Eczacılık; hastalık teşhisi, önlenmesi, tedavi edilmesi ve semptomların azaltılmasında kullanılan her türlü madde ve ilacın; keşfi, üretimi, geliştirilmesi, imha edilmesi, güvenli ve etkin kullanımı ve kontrolü ile ilgilenen, tıp bilimini kimya ile ilişkilendiren klinik sağlık bilimidir. Eczacılığın uygulanması; ilaçlar ve ilaçların etki mekanizmaları, yan etkileri, etkileşimleri, vücuttaki hareketleri ve toksisitesi konularında üst düzey bilgi sahibi olmayı gerektirir. Aynı zamanda tedavi süreçlerinin ve patolojik süreçlerin anlaşılması konularında da yetkinlik gerektirir. Klinik eczacılık gibi eczacılığın bazı uzmanlık dalları da, tıbbi verilerin ve laboratuvar verilerinin değerlendirilmesi hakkında bilgi sahibi olmak gibi başka nitelikler gerektirir.
Meslek | |
İsimleri | Eczacı, İspençiyar |
---|---|
Meslek türü | Profesyonel |
Etkin sektörler | Sağlık hizmeti, , |
Yeterlikler | İlaç |
Gerekli eğitimler | |
Çalışma alanları | Eczane, Hastane, |
İlgili meslekler | Hekim, Eczacı, Kimyager, , , ve diğer |
Eczane uygulamasının kapsamı, ilaçların bir araya getirilmesi ve dağıtılması gibi daha geleneksel rolleri ve ayrıca sağlık bakımı ile ilgili klinik hizmetler dahil, ilaçların güvenlik ve etkililik açısından gözden geçirilmesi ve ilaç bilgilerinin sağlanması gibi daha modern hizmetleri de içerir. Bu nedenle eczacılar, ilaçla tedavi ve hastaların yararına ilaç kullanımının optimize edilmesi konularında birincil sağlık uzmanlarıdır.
Eczacıların, bitkisel veya kimyasal kaynaklı içeriklerin araştırılması konularında yaptıkları çalışmalar modern kimya ve farmakoloji bilimlerinin temelini oluşturur.
Bilim dalları
Eczacılık, tam anlamıyla temel veya biyomedikal bir bilim dalı değildir. Farmasötik kimya, farmakoloji, organik kimya ve biyokimyayı birleştiren farklı, sentetik bir kimya dalıdır. Farmakoloji, tam olarak başlı başına bir eczacılık bilim dalı olmamakla birlikte eczacılıktan çokça yararlanır. Eczacılık alanında son zamanlarda yeni bilim dalları da ortaya çıkmıştır: Farmakogenomik, hastaların klinik yanıtlarını, alerjilerini ve ilaçların metabolizmasını etkileyen genetik bağlantılı varyantların incelenmesidir. Farmakoinformatik, sistematik ilaç keşfi ve ilaçların verimliliği, güvenliğiyle ilgilenir.
Temel Eczacılık Bilimleri
- Analitik kimya: İlaçların analizi için elektrokimyasal, spektrofotometrik, kromatografik vb. yöntemlerin uygulanması ve geliştirilmesi
- Biyokimya: Biyokimyasal kinetik, ilaçların metabolizması, klinik biyokimya çalışmaları
- : Sterilite, ilaçlarda mikrobiyal aktiviteler ve analizler, dezenfektanlar
Eczacılık Meslek Bilimleri
- Farmasötik kimya: Yeni ilaç moleküllerinin kimyasal sentezi
- Farmakoloji: İlaçların insan vücuduna etkileri
- Farmasötik botanik: İlaç veren bitkilerin teşhisi ve incelenmesi
- Farmakognozi: Doğal kaynaklı yeni ilaç hammaddelerinin keşfi
- : İlaçların toksik etkileri
- : Sosyal eczacılık ve eczacılık uygulamaları
- Klinik eczacılık: Hastanın ilaç tedavisini düzenlemek
Eczacılık Teknolojisi
- Farmasötik teknoloji: İlaçların uygun yolla hastaya verilmesi için ilaç taşıyıcı sistemler geliştirilmesi
- : Nükleer tıp alanında kullanılan ilaçlar
- : Biyoteknolojik yöntemlerle ilaç üretimi
Meslek sahipleri
Dünya Sağlık Örgütü, dünya çapında en az 2,6 milyon eczacı ve diğer eczacılık personeli olduğunu tahmin etmektedir.bağlantı=|küçükresim
Eczacılar
Eczacılar, ilaçların kaliteli kullanımı yoluyla hastalar için en uygun sağlık sonuçlarını sağlamak amacıyla çeşitli roller üstlenen, uzmanlaşmış eğitim ve öğretime sahip sağlık erbaplarıdır. Eczacılar, çalıştıkları eczanenin sahibi olarak küçük işletme sahibi de olabilirler. Eczacılar belirli bir ilacın etki şeklini, metabolizmasını ve insan vücudu üzerindeki fizyolojik etkilerini ayrıntılı olarak bildikleri için, her bir hastanın ilaç tedavisinin optimizasyonunda önemli rol oynarlar.
Eczacılar uluslararası alanda, Uluslararası Eczacılık Federasyonu (FIP) tarafından temsil edilmektedirler. Ulusal düzeyde ise Birleşik Krallık'taki Royal Pharmaceutical Society, Pharmacy Guild of Australia (PSA), Canadian Pharmacists Association (CPhA), Indian Pharmacist Association (IPA), Pakistan Pharmacists Association (PPA), American Pharmacists Association (APhA) ve Türk Eczacıları Birliği (TEB) gibi topluluklar tarafından temsil edilmektedirler. Bazı durumlarda, temsilci kurum aynı zamanda mesleğin düzenlenmesi ve etiğinden sorumlu olan kayıt organıdır.
Amerika Birleşik Devletleri'nde, Eczacılık Uzmanlıkları Kurulu tarafından tanınan eczacılık uygulamaları uzmanlıkları şunları içerir: kardiyovasküler, bulaşıcı hastalıklar, onkoloji, farmakoterapi, nükleer tıp, beslenme ve psikiyatri. Geriatrik Eczacılık Sertifikasyon Komisyonu, eczacıları geriatrik eczacılık uygulamaları konusunda sertifikalandırmaktadır. Amerikan Uygulamalı Toksikoloji Kurulu, eczacıları ve diğer tıp uzmanlarını uygulamalı toksikoloji konusunda onaylar. Türkiye'de ise Eczacılıkta Uzmanlık Kurulu tarafından tanınan uzmanlık dalları şunlardır: klinik eczacılık ve fitoterapi.
Eczane destek personelleri
Eczane teknisyenleri
Eczane teknisyenleri, hastalara reçeteli ilaçları ve diğer tıbbi cihazları dağıtmak ve bunların kullanımıyla ilgili talimatlar vermek dahil olmak üzere eczane ile ilgili çeşitli işlevleri yerine getirerek eczacıların ve diğer sağlık profesyonellerinin çalışmalarını destekler. Doğru ilaçların sağlandığından ve ödemenin alındığından emin olmak için ilaç ofisleri ve sigorta şirketleri ile reçete taleplerini gözden geçirmek gibi farmasötik uygulamada idari görevleri de yerine getirebilirler. Genellikle ülkelerdeki mevzuatlar, eczane teknisyenlerinin faaliyetlerinin bir eczacı tarafından denetlenmesini gerektirir. Eczane teknisyenlerinin çoğu serbest eczanelerde çalışmaktadır. Hastane eczanelerinde eczane teknisyenleri diğer kıdemli eczane teknisyenleri tarafından yönetilebilir. Birleşik Krallık'ta, hastane eczanelerinde teknisyenlerin rolü artmış ve eczane departmanını ve eczacılık uygulamalarındaki uzmanlık alanlarını yönetme sorumluluğu onlara devredilmiştir ve bu sayede eczacılara, ilaç danışmanları olarak hastalara ve araştırmalara daha fazla zaman harcayarak uzmanlık alanlarında uzmanlaşmaları için zaman tanınmıştır. Eczane teknisyenleri, Genel Eczacılık Konseyi'ne (GPhC) kayıtlıdır. GPhC, eczacıların, eczane teknisyenlerinin ve eczane binalarının düzenleyicisidir.
ABD'de eczane teknisyenleri görevlerini eczacıların gözetiminde gerçekleştirmektedir. Gözetim altında, çoğu ilaç verme, birleştirme ve diğer görevleri yerine getirebilmelerine rağmen, genellikle hastalara ilaçlarının doğru kullanımı konusunda danışmanlık rolünü yerine getirmelerine izin verilmez. Bazı eyaletlerde yasal olarak zorunlu eczacı-eczane teknisyeni oranı vardır.
Dağıtım görevlileri
Dağıtım görevlilerine genel olarak "distrübütör" olarak atıfta bulunulur ve yerel eczanelerde büyük ölçüde bir eczane teknisyeniyle aynı görevleri yerine getirirler. Eczacıların gözetimi altında çalışırlar ve hastalara sağlanmak üzere ilaçların hazırlanmasında (dağıtma ve etiketleme) yer alırlar.
Sağlık görevlileri / İlaç sayım görevlileri
Birleşik Krallık'ta, bu personel grubu belirli ilaçları (sadece eczane ve genel satış listesi ilaçları) tezgahtan satabilir. Sadece hastalara tedarikte görev alırlar, reçeteli ilaçlar hazırlayamazlar.
Eğitim
Ülkelerdeki eğitim mevzuatlarına göre çeşitli eğitim yöntemleri olabilir.
Türkiye'de eğitim
Türkiye'de eczacılık öğretimi 14 Mayıs 1839 tarihinde Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane bünyesinde açılan Eczacı sınıfı ile başlamıştır. Günümüzde, Eczacılık fakültelerinde, 5 yıllık lisans eğitimini başarı ile tamamlayan kişiler Eczacı diploması almaya hak kazanırlar. Türkiye'de bu mesleğe mensup kişiler serbest eczacılık (eczane eczacılığı) yapabilir; ilaç endüstrisinde; AR-GE, üretim, kalite kontrol, ruhsatlandırma, pazarlama gibi birimlerde görev alabilir; hastane eczanelerinde mesul müdürlük yapabilir (hastane eczacılığı) ve ayrıca kamu kuruluşlarında ya da ecza depolarında mesleğini icra edebilir. Son yıllarda önem kazanan klinik eczacılığın, Türkiye'deki eczacılık fakültelerinde ders olarak okutulması 2000'li yıllarda başlamıştır. Eczacılık öğrenimi, Türkiye'de 1938 yılına kadar 3 yıl, 1938-2005 yılları arasında 4 yıl olarak sürdürülmüştür. 2005 yılından itibaren ise 5 yıl olarak sürdürülmektedir.
Tarih
Tıbbi maddelerin bilinen en eski derlemesi, MÖ 6. yüzyılda Sushruta'ya atfedilen bir Hint Ayurveda eseri olan Sushruta Samhita'dır. Bununla birlikte, korunan en eski metin MS 3. veya 4. yüzyıla aittir. Pek çok Sümer (MÖ 6. binyılın sonu - MÖ 2. binyılın başı) çivi yazılı kil tabletleri ilaç reçetelerini kayıt altına almıştır. Eski Mısır farmakolojik bilgisi, MÖ 1550'deki Ebers Papirüsü ve MÖ 16. yüzyıl Edwin Smith Papyrus'u gibi çeşitli papirüslerde kayıt altına alınmıştır.
Antik Yunanistan'da, Diocles of Carystus (MÖ 4. yüzyıl) bitkilerin tıbbi özelliklerini inceleyen birkaç kişiden biriydi. Konuyla ilgili birkaç eser yazdı. Yunan hekim Pedanius Dioscorides, MS 1. yüzyılda ana dili olan Yunanca "Περί ύλης ιατρικής" adında beş ciltlik bir kitap yazmasıyla ünlüdür. Latince çeviri "De Materia Medica (Tıbbi maddelerle üzerine)", birçok Orta Çağ metninin temeli olarak kullanılmış ve İslam Altın Çağı boyunca birçok Ortadoğu bilim insanı tarafından işlenmiştir. Çin'de eczacılık, en azından MS 1. yüzyıla kadar uzanan, bilinen en eski Çin el kitabı olan Shennong Bencao Jing'e (İlahi Çiftçinin Bitki-Kökü Klasiği) dayanmaktadır. Han hanedanlığı döneminde derlenmiş ve efsanevi Shennong'a atfedilmiştir. Önceki literatür, belirli rahatsızlıklar için reçete listelerini içeriyordu, Mawangdui'de bulunan ve MÖ 168'de mühürlenmiş olan "52 Rahatsızlık İçin Tarifler" el yazması ile örneklenmiştir.
Japonya'da, Asuka döneminin (538-710) ve erken Nara döneminin (710-794) sonunda, modern eczacılarınkine benzer rolleri yerine getiren erkeklere büyük saygı duyuluyordu. Eczacıların toplumdaki yeri Taihō Kodunda (701) açıkça tanımlanmış ve Yōrō Kodunda (718) yeniden belirtilmiştir. Heian öncesi İmparatorluk sarayında sıralı pozisyonlar oluşturuldu; ve bu organizasyon yapısı Meiji Restorasyonu'na (1868) kadar büyük ölçüde bozulmadan kaldı. Bu oldukça istikrarlı hiyerarşide, eczacılara - ve hatta eczacı asistanlarına - doktorlar ve akupunkturcular gibi sağlıkla ilgili alanlarda diğerlerinden üstün bir statü verildi. İmparatorluk hanesinde, eczacı, İmparatorun iki kişisel doktorunun bile üstündeydi.
Türkiye'de Kuşadası yakınlarındaki Efes'te Arcadian Yolu'nda bir doktorun karşısında üç ayak, havan eli ve havan eli tokmağı ile bir eczane için taş tabela vardır. Efes'in varlığı, MÖ 400 yılına kadar uzanır ve dünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı'nın bulunduğu yerdir.
Bağdat'ta ilk eczaneler veya ilaç dükkânları 754 yılında, İslam'ın Altın Çağı'nda Abbasi Halifeliği altında kuruldu. 9. yüzyılda bu eczaneler devlet denetimindeydi.
Orta Doğu'da botanik ve kimyada sağlanan ilerlemeler, Orta Çağ İslamında tıbbı, büyük ölçüde farmakolojiyi geliştirmeye yöneltti. Örneğin Ebû Bekir Muhammed bin Zekeriyyâ er-Râzî (865–915), kimyasal bileşiklerin tıbbi kullanımları konusunda araştırmalar yaptı. Ebu'l Kasım El-Zehravi (936-1013) süblimasyon ve damıtma yoluyla ilaçların hazırlanmasına öncülük etti. "Liber servitoris" eseri okuyucuya tarifler sağladığından ve daha sonra genel olarak kullanılan karmaşık ilaçların birleştirildiği, basit ilaçların nasıl hazırlanacağını açıkladığından özellikle ilgi çekicidir. Ancak Sabur Ibn Sahl (d 869), hastalıklar için çok çeşitli ilaçlar ve çareler tanımlayan farmakopediyi başlatan ilk doktordu. Al-Biruni (973-1050), ilaçların özelliklerini detaylandırdığı, eczacıların ve ilaçların rolünü ve işlevlerini ve görevlerini özetlediği Kitab al-Saydalah (İlaçlar Kitabı) adlı farmakoloji üzerine en değerli İslami eserlerden birini yazdı. İbn Sina da en az 700 preparatın, özelliklerini, etki şekillerini ve endikasyonlarını açıkladı. Aslında The Canon of Medicine'de basit ilaçlara büyük bir cildi ayırdı. Bağdat ve Kahire'den al-Maridini ve İbnü'l-Vafid'in (1008-1074) çalışmaları da büyük etki yarattı. Peter of Abano (1250–1316), el-Maridini'nin çalışmasına De Veneris başlığı altında bir eki tercüme etti ve ekledi. Al-Muwaffaq'ın bu alandaki katkıları da öncü niteliktedir. 10. yüzyılda yaşayan, Remedies'in gerçek özelliklerinin temellerini, diğerlerinin yanı sıra, arsenik oksidi ve silisik asidi tanıttı. Sodyum karbonat ve potasyum karbonat arasında net bir ayrım yaptı ve bakır bileşiklerinin, özellikle bakır vitriolün ve ayrıca kurşun bileşiklerinin zehirli doğasına dikkat çekti. Deniz suyunun içmek için damıtılmasını da anlattı.
Avrupa'da eczane benzeri dükkânlar 12. yüzyılda ortaya çıkmaya başladı. 1240 yılında imparator Frederic II, hekim ve eczacının mesleklerini birbirinden ayıran bir kararname çıkardı. Avrupa'da Orta Çağlardan beri faaliyet gösteren eczaneler vardır. (Hırvatistan), ilk olarak 1317'de açılan bir eczane, Fransisken manastırının içinde yer almaktadır: Avrupa'daki en eski faal eczanedir. Tallinn Belediye Binası Meydanı'nda (Estonya), en az 1422'den kalma bir eczane vardır. Puigcerdà'ya yakın bir Katalan yerleşim bölgesi olan Llívia'da bulunan Orta Çağ Esteve Eczanesi bir müzedir: binanın geçmişi 15. yüzyıla kadar uzanır ve müze 16. ve 17. yüzyıllardan kalma albarelloları, eski reçeteli kitapları ve antika ilaçları tutar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Reference, Genetics Home. . Genetics Home Reference (İngilizce). 19 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2019.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 14 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 14 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 14 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . BEUN. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ . www.eczacilik.hacettepe.edu.tr. 14 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ World Health Organization. World Health Statistics 2011 13 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Table 6: Health workforce, infrastructure, and essential medicines. Geneva, 2011. Accessed 21 July 2011.
- ^ Board of Pharmacy Specialties,
- ^ . euk.saglik.gov.tr. 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ Üniversitesi, İstanbul. . eczacilik.istanbul.edu.tr. 30 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ John K. Borchardt (2002). "The Beginnings of Drug Therapy: Ancient Mesopotamian Medicine". Drug News & Perspectives. 15 (3): 187-192. doi:10.1358/dnp.2002.15.3.840015. ISSN 0214-0934. (PMID) 12677263.
- ^ Edward Kremers, Glenn Sonnedecker (1986). "Kremers and Urdang's History of pharmacy 19 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Amer. Inst. History of Pharmacy. p.17.
- ^ Titsingh, Isaac. (1834) Annales des empereurs du Japon, p. 434.
- ^ . www.pbase.com. 13 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Hadzovic, S (1997). "Pharmacy and the great contribution of Arab-Islamic science to its development". Medicinski Arhiv (Hırvatça). 51 (1–2): 47-50. ISSN 0025-8083. OCLC 32564530. (PMID) 9324574.
- ^ al-Ghazal, Sharif Kaf (Ekim 2003). "The valuable contributions of Al-Razi (Rhazes) in the history of pharmacy during the Middle Ages" (PDF). Journal of the International Society for the History of Islamic Medicine. 2 (4): 9-11. ISSN 1303-667X. OCLC 54045642. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ Levey M. (1973), ‘ Early Arabic Pharmacology', E. J. Brill; Leiden.
- ^ . 23 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Hrvatska radiotelevizija. 12 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 17 Temmuz 2019. 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eczacilik hastalik teshisi onlenmesi tedavi edilmesi ve semptomlarin azaltilmasinda kullanilan her turlu madde ve ilacin kesfi uretimi gelistirilmesi imha edilmesi guvenli ve etkin kullanimi ve kontrolu ile ilgilenen tip bilimini kimya ile iliskilendiren klinik saglik bilimidir Eczaciligin uygulanmasi ilaclar ve ilaclarin etki mekanizmalari yan etkileri etkilesimleri vucuttaki hareketleri ve toksisitesi konularinda ust duzey bilgi sahibi olmayi gerektirir Ayni zamanda tedavi sureclerinin ve patolojik sureclerin anlasilmasi konularinda da yetkinlik gerektirir Klinik eczacilik gibi eczaciligin bazi uzmanlik dallari da tibbi verilerin ve laboratuvar verilerinin degerlendirilmesi hakkinda bilgi sahibi olmak gibi baska nitelikler gerektirir EczacilikMeslekIsimleriEczaci IspenciyarMeslek turuProfesyonelEtkin sektorlerSaglik hizmeti YeterliklerIlacGerekli egitimlerCalisma alanlariEczane Hastane Ilgili mesleklerHekim Eczaci Kimyager ve diger Eczane uygulamasinin kapsami ilaclarin bir araya getirilmesi ve dagitilmasi gibi daha geleneksel rolleri ve ayrica saglik bakimi ile ilgili klinik hizmetler dahil ilaclarin guvenlik ve etkililik acisindan gozden gecirilmesi ve ilac bilgilerinin saglanmasi gibi daha modern hizmetleri de icerir Bu nedenle eczacilar ilacla tedavi ve hastalarin yararina ilac kullaniminin optimize edilmesi konularinda birincil saglik uzmanlaridir Eczacilarin bitkisel veya kimyasal kaynakli iceriklerin arastirilmasi konularinda yaptiklari calismalar modern kimya ve farmakoloji bilimlerinin temelini olusturur Avrupa ve Hindistan da cokca kullanilan Eczacilik simgesiIlaclar hastaligin teshisinde tedavisinde veya hastaligi onlemek icin kullanilabilirBilim dallariEczacilik tam anlamiyla temel veya biyomedikal bir bilim dali degildir Farmasotik kimya farmakoloji organik kimya ve biyokimyayi birlestiren farkli sentetik bir kimya dalidir Farmakoloji tam olarak basli basina bir eczacilik bilim dali olmamakla birlikte eczaciliktan cokca yararlanir Eczacilik alaninda son zamanlarda yeni bilim dallari da ortaya cikmistir Farmakogenomik hastalarin klinik yanitlarini alerjilerini ve ilaclarin metabolizmasini etkileyen genetik baglantili varyantlarin incelenmesidir Farmakoinformatik sistematik ilac kesfi ve ilaclarin verimliligi guvenligiyle ilgilenir Temel Eczacilik Bilimleri Analitik kimya Ilaclarin analizi icin elektrokimyasal spektrofotometrik kromatografik vb yontemlerin uygulanmasi ve gelistirilmesi Biyokimya Biyokimyasal kinetik ilaclarin metabolizmasi klinik biyokimya calismalari Sterilite ilaclarda mikrobiyal aktiviteler ve analizler dezenfektanlarEczacilik Meslek Bilimleri Farmasotik kimya Yeni ilac molekullerinin kimyasal sentezi Farmakoloji Ilaclarin insan vucuduna etkileri Farmasotik botanik Ilac veren bitkilerin teshisi ve incelenmesi Farmakognozi Dogal kaynakli yeni ilac hammaddelerinin kesfi Ilaclarin toksik etkileri Sosyal eczacilik ve eczacilik uygulamalari Klinik eczacilik Hastanin ilac tedavisini duzenlemekEczacilik Teknolojisi Farmasotik teknoloji Ilaclarin uygun yolla hastaya verilmesi icin ilac tasiyici sistemler gelistirilmesiBiyofarmasotik ve Farmakokinetik Kozmetoloji Nukleer tip alaninda kullanilan ilaclar Biyoteknolojik yontemlerle ilac uretimiMeslek sahipleriGabriel Metsu c 1651 67 Eczaci Dunya Saglik Orgutu dunya capinda en az 2 6 milyon eczaci ve diger eczacilik personeli oldugunu tahmin etmektedir baglanti kucukresim Eczacilar Eczacilar ilaclarin kaliteli kullanimi yoluyla hastalar icin en uygun saglik sonuclarini saglamak amaciyla cesitli roller ustlenen uzmanlasmis egitim ve ogretime sahip saglik erbaplaridir Eczacilar calistiklari eczanenin sahibi olarak kucuk isletme sahibi de olabilirler Eczacilar belirli bir ilacin etki seklini metabolizmasini ve insan vucudu uzerindeki fizyolojik etkilerini ayrintili olarak bildikleri icin her bir hastanin ilac tedavisinin optimizasyonunda onemli rol oynarlar Eczacilar uluslararasi alanda Uluslararasi Eczacilik Federasyonu FIP tarafindan temsil edilmektedirler Ulusal duzeyde ise Birlesik Krallik taki Royal Pharmaceutical Society Pharmacy Guild of Australia PSA Canadian Pharmacists Association CPhA Indian Pharmacist Association IPA Pakistan Pharmacists Association PPA American Pharmacists Association APhA ve Turk Eczacilari Birligi TEB gibi topluluklar tarafindan temsil edilmektedirler Bazi durumlarda temsilci kurum ayni zamanda meslegin duzenlenmesi ve etiginden sorumlu olan kayit organidir Amerika Birlesik Devletleri nde Eczacilik Uzmanliklari Kurulu tarafindan taninan eczacilik uygulamalari uzmanliklari sunlari icerir kardiyovaskuler bulasici hastaliklar onkoloji farmakoterapi nukleer tip beslenme ve psikiyatri Geriatrik Eczacilik Sertifikasyon Komisyonu eczacilari geriatrik eczacilik uygulamalari konusunda sertifikalandirmaktadir Amerikan Uygulamali Toksikoloji Kurulu eczacilari ve diger tip uzmanlarini uygulamali toksikoloji konusunda onaylar Turkiye de ise Eczacilikta Uzmanlik Kurulu tarafindan taninan uzmanlik dallari sunlardir klinik eczacilik ve fitoterapi Eczane destek personelleriEczane Tacuinum sanitatis casanatensis 14 yuzyil Eczane teknisyenleri Eczane teknisyenleri hastalara receteli ilaclari ve diger tibbi cihazlari dagitmak ve bunlarin kullanimiyla ilgili talimatlar vermek dahil olmak uzere eczane ile ilgili cesitli islevleri yerine getirerek eczacilarin ve diger saglik profesyonellerinin calismalarini destekler Dogru ilaclarin saglandigindan ve odemenin alindigindan emin olmak icin ilac ofisleri ve sigorta sirketleri ile recete taleplerini gozden gecirmek gibi farmasotik uygulamada idari gorevleri de yerine getirebilirler Genellikle ulkelerdeki mevzuatlar eczane teknisyenlerinin faaliyetlerinin bir eczaci tarafindan denetlenmesini gerektirir Eczane teknisyenlerinin cogu serbest eczanelerde calismaktadir Hastane eczanelerinde eczane teknisyenleri diger kidemli eczane teknisyenleri tarafindan yonetilebilir Birlesik Krallik ta hastane eczanelerinde teknisyenlerin rolu artmis ve eczane departmanini ve eczacilik uygulamalarindaki uzmanlik alanlarini yonetme sorumlulugu onlara devredilmistir ve bu sayede eczacilara ilac danismanlari olarak hastalara ve arastirmalara daha fazla zaman harcayarak uzmanlik alanlarinda uzmanlasmalari icin zaman taninmistir Eczane teknisyenleri Genel Eczacilik Konseyi ne GPhC kayitlidir GPhC eczacilarin eczane teknisyenlerinin ve eczane binalarinin duzenleyicisidir ABD de eczane teknisyenleri gorevlerini eczacilarin gozetiminde gerceklestirmektedir Gozetim altinda cogu ilac verme birlestirme ve diger gorevleri yerine getirebilmelerine ragmen genellikle hastalara ilaclarinin dogru kullanimi konusunda danismanlik rolunu yerine getirmelerine izin verilmez Bazi eyaletlerde yasal olarak zorunlu eczaci eczane teknisyeni orani vardir Manastir eczanesi Milano daki Museo nazionale della scienza e della tecnologia Leonardo da Vinci de sergilendi Dagitim gorevlileri Dagitim gorevlilerine genel olarak distrubutor olarak atifta bulunulur ve yerel eczanelerde buyuk olcude bir eczane teknisyeniyle ayni gorevleri yerine getirirler Eczacilarin gozetimi altinda calisirlar ve hastalara saglanmak uzere ilaclarin hazirlanmasinda dagitma ve etiketleme yer alirlar Saglik gorevlileri Ilac sayim gorevlileri Birlesik Krallik ta bu personel grubu belirli ilaclari sadece eczane ve genel satis listesi ilaclari tezgahtan satabilir Sadece hastalara tedarikte gorev alirlar receteli ilaclar hazirlayamazlar EgitimUlkelerdeki egitim mevzuatlarina gore cesitli egitim yontemleri olabilir Turkiye de egitim 28 Haziran 1924 tarihli Resimli Gazete de Cumhuriyet doneminde Darulfunun un ilk eczacilik mezunlari Turkiye de eczacilik ogretimi 14 Mayis 1839 tarihinde Mekteb i Tibbiye i Adliye i Sahane bunyesinde acilan Eczaci sinifi ile baslamistir Gunumuzde Eczacilik fakultelerinde 5 yillik lisans egitimini basari ile tamamlayan kisiler Eczaci diplomasi almaya hak kazanirlar Turkiye de bu meslege mensup kisiler serbest eczacilik eczane eczaciligi yapabilir ilac endustrisinde AR GE uretim kalite kontrol ruhsatlandirma pazarlama gibi birimlerde gorev alabilir hastane eczanelerinde mesul mudurluk yapabilir hastane eczaciligi ve ayrica kamu kuruluslarinda ya da ecza depolarinda meslegini icra edebilir Son yillarda onem kazanan klinik eczaciligin Turkiye deki eczacilik fakultelerinde ders olarak okutulmasi 2000 li yillarda baslamistir Eczacilik ogrenimi Turkiye de 1938 yilina kadar 3 yil 1938 2005 yillari arasinda 4 yil olarak surdurulmustur 2005 yilindan itibaren ise 5 yil olarak surdurulmektedir TarihHekim ve Eczaci Medicinarius 1505 Hieronymus Brunschwig den bir illustrasyon Tibbi maddelerin bilinen en eski derlemesi MO 6 yuzyilda Sushruta ya atfedilen bir Hint Ayurveda eseri olan Sushruta Samhita dir Bununla birlikte korunan en eski metin MS 3 veya 4 yuzyila aittir Pek cok Sumer MO 6 binyilin sonu MO 2 binyilin basi civi yazili kil tabletleri ilac recetelerini kayit altina almistir Eski Misir farmakolojik bilgisi MO 1550 deki Ebers Papirusu ve MO 16 yuzyil Edwin Smith Papyrus u gibi cesitli papiruslerde kayit altina alinmistir Antik Yunanistan da Diocles of Carystus MO 4 yuzyil bitkilerin tibbi ozelliklerini inceleyen birkac kisiden biriydi Konuyla ilgili birkac eser yazdi Yunan hekim Pedanius Dioscorides MS 1 yuzyilda ana dili olan Yunanca Peri ylhs iatrikhs adinda bes ciltlik bir kitap yazmasiyla unludur Latince ceviri De Materia Medica Tibbi maddelerle uzerine bircok Orta Cag metninin temeli olarak kullanilmis ve Islam Altin Cagi boyunca bircok Ortadogu bilim insani tarafindan islenmistir Cin de eczacilik en azindan MS 1 yuzyila kadar uzanan bilinen en eski Cin el kitabi olan Shennong Bencao Jing e Ilahi Ciftcinin Bitki Koku Klasigi dayanmaktadir Han hanedanligi doneminde derlenmis ve efsanevi Shennong a atfedilmistir Onceki literatur belirli rahatsizliklar icin recete listelerini iceriyordu Mawangdui de bulunan ve MO 168 de muhurlenmis olan 52 Rahatsizlik Icin Tarifler el yazmasi ile orneklenmistir Dioscorides De Materia Medica Bizans 15 yuzyil Japonya da Asuka doneminin 538 710 ve erken Nara doneminin 710 794 sonunda modern eczacilarinkine benzer rolleri yerine getiren erkeklere buyuk saygi duyuluyordu Eczacilarin toplumdaki yeri Taihō Kodunda 701 acikca tanimlanmis ve Yōrō Kodunda 718 yeniden belirtilmistir Heian oncesi Imparatorluk sarayinda sirali pozisyonlar olusturuldu ve bu organizasyon yapisi Meiji Restorasyonu na 1868 kadar buyuk olcude bozulmadan kaldi Bu oldukca istikrarli hiyerarside eczacilara ve hatta eczaci asistanlarina doktorlar ve akupunkturcular gibi saglikla ilgili alanlarda digerlerinden ustun bir statu verildi Imparatorluk hanesinde eczaci Imparatorun iki kisisel doktorunun bile ustundeydi Turkiye de Kusadasi yakinlarindaki Efes te Arcadian Yolu nda bir doktorun karsisinda uc ayak havan eli ve havan eli tokmagi ile bir eczane icin tas tabela vardir Efes in varligi MO 400 yilina kadar uzanir ve dunyanin yedi harikasindan biri olan Artemis Tapinagi nin bulundugu yerdir Bagdat ta ilk eczaneler veya ilac dukkanlari 754 yilinda Islam in Altin Cagi nda Abbasi Halifeligi altinda kuruldu 9 yuzyilda bu eczaneler devlet denetimindeydi Tallinn deki Town Hall Eczanesi nin isareti en az 1422 den itibaren surekli olarak faaliyet gosteriyor ve Hygiea Kasesi ni gosteriyor Orta Dogu da botanik ve kimyada saglanan ilerlemeler Orta Cag Islaminda tibbi buyuk olcude farmakolojiyi gelistirmeye yoneltti Ornegin Ebu Bekir Muhammed bin Zekeriyya er Razi 865 915 kimyasal bilesiklerin tibbi kullanimlari konusunda arastirmalar yapti Ebu l Kasim El Zehravi 936 1013 sublimasyon ve damitma yoluyla ilaclarin hazirlanmasina onculuk etti Liber servitoris eseri okuyucuya tarifler sagladigindan ve daha sonra genel olarak kullanilan karmasik ilaclarin birlestirildigi basit ilaclarin nasil hazirlanacagini acikladigindan ozellikle ilgi cekicidir Ancak Sabur Ibn Sahl d 869 hastaliklar icin cok cesitli ilaclar ve careler tanimlayan farmakopediyi baslatan ilk doktordu Al Biruni 973 1050 ilaclarin ozelliklerini detaylandirdigi eczacilarin ve ilaclarin rolunu ve islevlerini ve gorevlerini ozetledigi Kitab al Saydalah Ilaclar Kitabi adli farmakoloji uzerine en degerli Islami eserlerden birini yazdi Ibn Sina da en az 700 preparatin ozelliklerini etki sekillerini ve endikasyonlarini acikladi Aslinda The Canon of Medicine de basit ilaclara buyuk bir cildi ayirdi Bagdat ve Kahire den al Maridini ve Ibnu l Vafid in 1008 1074 calismalari da buyuk etki yaratti Peter of Abano 1250 1316 el Maridini nin calismasina De Veneris basligi altinda bir eki tercume etti ve ekledi Al Muwaffaq in bu alandaki katkilari da oncu niteliktedir 10 yuzyilda yasayan Remedies in gercek ozelliklerinin temellerini digerlerinin yani sira arsenik oksidi ve silisik asidi tanitti Sodyum karbonat ve potasyum karbonat arasinda net bir ayrim yapti ve bakir bilesiklerinin ozellikle bakir vitriolun ve ayrica kursun bilesiklerinin zehirli dogasina dikkat cekti Deniz suyunun icmek icin damitilmasini da anlatti Avrupa da eczane benzeri dukkanlar 12 yuzyilda ortaya cikmaya basladi 1240 yilinda imparator Frederic II hekim ve eczacinin mesleklerini birbirinden ayiran bir kararname cikardi Avrupa da Orta Caglardan beri faaliyet gosteren eczaneler vardir Hirvatistan ilk olarak 1317 de acilan bir eczane Fransisken manastirinin icinde yer almaktadir Avrupa daki en eski faal eczanedir Tallinn Belediye Binasi Meydani nda Estonya en az 1422 den kalma bir eczane vardir Puigcerda ya yakin bir Katalan yerlesim bolgesi olan Llivia da bulunan Orta Cag Esteve Eczanesi bir muzedir binanin gecmisi 15 yuzyila kadar uzanir ve muze 16 ve 17 yuzyillardan kalma albarellolari eski receteli kitaplari ve antika ilaclari tutar Ayrica bakinizEczane eczaciligi Hastane eczaciligi Eczane teknisyeni Veteriner eczaci Eczacilik FakultesiKaynakca Reference Genetics Home Genetics Home Reference Ingilizce 19 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2019 www eczacilik hacettepe edu tr 17 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 14 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 14 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 17 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 17 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 17 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 15 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 17 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 8 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 14 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 17 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 BEUN 10 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 www eczacilik hacettepe edu tr 14 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 World Health Organization World Health Statistics 2011 13 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Table 6 Health workforce infrastructure and essential medicines Geneva 2011 Accessed 21 July 2011 Board of Pharmacy Specialties euk saglik gov tr 16 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2020 Universitesi Istanbul eczacilik istanbul edu tr 30 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2020 John K Borchardt 2002 The Beginnings of Drug Therapy Ancient Mesopotamian Medicine Drug News amp Perspectives 15 3 187 192 doi 10 1358 dnp 2002 15 3 840015 ISSN 0214 0934 PMID 12677263 Edward Kremers Glenn Sonnedecker 1986 Kremers and Urdang s History of pharmacy 19 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amer Inst History of Pharmacy p 17 0931292174 Titsingh Isaac 1834 Annales des empereurs du Japon p 434 www pbase com 13 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Hadzovic S 1997 Pharmacy and the great contribution of Arab Islamic science to its development Medicinski Arhiv Hirvatca 51 1 2 47 50 ISSN 0025 8083 OCLC 32564530 PMID 9324574 al Ghazal Sharif Kaf Ekim 2003 The valuable contributions of Al Razi Rhazes in the history of pharmacy during the Middle Ages PDF Journal of the International Society for the History of Islamic Medicine 2 4 9 11 ISSN 1303 667X OCLC 54045642 21 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Ekim 2020 Levey M 1973 Early Arabic Pharmacology E J Brill Leiden 23 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Hrvatska radiotelevizija 12 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi 17 Temmuz 2019 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi