Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, Sivas'ın Divriği ilçesindeki tarihi cami ve hastane. Cami 1228–29 yıllarında Mengücekli beyi Ahmed Şah tarafından; Dârüşşifa ise aynı tarihte, Ahmed Şah'ın eşi ve Erzincan beyi Fahreddin Behramşah’ın kızı olan Turan Melek tarafından Ahlatlı Muğis oğlu Hürrem Şah adlı bir mimara yaptırılmıştır. Darüşşifa caminin güney duvarına dayanmıştır. Orta bölümü bir ışıklık kubbesi ile örtülmüştür, giriş ile birlikte dört eyvandan oluşur. Darüşşifanın kuzeydoğu köşesinde türbe yer alır. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası 1985 yılında Dünya Mirası listesine alınarak Türkiye'den listeye giren ilk mimari yapı olmuştur.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Konum |  Türkiye |
| (Kriter) | Kültürel: i, iv |
| Referans | 358 |
| Tescil | 1985 (9. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Koordinatlar | 39°22′25″K 38°07′25″D / 39.37361°K 38.12361°D |
Mimari
Harim mihraba dik beş sahından oluşur. Orta sahın diğerlerinden geniştir. Burada yer alan dilimli mihrap önü kubbesi dıştan kümbete benzeyen piramit bir örtü ile örtülmüş ve dışarıdan da camiye hakim bir hale getirilmiştir. Orta sahında bir ışıklık yer alır. Işıklık kubbesine geçişte yelpaze biçimli Türk üçgenleri kullanılmıştır. Camide sahınların hepsi birbirinden farklı yıldız tonozlarla örtülmüştür. Bu camide hem Selçukluların avlulu plan tipi, hem de Emevi plan tipini bir arada görmek mümkündür.
Plan tipi ve süsleme olarak benzeri olmayan bir eserdir. Aralarında üslup birliği olmayan üç portalin süslemeleri birbirinden farklıdır. İki başlı kartal motifini de içeren süslemeler son derece taşkın ve barok karakterlidir. Batı portalinde Alaaddin Keykubad’ın arması olan çift başlı kartal ile Ahmet Şahın arması doğan motifi bulunur.
Bugün kirişleme izleri kalmış olan ahşap hünkar mahfili Anadolu’daki en erken örneklerden biridir. Abanoz ağacından minber, kabartma sülus yazı kuşakları ve yıldız motifleri büyük bir özenle yapılmıştır. Yapının taşkın barok karakterli ve iri palmetlerle bezeli mihrabı da önemli bölümlerindendir. Caminin doğu cephesindeki pencerenin (özgününde bey mahfili kapısının) üzerinde Ahlatlı nakkaş Ahmed, minberde Tiflisli İbrahim oğlu Ahmed ve hattat Mehmed, caminin güney duvarındaki âyet şeridi üzerinde Mehmed oğlu Ahmed’in adları yazılıdır. Divriği Ulu Cami ve Dârüşşifası, Selçuklu dönemi içinde küçük sayılabilecek yapı topluluklarından biri olmasına karşın, altı sanatçısı ile dikkat çekicidir. Bu bağlamda yapı topluluğu, Selçukluların yanı sıra Mengücekli çevresinde de ekip çalışmasının ve toplam kalite anlayışının varlığını gösteren önemli bir örnektir.
Kapıda beliren insan silüeti
Caminin giriş kapısına ikindi güneşi düştüğü zaman gölgelerden oluşmuş, ayakta duran, yandan bir erkek silüeti belirir. Bu silüetin önünde dikdörtgene benzer bir gölge daha vardır. Bu gölgelerin Kur'an okuyan ve namaz kılan bir adam olduğuna inanılır.
Evliya Çelebi bu eser için şöyle demiştir: "Üstad, mermer bu camiye öyle emek sarf edip, kapı ve duvarları öyle nakış bukalemun eylemiş ki, methinde diller kısır, kalem kırıktır."
Havuz
Darüşşifa'nın merkezindeki havuzdan taşan fazla su, havuzun etrafındaki kare planlı kanaldan havuzun etrafını dolaşıp, daire çizerek yapıdan tahliye edilir.
Restorasyon
Yazıtlara göre, kompleks 15. ve 19. yüzyıllar arasında birçok kez önemli ölçüde restore edilmiştir. 20. Yüzyılda maddi bozulma ve yapısal sorunlara karşı koymak için daha fazla restorasyon çalışması yapıldı.2010 yılında başka bir büyük restorasyon sürecine karar verildi. Birkaç yıllık hazırlığın ardından ilk ihalenin yapıldığı 2015 yılında restorasyon çalışmaları başladı.Proje durdu ve ardından 2017'de yeniden başladı, ancak sürecin birçok aşaması o zamana kadar tamamlanmış olsa da, mali nedenlerle 2019'da tekrar durdu. 2021'de yeni bir ihale yapıldı ve Şubat 2022'de restorasyon sürecinin son aşamalarında çalışmalara devam edildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Sivas-Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TC Kültür ve Turizm Bakanlığı
- ^ . Fikriyat Gazetesi. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ http://divrigiulucamii.com/resim/3.jpg 26 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Cami kapısında Kuran okuyan ya da namaz kılan başı açık insan silüeti
- ^ http://www.divrigiulucamii.com/resim/50.jpg 26 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Cami kapısında tanturlu hatun(?) ya da sivri başlıklı bey silüeti
- ^ http://i.milliyet.com.tr/SonDakikaHaberGaleriler/2014/07/13/fft15_mf4570606.Jpeg 25 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Cami kapısında namaz kılan kavuklu bey silüeti
- ^ "Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası'nda restorasyon 2024'te tamamlanacak". www.aa.com.tr. 9 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023.
- ^ "Tarihi Divriği Ulu Cami'ye yeni restorasyon ihalesi". Sabah. 9 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023.
Dış bağlantılar
- Unesco'nun Divriği Ulu Cami hakkındaki sayfası 5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Divrigi Ulu Cami ve Darussifasi Sivas in Divrigi ilcesindeki tarihi cami ve hastane Cami 1228 29 yillarinda Mengucekli beyi Ahmed Sah tarafindan Darussifa ise ayni tarihte Ahmed Sah in esi ve Erzincan beyi Fahreddin Behramsah in kizi olan Turan Melek tarafindan Ahlatli Mugis oglu Hurrem Sah adli bir mimara yaptirilmistir Darussifa caminin guney duvarina dayanmistir Orta bolumu bir isiklik kubbesi ile ortulmustur giris ile birlikte dort eyvandan olusur Darussifanin kuzeydogu kosesinde turbe yer alir Divrigi Ulu Cami ve Darussifasi 1985 yilinda Dunya Mirasi listesine alinarak Turkiye den listeye giren ilk mimari yapi olmustur Divrigi Ulu Cami ve DarussifasiUNESCO Dunya MirasiKonum TurkiyeKriterKulturel i ivReferans358Tescil1985 9 oturum BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaKoordinatlar39 22 25 K 38 07 25 D 39 37361 K 38 12361 D 39 37361 38 12361Darussifanin giris kapisiMimariHarim mihraba dik bes sahindan olusur Orta sahin digerlerinden genistir Burada yer alan dilimli mihrap onu kubbesi distan kumbete benzeyen piramit bir ortu ile ortulmus ve disaridan da camiye hakim bir hale getirilmistir Orta sahinda bir isiklik yer alir Isiklik kubbesine geciste yelpaze bicimli Turk ucgenleri kullanilmistir Camide sahinlarin hepsi birbirinden farkli yildiz tonozlarla ortulmustur Bu camide hem Selcuklularin avlulu plan tipi hem de Emevi plan tipini bir arada gormek mumkundur Plan tipi ve susleme olarak benzeri olmayan bir eserdir Aralarinda uslup birligi olmayan uc portalin suslemeleri birbirinden farklidir Iki basli kartal motifini de iceren suslemeler son derece taskin ve barok karakterlidir Bati portalinde Alaaddin Keykubad in armasi olan cift basli kartal ile Ahmet Sahin armasi dogan motifi bulunur Bugun kirisleme izleri kalmis olan ahsap hunkar mahfili Anadolu daki en erken orneklerden biridir Abanoz agacindan minber kabartma sulus yazi kusaklari ve yildiz motifleri buyuk bir ozenle yapilmistir Yapinin taskin barok karakterli ve iri palmetlerle bezeli mihrabi da onemli bolumlerindendir Caminin dogu cephesindeki pencerenin ozgununde bey mahfili kapisinin uzerinde Ahlatli nakkas Ahmed minberde Tiflisli Ibrahim oglu Ahmed ve hattat Mehmed caminin guney duvarindaki ayet seridi uzerinde Mehmed oglu Ahmed in adlari yazilidir Divrigi Ulu Cami ve Darussifasi Selcuklu donemi icinde kucuk sayilabilecek yapi topluluklarindan biri olmasina karsin alti sanatcisi ile dikkat cekicidir Bu baglamda yapi toplulugu Selcuklularin yani sira Mengucekli cevresinde de ekip calismasinin ve toplam kalite anlayisinin varligini gosteren onemli bir ornektir Kapida beliren insan siluetiCaminin giris kapisina ikindi gunesi dustugu zaman golgelerden olusmus ayakta duran yandan bir erkek silueti belirir Bu siluetin onunde dikdortgene benzer bir golge daha vardir Bu golgelerin Kur an okuyan ve namaz kilan bir adam olduguna inanilir Evliya Celebi bu eser icin soyle demistir Ustad mermer bu camiye oyle emek sarf edip kapi ve duvarlari oyle nakis bukalemun eylemis ki methinde diller kisir kalem kiriktir HavuzDarussifa nin merkezindeki havuzdan tasan fazla su havuzun etrafindaki kare planli kanaldan havuzun etrafini dolasip daire cizerek yapidan tahliye edilir RestorasyonYazitlara gore kompleks 15 ve 19 yuzyillar arasinda bircok kez onemli olcude restore edilmistir 20 Yuzyilda maddi bozulma ve yapisal sorunlara karsi koymak icin daha fazla restorasyon calismasi yapildi 2010 yilinda baska bir buyuk restorasyon surecine karar verildi Birkac yillik hazirligin ardindan ilk ihalenin yapildigi 2015 yilinda restorasyon calismalari basladi Proje durdu ve ardindan 2017 de yeniden basladi ancak surecin bircok asamasi o zamana kadar tamamlanmis olsa da mali nedenlerle 2019 da tekrar durdu 2021 de yeni bir ihale yapildi ve Subat 2022 de restorasyon surecinin son asamalarinda calismalara devam edildi Ayrica bakinizMengucekliler Anadolu Selcuklu Sultanlari DarussifaKaynakca a b c Sivas Divrigi Ulu Cami ve Darussifasi 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde TC Kultur ve Turizm Bakanligi Fikriyat Gazetesi 27 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi http divrigiulucamii com resim 3 jpg 26 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cami kapisinda Kuran okuyan ya da namaz kilan basi acik insan silueti http www divrigiulucamii com resim 50 jpg 26 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cami kapisinda tanturlu hatun ya da sivri baslikli bey silueti http i milliyet com tr SonDakikaHaberGaleriler 2014 07 13 fft15 mf4570606 Jpeg 25 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cami kapisinda namaz kilan kavuklu bey silueti Divrigi Ulu Cami ve Darussifasi nda restorasyon 2024 te tamamlanacak www aa com tr 9 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2023 Tarihi Divrigi Ulu Cami ye yeni restorasyon ihalesi Sabah 9 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2023 Dis baglantilarUnesco nun Divrigi Ulu Cami hakkindaki sayfasi 5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde