Mûstansır uzun adı El-Mûstensir Billâh; Tam Adı: Ebû’l Kâsım Ahmed bin Zâhir el-Mûstensir bi’l-Lâh, Soyadı: el-Mûstensir. (Arapça: أبو القاسم أحمد المستنصر بالله الثاني) (ö. 1262) 58. İslam Halifesi. el-Mûstensir bi’l-Lâh et-Sânî (İkinci Mûstensir bi’l-Lâh) olarak da tanınır.
Mustansır | |||||
---|---|---|---|---|---|
Abbâsî Halifesi Kahire'de Memlukler koruması altında | |||||
Hüküm süresi | 1261-1262 | ||||
Önce gelen | Bağdat'ta tum iktidar gücüyle hüküm süren Abbasi halifesi Mustasım Billah | ||||
Sonra gelen | I. Hakim | ||||
Ölüm | 1262 Irak'ta Hit şehri muharabesinden sonra bir baskında | ||||
| |||||
Hanedan | Abbâsî Hanedanı (58. Abbasi halifesi) | ||||
Babası | Zahir | ||||
Dini | Sünni İslam |
Abbâsî hanedanına mensuptur. 1261-1262 yılları arasında Memlük Devleti'nin koruması altında Kahire'de bulunarak halifelik yapmıştır.
Hayatı
Memluk Sultanı Baybars 24 Ekim 1260'de tahta çıktıktan birkaç ay sonra, Ebu ül-Kasım Ahmed Kahire'ye geldi. Bu kişi Bağdat Kuşatması (1258) Moğolların Bağdat'ı tahrip edilip, surları, binaları ve kütüphaneleri yıkıp, halkın büyük bir kısmını kılıçtan geçirip katliama tabi tuttuktan sonra Bağdat Abbasi Halifeleri sülalesinden hayatını kurtarabilen en son Abbasi sülalesi mensubu idi. Son 37. ve son Bağdat Abbasi halifesi olan Mutasım'ın amcası idi ve 35. Bağdat Abbasi halifesi olan Zahir'in oğlu ve 36. Bağdat Abbasi halifesi olan Müstansır'in erkek kardeşi idi.
Sultan Baybars onun Kahire'ye gelişini kabul etti ve onu kaldığı eve ziyaret edip şahsen tanıştı. Ebu ül-Kasım Ahmed'i yeni Mısır'da hüküm süren Memluklular devleti tarafından halife olarak kabul edildiğini bildirdi ve halifelik merkezinin hiçbir politik iktidar gücü olmadan Kahire'de bulunmasını kabul ettiğini bildirdi. 17 Haziran'da Memluk Devleti arazilerinde bulunan camilerde verilen hutbelerde evrensel sultan olarak yeni halifenin de ismi okundu. Ebu ül-Kasım Ahmed halifelik ismi olarak "El Mustansır" adını aldı ve bu Bağdat'ta son Bağdat Abbasi halifesi olan erkek kardeşinin ismi idi. Birkaç gün sonra Sultan Baybars yeni halife için "Evrensel Sultan" unvanı ile halifelik tahtına geçiş töreni yaptırdı. Halifeye Kahire kalesinde bulunan büyükçe bir konak ve koruma askeri verildi. Böylece halifenin Mısır'da yaşamaya başlaması Memluklular Devleti'ne Hicaz'da kutsal şehirler olan Mekke ve Medine şehirlerinin üzerinde yönetim ve denetim hakkı bulunduğuna biraz daha meşruluk sağlamakta idi.
Yeni halife ilk beyanatında her Müslümanın Bağdat'ın tekrar Müslüman idaresine dönmesi için çaba harcamasının bir din borcu olduğunu ilan etti. Sultan Baybars bu projeye açıkça karşı gelmedi. 3 Eylül'de halife, Şam'a gitmekte olan Sultan Baybars'la birlikte Şam'a gitti ve bu şehirde Sultan ve Halife birlikte namaz kıldılar. Fakat yeni halife Bağdat'i geri almak için 10.000 asker istemekte idi. Baybars ona, istediği ordu olarak 3000 tane Bedevi Arap'tan oluşan bir birlik verdi. Ayrıca Moğollar tarafından Musul Atabeyliği'nden atılmış olan Bedreddin Lülü'nün oğulları da Musul'u Moğollardan kurtarmak istemekteydiler. Bunlar da Halife'nin maiyetine girdiler.
Halife Mustansır maiyeti ve yeni ordusu ile 19 Ekim 1261'de Şam'dan ayrıldı. Ordusu ile Mustansır Bağdat'a yöneldi. Fırat Nehri kıyısında Ana mevkiine vardığında orada Abbâsî sülalesinden Halife Mustarsid'den (1118-1135) dört göbek ileride bir kuzen olan ve 30. Abbâsî halifesi Raşid'in iki göbek ilerisinde kuzen olan bir gençle karşılaştı. Bu genç burada Sultan Baybars'sin rakibi ve düşmanı olan bir kölemen emiri ve Halep Emiri görevini üzerine almış olan Akkuş El-Barlı tarafından halife ilan edilmişti ve halifelik adı olan "El-Hakim" adını almıştı.
İki Abbâsî sülalesi mensubu güçlerini birleştirerek Bağdat'a yürümeye karar verdiler. Fırat Nehri kıyısında bulunan Anbar bölgesinde bulunan "Hit" adlı bir şehre birlikte girdiler. Bağdat'ta Moğollar valisi Anbar bölgesinde olan bu gelişmeyi haber aldı ve bu iki Abbâsî mensubu üzerine bir Moğol birliği gönderdi. İki Abbâsî sülalesi mensubu Sultan Baybars'ın verdiği ordu ile bu Moğol birliğini mağlup etti. Fakat kaçmakta görünen Moğol birliğini Bağdat yönünde kovalamakta iken Gitrta yakında bir pusuya düşürüldüler. 28 Kasım 1261'de yapılan çarpışmada halife Mustansır Moğollar tarafından öldürüldü. El-Hakim kaçmayı başardı. El-Hakim bundan sonra Kahire'ye gitmeye karar verdi.
El-Hakim Kahire'ye vardığında Sultan Baybars'la görüştü ve I. Hakim'in Abbasi halifelik iddiasını Sultan Baybars kabul etti. Abbâsî halifesi I. Hakim halifelik ismini aldı. Bazı silsilenameler I. Hakim'i bir önceki Memluklu Abbasi halifesini Mustansır'ın yakın akrabası olarak göstermektedirler; ama bunun olasılığı azdır. Her ne olursa olsun Sultan Baybars halife I. Hakim'i yine ona hiçbir politik iktidar ve imtiyaz vermeden, Abbasi Halifesi olarak halifelik tahtına geçirdi, Ertesi Cuma hutbelerin Sultan Baybars ile onun adına okundu.
Kaynakça
- Bu madde kısmen veya tümüyle Fransızca Wikipedia "Al-Mutawakkil II" maddesi kaynaklıdır: 1 (Fransızca)(Erişme:8.12.2016)
Dış kaynaklar
- Clot, André (çev. Turhan Ilgaz) (2005), Kölelerin İmparatorluğu Memlüklerin Mısır'ı, İstanbul: Epsilon Yayınları
Dış bağlantılar
- Garcin, Jean-Claude (1967). (PDF). Annales Islamologiques (Fransızca). Institut Français d'Archéologie Orientale. s. s. 33–90. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF, 14.62 MB) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015.
Müstansır (Abbâsî-Memlûk halifesi) Doğumu: ? Ölümü: 1262 | ||
Sünni İslam unvanları | ||
---|---|---|
Önce gelen Mustasım Billah Bağdad Halifesi olarak | İslam Halifesi 1261 - 1262 | Sonra gelen I. Hakim |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mustansir uzun adi El Mustensir Billah Tam Adi Ebu l Kasim Ahmed bin Zahir el Mustensir bi l Lah Soyadi el Mustensir Arapca أبو القاسم أحمد المستنصر بالله الثاني o 1262 58 Islam Halifesi el Mustensir bi l Lah et Sani Ikinci Mustensir bi l Lah olarak da taninir MustansirAbbasi Halifesi Kahire de Memlukler korumasi altindaHukum suresi1261 1262Once gelenBagdat ta tum iktidar gucuyle hukum suren Abbasi halifesi Mustasim BillahSonra gelenI HakimOlum1262 Irak ta Hit sehri muharabesinden sonra bir baskindaTam adiEbu l Kasim Ahmed bin Zahir el Mustansir bi l LahHanedanAbbasi Hanedani 58 Abbasi halifesi BabasiZahirDiniSunni Islam Abbasi hanedanina mensuptur 1261 1262 yillari arasinda Memluk Devleti nin korumasi altinda Kahire de bulunarak halifelik yapmistir HayatiMemluk Sultani Baybars 24 Ekim 1260 de tahta ciktiktan birkac ay sonra Ebu ul Kasim Ahmed Kahire ye geldi Bu kisi Bagdat Kusatmasi 1258 Mogollarin Bagdat i tahrip edilip surlari binalari ve kutuphaneleri yikip halkin buyuk bir kismini kilictan gecirip katliama tabi tuttuktan sonra Bagdat Abbasi Halifeleri sulalesinden hayatini kurtarabilen en son Abbasi sulalesi mensubu idi Son 37 ve son Bagdat Abbasi halifesi olan Mutasim in amcasi idi ve 35 Bagdat Abbasi halifesi olan Zahir in oglu ve 36 Bagdat Abbasi halifesi olan Mustansir in erkek kardesi idi Sultan Baybars onun Kahire ye gelisini kabul etti ve onu kaldigi eve ziyaret edip sahsen tanisti Ebu ul Kasim Ahmed i yeni Misir da hukum suren Memluklular devleti tarafindan halife olarak kabul edildigini bildirdi ve halifelik merkezinin hicbir politik iktidar gucu olmadan Kahire de bulunmasini kabul ettigini bildirdi 17 Haziran da Memluk Devleti arazilerinde bulunan camilerde verilen hutbelerde evrensel sultan olarak yeni halifenin de ismi okundu Ebu ul Kasim Ahmed halifelik ismi olarak El Mustansir adini aldi ve bu Bagdat ta son Bagdat Abbasi halifesi olan erkek kardesinin ismi idi Birkac gun sonra Sultan Baybars yeni halife icin Evrensel Sultan unvani ile halifelik tahtina gecis toreni yaptirdi Halifeye Kahire kalesinde bulunan buyukce bir konak ve koruma askeri verildi Boylece halifenin Misir da yasamaya baslamasi Memluklular Devleti ne Hicaz da kutsal sehirler olan Mekke ve Medine sehirlerinin uzerinde yonetim ve denetim hakki bulunduguna biraz daha mesruluk saglamakta idi Yeni halife ilk beyanatinda her Muslumanin Bagdat in tekrar Musluman idaresine donmesi icin caba harcamasinin bir din borcu oldugunu ilan etti Sultan Baybars bu projeye acikca karsi gelmedi 3 Eylul de halife Sam a gitmekte olan Sultan Baybars la birlikte Sam a gitti ve bu sehirde Sultan ve Halife birlikte namaz kildilar Fakat yeni halife Bagdat i geri almak icin 10 000 asker istemekte idi Baybars ona istedigi ordu olarak 3000 tane Bedevi Arap tan olusan bir birlik verdi Ayrica Mogollar tarafindan Musul Atabeyligi nden atilmis olan Bedreddin Lulu nun ogullari da Musul u Mogollardan kurtarmak istemekteydiler Bunlar da Halife nin maiyetine girdiler Halife Mustansir maiyeti ve yeni ordusu ile 19 Ekim 1261 de Sam dan ayrildi Ordusu ile Mustansir Bagdat a yoneldi Firat Nehri kiyisinda Ana mevkiine vardiginda orada Abbasi sulalesinden Halife Mustarsid den 1118 1135 dort gobek ileride bir kuzen olan ve 30 Abbasi halifesi Rasid in iki gobek ilerisinde kuzen olan bir gencle karsilasti Bu genc burada Sultan Baybars sin rakibi ve dusmani olan bir kolemen emiri ve Halep Emiri gorevini uzerine almis olan Akkus El Barli tarafindan halife ilan edilmisti ve halifelik adi olan El Hakim adini almisti Iki Abbasi sulalesi mensubu guclerini birlestirerek Bagdat a yurumeye karar verdiler Firat Nehri kiyisinda bulunan Anbar bolgesinde bulunan Hit adli bir sehre birlikte girdiler Bagdat ta Mogollar valisi Anbar bolgesinde olan bu gelismeyi haber aldi ve bu iki Abbasi mensubu uzerine bir Mogol birligi gonderdi Iki Abbasi sulalesi mensubu Sultan Baybars in verdigi ordu ile bu Mogol birligini maglup etti Fakat kacmakta gorunen Mogol birligini Bagdat yonunde kovalamakta iken Gitrta yakinda bir pusuya dusurulduler 28 Kasim 1261 de yapilan carpismada halife Mustansir Mogollar tarafindan olduruldu El Hakim kacmayi basardi El Hakim bundan sonra Kahire ye gitmeye karar verdi El Hakim Kahire ye vardiginda Sultan Baybars la gorustu ve I Hakim in Abbasi halifelik iddiasini Sultan Baybars kabul etti Abbasi halifesi I Hakim halifelik ismini aldi Bazi silsilenameler I Hakim i bir onceki Memluklu Abbasi halifesini Mustansir in yakin akrabasi olarak gostermektedirler ama bunun olasiligi azdir Her ne olursa olsun Sultan Baybars halife I Hakim i yine ona hicbir politik iktidar ve imtiyaz vermeden Abbasi Halifesi olarak halifelik tahtina gecirdi Ertesi Cuma hutbelerin Sultan Baybars ile onun adina okundu KaynakcaBu madde kismen veya tumuyle Fransizca Wikipedia Al Mutawakkil II maddesi kaynaklidir 1 Fransizca Erisme 8 12 2016 a b c d Clot Andre cev Turhan Ilgaz 2005 Kolelerin Imparatorlugu Memluklerin Misir i Istanbul Epsilon Yayinlari ISBN 9753317727Dis kaynaklarClot Andre cev Turhan Ilgaz 2005 Kolelerin Imparatorlugu Memluklerin Misir i Istanbul Epsilon Yayinlari ISBN 9753317727Dis baglantilarGarcin Jean Claude 1967 PDF Annales Islamologiques Fransizca Institut Francais d Archeologie Orientale s s 33 90 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF 14 62 MB arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2015 Mustansir Abbasi Memluk halifesi Abbasi MemlukDogumu Olumu 1262Sunni Islam unvanlariOnce gelen Mustasim Billah Bagdad Halifesi olarak Islam Halifesi 1261 1262 Sonra gelen I Hakim