkilesim sayisi ag yapilarinin gelistirmis ve kirilim caginin etkilerini artirmistir Moore yasasi 1965 yilinda Electronics Magazine dergisinde yayimlanan bir makalede Intel sirketinin kurucularindan biri olan Gordon Moore tarafindan ortaya atilmis bir hesaplama terimidir Moore mikroislemciler uzerindeki transistor sayilarinin her sene iki katina cikacagi gorusunu ortaya atmis Kaliforniya Teknoloji Universitesi profesoru bu gorusu Moore Yasasi olarak adlandirmistir Stanford Universitesi Bilgisayar Bilimleri eski bolum baskani ve Nvidia bas bilimcisi Bill Dally her ne kadar Moore Yasasi nin oldugunu iddia etse de Intel 2015 yilinda mikroislemcileri icin yaptigi 5 yillik plana gore bu yasanin 2020 ye kadar gecerliligini koruyacagini aktardi Ag etkisi Ag etkisi urun ve hizmetlerde ekstra bir kullanicinin bu alandaki diger kisilere sundugu katki anlamina gelmektedir Ornegin basit bir telefon konusmasini ele alalim Konusmaya daha fazla kisi katildikca kullanicilarin birbirine sundugu deger artmaktadir Ag etkileri gunumuzde biyoloji insan zekasi siber guvenlik sanat tedarik zinciri ve daha bircok alanda gelismenin ve surdurulebilirligin merkezinde yer almaktadir Internetin bulunusuyla ag sayilarinda yasanan artis ozellikle sosyal medya platformlarinin yayginlasmasiyla ussel bir yukselise gecti Bu yukselis uretkenligin bireysellikten cikip aglarin niteligine bagli bir hale gelmesine yol acti Ag sayilarinin artisi icerigi icerikteki artis da etki degerini yukseltti Ussel gelisen teknolojilerin topladigi buyuk veri havuzu insanlar arasi etkilesimin daha iyi analiz edilmesini saglayarak ag etkisini gunden gune daha verimli kiliyor Kaynakca Salesforce com sitesi 20 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Inan Yusuf Deniz DIJITAL DONUSUMLE AKILLI KENTLER YALOVA ORNEGI YUSUF DENIZ INAN 23 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2021 Andrews Evan History com sitesi 28 Ekim 2019 29 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2020 The Online Library Learning Center web sitesi 18 Subat 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2020 w3 org web sitesi 5 Haziran 1997 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Medya Akademi 15 Temmuz 2019 17 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Norqvist Lars Analysis of the Digital Transformation of Society and its Impact on Young People s Lives European Union Council of Europe youth partnership 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 20 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 23 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 https baslangicnoktasi org buyuk veri yapay zeka ve kuantum teknolojileri Arsivlenmis kopya 11 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya PDF 20 Mart 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya PDF 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Kasim 2020 a b https baslangicnoktasi org uretimde artirilmis gerceklik https dergipark org tr en download article file 28936 Arsivlenmis kopya PDF 31 Mart 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Sayfa 9 Hanna N K 2016 Mastering digital transformation Towards a smarter society economy city and nation Emerald Group Publishing Arsivlenmis kopya PDF 27 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Taskiran A 2017 Dijital cagda yuksekogretim Acikogretim Uygulamalari ve Arastirmalari Dergisi 3 1 96 109 Arsivlenmis kopya 20 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 31 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 8 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 25 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 25 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 13 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 https www thebrandage com egitimde dijital doenusum nasil gerceklesecek text E C4 9Fitimin 20dijital 20d C3 B6n C3 BC C5 9F C3 BCm C3 BCnde 20kullan C4 B1lan 20cihazlar 20ya 20da 20uygulamalar 20yaln C4 B1zca 20birer 20ara C3 A7t C4 B1r amp text E C4 9Fitimde 20dijital 20d C3 B6n C3 BC C5 9F C3 BCm 20k C4 B1sa 20s C3 BCrede C3 A7evreler 20taraf C4 B1ndan 20y C3 B6netilmeli 20ve 20y C3 B6nlendirilmelidir 27 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 29 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 29 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 https baslangicnoktasi org aglar tedarik zinciri Arsivlenmis kopya 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 https www2 deloitte com content dam Deloitte tr Documents the deloitte times haziran 2018 yeni nesil perakendecilik pdf Arsivlenmis kopya 9 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Faruk Eczacibasi Bilgi degil kirilim caginda yasiyoruz Karar com sitesi 30 Haziran 2020 27 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Eczacibasi Faruk Subat 2018 Daha Yeni Basliyoruz Koc Universitesi Yayinlari s 35 ISBN 9786052116234 Eczacibasi Faruk Subat 2018 Daha Yeni Basliyoruz Koc Universitesi Yayinlari s 89 ISBN 9786052116234 Eczacibasi Faruk Subat 2018 Daha Yeni Basliyoruz Koc Universitesi Yayinlari s 149 ISBN 9786052116234 Arsivlenmis kopya 12 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 20 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 https baslangicnoktasi org aglar topluluklar https baslangicnoktasi org buyuk veri ve ag yapilari