Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dördüncü nesil jet avcı uçağı 1980'lerde hizmete giren ve günümüzde de hizmet vermeye devam eden bir sınıfıdır. Bu avcı uçakları bir önceki nesil savaş uçaklarından alınan derslerden büyük ölçüde etkilenmiş ve üçüncü nesil avcı uçaklarının zayıflıklarını gidermek üzere tasarlanmıştır. Üçüncü nesil avcı uçakları öncelikle önleme uçakları olarak tasarlanmış ve hız ve havadan havaya füzeler üzerine inşa edilmişlerdi, ancak genellikle manevra kabiliyetinden yoksundular ve yakın menzilli çatışmalarda savunmasızdılar. Dördüncü nesil avcı uçakları ise gelişmiş manevra kabiliyetine sahip olarak tasarlanmış olup, gelişmiş aviyonik ve silah sistemlerine sahiptir.
Dördüncü nesil avcı uçaklarının temel özelliklerinden biri, yüksek düzeyde çeviklik ve manevra kabiliyeti elde etmelerini sağlayan fly-by-wire (FBW) uçuş kontrol sistemlerini kullanmalarıdır. Bu sistemler dijital bilgisayarlar ve sistem entegrasyon tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde mümkün olmuş ve analog aviyoniklerin dijital sistemlerle değiştirilmesine olanak sağlamıştır. Dördüncü nesil avcı uçakları ayrıca aktif elektronik taramalı dizi (AESA) radar, yüksek kapasiteli veri bağlantıları ve kızılötesi arama ve takip sistemleri gibi gelişmiş aviyonikleri de içermektedir.
Dördüncü nesil avcı uçakları aynı zamanda hava üstünlüğü, önleme ve yakın hava desteği dahil olmak üzere çeşitli görevleri yerine getirebilen çok amaçlı uçaklar olarak tasarlanmıştır. Füzeler ve bombalar da dahil olmak üzere çok çeşitli havadan havaya ve havadan yere silahlarla donatılmışlardır ve çeşitli ortamlarda çalışabilirler.
Dördüncü nesil avcı uçaklarına örnek olarak F-15 Eagle, F-16 Fighting Falcon, (F/A-18 Hornet), MiG-29 Fulcrum ve Su-27 Flanker verilebilir.
Son yıllarda bu avcı uçaklarından bazıları, gelişmiş aviyonik ve silah sistemlerinin yanı sıra bazı gizlilik teknolojilerini de içeren 4.5 nesil standartlarına yükseltilmiştir. , , Mikoyan MiG-35, Eurofighter Typhoon, Dassault Rafale, Saab JAS 39 Gripen ve Super Hornet örnek olarak verilebilir.
Özellikler
Performans
Dördüncü nesil avcı uçakları yakın menzilde it dalaşı ve manevra kabiliyeti için tasarlanmış olup, esas olarak önleme için tasarlanmış olan üçüncü nesil avcı uçaklarına kıyasla bu kabiliyetlere yeniden odaklanılmıştır. Dördüncü nesil avcı uçakları manevra kabiliyetlerini arttırmak için yüksek motor itişi, güçlü kontrol yüzeyleri ve fly-by-wire kontrol sistemleri gibi gelişmeleri bir araya getirmektedir. Ayrıca, özellikle düşük hızlarda manevra kabiliyetlerini korumak için itki vektörleme ve gevşetilmiş statik stabilite kullanırlar. Enerji yönetimi de değişen uçuş koşullarında hız ve irtifayı korumak için dördüncü nesil avcı uçaklarının hava muharebesi manevralarında önemli bir faktördür.
Fly-by-wire
Fly-by-wire (FBW), uçağın uçuş yüzeylerini kontrol etmek için elektronik sinyaller kullanan bir tür uçuş kontrol sistemidir. F-15 Eagle ve F-14 Tomcat gibi dördüncü nesil jet avcı uçaklarında kullanılmaya başlanmış ve o zamandan beri diğer uçaklara da dahil edilmiştir.
FBW, uçakta gelişmiş çeviklik ve tepkiselliğin yanı sıra performansı artırmak için gelişmiş uçuş kontrol algoritmalarının kullanılmasına olanak tanır. Uçağın uçuş yüzeylerini kontrol etmek için hidrolik sistemler kullanan geleneksel mekanik uçuş kontrollerinin yerini elektronik sinyaller alır.
Daha sonra F-16 Fighting Falcon olarak geliştirilen General Dynamics YF-16, kasıtlı olarak aerodinamik açıdan hafif dengesiz olacak şekilde tasarlanan ilk uçaktı. Rahat statik stabilite (RSS) olarak adlandırılan bu teknik, uçağın performansını daha da artırmak için dahil edilmiştir. Çoğu uçak pozitif statik stabilite ile tasarlanmıştır, bu da bir bozulmanın ardından orijinal tutumlarına geri dönecekleri anlamına gelir. Ancak, pozitif statik stabilite pilotun uçağı manevra ettirme çabalarına karşı çıkabilir. Öte yandan, negatif statik stabiliteye sahip bir hava aracı, kontrol girdisi olmadığında düz ve kontrollü uçuştan kolayca sapacaktır. Bu durum uçağı daha manevra kabiliyetli hale getirir, ancak aynı zamanda istenen uçuş yolunu korumak için bilgisayarlı bir FBW uçuş kontrol sistemi (FLCS) gerektirir.
Suudi Arabistan için üretilen gibi erken dördüncü nesil avcı uçaklarının bazı geç türevleri FBW sistemlerine yükseltmeler içermektedir. Buna ek olarak, F-22 Raptor ve F-35 Lightning II gibi beşinci nesil avcı uçakları da FBW sistemlerini kullanmaktadır.
İtme vektörü
, bir uçağın çevikliğini ve manevra kabiliyetini artırmak için itki yönünü değiştirmesine olanak tanıyan bir teknolojidir. Başlangıçta dikey kalkış ve iniş yapan bir uçak olan Hawker Siddeley Harrier'de kullanılmak üzere geliştirilmiş ve daha sonra sabit kanatlı uçaklarda kullanılmak üzere uyarlanmıştır. Sukhoi Su-27, eğimde itme vektörünü halka açık olarak sergileyen ilk sabit kanatlı uçaktı ve sonuç olarak Pugachev'in Kobrası gibi yeni akrobasi hareketleri gerçekleştirebildi. Sukhoi Su-30MKI, uzunlamasına motor ekseninden 32° dışa monte edilen ve dikey düzlemde ±15° saptırılabilen üç boyutlu itki vektörleme kontrol nozullarına sahiptir ve dönüş kabiliyetini artıran bir tirbuşon etkisi yaratır.MiG-35, iki yönde hareket edebilen vektörel nozullara sahip ilk çift motorlu uçaktır. F-22 gibi diğer itme vektörlü uçaklar tek yönde vektörlük yapan nozullara sahiptir. Bu teknoloji Sukhoi Su-47 Berkut ve daha sonraki türevlerine takılmıştır, ancak beşinci nesle kadar ABD uçaklarına tanıtılmamıştır.
Supercruise
Supercruise, bir jet uçağının, ek yakıt enjekte ederek itiş gücünü artıran bir motor bileşeni olan art yakıcı kullanmadan süpersonik hızları koruyabilmesidir. Jet uçakları art yakıcı kullanmadan süpersonik hızlarını koruyarak büyük miktarlarda yakıt tasarrufu sağlayabilir, menzillerini ve dayanıklılıklarını büyük ölçüde artırabilir. Bununla birlikte, süpersonik hıza ulaşmak için mevcut motor gücü sınırlıdır ve transonik bölgede sürtünme keskin bir şekilde artar, bu nedenle harici depolar ve bunların bağlantı noktaları gibi sürtünme yaratan ekipmanlar, tercihen dahili depolama kullanımı yoluyla en aza indirilmelidir. Eurofighter Typhoon, Mach 1.5'lik yeniden ısıtma olmaksızın maksimum seviye hızıyla süper hızlanmaya ulaşabilen jet uçaklarına bir örnektir. Typhoon, havadan havaya füzeler ve bir damla tankı içeren bir yüklemeyle Mach 1.21 süper hızını göstermiştir.
Aviyonik
Aviyonikler uçaklarda kullanılan elektronik sistemlerdir ve dördüncü nesil savaş uçaklarının yeteneklerinde çok önemli bir rol oynarlar. Bu sistemler arasında radar, iletişim, seyrüsefer ve hedefleme sistemlerinin yanı sıra çeşitli diğer sensörler ve bilgi işlem sistemleri de bulunmaktadır.
Radar, uçağın uzun menzildeki hedefleri tespit ve takip etmesini sağladığı için dördüncü nesil avcı uçaklarında önemli bir aviyonik sistemdir. Aktif elektronik taramalı dizi (AESA) radarları, geleneksel radar sistemlerine göre daha dar bir hüzme yansıtabildikleri ve daha hızlı tarama yapabildikleri için özellikle gelişmiştir. AESA radarları F-15C Eagle, (F/A-18E/F Super Hornet) ve blok 60 (ihraç) F-16 dahil olmak üzere bir dizi dördüncü nesil savaş uçağında kullanılmaktadır.
Haberleşme sistemleri de, uçağın yer kontrolörleri ve diğer uçaklarla temas halinde kalmasını sağladıkları için bir savaş uçağının aviyonik paketinin önemli bir parçasıdır. Bu sistemler telsizleri, veri bağlantılarını ve diğer iletişim teknolojilerini içerebilir.
Navigasyon sistemleri uçağın konumunu ve yönünü belirlemesine yardımcı olur ve GPS, ataletsel navigasyon sistemleri ve diğerleri gibi çeşitli sensörleri içerebilir. Bu sistemler hava aracını hedefine yönlendirmek ve durumsal farkındalığı korumak için çok önemlidir.
Hedefleme sistemleri, hedefleri silahla vurmak ve vurmak için kullanılır. Bu sistemler radar, lazer işaretleyiciler ve diğer sensörleri içerebilir ve genellikle doğru ve etkili saldırılar sağlamak için uçağın silah sistemleriyle birlikte çalışırlar.
Dördüncü nesil avcı uçaklarında bulunabilecek diğer aviyonik sistemler arasında düşman radarını ve diğer elektronik tehditleri tespit edip bunlara karşı koyabilen elektronik harp sistemlerinin yanı sıra kızılötesi radyasyon kullanarak hedefleri tespit ve takip eden kızılötesi arama ve takip (IRST) sistemleri gibi çeşitli sensörler de bulunmaktadır.
4.5 nesil
terimi genellikle beşinci nesil uçakların bazı özelliklerine sahip olan ancak hepsine sahip olmayan yeni veya geliştirilmiş avcı uçaklarını ifade etmek için kullanılır. Bu avcı uçakları tipik olarak daha ucuz, daha az karmaşık ve gerçek beşinci nesil avcı uçaklarına kıyasla daha kısa bir geliştirme süresine sahiptir, ancak yine de orijinal dördüncü nesil avcı uçaklarına kıyasla önemli ölçüde gelişmiş yeteneklere sahiptirler. Bu kabiliyetler arasında gelişmiş sensör entegrasyonu, AESA radarı, süper sürat kabiliyeti, süper manevra kabiliyeti, geniş çoklu rol kabiliyeti ve azaltılmış radar kesiti sayılabilir.
4.5 nesil avcı uçakları ayrıca, uçağın kızılötesi radyasyon kullanarak hedefleri tespit ve takip etmesini sağlayan entegre IRST (Kızılötesi Arama ve Takip) sistemlerini de tanıtmıştır. Bazı 4.5 nesil avcı uçakları, radar ve diğer sensörler tarafından görünürlüklerini azaltmak için düşük gözlemlenebilir radar teknolojisi ve pürüzsüz uçak gövdeleri gibi düşük gözlemlenebilir özellikler de içermektedir. Bu avcı uçakları radar kesitlerini azaltmak için karbon fiber kompozitler ve S kanallı hava girişleri gibi gelişmiş malzemeler ve tasarım yöntemleri de kullanabilir.
4.5 nesil avcı uçaklarına örnek olarak Dassault Rafale, Eurofighter Typhoon ve (F/A-18 Super Hornet) verilebilir. KAI KF-21 Boramae şu anda geliştirilmekte olan Güney Kore/Endonezya ortak 4.5 nesil avcı uçağı programıdır
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Hoh, Roger H. and David G. Mitchell. "Flying Qualities of Relaxed Static Stability Aircraft - Volume I: Flying Qualities Airworthiness Assessment and Flight Testing of Augmented Aircraft." Federal Aviation Administration (DOT/FAA/CT-82/130-I), September 1983. pp. 11ff.
- ^ a b "Is Japan Facing a Shortage of Fighter Aircraft?". thediplomat.com. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2022. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ "Russia to Upgrade Su-30SM Fighter Jets in 2018". thediplomat.com. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2022. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ (PDF): P6. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ Greenwood, Cynthia. "Air Force Looks at the Benefits of Using CPCs on F-16 Black Boxes." 11 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CorrDefense, Spring 2007. Retrieved: 16 June 2008.
- ^ "Air-Attack.com – Su-30MK AL-31FP engines two-dimensional thrust vectoring" 17 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. air-attack.com. Retrieved: 3 October 2010.
- ^ "Supercuise at about Mach 1.2" 3 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . luftwaffe.de. Retrieved: 3 October 2010.
- ^ AFM September 2004 "Eastern smile" pp. 41–43.
- ^ "U.S. Fighters Mature With AESA Radars." 9 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . defense-update.com. Retrieved: 3 October 2010.
- ^ a b Five Generations of Jets 24 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Fighterworld RAAF Williamtown Aviation Heritage Centre.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dorduncu nesil jet avci ucagi 1980 lerde hizmete giren ve gunumuzde de hizmet vermeye devam eden bir sinifidir Bu avci ucaklari bir onceki nesil savas ucaklarindan alinan derslerden buyuk olcude etkilenmis ve ucuncu nesil avci ucaklarinin zayifliklarini gidermek uzere tasarlanmistir Ucuncu nesil avci ucaklari oncelikle onleme ucaklari olarak tasarlanmis ve hiz ve havadan havaya fuzeler uzerine insa edilmislerdi ancak genellikle manevra kabiliyetinden yoksundular ve yakin menzilli catismalarda savunmasizdilar Dorduncu nesil avci ucaklari ise gelismis manevra kabiliyetine sahip olarak tasarlanmis olup gelismis aviyonik ve silah sistemlerine sahiptir Birlesik Devletler Hava Kuvvetleri General Dynamics F 16 Fighting Falcon un eslik ettigi bir Sovyet Sukhoi Su 27USAF F 16 Fighting Falcon ile Polonya Hava Kuvvetleri Mikoyan MiG 29 Dorduncu nesil avci ucaklarinin temel ozelliklerinden biri yuksek duzeyde ceviklik ve manevra kabiliyeti elde etmelerini saglayan fly by wire FBW ucus kontrol sistemlerini kullanmalaridir Bu sistemler dijital bilgisayarlar ve sistem entegrasyon tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde mumkun olmus ve analog aviyoniklerin dijital sistemlerle degistirilmesine olanak saglamistir Dorduncu nesil avci ucaklari ayrica aktif elektronik taramali dizi AESA radar yuksek kapasiteli veri baglantilari ve kizilotesi arama ve takip sistemleri gibi gelismis aviyonikleri de icermektedir Dorduncu nesil avci ucaklari ayni zamanda hava ustunlugu onleme ve yakin hava destegi dahil olmak uzere cesitli gorevleri yerine getirebilen cok amacli ucaklar olarak tasarlanmistir Fuzeler ve bombalar da dahil olmak uzere cok cesitli havadan havaya ve havadan yere silahlarla donatilmislardir ve cesitli ortamlarda calisabilirler Dorduncu nesil avci ucaklarina ornek olarak F 15 Eagle F 16 Fighting Falcon F A 18 Hornet MiG 29 Fulcrum ve Su 27 Flanker verilebilir Son yillarda bu avci ucaklarindan bazilari gelismis aviyonik ve silah sistemlerinin yani sira bazi gizlilik teknolojilerini de iceren 4 5 nesil standartlarina yukseltilmistir Mikoyan MiG 35 Eurofighter Typhoon Dassault Rafale Saab JAS 39 Gripen ve Super Hornet ornek olarak verilebilir OzelliklerPerformans Dorduncu nesil avci ucaklari yakin menzilde it dalasi ve manevra kabiliyeti icin tasarlanmis olup esas olarak onleme icin tasarlanmis olan ucuncu nesil avci ucaklarina kiyasla bu kabiliyetlere yeniden odaklanilmistir Dorduncu nesil avci ucaklari manevra kabiliyetlerini arttirmak icin yuksek motor itisi guclu kontrol yuzeyleri ve fly by wire kontrol sistemleri gibi gelismeleri bir araya getirmektedir Ayrica ozellikle dusuk hizlarda manevra kabiliyetlerini korumak icin itki vektorleme ve gevsetilmis statik stabilite kullanirlar Enerji yonetimi de degisen ucus kosullarinda hiz ve irtifayi korumak icin dorduncu nesil avci ucaklarinin hava muharebesi manevralarinda onemli bir faktordur 2003 te Irak yakinlarinda bir gorevde olan bir USAF F 16Fly by wire Burada gosterilen bir F 14 un uzerinde ters cevrilmis F A 18 Fly by wire in bir ornegidir Fly by wire FBW ucagin ucus yuzeylerini kontrol etmek icin elektronik sinyaller kullanan bir tur ucus kontrol sistemidir F 15 Eagle ve F 14 Tomcat gibi dorduncu nesil jet avci ucaklarinda kullanilmaya baslanmis ve o zamandan beri diger ucaklara da dahil edilmistir FBW ucakta gelismis ceviklik ve tepkiselligin yani sira performansi artirmak icin gelismis ucus kontrol algoritmalarinin kullanilmasina olanak tanir Ucagin ucus yuzeylerini kontrol etmek icin hidrolik sistemler kullanan geleneksel mekanik ucus kontrollerinin yerini elektronik sinyaller alir Daha sonra F 16 Fighting Falcon olarak gelistirilen General Dynamics YF 16 kasitli olarak aerodinamik acidan hafif dengesiz olacak sekilde tasarlanan ilk ucakti Rahat statik stabilite RSS olarak adlandirilan bu teknik ucagin performansini daha da artirmak icin dahil edilmistir Cogu ucak pozitif statik stabilite ile tasarlanmistir bu da bir bozulmanin ardindan orijinal tutumlarina geri donecekleri anlamina gelir Ancak pozitif statik stabilite pilotun ucagi manevra ettirme cabalarina karsi cikabilir Ote yandan negatif statik stabiliteye sahip bir hava araci kontrol girdisi olmadiginda duz ve kontrollu ucustan kolayca sapacaktir Bu durum ucagi daha manevra kabiliyetli hale getirir ancak ayni zamanda istenen ucus yolunu korumak icin bilgisayarli bir FBW ucus kontrol sistemi FLCS gerektirir Suudi Arabistan icin uretilen gibi erken dorduncu nesil avci ucaklarinin bazi gec turevleri FBW sistemlerine yukseltmeler icermektedir Buna ek olarak F 22 Raptor ve F 35 Lightning II gibi besinci nesil avci ucaklari da FBW sistemlerini kullanmaktadir Itme vektoru bir ucagin cevikligini ve manevra kabiliyetini artirmak icin itki yonunu degistirmesine olanak taniyan bir teknolojidir Baslangicta dikey kalkis ve inis yapan bir ucak olan Hawker Siddeley Harrier de kullanilmak uzere gelistirilmis ve daha sonra sabit kanatli ucaklarda kullanilmak uzere uyarlanmistir Sukhoi Su 27 egimde itme vektorunu halka acik olarak sergileyen ilk sabit kanatli ucakti ve sonuc olarak Pugachev in Kobrasi gibi yeni akrobasi hareketleri gerceklestirebildi Sukhoi Su 30MKI uzunlamasina motor ekseninden 32 disa monte edilen ve dikey duzlemde 15 saptirilabilen uc boyutlu itki vektorleme kontrol nozullarina sahiptir ve donus kabiliyetini artiran bir tirbuson etkisi yaratir MiG 35 iki yonde hareket edebilen vektorel nozullara sahip ilk cift motorlu ucaktir F 22 gibi diger itme vektorlu ucaklar tek yonde vektorluk yapan nozullara sahiptir Bu teknoloji Sukhoi Su 47 Berkut ve daha sonraki turevlerine takilmistir ancak besinci nesle kadar ABD ucaklarina tanitilmamistir Supercruise Super seyir ozelligine sahip Dassault Rafale Supercruise bir jet ucaginin ek yakit enjekte ederek itis gucunu artiran bir motor bileseni olan art yakici kullanmadan supersonik hizlari koruyabilmesidir Jet ucaklari art yakici kullanmadan supersonik hizlarini koruyarak buyuk miktarlarda yakit tasarrufu saglayabilir menzillerini ve dayanikliliklarini buyuk olcude artirabilir Bununla birlikte supersonik hiza ulasmak icin mevcut motor gucu sinirlidir ve transonik bolgede surtunme keskin bir sekilde artar bu nedenle harici depolar ve bunlarin baglanti noktalari gibi surtunme yaratan ekipmanlar tercihen dahili depolama kullanimi yoluyla en aza indirilmelidir Eurofighter Typhoon Mach 1 5 lik yeniden isitma olmaksizin maksimum seviye hiziyla super hizlanmaya ulasabilen jet ucaklarina bir ornektir Typhoon havadan havaya fuzeler ve bir damla tanki iceren bir yuklemeyle Mach 1 21 super hizini gostermistir Aviyonik Bir USAF F 15E kokpitiZhuk AE aktif elektronik olarak taranan dizi radari Aviyonikler ucaklarda kullanilan elektronik sistemlerdir ve dorduncu nesil savas ucaklarinin yeteneklerinde cok onemli bir rol oynarlar Bu sistemler arasinda radar iletisim seyrusefer ve hedefleme sistemlerinin yani sira cesitli diger sensorler ve bilgi islem sistemleri de bulunmaktadir Radar ucagin uzun menzildeki hedefleri tespit ve takip etmesini sagladigi icin dorduncu nesil avci ucaklarinda onemli bir aviyonik sistemdir Aktif elektronik taramali dizi AESA radarlari geleneksel radar sistemlerine gore daha dar bir huzme yansitabildikleri ve daha hizli tarama yapabildikleri icin ozellikle gelismistir AESA radarlari F 15C Eagle F A 18E F Super Hornet ve blok 60 ihrac F 16 dahil olmak uzere bir dizi dorduncu nesil savas ucaginda kullanilmaktadir OLS 30 birlesik bir IRST lazer telemetre cihazidir Haberlesme sistemleri de ucagin yer kontrolorleri ve diger ucaklarla temas halinde kalmasini sagladiklari icin bir savas ucaginin aviyonik paketinin onemli bir parcasidir Bu sistemler telsizleri veri baglantilarini ve diger iletisim teknolojilerini icerebilir Navigasyon sistemleri ucagin konumunu ve yonunu belirlemesine yardimci olur ve GPS ataletsel navigasyon sistemleri ve digerleri gibi cesitli sensorleri icerebilir Bu sistemler hava aracini hedefine yonlendirmek ve durumsal farkindaligi korumak icin cok onemlidir Hedefleme sistemleri hedefleri silahla vurmak ve vurmak icin kullanilir Bu sistemler radar lazer isaretleyiciler ve diger sensorleri icerebilir ve genellikle dogru ve etkili saldirilar saglamak icin ucagin silah sistemleriyle birlikte calisirlar Dorduncu nesil avci ucaklarinda bulunabilecek diger aviyonik sistemler arasinda dusman radarini ve diger elektronik tehditleri tespit edip bunlara karsi koyabilen elektronik harp sistemlerinin yani sira kizilotesi radyasyon kullanarak hedefleri tespit ve takip eden kizilotesi arama ve takip IRST sistemleri gibi cesitli sensorler de bulunmaktadir 4 5 nesilKAI KF 21 Boramae terimi genellikle besinci nesil ucaklarin bazi ozelliklerine sahip olan ancak hepsine sahip olmayan yeni veya gelistirilmis avci ucaklarini ifade etmek icin kullanilir Bu avci ucaklari tipik olarak daha ucuz daha az karmasik ve gercek besinci nesil avci ucaklarina kiyasla daha kisa bir gelistirme suresine sahiptir ancak yine de orijinal dorduncu nesil avci ucaklarina kiyasla onemli olcude gelismis yeteneklere sahiptirler Bu kabiliyetler arasinda gelismis sensor entegrasyonu AESA radari super surat kabiliyeti super manevra kabiliyeti genis coklu rol kabiliyeti ve azaltilmis radar kesiti sayilabilir 4 5 nesil avci ucaklari ayrica ucagin kizilotesi radyasyon kullanarak hedefleri tespit ve takip etmesini saglayan entegre IRST Kizilotesi Arama ve Takip sistemlerini de tanitmistir Bazi 4 5 nesil avci ucaklari radar ve diger sensorler tarafindan gorunurluklerini azaltmak icin dusuk gozlemlenebilir radar teknolojisi ve puruzsuz ucak govdeleri gibi dusuk gozlemlenebilir ozellikler de icermektedir Bu avci ucaklari radar kesitlerini azaltmak icin karbon fiber kompozitler ve S kanalli hava girisleri gibi gelismis malzemeler ve tasarim yontemleri de kullanabilir 4 5 nesil avci ucaklarina ornek olarak Dassault Rafale Eurofighter Typhoon ve F A 18 Super Hornet verilebilir KAI KF 21 Boramae su anda gelistirilmekte olan Guney Kore Endonezya ortak 4 5 nesil avci ucagi programidirAyrica bakinizBesinci nesil jet avci ucagi Jet ucagi nesilleri savas ucagi listesiKaynakca Hoh Roger H and David G Mitchell Flying Qualities of Relaxed Static Stability Aircraft Volume I Flying Qualities Airworthiness Assessment and Flight Testing of Augmented Aircraft Federal Aviation Administration DOT FAA CT 82 130 I September 1983 pp 11ff a b Is Japan Facing a Shortage of Fighter Aircraft thediplomat com 2 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2022 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Russia to Upgrade Su 30SM Fighter Jets in 2018 thediplomat com 2 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2022 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim PDF P6 23 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Aralik 2022 Greenwood Cynthia Air Force Looks at the Benefits of Using CPCs on F 16 Black Boxes 11 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde CorrDefense Spring 2007 Retrieved 16 June 2008 Air Attack com Su 30MK AL 31FP engines two dimensional thrust vectoring 17 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde air attack com Retrieved 3 October 2010 Supercuise at about Mach 1 2 3 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde luftwaffe de Retrieved 3 October 2010 AFM September 2004 Eastern smile pp 41 43 U S Fighters Mature With AESA Radars 9 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde defense update com Retrieved 3 October 2010 a b Five Generations of Jets 24 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fighterworld RAAF Williamtown Aviation Heritage Centre