Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Distolcular Davası, İkinci Dönem Ankara İstiklâl Mahkemesi'nde görülen önemli davalardan biridir. Bu dava yargılamaların yapıldığı zaman diliminde bilinse de günümüzde kamuoyunda pek bilinmeyen bir davadır.
| Distolcular Davası | |
|---|---|
| Mahkeme | Ankara İstiklâl Mahkemesi |
| Sanık | Distol Şirketi Müdürü sabık Yüzbaşı Antalya’da mukim İstanbullu Nihad, İhtiyat Zabiti İstanbul’da mukim Gümüşhaneli Mehmed Nuri, Belediye Reis-i Sanisi İstanbullu Kemal, Levazım Reisi mütekaid Zabit Giridli Asım, sabık Mülazım-ı Evvel Sivaslı İsmet, Mülazım-ı Evvel mütekaid süvari Ordulu Kıdemli Yüzbaşı Osman Daver, zahire tüccarı Niğdeli Hristaki Zemba, Mülkiye memuru Adanalı Ertuğrul Şakir, Mülazım-ı Evvel İstanbullu Tevfik, İstihbarat memuru İstanbul’da mukim Halil, sabık Rüsumat muhafaza memuru Antakyalı Hacı Ali Nahil |
| İddia | Hıyanet-i vataniyede bulunmak-Distolculuk (Distol ilacı satmak bahanesiyle Anadolu’yu dolaşarak Hükûmete karşı propagandada bulunmak, dini siyasete alet ittihaz ederek Tarikat-ı Salahiye namıyla gizli bir teşkilat kurmak) |
| Mahkeme başkanı | "Kel" Ali Bey |
| Üyeler | "Kılıç" Ali Bey, Reşid Galib Bey, Ali (Zırh) Bey |
Tarikat-ı Salâhiyye Cemiyeti 1920 Eylül'ünde kurulmuş gizli ve ihtilalci bir dernektir. Kurtuluş Savaşı'na karşı, padişahlık ve halifelik taraftarı bir örgütün adıdır. İttihat ve Terakki karşıtıdır. Üyelerinin hemen tümü Hürriyet ve İtilaf Fırkası ve onun çizgisinde kurulmuş derneklerin üyelerinden oluşmuştur. 1925 yılında Ankara İstiklâl Mahkemesi'nce varlığına son verilmiştir.
Tarikat-ı Salâhiyye Cemiyeti Mondros Mütarekesi sonrası gizli çalışmaları, Şeyh Said ayaklanmaları döneminde ortaya çıkmıştır. Bu sırada, Anadolu'da, Macar patentli "Distol" adlı ilacı tanıtan gezgin satıcılar görülmüştür. İlk olarak, Osman Daver isimli bir satıcı, Konya, çevresinde, şüpheli görülerek yakalanmıştır. Olaya Ankara İstiklâl Mahkemesi elkoymuş ve geniş çapta tutuklamalar başlamıştır. Tutuklananlar arasında üç ünlü isim dikkatleri çekmiştir: Tarihçi Ahmet Refik Bey, Aksekili Ahmet Hamdi Efendi ve İstanbul Barosu Başkanı Lütfi Fikri Bey. Ancak her üçü de beraat etmiştir.
Bu davada yargılananların bir kısmı “Hıyanet-i vataniyede bulunmak-Distolculuk (Distol ilacı satmak bahanesiyle Anadolu’yu dolaşarak Hükûmete karşı propagandada bulunmak, dini siyasete alet ittihaz ederek Tarikat-ı Salahiye namıyla gizli bir teşkilat kurmak)” iddiasıyla salben idam edilmişlerdir. Bunlardan dikkat çeken isimler şöyledir: Distol Şirketi Müdürü sabık Yüzbaşı Antalya’da mukim İstanbullu Nihad, İhtiyat Zabiti İstanbul’da mukim Gümüşhaneli Mehmed Nuri, Belediye Reis-i Sanisi İstanbullu Kemal, Levazım Reisi mütekaid Zabit Giridli Asım, sabık Mülazım-ı Evvel Sivaslı İsmet, Mülazım-ı Evvel mütekaid süvari Ordulu Kıdemli Yüzbaşı Osman Daver, zahire tüccarı Niğdeli Hristaki Zemba, Mülkiye memuru Adanalı Ertuğrul Şakir, Mülazım-ı Evvel İstanbullu Tevfik, İstihbarat memuru İstanbul’da mukim Halil, sabık Rüsumat muhafaza memuru Antakyalı Hacı Ali Nahil. Aynı davada Yemenli ve Yemen mebus-ı sabıkı Mustafa Fehmi de aynı suç isnadıyla yargılanmış; yargılama sonucunda Türkiye tabiiyetinden ıskat ile sınır dışı edilmesine karar verilmiştir.
Notlar
- ^ Macar patentli kelebek hastalıkları için kullanılan bir ilaçtır. Tahminen %50 oranında ham filisinin benzoldeki eriyiği olup jelâtin kapsüllerde bulunur; sığırlara mahsus olan kapsüller 4 g ham filisin ve benzolü ihtiva eder. Sığırlara 3-15 g, koyun ve keçilere 1,5-2 g, miktarında verilir. Bu preparat birçok yönden teyid edilmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Tunaya 1984, s. 257.
- ^ a b Tunaya 1984, s. 262.
- ^ Öhtel 1967, s. 24.
- ^ Tunaya 1984, s. 263.
- ^ İkinci Dönem Ankara İstiklal Mahkemesi 2020, s. XII.
- Genel
- İkinci Dönem Ankara İstiklal Mahkemesi (1925-1927). I. Ankara: TBMM Basımevi. 2020. ISBN . 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2021.
- Öhtel, Nurettin Mazhar (1967). FARMAKOLOJİ Veteriner Hekimlikte Kullanılan Başlıca İlâçlar (PDF). Ankara: Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları No:16. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Ekim 2021.
- Tunaya, Tarık Zafer (1984). "Türk Devrimine Karşı İdeolojik Bir Muhalefet Girişimi: "Tarikat-ı Salâhiyye Cemiyeti ve Eylemleri". İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. 38 (3-4). 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Distolcular Davasi Ikinci Donem Ankara Istiklal Mahkemesi nde gorulen onemli davalardan biridir Bu dava yargilamalarin yapildigi zaman diliminde bilinse de gunumuzde kamuoyunda pek bilinmeyen bir davadir Distolcular DavasiMahkemeAnkara Istiklal MahkemesiSanikDistol Sirketi Muduru sabik Yuzbasi Antalya da mukim Istanbullu Nihad Ihtiyat Zabiti Istanbul da mukim Gumushaneli Mehmed Nuri Belediye Reis i Sanisi Istanbullu Kemal Levazim Reisi mutekaid Zabit Giridli Asim sabik Mulazim i Evvel Sivasli Ismet Mulazim i Evvel mutekaid suvari Ordulu Kidemli Yuzbasi Osman Daver zahire tuccari Nigdeli Hristaki Zemba Mulkiye memuru Adanali Ertugrul Sakir Mulazim i Evvel Istanbullu Tevfik Istihbarat memuru Istanbul da mukim Halil sabik Rusumat muhafaza memuru Antakyali Haci Ali NahilIddiaHiyanet i vataniyede bulunmak Distolculuk Distol ilaci satmak bahanesiyle Anadolu yu dolasarak Hukumete karsi propagandada bulunmak dini siyasete alet ittihaz ederek Tarikat i Salahiye namiyla gizli bir teskilat kurmak Mahkeme baskani Kel Ali BeyUyeler Kilic Ali Bey Resid Galib Bey Ali Zirh Bey Tarikat i Salahiyye Cemiyeti 1920 Eylul unde kurulmus gizli ve ihtilalci bir dernektir Kurtulus Savasi na karsi padisahlik ve halifelik taraftari bir orgutun adidir Ittihat ve Terakki karsitidir Uyelerinin hemen tumu Hurriyet ve Itilaf Firkasi ve onun cizgisinde kurulmus derneklerin uyelerinden olusmustur 1925 yilinda Ankara Istiklal Mahkemesi nce varligina son verilmistir Tarikat i Salahiyye Cemiyeti Mondros Mutarekesi sonrasi gizli calismalari Seyh Said ayaklanmalari doneminde ortaya cikmistir Bu sirada Anadolu da Macar patentli Distol adli ilaci tanitan gezgin saticilar gorulmustur Ilk olarak Osman Daver isimli bir satici Konya cevresinde supheli gorulerek yakalanmistir Olaya Ankara Istiklal Mahkemesi elkoymus ve genis capta tutuklamalar baslamistir Tutuklananlar arasinda uc unlu isim dikkatleri cekmistir Tarihci Ahmet Refik Bey Aksekili Ahmet Hamdi Efendi ve Istanbul Barosu Baskani Lutfi Fikri Bey Ancak her ucu de beraat etmistir Bu davada yargilananlarin bir kismi Hiyanet i vataniyede bulunmak Distolculuk Distol ilaci satmak bahanesiyle Anadolu yu dolasarak Hukumete karsi propagandada bulunmak dini siyasete alet ittihaz ederek Tarikat i Salahiye namiyla gizli bir teskilat kurmak iddiasiyla salben idam edilmislerdir Bunlardan dikkat ceken isimler soyledir Distol Sirketi Muduru sabik Yuzbasi Antalya da mukim Istanbullu Nihad Ihtiyat Zabiti Istanbul da mukim Gumushaneli Mehmed Nuri Belediye Reis i Sanisi Istanbullu Kemal Levazim Reisi mutekaid Zabit Giridli Asim sabik Mulazim i Evvel Sivasli Ismet Mulazim i Evvel mutekaid suvari Ordulu Kidemli Yuzbasi Osman Daver zahire tuccari Nigdeli Hristaki Zemba Mulkiye memuru Adanali Ertugrul Sakir Mulazim i Evvel Istanbullu Tevfik Istihbarat memuru Istanbul da mukim Halil sabik Rusumat muhafaza memuru Antakyali Haci Ali Nahil Ayni davada Yemenli ve Yemen mebus i sabiki Mustafa Fehmi de ayni suc isnadiyla yargilanmis yargilama sonucunda Turkiye tabiiyetinden iskat ile sinir disi edilmesine karar verilmistir Notlar Macar patentli kelebek hastaliklari icin kullanilan bir ilactir Tahminen 50 oraninda ham filisinin benzoldeki eriyigi olup jelatin kapsullerde bulunur sigirlara mahsus olan kapsuller 4 g ham filisin ve benzolu ihtiva eder Sigirlara 3 15 g koyun ve kecilere 1 5 2 g miktarinda verilir Bu preparat bircok yonden teyid edilmistir KaynakcaOzel Tunaya 1984 s 257 a b Tunaya 1984 s 262 Ohtel 1967 s 24 Tunaya 1984 s 263 Ikinci Donem Ankara Istiklal Mahkemesi 2020 s XII GenelIkinci Donem Ankara Istiklal Mahkemesi 1925 1927 I Ankara TBMM Basimevi 2020 ISBN 978 605 2089 14 9 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2021 Ohtel Nurettin Mazhar 1967 FARMAKOLOJI Veteriner Hekimlikte Kullanilan Baslica Ilaclar PDF Ankara Ankara Universitesi Eczacilik Fakultesi Yayinlari No 16 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Ekim 2021 Tunaya Tarik Zafer 1984 Turk Devrimine Karsi Ideolojik Bir Muhalefet Girisimi Tarikat i Salahiyye Cemiyeti ve Eylemleri Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi Mecmuasi 38 3 4 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2021