Drina Köprüsü, Ivo Andrić'in Sokollu Mehmed Paşa'nın Vişegrad'da yaptırdığı köprü ve çevresindeki yaşamlar üzerine yazdığı romanıdır. Kitap Temmuz 1942 - Aralık 1943 tarihleri arasında Belgrad'da yazılmış ve ilk defa 1945'te yayımlanmıştır.
На Дрини Ћуприја Na Drini Ćuprija | |
Kitap Kapağı | |
Yazar | Ivo Andrić |
---|---|
Çevirmenler | Hasan Âli Ediz Nuriye Müstakimoğlu |
Kapak sanatçısı | Fatoş Gencosman |
Ülke | Yugoslavya |
Dil | Sırp-Hırvatça |
Tür | Tarihsel Roman |
Yayım | 1945 |
Yayımcı | İletişim Yayınları |
Sayfa | 354 |
ISBN |
Olay örgüsü
Yazar kitaba Drina nehrini, köprünün bulunduğu kasabayı ve yörenin coğrafyasını anlatarak başlar. Kitabın yazıldığı tarihte köprü için söylenenler, köprü hakkındaki efsanelerden bahseder.
Daha sonra 350 yıl kadar geriye, köprünün henüz Drina üzerinde bulunmadığı yıllara dönülür ve o çağdaki yaşamdan bahsedilir. İleride Sokullu Mehmet Paşa diye anılacak olan çocuğun, yeniçeri ağasının Balkanlardan topladığı diğer Hristiyan çocuklarla birlikte nasıl İstanbul'a götürüldüğü anlatılır.
Ardından yazar köprünün yapılışını anlatır. Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa geldiği yer olan Bosna-Hersek’e ölümsüz bir eser bırakmak niyeti ile Drina nehri üzerine bir köprü yaptırmak ister. Yerli halk ilk başta ne olduğunu anlayamaz. İnşaatın uzaması ve inşaatın başındaki Abid Ağa'nın baskıları sonucunda halka yılgınlık gelir ve ahalî köprünün tamamlanmasını istememeye, köprünün hayır getirmeyeceğini düşünmeye başlar. Yazar, bu sırada inşaatı sabote etmek isteyen Radisav'ın kazığa geçirilişini tüm ayrıntılarıyla anlatır.
Köprü inşaatı Abid Ağa'nın baskıcı tutumu yüzünden cezalandırılmasından sonra hızlanır. Köprünün yapılması sırasında her bölümde olduğu gibi tarihe ışık tutan yerli halkın yaşantısı aralara serpiştirilmiş olarak bulunmaktadır. Köprünün baştan itibaren yapılışına pek hoş bakmayan yerli halk köprü bittiğinde o zaman için olağanüstü olan bu eser karşısında hayranlığını gizleyememiş ve köprünün yapılışına çok sevinmiştir.
Bundan sonraki birkaç bölümde Osmanlıların balkanlardan çekilişi anlatılır. 30-40 yılda bir tekrarlanan su baskınları ve Sırp isyanları âdeta köprünün gözünden aktarılır.
19. yüzyılın sonlarına gelindiğinde Avusturya işgali başlar. Yerli halk (Hristiyan ve Müslümanı ile) uzun süre Osmanlı idaresine alışmış iken bu yeni idare başta çekingenlikle karşılanmıştır. Fakat bir süre sonra yeni idareye alışıp yeni hayat biçimini benimsemişlerdir. Gelişen hayat koşulları, ticaretin ilerlemesi Avrupa'nın belirli sahalarda Osmanlının önüne geçmesi ile dünyada pek çok şey değişmiş ve kasabada bu değişik hayat tarzına alışmıştır. Fakat belki bir süre sonra yeni medeniyetin kötü yanları ortaya çıkmaya başlamıştır. Ekonominin de bir süre sonra kötüye gitmeye başlaması, milliyetçi akımların ilerlemesi; Sırpları bağımsızlık için isyanlar çıkarmaya teşvik etmektedir. Küçük çaplı isyanlar yavaş yavaş büyür ve Balkanların her yerinde kanlı mücadeleler başlar. Gittikçe kötüye giden koşullardan sonra, her şey iyi olacak diye umut belirdiği anda Avrupa'da siyasi cinayetler sonucu I. Dünya Savaşı patlak verir. Drina nehri üzerine yapıldığı tarihten itibaren kasaba ile birleşen köprü acımasız savaşta kısmen yıkılarak Balkan tarihindeki yerine son noktasını koyar.
Anlatım biçimi
İvo Andriç köprünün yapılışından 20. yüzyılın ortalarına kadar Balkanlarda olan olayları ve Balkan insanın yaşantısını ve kozmopolitliğini köprü üzerinden anlatmaktadır. Drina Köprüsü bir romandan ziyade bir tarih kitabı gibi olayları sosyal yönleriyle de içeren bir kitap olarak göze çarpmaktadır. Ancak yazar olayları anlatırken bir kronikçi gibi davranmamış; esere bölgenin masallarını, efsanelerini, gelenek ve göreneklerini de katmayı ihmal etmemiştir.
Kitabın en dikkat çekici özelliği yazarın olayları kusursuz bir tarafsızlıkla anlatmasıdır. En acımasız hatta insanlık dışı sayılabilecek eylemlerde dahi yazar yalnızca olayı, o sırada insanların ne düşündüklerini ve hareketlerinin sebeplerini anlatmakta; fakat herhangi bir görüş belirtmemektedir. Hümanist olan İvo Andriç eserinde çeşitli dinlerin ve soyların kaynaştığı bu bölgede en küçük bir din ve ırk ayrımı yapmadan, anlattığı olaylarda yer alan bütün kişilere eşit bir sevgi ve ilgi göstermiştir.
Dünyada ve Türkiye'de Drina Köprüsü
1945 yılında yayımlanan roman yazarın en ünlü ve en önemli eseridir. 1961 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülen İvo Andriç'in bu ödülü, özel olarak Drina Köprüsüne verilmiş gibi kabul edilmektedir. Roman, Yugoslavya'da 15 kez basılmış ve başta Almanca, İngilizce, İtalyanca ve Fransızca olmak üzere hemen hemen bütün dünya dillerine çevrilmiştir. Türkiye'de ise ilk baskısı iki buçuk ayda tükenmiştir.
Kaynakça
- Ediz, H. A. (6 Eylül 1962). "Drina Köprüsü ve İvo Andriç Üzerine", Drina Köprüsü (2007), İletişim Yayınları, İstanbul
- Drina Köprüsü (2007), İletişim Yayınları, İstanbul
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Drina Koprusu Ivo Andric in Sokollu Mehmed Pasa nin Visegrad da yaptirdigi kopru ve cevresindeki yasamlar uzerine yazdigi romanidir Kitap Temmuz 1942 Aralik 1943 tarihleri arasinda Belgrad da yazilmis ve ilk defa 1945 te yayimlanmistir Drina KoprusuNa Drini Ћupriјa Na Drini CuprijaKitap KapagiYazarIvo AndricCevirmenlerHasan Ali Ediz Nuriye MustakimogluKapak sanatcisiFatos GencosmanUlkeYugoslavyaDilSirp HirvatcaTurTarihsel RomanYayim1945YayimciIletisim YayinlariSayfa354ISBN9754707820Olay orgusuYazar kitaba Drina nehrini koprunun bulundugu kasabayi ve yorenin cografyasini anlatarak baslar Kitabin yazildigi tarihte kopru icin soylenenler kopru hakkindaki efsanelerden bahseder Daha sonra 350 yil kadar geriye koprunun henuz Drina uzerinde bulunmadigi yillara donulur ve o cagdaki yasamdan bahsedilir Ileride Sokullu Mehmet Pasa diye anilacak olan cocugun yeniceri agasinin Balkanlardan topladigi diger Hristiyan cocuklarla birlikte nasil Istanbul a goturuldugu anlatilir Ardindan yazar koprunun yapilisini anlatir Sadrazam Sokullu Mehmet Pasa geldigi yer olan Bosna Hersek e olumsuz bir eser birakmak niyeti ile Drina nehri uzerine bir kopru yaptirmak ister Yerli halk ilk basta ne oldugunu anlayamaz Insaatin uzamasi ve insaatin basindaki Abid Aga nin baskilari sonucunda halka yilginlik gelir ve ahali koprunun tamamlanmasini istememeye koprunun hayir getirmeyecegini dusunmeye baslar Yazar bu sirada insaati sabote etmek isteyen Radisav in kaziga gecirilisini tum ayrintilariyla anlatir Kopru insaati Abid Aga nin baskici tutumu yuzunden cezalandirilmasindan sonra hizlanir Koprunun yapilmasi sirasinda her bolumde oldugu gibi tarihe isik tutan yerli halkin yasantisi aralara serpistirilmis olarak bulunmaktadir Koprunun bastan itibaren yapilisina pek hos bakmayan yerli halk kopru bittiginde o zaman icin olaganustu olan bu eser karsisinda hayranligini gizleyememis ve koprunun yapilisina cok sevinmistir Bundan sonraki birkac bolumde Osmanlilarin balkanlardan cekilisi anlatilir 30 40 yilda bir tekrarlanan su baskinlari ve Sirp isyanlari adeta koprunun gozunden aktarilir 1890 da Drina Koprusu 19 yuzyilin sonlarina gelindiginde Avusturya isgali baslar Yerli halk Hristiyan ve Muslumani ile uzun sure Osmanli idaresine alismis iken bu yeni idare basta cekingenlikle karsilanmistir Fakat bir sure sonra yeni idareye alisip yeni hayat bicimini benimsemislerdir Gelisen hayat kosullari ticaretin ilerlemesi Avrupa nin belirli sahalarda Osmanlinin onune gecmesi ile dunyada pek cok sey degismis ve kasabada bu degisik hayat tarzina alismistir Fakat belki bir sure sonra yeni medeniyetin kotu yanlari ortaya cikmaya baslamistir Ekonominin de bir sure sonra kotuye gitmeye baslamasi milliyetci akimlarin ilerlemesi Sirplari bagimsizlik icin isyanlar cikarmaya tesvik etmektedir Kucuk capli isyanlar yavas yavas buyur ve Balkanlarin her yerinde kanli mucadeleler baslar Gittikce kotuye giden kosullardan sonra her sey iyi olacak diye umut belirdigi anda Avrupa da siyasi cinayetler sonucu I Dunya Savasi patlak verir Drina nehri uzerine yapildigi tarihten itibaren kasaba ile birlesen kopru acimasiz savasta kismen yikilarak Balkan tarihindeki yerine son noktasini koyar Anlatim bicimiIvo Andric koprunun yapilisindan 20 yuzyilin ortalarina kadar Balkanlarda olan olaylari ve Balkan insanin yasantisini ve kozmopolitligini kopru uzerinden anlatmaktadir Drina Koprusu bir romandan ziyade bir tarih kitabi gibi olaylari sosyal yonleriyle de iceren bir kitap olarak goze carpmaktadir Ancak yazar olaylari anlatirken bir kronikci gibi davranmamis esere bolgenin masallarini efsanelerini gelenek ve goreneklerini de katmayi ihmal etmemistir Kitabin en dikkat cekici ozelligi yazarin olaylari kusursuz bir tarafsizlikla anlatmasidir En acimasiz hatta insanlik disi sayilabilecek eylemlerde dahi yazar yalnizca olayi o sirada insanlarin ne dusunduklerini ve hareketlerinin sebeplerini anlatmakta fakat herhangi bir gorus belirtmemektedir Humanist olan Ivo Andric eserinde cesitli dinlerin ve soylarin kaynastigi bu bolgede en kucuk bir din ve irk ayrimi yapmadan anlattigi olaylarda yer alan butun kisilere esit bir sevgi ve ilgi gostermistir Dunyada ve Turkiye de Drina Koprusu1945 yilinda yayimlanan roman yazarin en unlu ve en onemli eseridir 1961 yilinda Nobel Edebiyat Odulu ne layik gorulen Ivo Andric in bu odulu ozel olarak Drina Koprusune verilmis gibi kabul edilmektedir Roman Yugoslavya da 15 kez basilmis ve basta Almanca Ingilizce Italyanca ve Fransizca olmak uzere hemen hemen butun dunya dillerine cevrilmistir Turkiye de ise ilk baskisi iki bucuk ayda tukenmistir KaynakcaEdiz H A 6 Eylul 1962 Drina Koprusu ve Ivo Andric Uzerine Drina Koprusu 2007 Iletisim Yayinlari Istanbul Drina Koprusu 2007 Iletisim Yayinlari Istanbul