Edirnekapı Şehitliği, İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde bulunan tarihi bir mezarlıktır.
Edirnekapı Şehitliği | |
---|---|
Konum | Eyüpsultan, İstanbul, Türkiye |
Koordinatlar | 41°02′02″K 28°55′59″D / 41.03389°K 28.93306°D |
Tür | Şehitlik |
Din | Müslüman Mezarlığı |
Açılış | 1453 | )
Sorumlu | İstanbul Büyükşehir Belediyesi |
Durum | Kullanımda |
İnternet sitesi | Şehitlikleri İmar Vakfı |
1453 yılında İstanbul'u fethetmek amacıyla Bizans surları önünde savaşırken şehit düşen Müslüman askerlerin Edirnekapı, Topkapı, Maltepe ve Topçular arasında kalan geniş bir araziye gömülmeleriyle oluşmuştur, Osmanlı devrinde adıyla anılan bu ilk şehitliğin yeri bugün için kesin olarak bilinememektedir. Osmanlı devrinde, bayram sabahları camilerden çıkan cemaatler, Sır Tekke' de toplanır ve şehitlerin ruhlarına dualar ederlerdi. E-5 Karayolu'nu Haliç Köprüsü'ne birleştiren tünelin yapımı sırasında tünelin üstüne düşen kısımdaki şehitlerin kabirleri buradan alınarak başka yerlere nakledilmişlerdir. Sır Tekke denilen yer de bu tünelin üst kısmına rastladığından, buranın orijinal görünümü değişikliğe uğramıştır.
Mezarlığın eski kabirlerden oluşan bölümü "Mısır Tarlası" adını taşıyan kısımdır. Bu bölüm tamamen eski mezarlardan oluşmaktadır ve zamanın tahribatına uğramıştır. Bu alanda yeni mezar bulunmamaktadır. Şahideler 19. yüzyıl ve önceki yüzyıllara aittir.
Mezarlığın Necatibey Mezarlığı adı verilen bölümü de eski mezarları barındırmaktadır. Rami Caddesi'ni çevreyoluna bağlayan bağlantı yolu bu bölümün ortalarından geçirilmiş ve mezarlığın bütünlüğü tahribata uğramıştır. Bu bölümde pek çok tarihi şahsiyetin mezarı bulunmaktadır.
Osmanlı devri boyunca Edirnekapı Şehitliği'ne ait bazı parsellere şehitlerin dışında da defin yapıldığını görülür. Böylelikle şehitliğin çevresinde geniş bir mezarlık alanı oluşmuştur. Şehitler için kabir düzenlemesi yapılırken, buradan çıkan eski Osmanlı mezar taşları toplanarak iki ayrı hazirede sergilenmesi düşünülmüştür. Önemli tarihi değer taşıyan mezar taşlarını içeren bu hazireler ayrıca incelemeye değer özelliktedirler.
Edirnekapı Şehitliği, Balkan Savaşı ile I. Dünya Savaşı ve özellikle Çanakkale Savaşları'nda yaralanarak tedavi olmak için İstanbul hastahanelerine getirilen ve burada şehitlik mertebesine erişen Müslüman askerlerin çoğunlukta bulunduğu bir mezarlıktır. Edirnekapı ve Sakızağacı adıyla iki bölümden oluşan şehitlikte; Osmanlı-Rus Harbi, Balkan Harbi şehitleri, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri şehitleri, Polis Teşkilatı'nın şehitleri, T.H.Y. sivil şehitleri, İtfaiye Teşkilatı'nın şehitleri, Eski Tulumbacılar ve Harp Malul ve Gazileri'ne ait ayrı parseller halinde şehitlikler oluşturulmuştur. Harita Genel Müdürlüğü'nün, Ankara'da 1971 yılında bastırdığı Şehitliklerimiz adlı kitapta İstanbul'a getirilen Balkan Harbi ve Çanakkale Savaşı gazilerinden hastahanelerde vefat edip Edirnekapı Şehitliğine defnedilenlerin sayısının 13 bin civarında olduğunu bildirmektedir. Ayrıca İstanbul'un İngilizler tarafından işgali sırasındaki olaylarda şehit olan üç askerin de kabirleri burada idi. 5. Edirnekapı Şehitliği Osmanlı devrinde de Cumhuriyet devrinde de askeriye'ye bağlı bir kuruluş olarak yaşamıştır. Günümüzde ise, şehitlikle 1926 yılında kurulan ilgilenmektedir.
Rami Caddesi'nin açılmasından sonra bu cadde ile bugün Edirnekapı minibüs durağı olan eski yolun arasında kalan ve mermer atölyesinin bulunduğu bölüm:
Bruno Taut Edirnekapı Şehitliğinde gömülü olan tek gayrimüslimdir. Taut bir Yahudidir.
Definler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Edirnekapı Şehitliği ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Serhat Başar gezi notları
- Hans-Peter Laqueur, Hüve'l-Baki. İstanbul'da Osmanlı Mezarlıkları ve Mezar Taşları. (=Tarih Vakfı Yurt Yayınları 46). İstanbul 1997, ikinci basım 2007, 23-29.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Edirnekapi Sehitligi Istanbul un Eyupsultan ilcesinde bulunan tarihi bir mezarliktir Edirnekapi SehitligiKonumEyupsultan Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 02 02 K 28 55 59 D 41 03389 K 28 93306 D 41 03389 28 93306TurSehitlikDinMusluman MezarligiAcilis1453 570 yil once 1453 SorumluIstanbul Buyuksehir BelediyesiDurumKullanimdaInternet sitesiSehitlikleri Imar Vakfi 1453 yilinda Istanbul u fethetmek amaciyla Bizans surlari onunde savasirken sehit dusen Musluman askerlerin Edirnekapi Topkapi Maltepe ve Topcular arasinda kalan genis bir araziye gomulmeleriyle olusmustur Osmanli devrinde adiyla anilan bu ilk sehitligin yeri bugun icin kesin olarak bilinememektedir Osmanli devrinde bayram sabahlari camilerden cikan cemaatler Sir Tekke de toplanir ve sehitlerin ruhlarina dualar ederlerdi E 5 Karayolu nu Halic Koprusu ne birlestiren tunelin yapimi sirasinda tunelin ustune dusen kisimdaki sehitlerin kabirleri buradan alinarak baska yerlere nakledilmislerdir Sir Tekke denilen yer de bu tunelin ust kismina rastladigindan buranin orijinal gorunumu degisiklige ugramistir Mezarligin eski kabirlerden olusan bolumu Misir Tarlasi adini tasiyan kisimdir Bu bolum tamamen eski mezarlardan olusmaktadir ve zamanin tahribatina ugramistir Bu alanda yeni mezar bulunmamaktadir Sahideler 19 yuzyil ve onceki yuzyillara aittir Mezarligin Necatibey Mezarligi adi verilen bolumu de eski mezarlari barindirmaktadir Rami Caddesi ni cevreyoluna baglayan baglanti yolu bu bolumun ortalarindan gecirilmis ve mezarligin butunlugu tahribata ugramistir Bu bolumde pek cok tarihi sahsiyetin mezari bulunmaktadir Osmanli devri boyunca Edirnekapi Sehitligi ne ait bazi parsellere sehitlerin disinda da defin yapildigini gorulur Boylelikle sehitligin cevresinde genis bir mezarlik alani olusmustur Sehitler icin kabir duzenlemesi yapilirken buradan cikan eski Osmanli mezar taslari toplanarak iki ayri hazirede sergilenmesi dusunulmustur Onemli tarihi deger tasiyan mezar taslarini iceren bu hazireler ayrica incelemeye deger ozelliktedirler Edirnekapi Sehitligi Balkan Savasi ile I Dunya Savasi ve ozellikle Canakkale Savaslari nda yaralanarak tedavi olmak icin Istanbul hastahanelerine getirilen ve burada sehitlik mertebesine erisen Musluman askerlerin cogunlukta bulundugu bir mezarliktir Edirnekapi ve Sakizagaci adiyla iki bolumden olusan sehitlikte Osmanli Rus Harbi Balkan Harbi sehitleri Kara Deniz ve Hava Kuvvetleri sehitleri Polis Teskilati nin sehitleri T H Y sivil sehitleri Itfaiye Teskilati nin sehitleri Eski Tulumbacilar ve Harp Malul ve Gazileri ne ait ayri parseller halinde sehitlikler olusturulmustur Harita Genel Mudurlugu nun Ankara da 1971 yilinda bastirdigi Sehitliklerimiz adli kitapta Istanbul a getirilen Balkan Harbi ve Canakkale Savasi gazilerinden hastahanelerde vefat edip Edirnekapi Sehitligine defnedilenlerin sayisinin 13 bin civarinda oldugunu bildirmektedir Ayrica Istanbul un Ingilizler tarafindan isgali sirasindaki olaylarda sehit olan uc askerin de kabirleri burada idi 5 Edirnekapi Sehitligi Osmanli devrinde de Cumhuriyet devrinde de askeriye ye bagli bir kurulus olarak yasamistir Gunumuzde ise sehitlikle 1926 yilinda kurulan ilgilenmektedir Rami Caddesi nin acilmasindan sonra bu cadde ile bugun Edirnekapi minibus duragi olan eski yolun arasinda kalan ve mermer atolyesinin bulundugu bolum Bruno Taut Edirnekapi Sehitliginde gomulu olan tek gayrimuslimdir Taut bir Yahudidir DefinlerEdirnekapi Sehitligi ne defnedilenler listesiAyrica bakinizTurkiye deki mezarliklar listesiKaynakcaWikimedia Commons ta Edirnekapi Sehitligi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Serhat Basar gezi notlari Hans Peter Laqueur Huve l Baki Istanbul da Osmanli Mezarliklari ve Mezar Taslari Tarih Vakfi Yurt Yayinlari 46 Istanbul 1997 ikinci basim 2007 23 29 Dis baglantilar