Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Doğal öldürücü hücre veya doğal kâtil hücre diye adlandırılan bir çeşit lenfosit hücresi.
Doğal öldürücü hücreler kemik iliğinde yapılırlar, kan, kemik iliği ve dalakta bulunurlar. Doğal bağışıklığın bir parçasını oluşturan doğal öldürücü hücrelerin uyarılmaya ihtiyaçları yoktur. Mikropları direkt saldırarak imhā etmezler, bunun yerine virüsler tarafından enfekte edilmiş vücut hücrelerine ve kanser hücrelerine saldırırlar.
Doğal kātil hücreler bağışıklık sisteminin özelleşmemiş savunma hücreleridir. Doğal kātil hücreler (NK - Natural Killers) kandaki lenfositlerin %10’unu oluşturur. Bunlar, T ve B lenfositlerde bulunan, antijen reseptörleri için gen kodlanmasının yeniden düzenlenmesinden yoksundur. NK hücreler, MHC sınıf 1 moleküllerinin normal seviyelerini gösteren hücrelere saldırmaz, ancak yabancı MHC’leri öldürürler, öyle ki MHC I ifadesi azalmış olan veya namevcut olan olanları da öldürürler. Bu durum, sıklıkla viral enfeksiyonlarda ve kanserde görülür. NK hücreleri periferik kanda, azurofilik (kırmızı) granüller içeren büyük lenfositler olarak saptanabilir. (büyük lenfositler = large granular lymphocytes – LGLs)
Doğal öldürücü hücreler büyük görünümlü lenfositlerdendir, fagositik değillerdir (fagositoz yapamazlar). Saldırdıkları hücrenin zarını zayıflatıp su ve iyonların hücrenin içine difüze olmasını (girmesini) sağlarlar. Artan basınç nedeniyle saldırılan hücre parçalanır.
NK hücrelerinin gelişimi
CD7,CD2 ve bazen de CD5 taşıyan NK-hücre/T-hücre progenitörleri kemik iliğinde, fetal karaciğerde ve timusta bulunur. Kemik iliği stromal hücrelerinde çok sayıda üretilen IL-15, NK hücrelerinin ayırt edilmesinde çok önemlidir;IL-2 ve IL-18 ise NK hücrelerinin daha ileri olgunlaşmalarına yardımcı olmaktadır.
'nin Fc bölümü için olan düşük (eğilimli, yakın ilgili) reseptör (CD16) ve CD56 adhezyon (yapışma/yapıştırma) molekülü tipik NK hücresi işaretleyicileridir.
NK hücreleri tarafından hedefin tanınması
En çok sayıda aktive edici ve inhibe edici NK-hücre reseptörleri kromozom 19 geni üzerinde kodlanmıştır. NKp46,NKp30 ve NKp44 (doğal sitotoksik reseptörler, NCRs) gibi aktive edici reseptörler, NK-hücrelerin hedef hücrelere “kilitlenmesini” sağlamaktadır. Bunlar imminoglobülin (Ig) süperfamilyasına (/ailesine) aittir ve küçük intrasitoplazmik kuyrukları vardır. Bu nedenle doğal kātil hücrelerin aktivitelerini tetikleyebilmek için zinciri, Fc Rl ve DAP12 gibi uyum sağlayıcı polipeptidlerle birleşme gereksinimi duyarlar. Bunların ligandları hala bilinmemektedir. Dördüncü tetikleyici reseptör NKG2D’dir. Bu uyum sağlayıcı molekül DAP10 ile birleşen bir C-tipi lektin homodimerdir. NKG2D reseptörleri MICA ve MICB denilen MHC sınıf I bağlantılı proteinlerle birbirlerini etkilemektedirler, ki bu proteinler normal hücrelerde zayıf olarak ifade edilir lakin üst düzenlenmeleri stres hücrelerinde ve tümör hücrelerinde yapılır. Bu proteinler klasik MHC 1 moleküllerine benzerler fakat peptidlerle bağ yapmazlar ve 2 mikroglobülinlerle birleşmezler.
Pek çok reseptör, klasik MHC molekülü tanımlamalarıyla karıştırılır. Antijene özel T hücrelerinden farklı olarak, bu reseptörler genellikle farklı HLA sınıf I alellerinden oluşan bütün takımı tanır fakat peptid/MHC komplekslerini tanımaz. Bunlar iki büyük familya (aile) olarak gruplandırılabilirler: kātil hüce immünoglobülin benzeri reseptörler (killer cells immunoglobulin-like receptors –KIRs) ve immünoglobülin benzeri kopyalar (immunoglobulin-like transcripts – ILTs, ayrıca leukocyte immunoglobulin-like receptors yani lökosit immunoglobulin benzeri reseptörler – LIRs- olarak da bilinirler). KIR’lar sadece NK hücrelerde ve T-hüclerinin bir alt grubunda bulunurken, ILT/LIR’lar aynı zamanda monositler, dentritik hücreler ve B hücrelerinde de bulunur. Bu reseptörler, çoğunlukla intrasitoplazmik kuyruklarının yapısına bağlı olarak, aktivasyon veya inhibisyona aracılık ederler. Çoğu durumda, uzun sitoplazmik kuyruk, immünoreseptör tirozince zengin inhibisyon motifi (immunoreceptor Tyrosine-rich inhibition motif –ITIM)’ın varlığını belirtir. ITIM, aktive edicireseptörlerden gelen hücre içi uyum sağlama sinyallerini bloke etmekten sorumlu özgül bir fosfatazı tetikler. Kısa sitoplazmik kuyruklu reseptörler ITIM’dan yoksundur ve aktive edici sinyale uyum sağlamak için ITAM (immünoreseptör tirozin içerikli aktive edici motif – immunoreceptor tyrosine-based activating motif) içeren adaptör moleküller DAP12 veya FcR gibi uyum sağlayıcı polipeptidlerle birleşirler. KIR ve LIR familyalarının (ailelerinin) her ikisi için de bir düzineden fazla farklı reseptör tanımlanmıştır. NK hücre reseptörlerinin 3. sınıfı, C-tipi lektin-benzeri reseptör ailesine aittir (daha önce aktive edici NKG2D reseptörleri olarak bahsedildiği gibi). Buna rağmen çoğu NK reseptörleri hem aktive edici hem de inhibe edici izoformlarda bulunmaktadır, bu gösterir ki ITIM ilişkili reseptörlerden gelen inhibe edici sinyaller çoğunlukla aktive edici sinyallerden baskın olmaktadır.
NK hücrelerin sitolitik mekanizmaları
Hedef hücrelerin, programlanmış hücre ölümü veya apoptozis tanımlarını da kapsayan “hücre intiharı”nı tetikleyici CD95 antijeni (Fas veya APO-1 de denir) gibi apoptozis reseptörleri olması nonsecretory (salgısız) liziz gerektirir.
NK hücrelerinin en yaygın liziz mekanizması litik granül salmalarıdır. Granüller, konukçu hücrenin membranında porlar yaratan bir protein olan perforin ve farklı proteinazların oluşturduğu bir grup olan granzimleri içerir. Perforin varlığında, granzim B hücre ölümüne neden olan kaspazları (caspase) aktive ettiğin hücre çekirdeğine (nukleusuna) ulaşır. NK hücreleri antibadi kaplı hücreleri yok edebilirler. Antibadinin, NK hücresi üzerindeki Fc reseptörüne (CD16) bağlanması, proteolitik enzim salınmasına neden olarak antibadiye bağlı hücre aracılı sitotoksiklik (antibody-dependent cell mediated cytotoxicity – ADCC) sitolitik programını aktive eder.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dogal oldurucu hucre veya dogal katil hucre diye adlandirilan bir cesit lenfosit hucresi Bir insan donorunden alinan dogal oldurucu hucrenin renkli taramali elektron mikrografi Kredi bilgileri NIAID Dogal oldurucu hucreler kemik iliginde yapilirlar kan kemik iligi ve dalakta bulunurlar Dogal bagisikligin bir parcasini olusturan dogal oldurucu hucrelerin uyarilmaya ihtiyaclari yoktur Mikroplari direkt saldirarak imha etmezler bunun yerine virusler tarafindan enfekte edilmis vucut hucrelerine ve kanser hucrelerine saldirirlar Dogal katil hucreler bagisiklik sisteminin ozellesmemis savunma hucreleridir Dogal katil hucreler NK Natural Killers kandaki lenfositlerin 10 unu olusturur Bunlar T ve B lenfositlerde bulunan antijen reseptorleri icin gen kodlanmasinin yeniden duzenlenmesinden yoksundur NK hucreler MHC sinif 1 molekullerinin normal seviyelerini gosteren hucrelere saldirmaz ancak yabanci MHC leri oldururler oyle ki MHC I ifadesi azalmis olan veya namevcut olan olanlari da oldururler Bu durum siklikla viral enfeksiyonlarda ve kanserde gorulur NK hucreleri periferik kanda azurofilik kirmizi granuller iceren buyuk lenfositler olarak saptanabilir buyuk lenfositler large granular lymphocytes LGLs Dogal oldurucu hucreler buyuk gorunumlu lenfositlerdendir fagositik degillerdir fagositoz yapamazlar Saldirdiklari hucrenin zarini zayiflatip su ve iyonlarin hucrenin icine difuze olmasini girmesini saglarlar Artan basinc nedeniyle saldirilan hucre parcalanir NK hucrelerinin gelisimiCD7 CD2 ve bazen de CD5 tasiyan NK hucre T hucre progenitorleri kemik iliginde fetal karacigerde ve timusta bulunur Kemik iligi stromal hucrelerinde cok sayida uretilen IL 15 NK hucrelerinin ayirt edilmesinde cok onemlidir IL 2 ve IL 18 ise NK hucrelerinin daha ileri olgunlasmalarina yardimci olmaktadir nin Fc bolumu icin olan dusuk egilimli yakin ilgili reseptor CD16 ve CD56 adhezyon yapisma yapistirma molekulu tipik NK hucresi isaretleyicileridir NK hucreleri tarafindan hedefin taninmasiEn cok sayida aktive edici ve inhibe edici NK hucre reseptorleri kromozom 19 geni uzerinde kodlanmistir NKp46 NKp30 ve NKp44 dogal sitotoksik reseptorler NCRs gibi aktive edici reseptorler NK hucrelerin hedef hucrelere kilitlenmesini saglamaktadir Bunlar imminoglobulin Ig superfamilyasina ailesine aittir ve kucuk intrasitoplazmik kuyruklari vardir Bu nedenle dogal katil hucrelerin aktivitelerini tetikleyebilmek icin zinciri Fc Rl ve DAP12 gibi uyum saglayici polipeptidlerle birlesme gereksinimi duyarlar Bunlarin ligandlari hala bilinmemektedir Dorduncu tetikleyici reseptor NKG2D dir Bu uyum saglayici molekul DAP10 ile birlesen bir C tipi lektin homodimerdir NKG2D reseptorleri MICA ve MICB denilen MHC sinif I baglantili proteinlerle birbirlerini etkilemektedirler ki bu proteinler normal hucrelerde zayif olarak ifade edilir lakin ust duzenlenmeleri stres hucrelerinde ve tumor hucrelerinde yapilir Bu proteinler klasik MHC 1 molekullerine benzerler fakat peptidlerle bag yapmazlar ve 2 mikroglobulinlerle birlesmezler Pek cok reseptor klasik MHC molekulu tanimlamalariyla karistirilir Antijene ozel T hucrelerinden farkli olarak bu reseptorler genellikle farkli HLA sinif I alellerinden olusan butun takimi tanir fakat peptid MHC komplekslerini tanimaz Bunlar iki buyuk familya aile olarak gruplandirilabilirler katil huce immunoglobulin benzeri reseptorler killer cells immunoglobulin like receptors KIRs ve immunoglobulin benzeri kopyalar immunoglobulin like transcripts ILTs ayrica leukocyte immunoglobulin like receptors yani lokosit immunoglobulin benzeri reseptorler LIRs olarak da bilinirler KIR lar sadece NK hucrelerde ve T huclerinin bir alt grubunda bulunurken ILT LIR lar ayni zamanda monositler dentritik hucreler ve B hucrelerinde de bulunur Bu reseptorler cogunlukla intrasitoplazmik kuyruklarinin yapisina bagli olarak aktivasyon veya inhibisyona aracilik ederler Cogu durumda uzun sitoplazmik kuyruk immunoreseptor tirozince zengin inhibisyon motifi immunoreceptor Tyrosine rich inhibition motif ITIM in varligini belirtir ITIM aktive edicireseptorlerden gelen hucre ici uyum saglama sinyallerini bloke etmekten sorumlu ozgul bir fosfatazi tetikler Kisa sitoplazmik kuyruklu reseptorler ITIM dan yoksundur ve aktive edici sinyale uyum saglamak icin ITAM immunoreseptor tirozin icerikli aktive edici motif immunoreceptor tyrosine based activating motif iceren adaptor molekuller DAP12 veya FcR gibi uyum saglayici polipeptidlerle birlesirler KIR ve LIR familyalarinin ailelerinin her ikisi icin de bir duzineden fazla farkli reseptor tanimlanmistir NK hucre reseptorlerinin 3 sinifi C tipi lektin benzeri reseptor ailesine aittir daha once aktive edici NKG2D reseptorleri olarak bahsedildigi gibi Buna ragmen cogu NK reseptorleri hem aktive edici hem de inhibe edici izoformlarda bulunmaktadir bu gosterir ki ITIM iliskili reseptorlerden gelen inhibe edici sinyaller cogunlukla aktive edici sinyallerden baskin olmaktadir NK hucrelerin sitolitik mekanizmalariHedef hucrelerin programlanmis hucre olumu veya apoptozis tanimlarini da kapsayan hucre intihari ni tetikleyici CD95 antijeni Fas veya APO 1 de denir gibi apoptozis reseptorleri olmasi nonsecretory salgisiz liziz gerektirir NK hucrelerinin en yaygin liziz mekanizmasi litik granul salmalaridir Granuller konukcu hucrenin membraninda porlar yaratan bir protein olan perforin ve farkli proteinazlarin olusturdugu bir grup olan granzimleri icerir Perforin varliginda granzim B hucre olumune neden olan kaspazlari caspase aktive ettigin hucre cekirdegine nukleusuna ulasir NK hucreleri antibadi kapli hucreleri yok edebilirler Antibadinin NK hucresi uzerindeki Fc reseptorune CD16 baglanmasi proteolitik enzim salinmasina neden olarak antibadiye bagli hucre aracili sitotoksiklik antibody dependent cell mediated cytotoxicity ADCC sitolitik programini aktive eder Ayrica bakinizBagisiklik sistemi Lenfosit