Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Doğrudan Bellek Erişimi (Direct Memory Access; DMA), merkezi işlem biriminden (Central Processing Unit; CPU) bağımsız olarak, çevresel bileşenlerin Rastgele Erişimli Hafıza (Random Access Memory; RAM) bloğuna erişebilmesini sağlayan bir özelliktir.
DMA, kontrol birimleri, grafik kartları, ağ kartları ve ses kartları dahil olmak üzere birçok donanım bileşeni tarafından kullanılmaktadır. DMA kanalı olan sistemler, DMA kanalı olmayan sistemlere göre daha hızlı bir şekilde veri transferi yapabilmektedir. DMA, bilhassa gerçek zamanlı uygulamalar için oldukça yararlı bir özelliktir.
İşleyiş ilkesi
DMA, bütün modern bilgisayarların önemli bir özelliğidir, zira cihazların, CPU'nun işlem gücünü harcamadan veri transferi yapmalarına olanak sağlamaktadır. Aksi takdirde, CPU, her veri parçasını kaynaktan hedefe kopyalamak zorunda kalırdı. Bu genel olarak, normal bellek bloklarının kopyalanmasından çok daha yavaştır. Çünkü bir çevresel birimin (I/O) aracılığıyla merkez cihazına erişimi, genel olarak normal sistem RAM’ından daha yavaştır. Bu zaman içinde CPU, CPU veri yolunu ilgilendiren diğer görevleri gerçekleştiremez, ama veri yolu erişimini gerektirmeyen diğer işleri yapmaya devam edebilir.
Bir DMA transferi esas olarak, bir bellek bloğunu bir cihazdan diğerine kopyalar. Her ne kadar transferi CPU başlatsa da, o gerçekleştirmez. Sözde “üçüncü şahıs” DMA için, ISA veri yolu ile normal olarak kullanıldığı şekilde, transfer, genel olarak ana kart yonga kümesinin parçası olan bir DMA kontrol birimi tarafından gerçekleştirilmektedir. PCI gibi daha gelişmiş veri yolu tasarımları genel olarak, cihazın veri yolunun kontrolünü ele geçirdiği ve transferi kendisinin gerçekleştirdiği veri yolu idaresi (bus mastering) DMA’sı kullanmaktadır.
DMA’nın genel bir kullanımı, sistem RAM’ından bir bellek blokunun, cihazdaki arabelleğe kopyalaması ya da tam tersi olarak cihazdaki arabellekten sistem RAM'ine bir bellek bloğunun kopyalanmasıdır. Böyle bir işlem işlemciyi geciktirmez. Bu sayede CPU başka görevleri yapmak üzere programlanabilir. DMA transferleri, yüksek performanslı tümleşik sistemler için çok önemlidir. Ayrıca, çevre cihaz sürücülerinin sıfır-kopya denilen uygulamalarının yanı sıra, ağ paketi yol ataması, ses yeniden oynatımı ve duraksız video işlemi gibi işlevsellikleri sağlaması açısından da çok önemlidir.
DMA motorları
DMA, donanım etkileşimine ilave olarak, CPU’dan belirli bir DMA motoruna büyük kopyalar veya saçılım-toplama işlemleri gibi, pahalı bellek işlemlerinin başka yere yönlendirmek amacıyla da kullanılabilir. Bugünün masa üstü bilgisayarları için bellek kopyalamaları başka bir yere yönlendirilmeye değmeyecek kadar küçük işlemler olsa da, daha sınırlı kaynaklar nedeniyle, tümleşik cihazlarda daha sık kullanılmaktadır.
Örnekler
ISA (Sanayi Standardı Mimari)
Örneğin, bir bilgisayarın ISA DMA kontrol biriminin 16 DMA kanalı olup, bunların 7 adedi, bilgisayarın CPU’su tarafından kullanılmak içindir. Her DMA kanalıyla ilintili olarak, 16-bit’lik bir adres kaydı ve 16-bit’lik sayma kaydı bulunmaktadır. Bir veri transferi başlatmak içini cihaz sürücüsü DMA kanalının adresi ve sayma kaydedicisi ile birlikte, transferin yönünü ayarlar, okuma veya yazma; sonra, DMA donanımına transferi başlatması komutunu verir. Transfer tamamlanınca, cihaz CPU’yu keser.
“Saçılım-toplama” DMA, tek bir DMA hareketi ile birden fazla bellek alanına ve alanından veri transferine izin verir. Birden fazla basit DMA talebinin birbirine zincirlenmesine eşdeğerdir. Yine, amaç çoklu giriş/çıkış kesintilerini ve veri kopyalama görevlerini CPU’dan başka yerlere aktarmaktır.
DRQ, DMA talebi anlamına, DACK, DMA kabulü/alındısı anlamına gelmektedir. Bu semboller genelde, DMA işlevi bulunan bilgisayar sistemlerinin donanım şematiğinde görülmektedir. CPU ile DMA kontrol birimi arasındaki elektronik sinyal hatlarını simgelemektedir.
Kaynakça
- DMA 5 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- mmap() and DMA 17 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Memory Mapping and DMA 15 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- DMA and Interrupt Handling 25 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- DMA Modes & Bus Mastering 21 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dogrudan Bellek Erisimi Direct Memory Access DMA merkezi islem biriminden Central Processing Unit CPU bagimsiz olarak cevresel bilesenlerin Rastgele Erisimli Hafiza Random Access Memory RAM bloguna erisebilmesini saglayan bir ozelliktir DMA kontrol birimleri grafik kartlari ag kartlari ve ses kartlari dahil olmak uzere bircok donanim bileseni tarafindan kullanilmaktadir DMA kanali olan sistemler DMA kanali olmayan sistemlere gore daha hizli bir sekilde veri transferi yapabilmektedir DMA bilhassa gercek zamanli uygulamalar icin oldukca yararli bir ozelliktir Isleyis ilkesiDMA butun modern bilgisayarlarin onemli bir ozelligidir zira cihazlarin CPU nun islem gucunu harcamadan veri transferi yapmalarina olanak saglamaktadir Aksi takdirde CPU her veri parcasini kaynaktan hedefe kopyalamak zorunda kalirdi Bu genel olarak normal bellek bloklarinin kopyalanmasindan cok daha yavastir Cunku bir cevresel birimin I O araciligiyla merkez cihazina erisimi genel olarak normal sistem RAM indan daha yavastir Bu zaman icinde CPU CPU veri yolunu ilgilendiren diger gorevleri gerceklestiremez ama veri yolu erisimini gerektirmeyen diger isleri yapmaya devam edebilir Bir DMA transferi esas olarak bir bellek blogunu bir cihazdan digerine kopyalar Her ne kadar transferi CPU baslatsa da o gerceklestirmez Sozde ucuncu sahis DMA icin ISA veri yolu ile normal olarak kullanildigi sekilde transfer genel olarak ana kart yonga kumesinin parcasi olan bir DMA kontrol birimi tarafindan gerceklestirilmektedir PCI gibi daha gelismis veri yolu tasarimlari genel olarak cihazin veri yolunun kontrolunu ele gecirdigi ve transferi kendisinin gerceklestirdigi veri yolu idaresi bus mastering DMA si kullanmaktadir DMA nin genel bir kullanimi sistem RAM indan bir bellek blokunun cihazdaki arabellege kopyalamasi ya da tam tersi olarak cihazdaki arabellekten sistem RAM ine bir bellek blogunun kopyalanmasidir Boyle bir islem islemciyi geciktirmez Bu sayede CPU baska gorevleri yapmak uzere programlanabilir DMA transferleri yuksek performansli tumlesik sistemler icin cok onemlidir Ayrica cevre cihaz suruculerinin sifir kopya denilen uygulamalarinin yani sira ag paketi yol atamasi ses yeniden oynatimi ve duraksiz video islemi gibi islevsellikleri saglamasi acisindan da cok onemlidir DMA motorlariDMA donanim etkilesimine ilave olarak CPU dan belirli bir DMA motoruna buyuk kopyalar veya sacilim toplama islemleri gibi pahali bellek islemlerinin baska yere yonlendirmek amaciyla da kullanilabilir Bugunun masa ustu bilgisayarlari icin bellek kopyalamalari baska bir yere yonlendirilmeye degmeyecek kadar kucuk islemler olsa da daha sinirli kaynaklar nedeniyle tumlesik cihazlarda daha sik kullanilmaktadir OrneklerISA Sanayi Standardi Mimari Ornegin bir bilgisayarin ISA DMA kontrol biriminin 16 DMA kanali olup bunlarin 7 adedi bilgisayarin CPU su tarafindan kullanilmak icindir Her DMA kanaliyla ilintili olarak 16 bit lik bir adres kaydi ve 16 bit lik sayma kaydi bulunmaktadir Bir veri transferi baslatmak icini cihaz surucusu DMA kanalinin adresi ve sayma kaydedicisi ile birlikte transferin yonunu ayarlar okuma veya yazma sonra DMA donanimina transferi baslatmasi komutunu verir Transfer tamamlaninca cihaz CPU yu keser Sacilim toplama DMA tek bir DMA hareketi ile birden fazla bellek alanina ve alanindan veri transferine izin verir Birden fazla basit DMA talebinin birbirine zincirlenmesine esdegerdir Yine amac coklu giris cikis kesintilerini ve veri kopyalama gorevlerini CPU dan baska yerlere aktarmaktir DRQ DMA talebi anlamina DACK DMA kabulu alindisi anlamina gelmektedir Bu semboller genelde DMA islevi bulunan bilgisayar sistemlerinin donanim sematiginde gorulmektedir CPU ile DMA kontrol birimi arasindaki elektronik sinyal hatlarini simgelemektedir KaynakcaDMA 5 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi mmap and DMA 17 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Memory Mapping and DMA 15 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde DMA and Interrupt Handling 25 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde DMA Modes amp Bus Mastering 21 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde