Dokuzelma Erzurum ilinin şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir DokuzelmaMahalleMahallenin haritadaki yeriErz

Dokuzelma, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Dokuzelma
Mahalle
Mahallenin haritadaki yeri
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Dokuzelma Dokuzelma'nın Erzurum 'daki konumu
Ülke	Türkiye
İl	Erzurum
İlçe	Şenkaya
Coğrafi bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
Rakım	2044 m
Nüfus (2022)	24
Zaman dilimi	(TSİ)
İl alan kodu	0442
İl plaka kodu	25
Posta kodu	25360

Tarihçe

Dokuzelma'nın eski adı Kamhisi'dir. Gürcüce Kamhisi (ქამხისი) Türkçeye Kamhis şeklinde girmiştir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defteri ile Katip Çelebi'nin Cihannüma adlı eserinde Kamhis (كامخیص / كمخیص) şeklinde geçer. Bu yer adı geç dönemde Çamhusi (ჩამხუსი), Şamhos (Шамхосъ) ve Şamkas (شامقاص) gibi farklı biçimlerde yazılmıştır.

Kamhisi köyünün yer aldığı Tao, Orta Çağ'da Gürcistanı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Ortadan kalkmış olan ve yaygın biçimde Çamhusi Kilisesi olarak da bilinen Kamhisi Kilisesi bu dönemde inşa edilmiştir. Bu yerleşimin 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde bu yerleşimin Rabat olarak kaydedilmiş olması, burada eskiden bir kalenin bulunduğunu göstermektedir.

Kamhisi köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde, Gürcistan Vilayeti içinde, Penek livasının Kamhis nahiyesinin köylerinden biri ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Büyükçe bir yerleşim olan köyün nüfusu 55 Hristiyann haneden oluşuyordu. Köyde buğday, arpa, darı ve yonca tarımı ile şarapçılık ve arıcılık yapılıyor ve koyun besleniyordu. Altı adet su değirmen, bir çiftlik, bir üzüm bağı bulunuyordu. Köyün nüfusu Gürcüler ve Ermenilerden oluşuyordu.

Kamhisi köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus tespitinde Şamhos (Шамхосъ) şeklinde kaydettiği, Oltu sancağının Oltu kazasına bağlı Beritanlı aşiretine bağlı 16 köyünden biriydi. Nüfusu, 7'si erkek ve 10'u kadın olmak üzere, 4 hanede yaşayan ve tamamı Kürt olan 17 kişiden oluşuyordu. Kamhisi'nin nüfusu 1896'da 24 kişi, 1906'da 35 kişi olarak tespit edilmiştir.

Kamhisi veya Çamhusi köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Şamkas (شامقاص) adıyla Erzurum vilayetinde Oltu kazasının Kosor nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan köyün nüfusu 41 kişiden oluşuyordu. 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Dokuzelma köyü bu ilçeye bağlandı. Kamhisi veya Şamkas, Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Dokuzelma olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Dokuzelma köyünün nüfusu 128 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 2 kişi okuma yazma biliyordu.

1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.

Coğrafya

Mahalle, Erzurum il merkezine 174 km, Şenkaya ilçe merkezine 40 km uzaklıktadır. Mahalle, Şenkaya'nın kuzeydoğusunda olup, numaralı Erzurum-Ardahan (Oltu-Göle) devlet yoluna, Nişantaşı Mahallesi üzerinden, 17,1 km.lik bir köy yoluyla bağlıdır.

Nüfus

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2022	24
2021	28
2020	28
2019	29
2018	25
2017	27
2016	27
2015	20
2014	22
2013	26
2012	32
2011	33
2010	29
2009	29
2008	30
2007	32
2000	35
1990	137
1985	140
1965	128

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k "Erzurum Şenkaya Dokuzelma Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Dokuzelma, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
^ ^a ^b ^c "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. cilt (1958): s. 575". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
^ "Kâtip Çelebi, Cihannüma, İstanbul, 1732, s. 406". 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
^ ^a ^b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 29". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - sıra no: 687". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
^ ^a ^b "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 362-363". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - sıra no: 687". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 121, .
^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 248" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 757". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2023.
^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
^ "Dokuzelma Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
^ "Dokuzelma to Erzurum". Dokuzelma to Erzurum. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
^ "Dokuzelma to Nişantaşı". Dokuzelma to Nişantaşı. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.

Dış bağlantılar

Dokuzelma, Şenkaya için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft

[NN-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k "Erzurum Şenkaya Dokuzelma Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.

[TÜİK-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[FALL-3] "Dokuzelma, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.

[dspace.nplg.gov.ge-4] "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. cilt (1958): s. 575". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.

[5] "Kâtip Çelebi, Cihannüma, İstanbul, 1732, s. 406". 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.

[Ekvtime_Takaişvili_1938-6] "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 29". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.

[7] "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - sıra no: 687". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.

[acikerisim.tbmm.gov.tr-8] "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.

[9] "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 362-363". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.

[10] "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - sıra no: 687". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.

[11] Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 121, .

[12] "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 248" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.

[13] "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 757". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.

[14] "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2023.

[15] . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.

[YER-16] "Dokuzelma Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.

[17] "Dokuzelma to Erzurum". Dokuzelma to Erzurum. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.

[18] "Dokuzelma to Nişantaşı". Dokuzelma to Nişantaşı. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.

[TÜİK1990-19] Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.

[TÜİK1985-20] Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.

[TÜİK1965-21] Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.