Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Egbert, Ecgberht ya da Ecgbriht (771/775-839) 803 yılından 839 yılındaki ölümüne kadar Wessex kralı. Babası Kentli Ealhmund'dur. 780'li yıllarda Mercia kralı Offa ve Wessex kralı Beorthric tarafından sürgüne gönderilmiş, Beorhtric'in ölümü üzerine 802 yılında ülkesine dönüp tahta geçmiştir.
| Egbert | |
|---|---|
 13. yüzyıl elyazmalarındaki tasviri | |
| Wessex Kralı | |
| Hüküm süresi | 802-839 |
| Önce gelen | Beorhtric |
| Sonra gelen | Æthelwulf |
| Doğum | 771 veya 775 |
| Ölüm | 839 |
| Defin | Winchester |
| Çocuk(lar)ı | Æthelwulf |
| Hanedan | Wessex |
Saltanatının ilk 20 yılına dair çok az şey bilinse de Mercia'ya karşı Wessex'in bağımsızlığını koruduğu bilinmektedir. 825 yılındaki Ellandun Muharebesinde Mercia kralı Beornwulf'u yenerek Mercia üstünlüğüne son vermiştir. 829 yılında Mercia kralı Wiglaf'ı yenip ülkesinden uzaklaştırmış, kısa bir süre de olsa Mercia'ya hükmetmiştir. Northumbria kralına hakimiyetini kabul ettirmiştir. Bu dönem için Anglo-Sakson Kronolojisinde onun için bretwalda denilmektedir. Egbert'in ardından tahta geçen oğlu Æthelwulf döneminde güneydeki Wessex hakimiyeti pekiştirilir.
Ailesi
Tarihçiler Egbert'in soyağacına dair hemfikir değildirler. Anglo-Sakson Kronolojisinin en eski hali olan Parker kronolojisinde hanedan Egbert'in oğlu Æthelwulf'dan geriye doğru Egbert ve babası Ealhmund'a, oradan da Wessex hanedanının kurucusu Cerdic'e götürülür. Bu soyağacı belirli bir yere kadar kabul görse de doğrudan Cerdic'e giden kısmı tartışmalıdır. Egbert'in eşi hakkındaki bilgiler de çok azdır. 15. yüzyıl kaynaklarına göre eşinin adı Redburga'dır ve iddialara göre Fransa'da sürgündeyken evlenmiştir.
İlk yıllar
Sekizinci yüzyılın ikinci yarısında 757-796 yılları arasında hüküm sürmüş olan Mercia kralı Offa Anglosakson İngiltere'nin tartışmasız hakimi konumundadır. 757-786 arasında Wessex kralı olmuş olan Cynewulf ile Offa ilişkileri hakkında bilgi sınırlıdır. Buna rağmen Cynewulf'un Mercia'dan bağımsız olarak varolabilmeyi başardığını biliyoruz. Bu döneme ait arazi tapularında ve kararnamelerindeki kralın unvanı veya birden çok kralın imzasının olması aralarındaki bağımlılık ilişkisini de göz önüne sermektedir. Anglo-Sakson Kronolojisinde 784 yılında Ealhmund adında yeni bir Kent hükümdarından bahsedilir. Bu kişinin Wessex kralı Egbert'in babası olduğu düşünülür. Ealhmund'un iktidarda çok uzun süre kalmadığı tahmin edilmektedir, 784 yılından sonraki faaliyetlerine dair bilinen bir şey yoktur. Bu dönemde Kent bölgesini ilhak etmek isteyen Offa'nın korkusundan Egbert'in sürgüne Wessex'e kaçmış olması da muhtemeldir.
786 yılında Wessex kralı Cynewulf öldürülünce yerine geçen Beorhtric'in iktidarına açıktan cephe alan Egbert yenilerek ülkeden ayrılmış, uzun bir süre Fransa'da kalmıştır. Egbert'ten kurtulan Beorhtric, Mercia kralı Offa'nın kızıyla evlenir. Egbert Fransa'dayken Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu tahtındaki Şarlman Northumbria ile ilgilenmekte ve Offa'nın muhaliflerine destek vermektedir. Egbert Fransa'da kaldığı dönemde yakından ilişki kurduğu Eadberht adlı din adamından kamu idaresi alanında çok önemli bilgiler alır.
Saltanatının başlangıcı
Beorhtric'in Mercia'ya bağlı durumu Offa'nın ölümünden sonra başa geçen Cenwulf iktidarında da devam eder. 802 yılında Beorhtric ölünce yerine Egbert geçer. Mercialılar Egbert'in iktidarına karşı çıkmaya devam ederler, tam taç giyme töreninin olacağı gün yapılan askeri müdahale başarısız olsa da tehlikenin büyüklüğünü anlatmaktadır. Daha sonraki döneme dair Mercia ile bir çatışma bilgisi yoktur. Egbert, Wessex sınırları dışında etkisi olmasa da Mercia egemenliğine de boyun eğmemiştir. Anglo-Sakson Kronolojisinde Egbert'in 815 yılında ayakta son kalan yerel Briton krallığı 'ya boyun eğdirdiği yazar.
Ellandun Muharebesi
825 yılında Anglosakson tarihinin en önemli muharebelerinden birisinde Egbert Mercia kralı Beornwulf'u Ellandun Muharebesi'nde mağlup eder. Bu muharebeden sonra güney İngiltere'de Mercia egemenliği sona ermiştir. Anglo-Sakson Kronolojisinde saldırgan tarafın kim olduğu belirtilmemekle beraber büyük ihtimalle Beornwulf'un saldırıya geçen ilk taraf olduğu düşünülmektedir. Wessex'in Dumnonia seferini fırsat bilen Mercia'nın saldırıya geçtiği düşünülmektedir. Ellandun Muharebesinin tek sonucu güneydeki Mercia hükümranlığının sona ermesi olmamıştır. Bundan sonra Doğu Anglia da Mercia'ya karşı Wessex koruması talebinde bulunmuş, 826 yılında Beornwulf, Doğu Anglia'daki hakimiyetini yeniden tesis etmek için bu ülkeye saldırmıştır. Ancak önce Beornwulf daha sonra da ondan sonra tahta geçen Ludeca bu seferde öldürülmüştür. Doğu Anglia Mercia için sonun başlangıcı olurken, Wessex'in yükselişini simgelemektedir.
Mercia'nın sonu
829 yılında Egbert Mercia'yı işgal ederek kral Wiglaf'ı sürgüne gitmeye zorlar. Londra'daki darphaneyi de ele geçiren Egbert böylelikle Mercia kralı olarak kendi adına para basar. Bu başarısından sonra ona artık bretwalda denmiştir. Kronolojiye göre 829 yılında Egbert Northumbria'nın bağımlılık ilanını Dore kentinde kabul eder. Bu dönemdeki Northumbria kralı Eanred'dir. Egbert 830 yılında daha önce Mercia'nın hakimiyet alanında bulunan Galler bölgesini kontrol altına almak için bölgeye sefer düzenler.
Son dönemleri
Kronolojide 830 yılında Wiglaf'ın yeniden Mercia kralı olduğu yazılır, bunun anlamı Wessex hakimiyetine karşı bir ayaklanmanın başlatıldığı ve bu ayaklanmanın başarılı olduğudur. Egbert'in bölgedeki tek adamlığı Wiglaf'ın yeniden iktidara gelmesiyle son erer. Middlesex ve Berkshire'da iktidarını pekiştiren Wiglaf'a ait 836 tarihli beyanname günümüze ulaşmıştır. Wessex'in hızla yükselip bu egemen konumunu koruyamamasının sebepleri tarihçiler tarafından araştırılmıştır. Bu dönemde kıta Avrupa'sındaki Frankların desteğinin belirleyici olduğu bilinmektedir. Karolenj İmparatorluğu'nun Egbert tahta çıkarken verdiği desteği Northumbria kralı Eardwulf'a da verdiği düşünüldüğünde İngiliz iç siyasetinde Frank etkisi belirleyici olmuş olabilir. Özellikle 830'lu yıllarda Dindar Ludwig'in iç savaşla başa çıkarken İngiltere'yle ilgilenememiş olması muhtemeldir. Bu durumda Doğu Anglia, Weesex ve Mercia dış yardım olmaksızın kendi güçlerine dayanarak bir denge konumuna gelmiş olabilir. Etkisi kaybolmuş olsa da Egbert'in Anglo-Sakson İngiltere siyasi arenasındaki değişim etkisi belirleyici olmuştur. Kent ve Sussex artık bağımsız krallıklar olmaktan çıkmıştır.
Hanedanı
Wessex tahtında başka hak iddia eden olup olmadığı bilinmese de soy ağacı Wessex kralı Cerdic'e dayanan ve hayatta olan asillerin bulunması kuvvetle muhtemeldir. Egbert 839 yılında öldüğünde iktidarın haricindeki mal varlığını sadece ailedeki erkek çocuklarına bıraktığı için evlilik yoluyla aileye katılacakların önü kapatılmış durumdaydı. Özellikle fetihlerle ciddi bir zenginlik biriktirmiş ola Egbert, iktidarın kendi oğlu Æthelwulf'a sorunsuz bir şekilde geçmesini sağlayarak başarılı olmuştur. Babasının iktidarında da yöneticilik yaptığı için tahta deneyimli şekilde çıkan Æthelwulf bu birikimin de faydasını görmüştür. Egbert, oğlu Æthelwulf ve torunu Büyük Alfred ve büyük torunu Yaşlı Edward asil Saksonlar için değerli bir kent olan Winchester'da gömülmüştür.
Kaynakça
- ^ Britanya'nın hakimi
- ^ Tarihçi Heather Edwards Egbert'in Kent bölgesinden olduğu için Batı Sakson kökenlerinin gerçek olmadığını, tahtta iddia etmek adına uydurulduğunu öne sürerken, tarihçi Rory Naismith ise asil bir Sakson olduğunu Kent bölgesinden olmadığını öne sürer.
- ^ 772 yılına ait bir tapuda Offa'nın imzasının dışında imzası bulunan Cynewulf'dan Batı Saksonlarının kralı olarak bahsedilmektedir. 779 yılındaki Bensington Muharebesinde Offa'ya yenilse de Cynewulf kendine ait topraklarda hükümrandır.
- ^ Bu sürenin uzunluğuna dair çeşitli rivayetler vardır ancak en az 3 an çok 13 yıl olduğunda uzlaşılmaktadır.
- ^ Tahta geçiş sürecinde Şarlman tarafından desteklendiği düşünülmektedir.
- ^ Günümüzdeki Cornwall ve çevresi
- ^ Bugünkü Swindon yakınlarındadır
- ^ Daha önce bu unvanın layık görüldüğü kişilerin listesi öznel ve eksikli olmuştur. Kronolojide geçen önceki yedi bretwalda Sussex kralı Ælle ile başlayıp Northumbria kralı Oswiu ile biter. Adaya egemen olmuş Mercia kralları Penda ve Offa bu listede yer almamaktadır
- ^ Bugünkü Sheffield dolayları
- ^ Eanred'in Egbert Northumbria'ya saldırıp yakıp yıktıktan sonra boyun eğdiği de iddia edilmektedir
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Egbert Ecgberht ya da Ecgbriht 771 775 839 803 yilindan 839 yilindaki olumune kadar Wessex krali Babasi Kentli Ealhmund dur 780 li yillarda Mercia krali Offa ve Wessex krali Beorthric tarafindan surgune gonderilmis Beorhtric in olumu uzerine 802 yilinda ulkesine donup tahta gecmistir Egbert13 yuzyil elyazmalarindaki tasviriWessex KraliHukum suresi802 839Once gelenBeorhtricSonra gelenAEthelwulfDogum771 veya 775Olum839DefinWinchesterCocuk lar iAEthelwulfHanedanWessex Saltanatinin ilk 20 yilina dair cok az sey bilinse de Mercia ya karsi Wessex in bagimsizligini korudugu bilinmektedir 825 yilindaki Ellandun Muharebesinde Mercia krali Beornwulf u yenerek Mercia ustunlugune son vermistir 829 yilinda Mercia krali Wiglaf i yenip ulkesinden uzaklastirmis kisa bir sure de olsa Mercia ya hukmetmistir Northumbria kralina hakimiyetini kabul ettirmistir Bu donem icin Anglo Sakson Kronolojisinde onun icin bretwalda denilmektedir Egbert in ardindan tahta gecen oglu AEthelwulf doneminde guneydeki Wessex hakimiyeti pekistirilir AilesiTarihciler Egbert in soyagacina dair hemfikir degildirler Anglo Sakson Kronolojisinin en eski hali olan Parker kronolojisinde hanedan Egbert in oglu AEthelwulf dan geriye dogru Egbert ve babasi Ealhmund a oradan da Wessex hanedaninin kurucusu Cerdic e goturulur Bu soyagaci belirli bir yere kadar kabul gorse de dogrudan Cerdic e giden kismi tartismalidir Egbert in esi hakkindaki bilgiler de cok azdir 15 yuzyil kaynaklarina gore esinin adi Redburga dir ve iddialara gore Fransa da surgundeyken evlenmistir Ilk yillarSekizinci yuzyilin ikinci yarisinda 757 796 yillari arasinda hukum surmus olan Mercia krali Offa Anglosakson Ingiltere nin tartismasiz hakimi konumundadir 757 786 arasinda Wessex krali olmus olan Cynewulf ile Offa iliskileri hakkinda bilgi sinirlidir Buna ragmen Cynewulf un Mercia dan bagimsiz olarak varolabilmeyi basardigini biliyoruz Bu doneme ait arazi tapularinda ve kararnamelerindeki kralin unvani veya birden cok kralin imzasinin olmasi aralarindaki bagimlilik iliskisini de goz onune sermektedir Anglo Sakson Kronolojisinde 784 yilinda Ealhmund adinda yeni bir Kent hukumdarindan bahsedilir Bu kisinin Wessex krali Egbert in babasi oldugu dusunulur Ealhmund un iktidarda cok uzun sure kalmadigi tahmin edilmektedir 784 yilindan sonraki faaliyetlerine dair bilinen bir sey yoktur Bu donemde Kent bolgesini ilhak etmek isteyen Offa nin korkusundan Egbert in surgune Wessex e kacmis olmasi da muhtemeldir 786 yilinda Wessex krali Cynewulf oldurulunce yerine gecen Beorhtric in iktidarina aciktan cephe alan Egbert yenilerek ulkeden ayrilmis uzun bir sure Fransa da kalmistir Egbert ten kurtulan Beorhtric Mercia krali Offa nin kiziyla evlenir Egbert Fransa dayken Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu tahtindaki Sarlman Northumbria ile ilgilenmekte ve Offa nin muhaliflerine destek vermektedir Egbert Fransa da kaldigi donemde yakindan iliski kurdugu Eadberht adli din adamindan kamu idaresi alaninda cok onemli bilgiler alir Saltanatinin baslangiciBeorhtric in Mercia ya bagli durumu Offa nin olumunden sonra basa gecen Cenwulf iktidarinda da devam eder 802 yilinda Beorhtric olunce yerine Egbert gecer Mercialilar Egbert in iktidarina karsi cikmaya devam ederler tam tac giyme toreninin olacagi gun yapilan askeri mudahale basarisiz olsa da tehlikenin buyuklugunu anlatmaktadir Daha sonraki doneme dair Mercia ile bir catisma bilgisi yoktur Egbert Wessex sinirlari disinda etkisi olmasa da Mercia egemenligine de boyun egmemistir Anglo Sakson Kronolojisinde Egbert in 815 yilinda ayakta son kalan yerel Briton kralligi ya boyun egdirdigi yazar Ellandun Muharebesi825 yilinda Anglosakson tarihinin en onemli muharebelerinden birisinde Egbert Mercia krali Beornwulf u Ellandun Muharebesi nde maglup eder Bu muharebeden sonra guney Ingiltere de Mercia egemenligi sona ermistir Anglo Sakson Kronolojisinde saldirgan tarafin kim oldugu belirtilmemekle beraber buyuk ihtimalle Beornwulf un saldiriya gecen ilk taraf oldugu dusunulmektedir Wessex in Dumnonia seferini firsat bilen Mercia nin saldiriya gectigi dusunulmektedir Ellandun Muharebesinin tek sonucu guneydeki Mercia hukumranliginin sona ermesi olmamistir Bundan sonra Dogu Anglia da Mercia ya karsi Wessex korumasi talebinde bulunmus 826 yilinda Beornwulf Dogu Anglia daki hakimiyetini yeniden tesis etmek icin bu ulkeye saldirmistir Ancak once Beornwulf daha sonra da ondan sonra tahta gecen Ludeca bu seferde oldurulmustur Dogu Anglia Mercia icin sonun baslangici olurken Wessex in yukselisini simgelemektedir Mercia nin sonu829 yilinda Egbert Mercia yi isgal ederek kral Wiglaf i surgune gitmeye zorlar Londra daki darphaneyi de ele geciren Egbert boylelikle Mercia krali olarak kendi adina para basar Bu basarisindan sonra ona artik bretwalda denmistir Kronolojiye gore 829 yilinda Egbert Northumbria nin bagimlilik ilanini Dore kentinde kabul eder Bu donemdeki Northumbria krali Eanred dir Egbert 830 yilinda daha once Mercia nin hakimiyet alaninda bulunan Galler bolgesini kontrol altina almak icin bolgeye sefer duzenler Son donemleriKronolojide 830 yilinda Wiglaf in yeniden Mercia krali oldugu yazilir bunun anlami Wessex hakimiyetine karsi bir ayaklanmanin baslatildigi ve bu ayaklanmanin basarili oldugudur Egbert in bolgedeki tek adamligi Wiglaf in yeniden iktidara gelmesiyle son erer Middlesex ve Berkshire da iktidarini pekistiren Wiglaf a ait 836 tarihli beyanname gunumuze ulasmistir Wessex in hizla yukselip bu egemen konumunu koruyamamasinin sebepleri tarihciler tarafindan arastirilmistir Bu donemde kita Avrupa sindaki Franklarin desteginin belirleyici oldugu bilinmektedir Karolenj Imparatorlugu nun Egbert tahta cikarken verdigi destegi Northumbria krali Eardwulf a da verdigi dusunuldugunde Ingiliz ic siyasetinde Frank etkisi belirleyici olmus olabilir Ozellikle 830 lu yillarda Dindar Ludwig in ic savasla basa cikarken Ingiltere yle ilgilenememis olmasi muhtemeldir Bu durumda Dogu Anglia Weesex ve Mercia dis yardim olmaksizin kendi guclerine dayanarak bir denge konumuna gelmis olabilir Etkisi kaybolmus olsa da Egbert in Anglo Sakson Ingiltere siyasi arenasindaki degisim etkisi belirleyici olmustur Kent ve Sussex artik bagimsiz kralliklar olmaktan cikmistir HanedaniWessex tahtinda baska hak iddia eden olup olmadigi bilinmese de soy agaci Wessex krali Cerdic e dayanan ve hayatta olan asillerin bulunmasi kuvvetle muhtemeldir Egbert 839 yilinda oldugunde iktidarin haricindeki mal varligini sadece ailedeki erkek cocuklarina biraktigi icin evlilik yoluyla aileye katilacaklarin onu kapatilmis durumdaydi Ozellikle fetihlerle ciddi bir zenginlik biriktirmis ola Egbert iktidarin kendi oglu AEthelwulf a sorunsuz bir sekilde gecmesini saglayarak basarili olmustur Babasinin iktidarinda da yoneticilik yaptigi icin tahta deneyimli sekilde cikan AEthelwulf bu birikimin de faydasini gormustur Egbert oglu AEthelwulf ve torunu Buyuk Alfred ve buyuk torunu Yasli Edward asil Saksonlar icin degerli bir kent olan Winchester da gomulmustur Kaynakca Britanya nin hakimi Tarihci Heather Edwards Egbert in Kent bolgesinden oldugu icin Bati Sakson kokenlerinin gercek olmadigini tahtta iddia etmek adina uyduruldugunu one surerken tarihci Rory Naismith ise asil bir Sakson oldugunu Kent bolgesinden olmadigini one surer 772 yilina ait bir tapuda Offa nin imzasinin disinda imzasi bulunan Cynewulf dan Bati Saksonlarinin krali olarak bahsedilmektedir 779 yilindaki Bensington Muharebesinde Offa ya yenilse de Cynewulf kendine ait topraklarda hukumrandir Bu surenin uzunluguna dair cesitli rivayetler vardir ancak en az 3 an cok 13 yil oldugunda uzlasilmaktadir Tahta gecis surecinde Sarlman tarafindan desteklendigi dusunulmektedir Gunumuzdeki Cornwall ve cevresi Bugunku Swindon yakinlarindadir Daha once bu unvanin layik goruldugu kisilerin listesi oznel ve eksikli olmustur Kronolojide gecen onceki yedi bretwalda Sussex krali AElle ile baslayip Northumbria krali Oswiu ile biter Adaya egemen olmus Mercia krallari Penda ve Offa bu listede yer almamaktadir Bugunku Sheffield dolaylari Eanred in Egbert Northumbria ya saldirip yakip yiktiktan sonra boyun egdigi de iddia edilmektedirAyrica bakinizYedi krallik