Ediyakaran Dönemi, 635 milyon yıl önce Kriyojeniyen Dönemi'nin sonundan başlayarak Kambriyen Dönemi'nin başlangıcı olan 538,8 milyon yıl öncesine kadar süren, 96 milyon yıllık jeolojik bir dönemdir. Ediyakaran Dönemi'nin başlamasıyla Proterozoyik Üst Zaman sonlanır ve Fanerozoyik Üst Zaman başlar. Adını Güney Avustralya'daki 'nden almıştır.
Ediyakaran | ||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
~635 ± 0,2 - 538,8 myö | ||||||||||||||||||||||||
![]() Orta Ediyakaran sırasında Dünya (600 myö) | ||||||||||||||||||||||||
Kronoloji | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
Etimoloji | ||||||||||||||||||||||||
Onaylanmış isim | 1990 | |||||||||||||||||||||||
Kullanım bilgisi | ||||||||||||||||||||||||
Gök cismi | Dünya | |||||||||||||||||||||||
Bölgesel kullanım | Küresel (ICS) | |||||||||||||||||||||||
Kullanılan zaman çizelgesi | ICS Zaman Çizelgesi | |||||||||||||||||||||||
Tanım | ||||||||||||||||||||||||
Kronolojik birim | (Dönem) | |||||||||||||||||||||||
Stratigrafik birim | ||||||||||||||||||||||||
Zaman aralığının resmîyeti | Resmî | |||||||||||||||||||||||
Alt sınırını belirleyen |
| |||||||||||||||||||||||
Alt sınır KSKN | Enorama Creek kesiti, , Güney Avustralya 31°19′53″S 138°38′00″E / 31.3314°G 138.6334°D | |||||||||||||||||||||||
KSKN onayı | Mart 2004 | |||||||||||||||||||||||
Üst sınırını belirleyen | İknofosil 'un ortaya çıkışı | |||||||||||||||||||||||
Üst sınır KSKN | , Newfoundland, Kanada 47°04′34″N 55°49′52″W / 47.0762°K 55.8310°B | |||||||||||||||||||||||
KSKN onayı | 1992 | |||||||||||||||||||||||
Atmosfer ve iklim verileri | ||||||||||||||||||||||||
Atmosferdeki ortalama O2 miktarı | y. Hacimce %8 (Günümüzün %40 kadarı) | |||||||||||||||||||||||
Atmosferdeki ortalama CO2 miktarı | y. 4500 ppm (Sanayi Devrimi başlangıcındakinin 16 katı) | |||||||||||||||||||||||
Ortalama yüzey sıcaklığı | y. 17 °C (Günümüzün 3 °C yukarısı) |
Ediyakaran Dönemi'nin jeolojik dönem statüsü, 2004 yılında (IUGS) tarafından resmen onaylanarak 120 yıl sonra ilan edilen ilk yeni jeolojik dönem oldu. Ediyakaran Dönemi, adını jeolog 'in 1946'da Ediyakaran biyotasının fosillerini ilk kez keşfettiği Ediacara Tepeleri'nden almasına rağmen Ediyakaran'ın stratotip kesiti, Güney Avustralya'nın Flinders Sıradağları, 31°19′53.8″G 138°38′0.1″D / 31.331611°G 138.633361°D koordinatlarında bulunan Brachina Gorge içindeki Enorama Creek yatağında bulunmaktadır.
Ediyakaran, Kartopu Dünya buzullaşma olaylarının sona ermesinin ardından (Dickinsonia ve Spriggina gibi eklemli, bilateral simetrili hayvanlar) (Charnia dahil benzeri hayvanlar), disk şeklindeki organizmalar (Cyclomedusa gibi radyal şekilli hayvanlar) ve Trilobozoa (Tribrachidium gibi üçlü radyal simetriye sahip hayvanlar) gibi artık soyu tükenmiş, nispeten basit hayvan şubelerine sahip olan ve Ediyakaran biyotası olarak adlandırılan yaygın çok hücreli faunanın ilk görüldüğü dönemdir. Bu canlıların çoğu, 575 milyon yıl önceki Avalon patlaması sırasında (veya sonrasında) ortaya çıktı ve 539 milyon yıl önceki sırasında yok oldular. Bu dönemde, knidliler ve Xenacoelomorpha gibi erken bilateral simetrili hayvanlar dahil olmak üzere bazı modern hayvan grupları da ortaya çıktı. Yumuşakça benzeri Kimberella da Ediyakaran Dönemi'nde yaşadı. Kabuklu veya iskeletli fosilleşmiş organizmalar, Fanerozoyik Üst Zaman'ın ilk dönemi olan Kambriyen Dönem'de evrimleşecekti.
Süper kıta Panotya, bu dönemin sonunda oluştu ve parçalara ayrıldı. Ediyakaran Dönem'de ve buzullaşmaları gibi çeşitli buzullaşma olayları gerçekleşti. Shuram ekskürsiyonu da bu dönemde gerçekleşti, ancak buzul kökenli olması pek olası görülmemektedir.
Ediyakaran ve Vendian
Ediakaran Dönemi, 1952'de Rus jeolog ve paleontolog Boris Sokolov tarafından önerilen, daha eski bir isim olan Vendian Dönemi ile aynı süreye denk gelir ancak Vendian'dan daha kısadır. Vendian kavramı, stratigrafik olarak yukarıdan aşağıya oluşturuldu ve Kambriyen'in alt sınırı, Vendian'ın üst sınırı oldu.
Bu sınırın paleontolojik doğrulaması, havza ('nunBaltık katının tabanı) ve karbonat havzası ('nun 'nin tabanı) için ayrı ayrı yapılmıştır. Vendian'ın alt sınırının, Varanger (Laplandian) tabanı olarak tanımlanması önerilmiştir.
Vendian, kendi stratotip alanında, Laplandian, Redkino, Kotlin ve Rivne bölgesel katları gibi küresel olarak izlenebilir alt bölümlere sahiptir.
Redkino, Kotlin ve Rivne bölgesel katlarının Vendian'ın stratotip kesitinde bulunduğu, bol miktarda organik duvarlı mikrofosiller, megaskopik algler, metazoa fosilleri ve iknofosillerin varlığı ile kanıtlanmıştır.
Dev akantomorf akritarkların Pertatataka topluluğunun dünya çapında gözlemlenmesi dikkate alınırsa, Vendian'ın alt sınırı, biyostratigrafik olarak doğrulanabilir.
Kaynakça
- ^ "Uluslararası Kronostratigrafik Çizelge" (PDF). www.stratigraphy.org. Uluslararası Stratigrafi Komisyonu.
- ^ Knoll, Andrew H.; Walter, Malcolm R.; Narbonne, Guy M.; Christie-Black, Nicholas (3 Mart 2006). "The Ediacaran Period: a new addition to the geologic time scale" (PDF). Lethaia. 39: 13-30. doi:10.1080/00241160500409223. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2020.
- ^ Brasier, Martin; Cowie, John; Taylor, Michael. "Decision on the Precambrian-Cambrian boundary stratotype" (PDF). Episodes. 17. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2020.
- ^ (PDF). International Stratigraphic Commission. February 2022. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2022.
- ^ A. Knoll, M. Walter, G. Narbonne, and N. Christie-Blick (2004) "The Ediacaran Period: A New Addition to the Geologic Time Scale. 4 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."
- ^ Knoll, A. H. (March 2006). (PDF). Lethaia. 39: 13-30. doi:10.1080/00241160500409223. 21 Şubat 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Knoll, A. H. (30 Temmuz 2004). "A new period for the geologic time scale" (PDF). Science. 305 (5684): 621-622. doi:10.1126/science.1098803. (PMID) 15286353. 7 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ Sprigg (1947). "Early Cambrian (?) jellyfishes from the Flinders Ranges, South Australia". Transactions of the Royal Society of South Australia. 71 (2): 212-224. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ South Australian Museum Newsletter April 2005 17 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Accessed 9 August 2010.
- ^ "Geological time gets a new period: Geologists have added a new period to their official calendar of Earth's history—the first in 120 years". Londra: BBC. 17 Mayıs 2004. 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ B. M. Sokolov (1952). "On the age of the old sedimentary cover of the Russian Platform". Izvestiya Akademii Nauk SSSR, Seriya Eologicheskaya. 5: 21-31.
- ^ a b c Sokolov, B.S. (1997).
- ^ Sokolov B. S. (1965) "Abstracts of All-Union Symposium on Paleontology of the Precambrian and Early Cambrian."
- ^ Rozanov, A.Y. (1969). "The Tommotian Stage and the problem of the lower boundary of the Cambrian". Trudy Geologičeskogo Instituta AN SSSR. 206: 1-380.
- ^ a b M. A. Fedonkin; B. S. Sokolov; M. A. Semikhatov (2007). . 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar eksik
|soyadı1=
() - ^ Khomentovsky (2008). "The Yudomian of Siberia, Vendian and Ediacaran systems of the International stratigraphic scale". Stratigraphy and Geological Correlation. 16 (6): 581-598. doi:10.1134/S0869593808060014.
Dış bağlantılar
- "Geological time gets a new period: Geologists have added a new period to their official calendar of Earth's history—the first in 120 years". Londra: BBC. 17 Mayıs 2004. 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- . GeoWhen Database. 1 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2006.
- Introduction to the Vendian Period 7 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Introduction to the Ediacaran Fauna 22 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- transcript 8 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Catalyst (Australian Broadcasting Corporation)
- Earth's oldest animal ecosystem held in fossils at Nilpena Station in SA outback 10 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ABC News, 5 August 2013. Accessed 6 August 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ediyakaran Donemi 635 milyon yil once Kriyojeniyen Donemi nin sonundan baslayarak Kambriyen Donemi nin baslangici olan 538 8 milyon yil oncesine kadar suren 96 milyon yillik jeolojik bir donemdir Ediyakaran Donemi nin baslamasiyla Proterozoyik Ust Zaman sonlanir ve Fanerozoyik Ust Zaman baslar Adini Guney Avustralya daki nden almistir Ediyakaran 635 0 2 538 8 myo Had nArkeenProterozoyikFa Orta Ediyakaran sirasinda Dunya 600 myo Kronoloji 640 630 620 610 600 590 580 570 560 550 540 P ZKriyojeniyenEdiyakaranKambriyen Ediyakaran Biyotasi buzullasmasi Paleopasisnitler Ana buzul donemi2018 itibariyla Ediyakaran in Uluslararasi Stratigrafi Komisyonu na gore alt bolumleri Dikey eksen olcegi milyon yil once EtimolojiOnaylanmis isim1990Kullanim bilgisiGok cismiDunyaBolgesel kullanimKuresel ICS Kullanilan zaman cizelgesiICS Zaman CizelgesiTanimKronolojik birimDonemStratigrafik birimZaman araliginin resmiyetiResmiAlt sinirini belirleyenDunya capinda belirgin ortaya cikisi uzun vadede belirgin degisikliklerin gorulmeye baslanmasi Alt sinir KSKNEnorama Creek kesiti Guney Avustralya 31 19 53 S 138 38 00 E 31 3314 G 138 6334 D 31 3314 138 6334KSKN onayiMart 2004Ust sinirini belirleyenIknofosil un ortaya cikisiUst sinir KSKN Newfoundland Kanada 47 04 34 N 55 49 52 W 47 0762 K 55 8310 B 47 0762 55 8310KSKN onayi1992Atmosfer ve iklim verileriAtmosferdeki ortalama O2 miktariy Hacimce 8 Gunumuzun 40 kadari Atmosferdeki ortalama CO2 miktariy 4500 ppm Sanayi Devrimi baslangicindakinin 16 kati Ortalama yuzey sicakligiy 17 C Gunumuzun 3 C yukarisi Ediyakaran Donemi nin jeolojik donem statusu 2004 yilinda IUGS tarafindan resmen onaylanarak 120 yil sonra ilan edilen ilk yeni jeolojik donem oldu Ediyakaran Donemi adini jeolog in 1946 da Ediyakaran biyotasinin fosillerini ilk kez kesfettigi Ediacara Tepeleri nden almasina ragmen Ediyakaran in stratotip kesiti Guney Avustralya nin Flinders Siradaglari 31 19 53 8 G 138 38 0 1 D 31 331611 G 138 633361 D 31 331611 138 633361 koordinatlarinda bulunan Brachina Gorge icindeki Enorama Creek yataginda bulunmaktadir Ediyakaran Kartopu Dunya buzullasma olaylarinin sona ermesinin ardindan Dickinsonia ve Spriggina gibi eklemli bilateral simetrili hayvanlar Charnia dahil benzeri hayvanlar disk seklindeki organizmalar Cyclomedusa gibi radyal sekilli hayvanlar ve Trilobozoa Tribrachidium gibi uclu radyal simetriye sahip hayvanlar gibi artik soyu tukenmis nispeten basit hayvan subelerine sahip olan ve Ediyakaran biyotasi olarak adlandirilan yaygin cok hucreli faunanin ilk goruldugu donemdir Bu canlilarin cogu 575 milyon yil onceki Avalon patlamasi sirasinda veya sonrasinda ortaya cikti ve 539 milyon yil onceki sirasinda yok oldular Bu donemde knidliler ve Xenacoelomorpha gibi erken bilateral simetrili hayvanlar dahil olmak uzere bazi modern hayvan gruplari da ortaya cikti Yumusakca benzeri Kimberella da Ediyakaran Donemi nde yasadi Kabuklu veya iskeletli fosillesmis organizmalar Fanerozoyik Ust Zaman in ilk donemi olan Kambriyen Donem de evrimlesecekti Super kita Panotya bu donemin sonunda olustu ve parcalara ayrildi Ediyakaran Donem de ve buzullasmalari gibi cesitli buzullasma olaylari gerceklesti Shuram ekskursiyonu da bu donemde gerceklesti ancak buzul kokenli olmasi pek olasi gorulmemektedir Ediyakaran ve VendianEdiakaran Donemi 1952 de Rus jeolog ve paleontolog Boris Sokolov tarafindan onerilen daha eski bir isim olan Vendian Donemi ile ayni sureye denk gelir ancak Vendian dan daha kisadir Vendian kavrami stratigrafik olarak yukaridan asagiya olusturuldu ve Kambriyen in alt siniri Vendian in ust siniri oldu Bu sinirin paleontolojik dogrulamasi havza nunBaltik katinin tabani ve karbonat havzasi nun nin tabani icin ayri ayri yapilmistir Vendian in alt sinirinin Varanger Laplandian tabani olarak tanimlanmasi onerilmistir Vendian kendi stratotip alaninda Laplandian Redkino Kotlin ve Rivne bolgesel katlari gibi kuresel olarak izlenebilir alt bolumlere sahiptir Redkino Kotlin ve Rivne bolgesel katlarinin Vendian in stratotip kesitinde bulundugu bol miktarda organik duvarli mikrofosiller megaskopik algler metazoa fosilleri ve iknofosillerin varligi ile kanitlanmistir Dev akantomorf akritarklarin Pertatataka toplulugunun dunya capinda gozlemlenmesi dikkate alinirsa Vendian in alt siniri biyostratigrafik olarak dogrulanabilir Kaynakca Uluslararasi Kronostratigrafik Cizelge PDF www stratigraphy org Uluslararasi Stratigrafi Komisyonu Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Knoll Andrew H Walter Malcolm R Narbonne Guy M Christie Black Nicholas 3 Mart 2006 The Ediacaran Period a new addition to the geologic time scale PDF Lethaia 39 13 30 doi 10 1080 00241160500409223 12 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Aralik 2020 Brasier Martin Cowie John Taylor Michael Decision on the Precambrian Cambrian boundary stratotype PDF Episodes 17 11 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Aralik 2020 PDF International Stratigraphic Commission February 2022 21 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2022 A Knoll M Walter G Narbonne and N Christie Blick 2004 The Ediacaran Period A New Addition to the Geologic Time Scale 4 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Knoll A H March 2006 PDF Lethaia 39 13 30 doi 10 1080 00241160500409223 21 Subat 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Knoll A H 30 Temmuz 2004 A new period for the geologic time scale PDF Science 305 5684 621 622 doi 10 1126 science 1098803 PMID 15286353 7 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Aralik 2022 Sprigg 1947 Early Cambrian jellyfishes from the Flinders Ranges South Australia Transactions of the Royal Society of South Australia 71 2 212 224 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2022 South Australian Museum Newsletter April 2005 17 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Accessed 9 August 2010 Geological time gets a new period Geologists have added a new period to their official calendar of Earth s history the first in 120 years Londra BBC 17 Mayis 2004 23 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2022 B M Sokolov 1952 On the age of the old sedimentary cover of the Russian Platform Izvestiya Akademii Nauk SSSR Seriya Eologicheskaya 5 21 31 a b c Sokolov B S 1997 Sokolov B S 1965 Abstracts of All Union Symposium on Paleontology of the Precambrian and Early Cambrian Rozanov A Y 1969 The Tommotian Stage and the problem of the lower boundary of the Cambrian Trudy Geologiceskogo Instituta AN SSSR 206 1 380 a b M A Fedonkin B S Sokolov M A Semikhatov 2007 4 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yazar eksik soyadi1 yardim Khomentovsky 2008 The Yudomian of Siberia Vendian and Ediacaran systems of the International stratigraphic scale Stratigraphy and Geological Correlation 16 6 581 598 doi 10 1134 S0869593808060014 Dis baglantilar Geological time gets a new period Geologists have added a new period to their official calendar of Earth s history the first in 120 years Londra BBC 17 Mayis 2004 23 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2022 GeoWhen Database 1 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2006 Introduction to the Vendian Period 7 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Introduction to the Ediacaran Fauna 22 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde transcript 8 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Catalyst Australian Broadcasting Corporation Earth s oldest animal ecosystem held in fossils at Nilpena Station in SA outback 10 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ABC News 5 August 2013 Accessed 6 August 2013