Din halkın afyonudur, (Almanca aslı Die Religion ... ist das Opium des Volkes) Karl Marx'ın çok alıntılanan bir sözüdür. Marx'ın 1843 yılında kaleme aldığı Hegel'in Hukuk Felsefesinin Eleştirisine Katkı. Giriş. adlı yazıda yer almış, bu yazı bir yıl sonra Marx'ın Arnold Ruge ile birlikte yayınladığı Deutsch-Französischen Jahrbücher (Alman-Fransız Yıllıkları) adlı dergide yayınlanmıştır.
Metin
Marx'ın henüz Genç Hegelciler çevresine yakınlık duyduğu ve özellikle Ludwig Feuerbach'ın doğrudan etkisi altında yazılan yazının ilgili bölümü şöyledir:
- "Din-dışı eleştirinin temelini şu oluşturuyor: insanı insan yapan din değil, dini yapan insandır. Yani din, henüz kendine erişmemiş ya da çoktan yitirmiş bulunulan insanın sahip olduğu kendinin bilinci ve kendinin duygusunu oluşturuyor. Ama insan, dünyanın dışında herhangi bir yere çekilmiş soyut bir öz değil. İnsan, insanın dünyası, devlet, toplum anlamına geliyor. Bu devlet, bu toplum, dünyanın tersine çevrilmiş bilinci olan dini üretiyor, çünkü kendileri alt-üst olmuş bir dünya oluşturuyor. Din bu dünyanın genel teorisini, onun ansiklopedik özetleme kitabını, onun halksal biçimdeki mantığını, onun tinselci point d'honneur'ünü (onur sorununu), kendinden geçmesini, ahlaksal onaylanmasını, görkemli tamamlayıcısını, teselli ve aklanmasının evrensel temelini oluşturuyor. Din insanal özün doğaüstü gerçekleşmesini oluşturuyor, çünkü insanal öz gerçek gerçekliğe sahip bulunmuyor. Öyleyse dine karşı savaşım vermek, dolaylı olarak dinin tinsel aromasını oluşturduğu dünyaya karşı savaşım vermek anlamına geliyor.
- Dinsel üzüntü, bir ölçüde gerçek üzüntünün dışavurumu ve bir başka ölçüde de gerçek üzüntüye karşı protesto oluyor. Din ezilen insanın içli ezgisini, kalpsiz bir dünyanın sıcaklığını, tinin dıştalandığı toplumsal koşulların tinini oluşturuyor. Din, halkın afyonunu oluşturuyor.
- Halkın aldatıcı mutluluğunu olarak dini ortadan kaldırmak, halkın gerçek mutluluğunu istemek anlamına geliyor. Halkın kendi durumu üzerindeki yanılsamalardan vazgeçmesini isteme, halkın yanılsamalara gereksinim duyan bir durumdan vazgeçmesini istemek anlamına geliyor. Öyleyse dinin eleştirisi, dinin aylasını oluşturduğu bu gözyaşları vadisinin tohum halindeki eleştirisi anlamına geliyor."
Yorum
Metin dini bir yabancılaşma olarak gören Genç Hegelciler'in felsefesini büyük oranda yansıtmaktadır. Afyon metaforu ele alınırken dikkat edilmesi gereken şeyin, metnin yazıldığı yıllarda afyonun serbestçe kullanılabildiği, tıpta uyuşturucu olarak yaygınlık taşıdığıdır. Metin özellikle Marx'ın olgunluk döneminde üzerinde duracağı yanlış bilinç kavramının ilk çekirdeğini içinde barındırmaktadır. Din Marx'a göre "kalpsiz bir dünyanın sıcaklığı" ve "tinin dışlandığı toplumsal koşulların tini" olmakla olumlu bir işlev gerçekleştirmekte, yani bir uyuşturucu gibi insanları nesnel gerçeklikten uzaklaştırarak mutlu etmektedir. Böylece gerçekliği gölgelemekte, insanların "gerçek" mutluluk için mücadele etmesini engellemektedir.
Dinin bir olumlu özellikler taşıyan bir yanılsama olduğu düşüncesi yine Ludwig Feuerbach'tan önemli bir şekilde etkilenmiş olan Sigmund Freud'da da bulunur. Freud da dinin uygarlığın gelişimine büyük katkılar yaptığını, ancak aklın ve bilimin egemen olduğu bir dünyada insanların artık bilimin kurallarına göre yetiştirilmesi gerektiğini yazar. Ona göre "bilimin bize veremeyeceğini başka bir yerde aramak bir yanılsamadır".
Konuyla ilgili yayınlar
- Ludwig Feuerbach. Hıristiyanlığın Özü. (Çev. Devrim Bulut). Ankara, 2004: Öteki.
- Sigmund Freud. Uygarlık, Toplum ve Din. (Çev. Emre Kapkın). İstanbul, 2004: Payel.
- Karl Marx. Hegel'in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi. (Çev. Kenan Somer). Ankara, 1997: Sol Yayınları.
- Erdoğan Özmen. Psikiyatri, Psikoloji, Politika. İstanbul, 1995: Zed Yayın.
Notlar
- ^ Karl Marx. Hegel'in Hukuk Felsefesi'nin Eleştirisine Katkı. Giriş. (Çev. Kenan Somer). Karl Marx. Hegel'in Hukuk Felsefesi'nin Eleştirisi içinde. Ankara, 1997: Sol Yayınları. S. 191-209. Alıntı: S. 191-192.
- ^ Sigmund Freud. Bir Yanılsamanın Geleceği. (Çev. Selçuk Budak). Sigmund Freud. Uygarlık, Din ve Toplum içinde. Ankara, 1995: Öteki Yayınları. S. 177-237. Alıntı: S. 237
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Din halkin afyonudur Almanca asli Die Religion ist das Opium des Volkes Karl Marx in cok alintilanan bir sozudur Marx in 1843 yilinda kaleme aldigi Hegel in Hukuk Felsefesinin Elestirisine Katki Giris adli yazida yer almis bu yazi bir yil sonra Marx in Arnold Ruge ile birlikte yayinladigi Deutsch Franzosischen Jahrbucher Alman Fransiz Yilliklari adli dergide yayinlanmistir Karl MarxMetinMarx in henuz Genc Hegelciler cevresine yakinlik duydugu ve ozellikle Ludwig Feuerbach in dogrudan etkisi altinda yazilan yazinin ilgili bolumu soyledir Din disi elestirinin temelini su olusturuyor insani insan yapan din degil dini yapan insandir Yani din henuz kendine erismemis ya da coktan yitirmis bulunulan insanin sahip oldugu kendinin bilinci ve kendinin duygusunu olusturuyor Ama insan dunyanin disinda herhangi bir yere cekilmis soyut bir oz degil Insan insanin dunyasi devlet toplum anlamina geliyor Bu devlet bu toplum dunyanin tersine cevrilmis bilinci olan dini uretiyor cunku kendileri alt ust olmus bir dunya olusturuyor Din bu dunyanin genel teorisini onun ansiklopedik ozetleme kitabini onun halksal bicimdeki mantigini onun tinselci point d honneur unu onur sorununu kendinden gecmesini ahlaksal onaylanmasini gorkemli tamamlayicisini teselli ve aklanmasinin evrensel temelini olusturuyor Din insanal ozun dogaustu gerceklesmesini olusturuyor cunku insanal oz gercek gerceklige sahip bulunmuyor Oyleyse dine karsi savasim vermek dolayli olarak dinin tinsel aromasini olusturdugu dunyaya karsi savasim vermek anlamina geliyor Dinsel uzuntu bir olcude gercek uzuntunun disavurumu ve bir baska olcude de gercek uzuntuye karsi protesto oluyor Din ezilen insanin icli ezgisini kalpsiz bir dunyanin sicakligini tinin distalandigi toplumsal kosullarin tinini olusturuyor Din halkin afyonunu olusturuyor Halkin aldatici mutlulugunu olarak dini ortadan kaldirmak halkin gercek mutlulugunu istemek anlamina geliyor Halkin kendi durumu uzerindeki yanilsamalardan vazgecmesini isteme halkin yanilsamalara gereksinim duyan bir durumdan vazgecmesini istemek anlamina geliyor Oyleyse dinin elestirisi dinin aylasini olusturdugu bu gozyaslari vadisinin tohum halindeki elestirisi anlamina geliyor YorumMetin dini bir yabancilasma olarak goren Genc Hegelciler in felsefesini buyuk oranda yansitmaktadir Afyon metaforu ele alinirken dikkat edilmesi gereken seyin metnin yazildigi yillarda afyonun serbestce kullanilabildigi tipta uyusturucu olarak yayginlik tasidigidir Metin ozellikle Marx in olgunluk doneminde uzerinde duracagi yanlis bilinc kavraminin ilk cekirdegini icinde barindirmaktadir Din Marx a gore kalpsiz bir dunyanin sicakligi ve tinin dislandigi toplumsal kosullarin tini olmakla olumlu bir islev gerceklestirmekte yani bir uyusturucu gibi insanlari nesnel gerceklikten uzaklastirarak mutlu etmektedir Boylece gercekligi golgelemekte insanlarin gercek mutluluk icin mucadele etmesini engellemektedir Dinin bir olumlu ozellikler tasiyan bir yanilsama oldugu dusuncesi yine Ludwig Feuerbach tan onemli bir sekilde etkilenmis olan Sigmund Freud da da bulunur Freud da dinin uygarligin gelisimine buyuk katkilar yaptigini ancak aklin ve bilimin egemen oldugu bir dunyada insanlarin artik bilimin kurallarina gore yetistirilmesi gerektigini yazar Ona gore bilimin bize veremeyecegini baska bir yerde aramak bir yanilsamadir Konuyla ilgili yayinlarLudwig Feuerbach Hiristiyanligin Ozu Cev Devrim Bulut Ankara 2004 Oteki ISBN 978 975 584 194 6 Sigmund Freud Uygarlik Toplum ve Din Cev Emre Kapkin Istanbul 2004 Payel ISBN 978 975 388 146 3 Karl Marx Hegel in Hukuk Felsefesinin Elestirisi Cev Kenan Somer Ankara 1997 Sol Yayinlari ISBN 975 7399 57 4 Erdogan Ozmen Psikiyatri Psikoloji Politika Istanbul 1995 Zed Yayin Notlar Karl Marx Hegel in Hukuk Felsefesi nin Elestirisine Katki Giris Cev Kenan Somer Karl Marx Hegel in Hukuk Felsefesi nin Elestirisi icinde Ankara 1997 Sol Yayinlari S 191 209 Alinti S 191 192 Sigmund Freud Bir Yanilsamanin Gelecegi Cev Selcuk Budak Sigmund Freud Uygarlik Din ve Toplum icinde Ankara 1995 Oteki Yayinlari S 177 237 Alinti S 237