Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dilinim, yapısal jeoloji ve petrolojide, deformasyon ve metamorfizmanın bir sonucu olarak gelişir. Deformasyonun derecesi ve metamorfizma, kayaç türü ile birlikte gelişen yarılma özelliğinin türünü belirler. Genellikle bu yapılar basınçlı çözeltiden etkilenen minerallerden oluşan ince taneli kayaçlarda oluşur.
Dilinim, bir kayada düzlemsel özelliklerin gelişim şeklini tanımlayan bir kaya yapraklanma türüdür. Yapraklanma iki gruba ayrılır: birincil ve ikincil. Birincil, magmatik ve tortul kayaçlarla, ikincil deformasyon sonucu metamorfizma geçiren kayaçlarla ilgilidir. Bölünme, ince taneli kayaçlarla ilişkili bir tür ikincil yapraklanmadır. Daha kaba taneli kayalar için, ikincil yapraklanmayı tanımlamak için şistozite kullanılır.
Dilinim için, karışıklık ve tartışmaya neden olabilecek kadar çeşitli tanımlar vardır. Bu makalede kullanılan terminoloji büyük ölçüde Passchier ve Trouw'a (2005) dayanmaktadır. Dilinimin, tercih edilen bir doğrultuda oluşan düzlemsel doku elemanları ile karakterize edilen ince taneli kayaçlarda bir tür ikincil yapraklanma olduğunu belirtirler. Bazı yazarlar ise herhangi bir ikincil yapraklanma formunu tarif ederken dilinimi kullanmayı seçerler.
Dilinim türleri
Katmanlı veya uzun minerallerin tercih edilen yönü, bileşim katmanı, tane büyüklüğü varyasyonları vb. gibi doku elementlerinin varlığı, ne tür bir yarılma formunu belirler. Dilinim, sürekli veya aralıklı olarak kategorilere ayrılır.
Sürekli dilinim
Sürekli veya nüfuz edici dilinim, tercih edilen bir doğrultuda eşit olarak dağılmış katmanlı minerallerden oluşan ince taneli kayaları tarif eder. Oluşan sürekli dilinim türü mevcut minerallere bağlıdır. Mikalar ve amfiboller gibi şekillendirilmemiş katmanlı mineralleri bir doğrultuda hizalanır ve kuvars veya kalsit gibi mineraller şekli belirli bir yönde deforme olur. Sürekli dilinim ölçeğe bağlıdır, bu nedenle mikroskopik düzeyde sürekli dilinimli bir kaya, makroskopik düzeyde gözlendiğinde aralıklı dilinim belirtileri gösterebilir.
Aralıklı dilinim
Aralıklı dilinim, eşit olarak dağılmamış mineralleri olan kayalarda meydana gelir ve sonuç olarak kaya, farklı mineral türlerinin süreksiz katmanları veya lensleri oluşturur. Aralıklı dilinim iki tür etki alanı içerir; dilinim alanları ve mikrolitronlar. Dilinim alanları, alanın eğilimine paralel düzlemsel sınırlardır ve mikrolitronlar bölünme alanları tarafından sınırlandırılmıştır. Aralıklı bölünmeler, mikrolitronların içindeki tanelerin rastgele yönlendirilmesine veya bir önceki yapraklanma kumaşından mikro katlar içermesine göre kategorilere ayrılır. Aralıklı dilinimler için diğer açıklamalar arasında aralık boyutu, dilinim alanlarının şekli ve yüzdesi ve dilinim alanları ve mikrolitronlar arasındaki geçiş yer alır.
Formasyon
Dilinim yapraklanmasının gelişimi, kayaç bileşimine, tektonik süreçlere ve metamorfik koşullara bağlı çeşitli mekanizmalara bağlıdır. Basınç ve sıcaklık koşulları ile birleşen stresin büyüklüğü ve yönü, bir mineralin nasıl deforme olduğunu belirler. Bölünme oluşumunu kontrol eden mekanizmalar, mineral tanelerinin dönüşü, çözelti transferi, dinamik yeniden kristalleşme ve statik yeniden kristalleştirmedir.
Tanelerin mekanik dönüşü
Sünek deformasyon sırasında, yüksek en boy oranına sahip mineral tanelerinin dönmesi muhtemeldir, böylece ortalama yönelimleri, sonlu türün XY düzlemiyle aynı yönde olur. Mineral taneler kısalma yönüne dik yönlendirilirse katlanabilir.
Çözelti aktarımı
Dilinim yapraklanmaları, eşit olmayan mineral tanelerinin basınçlı çözelti ve yeniden kristalleştirme yoluyla yeniden dağıtılmasıyla stres kaynaklı çözelti transferinden kaynaklanabilir. Bu aynı zamanda uzun ve yassı mineral tanelerinin dönüşünü arttırmaya yardımcı olacaktır. Çözelti transferine tabi tutulan mika taneleri belirli bir doğrultuda hizalanacaktır. Basınç çözeltisinden etkilenen mineral taneleri plastik kristal işlemleriyle deforme olursa, tane, sonlu türün XY düzlemi boyunca uzatılacaktır. Bu işlem, taneleri belirli bir yönde şekillendirir.
Dinamik yeniden kristalleşme
Dinamik yeniden kristalleşme, bir kaya metamorfik koşullara ve bir mineral kimyasal bileşiminin yeniden dengesine girdiğinde ortaya çıkar. Bu, deforme olmuş tanelerde depolanan serbest enerjide bir azalma olduğunda olur. Deforme olmuş mikrofonlar, yeniden kristalleşmenin meydana gelmesine izin verebilecek yeterli miktarda gerinim enerjisi depolayabilir. Bu işlem, bölünme gelişimi sırasında hem eski hem de yeni minerallerin hasarlı kristal kafese yönlendirilmiş şekilde yeniden büyümesine izin verir.
Statik yeniden kristalleşme
Bu işlem, deformasyondan sonra veya dinamik deformasyon olmadan gerçekleşir. Yeniden kristalleştirme sırasında ısının yoğunluğuna bağlı olarak, yapraklanma güçlenecek veya zayıflayacaktır. Isı çok yoğun ise, yeni rastgele yönlendirilmiş kristallerin çekirdeklenmesi ve büyümesi nedeniyle yapraklanma zayıflar ve kaya hornfels (boynuztaşı) olur. Önceden var olan bir yapraklanma olan ve mineral birleşiminde bir değişiklik olmadan bir kayaya minimum ısı uygulanırsa, bölünme yapraklanmaya paralel olarak mikaların büyümesi ile güçlendirilecektir.
Kıvrımlarla ilişkisi
Dilinimler, deformasyon sırasında geliştirilen kıvrımların eksenel düzlemi ile ölçülebilir bir geometrik ilişki sergiler ve eksenel düzlemsel yapraklanmalar olarak adlandırılır. Yapraklar, bir kayanın bileşimine ve yeterliliğine bağlı olarak eksenel düzleme göre simetrik olarak düzenlenmiştir. Örneğin, karışık kumtaşı ve çamurtaşı dizileri çok düşük ila düşük dereceli metamorfizma sırasında katlandığında, dizinin özellikle kil bakımından zengin kısımlarında kat eksenel düzleme paralel olarak yarılma oluşur. Kumtaşı ve çamurtaşı katlanmış değişimlerinde, yarılma fan benzeri bir düzenlemeye, çamurtaşı katmanlarında ıraksamaya ve kumtaşlarında yakınsaka sahiptir. Bunun nedeni, katlamanın daha güçlü kumtaşı yataklarının, aradaki boşlukları doldurmak için deforme olan daha zayıf çamurtaşları ile burkulmasıyla kontrol edilmesidir. Sonuç yaprak dökümü olarak adlandırılan bir özelliktir.
Ayrıca bakınız
- Dinamik kuvars yeniden kristallenmesi
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dilinim yapisal jeoloji ve petrolojide deformasyon ve metamorfizmanin bir sonucu olarak gelisir Deformasyonun derecesi ve metamorfizma kayac turu ile birlikte gelisen yarilma ozelliginin turunu belirler Genellikle bu yapilar basincli cozeltiden etkilenen minerallerden olusan ince taneli kayaclarda olusur Sedimanter kayacta bir bolunmenin gelisebilecegi farkli yollar A orijinal tortul kaya B kalem bolunmesi C diyajenetik yapraklanma yataklamaya paralel D yavas bolunme Dilinim bir kayada duzlemsel ozelliklerin gelisim seklini tanimlayan bir kaya yapraklanma turudur Yapraklanma iki gruba ayrilir birincil ve ikincil Birincil magmatik ve tortul kayaclarla ikincil deformasyon sonucu metamorfizma geciren kayaclarla ilgilidir Bolunme ince taneli kayaclarla iliskili bir tur ikincil yapraklanmadir Daha kaba taneli kayalar icin ikincil yapraklanmayi tanimlamak icin sistozite kullanilir Dilinim icin karisiklik ve tartismaya neden olabilecek kadar cesitli tanimlar vardir Bu makalede kullanilan terminoloji buyuk olcude Passchier ve Trouw a 2005 dayanmaktadir Dilinimin tercih edilen bir dogrultuda olusan duzlemsel doku elemanlari ile karakterize edilen ince taneli kayaclarda bir tur ikincil yapraklanma oldugunu belirtirler Bazi yazarlar ise herhangi bir ikincil yapraklanma formunu tarif ederken dilinimi kullanmayi secerler Dilinim turleriSurekli ve aralikli dilinimlerin sematik cizimi Katmanli veya uzun minerallerin tercih edilen yonu bilesim katmani tane buyuklugu varyasyonlari vb gibi doku elementlerinin varligi ne tur bir yarilma formunu belirler Dilinim surekli veya aralikli olarak kategorilere ayrilir Surekli dilinim Curuk bolunmeyi gosteren metamorfize seyl Belirli bir yonelim ile hizalanmis mika kuvars ve ilmenit tanelerine dikkat edin Surekli veya nufuz edici dilinim tercih edilen bir dogrultuda esit olarak dagilmis katmanli minerallerden olusan ince taneli kayalari tarif eder Olusan surekli dilinim turu mevcut minerallere baglidir Mikalar ve amfiboller gibi sekillendirilmemis katmanli mineralleri bir dogrultuda hizalanir ve kuvars veya kalsit gibi mineraller sekli belirli bir yonde deforme olur Surekli dilinim olcege baglidir bu nedenle mikroskopik duzeyde surekli dilinimli bir kaya makroskopik duzeyde gozlendiginde aralikli dilinim belirtileri gosterebilir Aralikli dilinim Aralikli dilinimi gosteren ince bir kesit Dilinsn sm alanlari daha koyu biyotit taneleridir ve aralarindaki mikrolitronlar cogunlukla muskovit ve kuvarsdan olusur Mikrolitronlardaki taneler belirli bir dogrultuda hizalanmaya baslamaktadir Yeni bir yapraklanma bir cagilma bolunmesinin baslangic belirtilerini gosteren bir yasliyi basti Aralikli dilinim esit olarak dagilmamis mineralleri olan kayalarda meydana gelir ve sonuc olarak kaya farkli mineral turlerinin sureksiz katmanlari veya lensleri olusturur Aralikli dilinim iki tur etki alani icerir dilinim alanlari ve mikrolitronlar Dilinim alanlari alanin egilimine paralel duzlemsel sinirlardir ve mikrolitronlar bolunme alanlari tarafindan sinirlandirilmistir Aralikli bolunmeler mikrolitronlarin icindeki tanelerin rastgele yonlendirilmesine veya bir onceki yapraklanma kumasindan mikro katlar icermesine gore kategorilere ayrilir Aralikli dilinimler icin diger aciklamalar arasinda aralik boyutu dilinim alanlarinin sekli ve yuzdesi ve dilinim alanlari ve mikrolitronlar arasindaki gecis yer alir FormasyonDilinim yapraklanmasinin gelisimi kayac bilesimine tektonik sureclere ve metamorfik kosullara bagli cesitli mekanizmalara baglidir Basinc ve sicaklik kosullari ile birlesen stresin buyuklugu ve yonu bir mineralin nasil deforme oldugunu belirler Bolunme olusumunu kontrol eden mekanizmalar mineral tanelerinin donusu cozelti transferi dinamik yeniden kristallesme ve statik yeniden kristallestirmedir Tanelerin mekanik donusu Sunek deformasyon sirasinda yuksek en boy oranina sahip mineral tanelerinin donmesi muhtemeldir boylece ortalama yonelimleri sonlu turun XY duzlemiyle ayni yonde olur Mineral taneler kisalma yonune dik yonlendirilirse katlanabilir Cozelti aktarimi Dilinim yapraklanmalari esit olmayan mineral tanelerinin basincli cozelti ve yeniden kristallestirme yoluyla yeniden dagitilmasiyla stres kaynakli cozelti transferinden kaynaklanabilir Bu ayni zamanda uzun ve yassi mineral tanelerinin donusunu arttirmaya yardimci olacaktir Cozelti transferine tabi tutulan mika taneleri belirli bir dogrultuda hizalanacaktir Basinc cozeltisinden etkilenen mineral taneleri plastik kristal islemleriyle deforme olursa tane sonlu turun XY duzlemi boyunca uzatilacaktir Bu islem taneleri belirli bir yonde sekillendirir Dinamik yeniden kristallesme Dinamik yeniden kristallesme bir kaya metamorfik kosullara ve bir mineral kimyasal bilesiminin yeniden dengesine girdiginde ortaya cikar Bu deforme olmus tanelerde depolanan serbest enerjide bir azalma oldugunda olur Deforme olmus mikrofonlar yeniden kristallesmenin meydana gelmesine izin verebilecek yeterli miktarda gerinim enerjisi depolayabilir Bu islem bolunme gelisimi sirasinda hem eski hem de yeni minerallerin hasarli kristal kafese yonlendirilmis sekilde yeniden buyumesine izin verir Statik yeniden kristallesme Bu islem deformasyondan sonra veya dinamik deformasyon olmadan gerceklesir Yeniden kristallestirme sirasinda isinin yogunluguna bagli olarak yapraklanma guclenecek veya zayiflayacaktir Isi cok yogun ise yeni rastgele yonlendirilmis kristallerin cekirdeklenmesi ve buyumesi nedeniyle yapraklanma zayiflar ve kaya hornfels boynuztasi olur Onceden var olan bir yapraklanma olan ve mineral birlesiminde bir degisiklik olmadan bir kayaya minimum isi uygulanirsa bolunme yapraklanmaya paralel olarak mikalarin buyumesi ile guclendirilecektir Kivrimlarla iliskisiEksenel duzlemsel yarilmaya sahip kumtasi seyl dizilerinde antiklin sag ekstremitede gorulen yarilmanin kirilmasi Dilinimler deformasyon sirasinda gelistirilen kivrimlarin eksenel duzlemi ile olculebilir bir geometrik iliski sergiler ve eksenel duzlemsel yapraklanmalar olarak adlandirilir Yapraklar bir kayanin bilesimine ve yeterliligine bagli olarak eksenel duzleme gore simetrik olarak duzenlenmistir Ornegin karisik kumtasi ve camurtasi dizileri cok dusuk ila dusuk dereceli metamorfizma sirasinda katlandiginda dizinin ozellikle kil bakimindan zengin kisimlarinda kat eksenel duzleme paralel olarak yarilma olusur Kumtasi ve camurtasi katlanmis degisimlerinde yarilma fan benzeri bir duzenlemeye camurtasi katmanlarinda iraksamaya ve kumtaslarinda yakinsaka sahiptir Bunun nedeni katlamanin daha guclu kumtasi yataklarinin aradaki bosluklari doldurmak icin deforme olan daha zayif camurtaslari ile burkulmasiyla kontrol edilmesidir Sonuc yaprak dokumu olarak adlandirilan bir ozelliktir Ayrica bakinizDinamik kuvars yeniden kristallenmesiKaynakca a b c d e f g h i Passchier C W amp Trouw R A J 2005 Microtectonics Springer 366pp Price N J Cosgrove J W 1990 Analysis of geological structures Cambridge University Press 507pp