Ediyakaran biyotası (eski adıyla Vendian), Ediyakaran dönemi (y. 635–541 myö) sırasında Dünya'da var olan bütün canlılardan oluşan bir taksonomik dönem sınıflandırmasıdır. Bunlar gizemli boru ve yaprak biçiminde, çoğunlukla sapsız canlılardan oluşuyordu. Bu canlıların iz fosilleri dünya çapında bulunmuştur ve bilinen en eski karmaşık çok hücreli canlıları temsil etmektedir.
Ediayakaran biyotası, 575 milyon yıl önce Avalon patlaması adı verilen bir olayda karşı karşıya kalmış olabilir. Bu, Dünya'nın Kriyojeniyen döneminin yoğun buzullaşmasının çözülmesinden sonraydı. Bu biyota, Kambriyen patlaması olarak bilinen canlı çeşitliliğindeki hızlı artışla büyük ölçüde ortadan kalktı. Şimdi var olan hayvanların vücut tasarımlarının çoğu, ilk olarak Ediyakaran'dan çok Kambriyen'in fosil kayıtlarında ortaya çıktı. Büyük canlılar için, Kambriyen biyotası, Ediyakaran fosil kayıtlarında yaygın olan canlıların bütünüyle yerini almış gibi görünüyor, ancak ilişkiler günümüzde de bir tartışma konusu.
Ediyakaran dönemi canlıları, ilk olarak yaklaşık 600 milyon yıl önce ortaya çıktı ve döneme özgü fosil topluluklarının ortadan kalktığı 542 milyon yıl önceki Kambriyen'in başlangıcına kadar gelişti. 1995 yılında Sonora, Meksika'da çeşitli bir Ediyakaran canlıları topluluğu keşfedildi ve yaklaşık 555 milyon yaşında, Ediyakara Tepeleri, Güney Avustralya ve Beyaz Deniz, Rusya'daki Ediyakaran fosilleriyle kabaca aynıydı. Yıkımdan sağ kalanları temsil edebilecek seyrek fosiller kadar geç (510 ila 500 milyon yıl önce) bir dönemde bulunmuş olsa da; daha önceki fosil toplulukları, Ediyakaran'ın sonunda kayıtlardan kaybolur ve geriye bir zamanlar gelişen ekosistemlerin sadece ilginç parçalarını bırakır. Koruma yanlılığı, değişen bir çevre, yırtıcıların ortaya çıkışı ve diğer yaşam biçimleriyle rekabet dahil olmak üzere, bu biyotanın ortadan kalkmasını açıklamaya çalışan birden çok varsayım mevcuttur. (<560 mya) genelinde geç Ediyakaran tabakalarından yapılan son (2018) örnekleme, canlıların gelişmesinin, bakteriler tarafından üretilen çok yüksek bir yüzdeyle ve düşük toplam üretkenlik koşullarıyla çakıştığını ve bu durumun, suda yüksek yoğunlukta çözünmüş organik maddeye yol açmış olabileceğini düşündürmektedir.
Ediyakaran canlılarının yaşam ağacının neresine sığdığını belirlemenin güç olduğu kanıtlanmıştır; likenler (mantar-alg ortakyaşamları), algler, foraminifer olarak bilinen protistler, mantarlar ya da mikrobiyal koloniler ya da bitkiler ve hayvanlar arasındaki varsayımsal ara biçimler olduklarına dair önerilerle, hayvan oldukları bile belirlenememiştir. Bazı taksonların görünüşleri ve alışkanlıkları (örn. ) Süngerler veya Knidliler ile yakınlıklar önerir.Kimberella yumuşakçalara benzerlik gösterebilir ve diğer canlıların iki yanlı bakışıma sahip olduğu düşünülmüştür, ancak bu tartışmalıdır. Çoğu büyük fosil, görünüşsel olarak sonraki canlılardan farklıdır: disklere, tüplere, çamur dolu torbalara veya kapitone şiltelere benzerler. Bu organizmalar arasındaki evrimsel ilişkileri ortaya çıkarmanın güçlüğü nedeniyle, bazı paleontologlar bunların hiçbir günümüz canlısına benzemeyen bütünüyle soyu tükenmiş soyları temsil ettiğini öne sürmüşlerdir. Bir paleontolog, Ediyakaran biyotası için ayrı bir alt alem seviyesinde olan Vendozoa'yı (şimdi Vendobionta olarak değiştirildi) önerdi. Eğer bu gizemli canlılar torun bırakmadıysa, garip biçimleri çok hücreli yaşamda "başarısız bir deneme" olarak görülebilir ve daha sonraki çok hücreli yaşam, öncekilerle yakın akraba olmayanan tek hücreli canlılardan bağımsız olarak evrimleşir. 2018'de yapılan bir araştırma, dönemin en belirgin ve simgesel fosillerinden biri olan Dickinsonia'nın kolesterol içerdiğini buldu. Bu onun, hayvanlara, mantarlara veya kırmızı alglerle yakından ilişkili olduğunu düşündürdü.
Coğrafi, tabakabilimsel, tafonomik veya biyolojik olarak tanımlanamadığı için "Ediyakaran Biyotası" kavramı biraz yapaydır.
Notlar
- ^ Kırmızı algler gibi basit çok hücreli canlılar en az 1,2 milyar yıl önce evrimleşmiştir. 2,1 milyar yıl önceki biyotasının durumu belirsizdir, ancak daha karmaşık bir yapıya sahip daha eski çok hücreli canlıları temsil edebilirler.
Kaynakça
- ^ Watson (28 Ekim 2020). "These bizarre ancient species are rewriting animal evolution". Nature. 586 (7831): 662-665. doi:10.1038/d41586-020-02985-z. (PMID) 33116283.
- ^ "Two Explosive Evolutionary Events Shaped Early History Of Multicellular Life". 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ Shen (2008). "The Avalon Explosion: Evolution of Ediacara Morphospace". Science. 319 (5859): 81-84. doi:10.1126/science.1150279. (PMID) 18174439.
- ^ McMenamin (14 Mayıs 1996). "Ediacaran biota from Sonora, Mexico". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 93 (10): 4990-4993. doi:10.1073/pnas.93.10.4990. (PMC) 39393 $2. (PMID) 11607679.
- ^ Deep Time Analysis: A Coherent View of the History of Life. Cham, Switzerland: Springer Geology. 2018. ISBN .
- ^ . Abstracts of 33rd , Oslo 2008. 2008. 13 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Conway Morris, S. (1993). "Ediacaran-like fossils in Cambrian Burgess Shale–type faunas of North America". Palaeontology. 36 (31–0239): 593-635.
- ^ Bekker (4 Mayıs 2018). "Ediacara biota flourished in oligotrophic and bacterially dominated marine environments across Baltica". Nature Communications (İngilizce). 9 (1): 1807. doi:10.1038/s41467-018-04195-8. ISSN 2041-1723. (PMC) 5935690 $2. (PMID) 29728614.
- ^ Pflug (1973). "Zur fauna der Nama-Schichten in Südwest-Afrika. IV. Mikroscopische anatomie der petalo-organisme". Palaeontographica (Almanca) (B144): 166-202.
- ^ Droser (21 Mart 2008). "Synchronous Aggregate Growth in an Abundant New Ediacaran Tubular Organism". Science. 319 (5870): 1660-1662. doi:10.1126/science.1152595. (PMID) 18356525.
- ^ Seilacher, A. (1992). "Vendobionta and Psammocorallia: lost constructions of Precambrian evolution". Journal of the Geological Society, London. 149 (4): 607-613. doi:10.1144/gsjgs.149.4.0607. 9 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ . Department of Geological Sciences and Geological Engineering, Queen's University. June 2006. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2016.
- ^ Bobrovskiy (21 Eylül 2018). "Ancient steroids establish the Ediacaran fossil Dickinsonia as one of the earliest animals". Science (İngilizce). 361 (6408): 1246-1249. doi:10.1126/science.aat7228. ISSN 0036-8075. (PMID) 30237355.
- ^ Gold (2018). "The slow rise of complex life as revealed through biomarker genetics". Emerging Topics in Life Sciences. 2 (2): 191-199. doi:10.1042/etls20170150. (PMID) 32412622.
- ^ MacGabhann (2013). "There is no such thing as the 'Ediacara Biota'". Geoscience Frontiers. 30: 1-10.
Konuyla ilgili yayınlar
- Palæobiology II: A synthesis. Malden, MA: Blackwell Science. 2001. ss. Chapter 1. ISBN . OCLC 43945263. Meraklılar için mükemmel ileri okumalar – makroevrimsel temalı birçok ilginç bölüm içerir.
- The Garden of Ediacara: Discovering the First Complex Life. New York: Columbia University Press. 1998. ss. 368pp. ISBN . OCLC 3758852.Özellikle Namibya fosillerine odaklanan bu fosillerin popüler bir bilim hesabı.
- Wood, Rachel A., "Hayvanların Yükselişi: Yeni fosiller ve antik okyanus kimyasının analizleri, Kambriyen patlamasının şaşırtıcı derecede derin köklerini ortaya koyuyor", Scientific American, cilt. 320, hayır. 6 (Haziran 2019), s. 24-31.
Dış bağlantılar
- Ediacaran biota inceleme makalesi 16 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 28 Ekim 2020, Doğa haberleri özelliği, güzel çizimlerle
- – Kapsamlı, biraz güncelliğini yitirmiş olsa da, açıklama, 2010
- 7/2010 tarihine kadar
- – Queen's University, Kanada, 2007
- – Queen's Üniversitesi, Kanada, 2007
- Dünyanın en eski hayvan ekosistemi, SA taşrasındaki Nilpena İstasyonu'ndaki fosillerde tutuluyor 10 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ABC News, 5 Ağustos 2013. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2013.
- Tanışma fosiller 4 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ABC Sabit Nilpena de Ediakara fosiller üzerinde TV programı (ses + transkript). İlk yayın 3 Ağustos 2013. Erişim tarihi: 28 Aralık 2018.
- Ediacara Biota – , BBC. (şimdi dinle), 2009, radio program
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ediyakaran biyotasi eski adiyla Vendian Ediyakaran donemi y 635 541 myo sirasinda Dunya da var olan butun canlilardan olusan bir taksonomik donem siniflandirmasidir Bunlar gizemli boru ve yaprak biciminde cogunlukla sapsiz canlilardan olusuyordu Bu canlilarin iz fosilleri dunya capinda bulunmustur ve bilinen en eski karmasik cok hucreli canlilari temsil etmektedir Ediyakaran doneminde bir deniz tabani Ediayakaran biyotasi 575 milyon yil once Avalon patlamasi adi verilen bir olayda karsi karsiya kalmis olabilir Bu Dunya nin Kriyojeniyen doneminin yogun buzullasmasinin cozulmesinden sonraydi Bu biyota Kambriyen patlamasi olarak bilinen canli cesitliligindeki hizli artisla buyuk olcude ortadan kalkti Simdi var olan hayvanlarin vucut tasarimlarinin cogu ilk olarak Ediyakaran dan cok Kambriyen in fosil kayitlarinda ortaya cikti Buyuk canlilar icin Kambriyen biyotasi Ediyakaran fosil kayitlarinda yaygin olan canlilarin butunuyle yerini almis gibi gorunuyor ancak iliskiler gunumuzde de bir tartisma konusu Ediyakaran donemi canlilari ilk olarak yaklasik 600 milyon yil once ortaya cikti ve doneme ozgu fosil topluluklarinin ortadan kalktigi 542 milyon yil onceki Kambriyen in baslangicina kadar gelisti 1995 yilinda Sonora Meksika da cesitli bir Ediyakaran canlilari toplulugu kesfedildi ve yaklasik 555 milyon yasinda Ediyakara Tepeleri Guney Avustralya ve Beyaz Deniz Rusya daki Ediyakaran fosilleriyle kabaca ayniydi Yikimdan sag kalanlari temsil edebilecek seyrek fosiller kadar gec 510 ila 500 milyon yil once bir donemde bulunmus olsa da daha onceki fosil topluluklari Ediyakaran in sonunda kayitlardan kaybolur ve geriye bir zamanlar gelisen ekosistemlerin sadece ilginc parcalarini birakir Koruma yanliligi degisen bir cevre yirticilarin ortaya cikisi ve diger yasam bicimleriyle rekabet dahil olmak uzere bu biyotanin ortadan kalkmasini aciklamaya calisan birden cok varsayim mevcuttur lt 560 mya genelinde gec Ediyakaran tabakalarindan yapilan son 2018 ornekleme canlilarin gelismesinin bakteriler tarafindan uretilen cok yuksek bir yuzdeyle ve dusuk toplam uretkenlik kosullariyla cakistigini ve bu durumun suda yuksek yogunlukta cozunmus organik maddeye yol acmis olabilecegini dusundurmektedir Ediyakaran canlilarinin yasam agacinin neresine sigdigini belirlemenin guc oldugu kanitlanmistir likenler mantar alg ortakyasamlari algler foraminifer olarak bilinen protistler mantarlar ya da mikrobiyal koloniler ya da bitkiler ve hayvanlar arasindaki varsayimsal ara bicimler olduklarina dair onerilerle hayvan olduklari bile belirlenememistir Bazi taksonlarin gorunusleri ve aliskanliklari orn Sungerler veya Knidliler ile yakinliklar onerir Kimberella yumusakcalara benzerlik gosterebilir ve diger canlilarin iki yanli bakisima sahip oldugu dusunulmustur ancak bu tartismalidir Cogu buyuk fosil gorunussel olarak sonraki canlilardan farklidir disklere tuplere camur dolu torbalara veya kapitone siltelere benzerler Bu organizmalar arasindaki evrimsel iliskileri ortaya cikarmanin guclugu nedeniyle bazi paleontologlar bunlarin hicbir gunumuz canlisina benzemeyen butunuyle soyu tukenmis soylari temsil ettigini one surmuslerdir Bir paleontolog Ediyakaran biyotasi icin ayri bir alt alem seviyesinde olan Vendozoa yi simdi Vendobionta olarak degistirildi onerdi Eger bu gizemli canlilar torun birakmadiysa garip bicimleri cok hucreli yasamda basarisiz bir deneme olarak gorulebilir ve daha sonraki cok hucreli yasam oncekilerle yakin akraba olmayanan tek hucreli canlilardan bagimsiz olarak evrimlesir 2018 de yapilan bir arastirma donemin en belirgin ve simgesel fosillerinden biri olan Dickinsonia nin kolesterol icerdigini buldu Bu onun hayvanlara mantarlara veya kirmizi alglerle yakindan iliskili oldugunu dusundurdu Cografi tabakabilimsel tafonomik veya biyolojik olarak tanimlanamadigi icin Ediyakaran Biyotasi kavrami biraz yapaydir Notlar Kirmizi algler gibi basit cok hucreli canlilar en az 1 2 milyar yil once evrimlesmistir 2 1 milyar yil onceki biyotasinin durumu belirsizdir ancak daha karmasik bir yapiya sahip daha eski cok hucreli canlilari temsil edebilirler Kaynakca Watson 28 Ekim 2020 These bizarre ancient species are rewriting animal evolution Nature 586 7831 662 665 doi 10 1038 d41586 020 02985 z PMID 33116283 Two Explosive Evolutionary Events Shaped Early History Of Multicellular Life 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2021 Shen 2008 The Avalon Explosion Evolution of Ediacara Morphospace Science 319 5859 81 84 doi 10 1126 science 1150279 PMID 18174439 McMenamin 14 Mayis 1996 Ediacaran biota from Sonora Mexico Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 93 10 4990 4993 doi 10 1073 pnas 93 10 4990 PMC 39393 2 PMID 11607679 Deep Time Analysis A Coherent View of the History of Life Cham Switzerland Springer Geology 2018 ISBN 978 3 319 74255 7 Abstracts of 33rd Oslo 2008 2008 13 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Conway Morris S 1993 Ediacaran like fossils in Cambrian Burgess Shale type faunas of North America Palaeontology 36 31 0239 593 635 Bekker 4 Mayis 2018 Ediacara biota flourished in oligotrophic and bacterially dominated marine environments across Baltica Nature Communications Ingilizce 9 1 1807 doi 10 1038 s41467 018 04195 8 ISSN 2041 1723 PMC 5935690 2 PMID 29728614 Pflug 1973 Zur fauna der Nama Schichten in Sudwest Afrika IV Mikroscopische anatomie der petalo organisme Palaeontographica Almanca B144 166 202 Droser 21 Mart 2008 Synchronous Aggregate Growth in an Abundant New Ediacaran Tubular Organism Science 319 5870 1660 1662 doi 10 1126 science 1152595 PMID 18356525 Seilacher A 1992 Vendobionta and Psammocorallia lost constructions of Precambrian evolution Journal of the Geological Society London 149 4 607 613 doi 10 1144 gsjgs 149 4 0607 9 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2021 Department of Geological Sciences and Geological Engineering Queen s University June 2006 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2016 Bobrovskiy 21 Eylul 2018 Ancient steroids establish the Ediacaran fossil Dickinsonia as one of the earliest animals Science Ingilizce 361 6408 1246 1249 doi 10 1126 science aat7228 ISSN 0036 8075 PMID 30237355 Gold 2018 The slow rise of complex life as revealed through biomarker genetics Emerging Topics in Life Sciences 2 2 191 199 doi 10 1042 etls20170150 PMID 32412622 MacGabhann 2013 There is no such thing as the Ediacara Biota Geoscience Frontiers 30 1 10 Konuyla ilgili yayinlarPalaeobiology II A synthesis Malden MA Blackwell Science 2001 ss Chapter 1 ISBN 978 0 632 05147 2 OCLC 43945263 978 0 632 05147 2 Meraklilar icin mukemmel ileri okumalar makroevrimsel temali bircok ilginc bolum icerir The Garden of Ediacara Discovering the First Complex Life New York Columbia University Press 1998 ss 368pp ISBN 978 0 231 10558 3 OCLC 3758852 978 0 231 10558 3Ozellikle Namibya fosillerine odaklanan bu fosillerin populer bir bilim hesabi Wood Rachel A Hayvanlarin Yukselisi Yeni fosiller ve antik okyanus kimyasinin analizleri Kambriyen patlamasinin sasirtici derecede derin koklerini ortaya koyuyor Scientific American cilt 320 hayir 6 Haziran 2019 s 24 31 Dis baglantilarEdiacaran biota inceleme makalesi 16 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 28 Ekim 2020 Doga haberleri ozelligi guzel cizimlerle Kapsamli biraz guncelligini yitirmis olsa da aciklama 2010 7 2010 tarihine kadar Queen s University Kanada 2007 Queen s Universitesi Kanada 2007 Dunyanin en eski hayvan ekosistemi SA tasrasindaki Nilpena Istasyonu ndaki fosillerde tutuluyor 10 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ABC News 5 Agustos 2013 Erisim tarihi 6 Agustos 2013 Tanisma fosiller 4 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ABC Sabit Nilpena de Ediakara fosiller uzerinde TV programi ses transkript Ilk yayin 3 Agustos 2013 Erisim tarihi 28 Aralik 2018 Ediacara Biota BBC simdi dinle 2009 radio program