Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tachyglossidae, dikenli karıncayiyengiller veya ekidneler, yumurtlayan bir memeli familyası. Ornitorenk ile birlikte tek delikliler (Monotremata) takımını oluştururlar. Familya 2 cinse bölünen 4 türden oluşmaktadır: Kısa gagalı karıncayiyen (Tachyglossus) ve 3 türe bölünen Uzun gagalı karıncayiyen (Zaglossus) cinsi. Yayılımları sadece Avustralya ile Yeni Gine ile kısıtlıdır.
| Dikenli karıncayiyengiller | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kısa gagalı karıncayiyen (Tachyglossus aculeatus) | ||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
|
Özellikleri
Dikenli karıncayiyenler ilk bakışta bir kirpiye benzeseler de kirpiler ile yakın akrabalıkları yoktur. Dikenleri 6 cm uzunluğa ulaşır ve içleri boştur. Renkleri kahverengi veya sarımsı olur. Bazılarının kılları o kadar uzundur ki, dikenleri kılların arasında görünmez. Soğuk bölgelerde yaşayanların kılları uzun, sıcak iklimde yaşayanların ise kısa olur.
Kısa gagalı karıncayiyen 35–53 cm uzunluğa ve 2,5–7 kg ağırlığa, Uzun gagalı karıncayiyen ise 45–77 cm uzunluğa ve 16 kg ağırlığa ulaşır.
Tüm tek deliklilerde olduğu gibi dikenli karıncayiyenlerde de cinsel organ, idrar çıkış yolu ve bağırsak çıkışı tek bir delikte birleşir.
Türden türe 31° ila 33 °C olan vücut ısısı diğer memelilerde olduğundan düşüktür.
Beslenme
Dikenli karıncayiyenler etoburdur. Çok küçük bir ağızları olduğu için avları da karınca veya solucan gibi küçük hayvanlardan oluşur.
Üreme
Üreme zamanları haziran ile ağustos ayları arasındadır. Bu zamanda davranışları da tamamen değişir. Normalde yalnız yaşayan dikenli karıncayiyenler kervanlar oluşturup peş peşe gezmeye başlarlar. En önde yürüyen hayvan bir dişidir ve onu sayıları ona kadar varabilen erkek hayvan takip eder. Bu bazen günler veya hatta haftalarca sürebilir. Bu süre içerisinde erkek hayvanlar ağırlıklarının %25'ini kaybedebilir. Dişi hayvan çiftleşmeye hazır olduğu zaman sımsıkı yere tutunur. Erkek hayvanlar dişinin etrafında yeri kazarak ona yaklaşmaya çalışır ve birbirlerini dişiden uzaklaştırmaya çalışırlar. Sonunda en azimli erkek dişi ile çiftleşir. Erkek ve dişi sonra tekrar ayrı yollarına giderler. Dişiler senede sırf bir kez çiftleşirken erkek hayvanlar derhal diğer bir dişinin peşinde oluşmuş başka bir kervan bulup katılırlar.
Dişi çiftleştikten 3-4 hafta sonra genelde bir, nadir olarak bazen 2 ya da 3 yumurta yumurtlar. Bu yumurtalar bir üzüm büyüklüğünde, krem rengi ve yumuşak olur. Dişi yumurtladıktan sonra hemen yumurtayı kuluçka kesesine koyar ve orada 10 gün muhafaza eder. 10 gün sonra dünyaya gelen yavru yaklaşık 15 milimetre büyüklüğünde ve tamamen çıplaktır. Dişinin kuluçka kesesinin içinde de memeleri vardır. Yavru hayvan yaklaşık 8 hafta bu kesede yaşar ve sonra dikenleri büyümeye başladığı için keseyi terk etmesi gerekir. 7 ay sonra süt emmeyi bırakır ve doğuşundan bir yıl sonra annesini terk eder.
Dikenli karıncayiyenlerin doğada 20 yaşına kadar varabildikleri bilinmektedir. Hayvanat bahçesinde 50 yaşına kadar ulaşmış olanları da vardır.
Ayrıca REM uykusuna giremeyen tek memelidirler.
Sınıflandırma
Dikenli karıncayiyengiller ve yakın akrabaları olan ornitorenkler yumurtlamalarına rağmen memelilere sayılırlar. Çünkü memeliler üreme yöntemleri ile değil evrimsel akrabalıkları ile sınıflandırılırlar.
Bütün diğer memeliler ile ortak paylaştıkları özelliklerinin bazıları, yavrularını süt ile emzirmeleri, üç adet kulak kemikcikleri ve postları olması. En ilkel memeliler de büyük olasılıkla tek delikliler gibi yumurtlayarak üremiş olduklarına rağmen etenelilerin veya keselilerin ataları tek delikliler değildir ve bu taksonların ortaya çıkmalarından sonra gelişmişlerdir. Diğer memelilerden farklı olarak yumurtlama özelliklerini muhafaza etmişlerdir.
Kitaplar
- M. L. Augee: Echidnas of Australia and New Guinea. University of New South Wales (UNSW) Press, Kensington 1997.
- : Grzimeks Tierleben. Bd 10. Säugetiere 1. Bechtermünz, Augsburg 2000.
- John A. Long. u.a.: Prehistoric Mammals of Australia and New Guinea. Johns Hopkins University Press, Baltimore 2003.
- Nowak, Ronald: Walker’s Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999.
- Peggy Rismiller: The Echidna. Australia's Enigma. Hugh Lauter Levin Associates, 1999.
Dış bağlantılar
- Bildergalerie 1 - auch von der Paarung 7 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tachyglossidae dikenli karincayiyengiller veya ekidneler yumurtlayan bir memeli familyasi Ornitorenk ile birlikte tek delikliler Monotremata takimini olustururlar Familya 2 cinse bolunen 4 turden olusmaktadir Kisa gagali karincayiyen Tachyglossus ve 3 ture bolunen Uzun gagali karincayiyen Zaglossus cinsi Yayilimlari sadece Avustralya ile Yeni Gine ile kisitlidir Dikenli karincayiyengillerKisa gagali karincayiyen Tachyglossus aculeatus Biyolojik siniflandirmaAlem Animalia Hayvanlar Sube Chordata Kordalilar Sinif Mammalia Memeliler Alt sinif Protheria Ilkel memeliler Takim Monotremata Tek delikliler Familya Tachyglossidae Dikenli karincayiyengiller 1872CinslerKisa gagali karincayiyen Tachyglossus Uzun gagali karincayiyen Zaglossus Bir dikenli karincayiyen yeri kazarken John Gould un Mammals of Australia 1849 1861 adli kitabinda bir ekidne cizimiOzellikleriDikenli karincayiyenler ilk bakista bir kirpiye benzeseler de kirpiler ile yakin akrabaliklari yoktur Dikenleri 6 cm uzunluga ulasir ve icleri bostur Renkleri kahverengi veya sarimsi olur Bazilarinin killari o kadar uzundur ki dikenleri killarin arasinda gorunmez Soguk bolgelerde yasayanlarin killari uzun sicak iklimde yasayanlarin ise kisa olur Kisa gagali karincayiyen 35 53 cm uzunluga ve 2 5 7 kg agirliga Uzun gagali karincayiyen ise 45 77 cm uzunluga ve 16 kg agirliga ulasir Tum tek deliklilerde oldugu gibi dikenli karincayiyenlerde de cinsel organ idrar cikis yolu ve bagirsak cikisi tek bir delikte birlesir Turden ture 31 ila 33 C olan vucut isisi diger memelilerde oldugundan dusuktur Beslenme Dikenli karincayiyenler etoburdur Cok kucuk bir agizlari oldugu icin avlari da karinca veya solucan gibi kucuk hayvanlardan olusur Ureme Ureme zamanlari haziran ile agustos aylari arasindadir Bu zamanda davranislari da tamamen degisir Normalde yalniz yasayan dikenli karincayiyenler kervanlar olusturup pes pese gezmeye baslarlar En onde yuruyen hayvan bir disidir ve onu sayilari ona kadar varabilen erkek hayvan takip eder Bu bazen gunler veya hatta haftalarca surebilir Bu sure icerisinde erkek hayvanlar agirliklarinin 25 ini kaybedebilir Disi hayvan ciftlesmeye hazir oldugu zaman simsiki yere tutunur Erkek hayvanlar disinin etrafinda yeri kazarak ona yaklasmaya calisir ve birbirlerini disiden uzaklastirmaya calisirlar Sonunda en azimli erkek disi ile ciftlesir Erkek ve disi sonra tekrar ayri yollarina giderler Disiler senede sirf bir kez ciftlesirken erkek hayvanlar derhal diger bir disinin pesinde olusmus baska bir kervan bulup katilirlar Disi ciftlestikten 3 4 hafta sonra genelde bir nadir olarak bazen 2 ya da 3 yumurta yumurtlar Bu yumurtalar bir uzum buyuklugunde krem rengi ve yumusak olur Disi yumurtladiktan sonra hemen yumurtayi kulucka kesesine koyar ve orada 10 gun muhafaza eder 10 gun sonra dunyaya gelen yavru yaklasik 15 milimetre buyuklugunde ve tamamen ciplaktir Disinin kulucka kesesinin icinde de memeleri vardir Yavru hayvan yaklasik 8 hafta bu kesede yasar ve sonra dikenleri buyumeye basladigi icin keseyi terk etmesi gerekir 7 ay sonra sut emmeyi birakir ve dogusundan bir yil sonra annesini terk eder Dikenli karincayiyenlerin dogada 20 yasina kadar varabildikleri bilinmektedir Hayvanat bahcesinde 50 yasina kadar ulasmis olanlari da vardir Ayrica REM uykusuna giremeyen tek memelidirler SiniflandirmaDikenli karincayiyengiller ve yakin akrabalari olan ornitorenkler yumurtlamalarina ragmen memelilere sayilirlar Cunku memeliler ureme yontemleri ile degil evrimsel akrabaliklari ile siniflandirilirlar Butun diger memeliler ile ortak paylastiklari ozelliklerinin bazilari yavrularini sut ile emzirmeleri uc adet kulak kemikcikleri ve postlari olmasi En ilkel memeliler de buyuk olasilikla tek delikliler gibi yumurtlayarak uremis olduklarina ragmen etenelilerin veya keselilerin atalari tek delikliler degildir ve bu taksonlarin ortaya cikmalarindan sonra gelismislerdir Diger memelilerden farkli olarak yumurtlama ozelliklerini muhafaza etmislerdir KitaplarM L Augee Echidnas of Australia and New Guinea University of New South Wales UNSW Press Kensington 1997 ISBN 0 86840 046 7 Grzimeks Tierleben Bd 10 Saugetiere 1 Bechtermunz Augsburg 2000 ISBN 3 8289 1603 1 John A Long u a Prehistoric Mammals of Australia and New Guinea Johns Hopkins University Press Baltimore 2003 ISBN 0 8018 7223 5 Nowak Ronald Walker s Mammals of the World Johns Hopkins University Press Baltimore 1999 ISBN 0 8018 5789 9 Peggy Rismiller The Echidna Australia s Enigma Hugh Lauter Levin Associates 1999 ISBN 0 88363 788 XDis baglantilarBildergalerie 1 auch von der Paarung 7 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde