Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Egzama, çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ve deride kızarıklık, , kaşıntı gibi belirtilerle görülen daha çok alerjilerin neden olduğu deri hastalığı. Başlıca özelliği, kızarık deri üzerinde beliren kabarcıklardır. Akut, kronik, yaş ve kuru egzama gibi türleri vardır.
| Egzama | |
|---|---|
| Diğer adlar | Atopik dermatit, Pompholyx |
 | |
| Kronik (İlerlemiş) dönemde el egzaması. | |
| Olağan başlangıcı | Akut dönemde, ciltte kızarıklık ve kaşıntı. |
| Uzmanlık | Dermatoloji |
| Belirtiler | ciltte kızarıklık ve kaşıntı, kabuklanma ve pullanma, kuru cilt ve çatlaklar, tahriş ve hassasiyet. |
| Komplikasyon | enfeksiyonlar, kaşıntı, cilt kalınlaşması, uyku bozukluğu. |
| Tipler | , Atopik dermatit (veya atopik egzama), (veya numuler egzama), (veya seboreik egzama), Staz dermatiti (veya venöz egzama). |
| Nedenleri | ciltteki kuruluk ve nem eksikliği, ciltteki alerjik reaksiyonlar, bazı gıdalar, toz, polen, hayvan tüyleri ve diğer irritanlar gibi dış faktörler, stres ve duygusal bozukluklar, bazı ilaçlar ve kimyasallar. |
| Risk faktörü | aile öyküsü, cinsiyet, yaş, iklim, meslek |
| Tanı | cilt muayenesi, alerji testleri |
| Tedavi | Hastalığın durumuna bağlı olarak; Nemlendiriciler kullanmak, topikal kortikosteroidler kullanmak, antihistaminikler kullanmak, topikal kalsineurin inhibitörleri kullanmak, ışınlı fototerapi, sistemik kortikosteroidler kullanmak (ağır vakalarda), immunosuppresif ilaçlar kullanmak (ağır vakalarda), egzama semptomlarına neden olan irritanları belirleyip kaçınmak. |
| Prognoz | Dishidrotik egzama normalde sorunsuz geçer, ancak semptomlar daha sonra geri gelebilir. Aşırı kaşıma, tedavisi daha zor olan ve iyileşmesi daha uzun süren kalın, tahriş olmuş cilde yol açabilir. |
| Sıklık | 2022'de 223 milyon insan atopik dermatitle tanısı konmuştur. |
Egzama çeşitleri
Kenarlı hebra egzaması
Kasıklarda ve uylukta görülen mantar hastalığı. Bir dermatofitondan (, , T. interdigatele) ileri gelen kenarlı egzamalar erkeklerde daha sık görülür. Kaba etin iç yüzeyinde, kenarları grintili çıkıntılı, ortası daha soluk ve kırmızı lekeler ortaya çıkar. Lekeler bir yan da ya da iki yanda olur, kaşıntılıdır ve kenarları kabarcıklarla sınırlıdır. Mantar ilaçlarıyla tedavi edilir.
Seboreik egzama
görüldüğü bölgelerde yerleşen kırmızı, pullu, yağlı görünümlü lezyonları içeren deri hastalığı. Seboreli egzama, saçlı deride ve bunun kenarlarında, alında (seboreli kask), kaşların üzerinde ya da aralarında, burun-yanak oluklarında, kulak arası girintilerde, kulak yolunda, göğüs kemiğinin orta yerinde (seboreli madalyon) görülür. Bazı egzamamsı (egzamatit) deri hastalıkları ile sınırları pek belirsizdir. Tedaviden kolaylıkla sonuç alınabilir (indirgenler özellikle yerel kortikoitler) fakat alınan sonuçların kalıcılığı bireyin genetik yatkınlığına göre kişiden kişiye değişim gösterir ve kalıcı bir etkisi olmaz. Mevsimsel veyahut stres gibi dış faktörler bu deri hastalığının bazı dönemler nüksetmesine sebep olabilir.[]
Egzama en sık görülen deri hastalığıdır
Şekiller ne olursa olsun, üstderide dokusal bir birime her zaman rastlanır: egzoseroz ve sponijoz (süngerleşme). Maphigi mukoza cisimcikleri oluşan sıvıyı emer, hücreleri birbirinden ayırır, sonra desmoslarda hücreleri birleştiren bağları koparır ve üsderinin içinde kabarcık oluşmasına yol açar.Böylece egzama birçok evreden geçer: kızarıklık, kabarcıklanma, akıntı ve (kabarcıklar kuruduktan sonra) parlaklık ve pullanma.
Fakat bu evrelerin hepsi birden bulunmayabilir, çoğu zaman bunlardan biri üstün durumdadır. Egzama akut olabileceği gibi (genellikle akıntılı ve çok kaşıntılı) süreğen de (kronikleşme) olabilir. (o zaman daha çok kızarıklık ve pullu, zaman zaman kabarcıklı ve değişik şiddetle kaşıntılı).
Yer yer madeni para biçiminde olabileceği gibi yaygın da olabilir. Bazı yerleşim bölgeleri karakteristiktir.
Ellerde disidroz görünümündedir. Memelerdeki egzama her zaman çift taraflıdır ve çoğu zaman bir uyuz belirtisidir. Memede, bir yanda egzamaya benzer bir deri hastalığı görüldüğünde Paget deri hastalığı akla gelmelidir (kanser hastalığı).
Edinsel egzama
Edinsel egzama ya bir iç etmene karşı duyarlılıktan (nispeten ender rastlanır, çünkü iç etmenlerden doğan deri hastalığı çoğunlukla kurdeşen biçiminde ortaya çıkar) ya da bir dış etmene karşı duyarlılıktan gelebilir.
Temas egzaması
Aslında ayrım kesin değildir, çünkü temas egzamasının ortaya çıkması için genellikle önceden hazırlıklı bir bünye gerekir. Temas egzaması genellikle meme çocuklarında görülen egzama tipidir. 3 aylığa doğru ortaya çıkar ve ilk olarak yüzden başlar. Evrim belirsizdir. 2 ya da 7 yaşlarında kesin olarak iyileşebildiği gibi, büyük çocuklukta ve yetişkinde yavaş yavaş süreğen hale de gelebilir. Bazen astım gibi başka alrjik hastalıklar buna eşlik edebilir. Temas egzaması sayıca çok azdır ve çoğunlukla mesleklere bağlıdır.
Egzamayı oluşturan etkenler
Egzama, zamansız uygulanan bir ilaç yüzünden de ortaya çıkabilir (kükürt, cıva, antihistaminikler, sülfamitler, penisilin, vb. ile yapılmış tozlar ya da merhemler).
Ev kadınlarında görülen egzama (el egzaması) çamaşır suyundaki potasyum bikromata, çeşitli çamaşır sularına, hatta lastik eldivenlere bağlıdır.
En sık görülen temas egzamalarından biri kozmetiklerden ve saç boyasından (para grubu) ileri gelir. Güzellik müstahzarları, özellikle kokulu oldukları zaman, sayısız yüz egzamalarına neden olabilirler. Tırnak cilasının özel bir yeri vardır, tırnaklarda egzama yapmaz, ama göz kapaklarında yapar.
Giysilerin yaptığı egzamalar genellikle kauçuktan ve sentetik dokumalardan ileri gelir (oysa, aslı nedeni boyadır, özellikle siyah,mavi ve yeşil renkli boyalar, yoksa hep söylendiği gibi kumaş değil). Boyundaki egzama çoğunlukla yüksek yakalı hırka giyilmesinden ileri gelir. Ayak egzaması ayakkabıdan ileri gelebilir (deri boya, cila ya da yapıştırıcı). Madenler (özellikle nikel) bir temas egzamasına neden olabilir (saat bileziği, zincir vb.). Deri testleri bazen temas egzamasının nedenini ortaya çıkarabilir.
Enfeksiyon egzamaları mikrop ya da mantar kökenlidir. Ama enfeksiyon mu egzamaya neden olmuştur, yoksa enfeksiyon mikrop kapan egzamanın mı sonucudur, kestirmek zordur.
Tedavisi
Egzama tehlikeli sayılabilecek ağır bir hastalık değildir; ama rahatsızlık verebilir. Egzamalıların rahat etmek için almaları gereken önlemlerin başında yarayı kaşımamak gelir.
Kronik egzama zaman zaman tekrar edecektir.Stresten uzak durmak, uykusuz kalmamak, yüzü temiz tutmak iyi gelecektir.
Egzamanın %64 oranında depresyonu, %68 oranında da kaygıyı artırdığı gösterildi.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Nisan 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Nisan 2023.
- ^ . NIAMS. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.
- ^ . 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Librairle Larousse 1986 (S.P.D.E.M. et A.D.A.G.P)
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Egzama ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.![image]()
Vikitür'de Egzama ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
| Sınıflandırma | D |
|---|---|
| Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Egzama cesitli nedenlerle ortaya cikan ve deride kizariklik kasinti gibi belirtilerle gorulen daha cok alerjilerin neden oldugu deri hastaligi Baslica ozelligi kizarik deri uzerinde beliren kabarciklardir Akut kronik yas ve kuru egzama gibi turleri vardir EgzamaDiger adlarAtopik dermatit PompholyxKronik Ilerlemis donemde el egzamasi Olagan baslangiciAkut donemde ciltte kizariklik ve kasinti UzmanlikDermatolojiBelirtilerciltte kizariklik ve kasinti kabuklanma ve pullanma kuru cilt ve catlaklar tahris ve hassasiyet Komplikasyonenfeksiyonlar kasinti cilt kalinlasmasi uyku bozuklugu Tipler Atopik dermatit veya atopik egzama veya numuler egzama veya seboreik egzama Staz dermatiti veya venoz egzama Nedenlericiltteki kuruluk ve nem eksikligi ciltteki alerjik reaksiyonlar bazi gidalar toz polen hayvan tuyleri ve diger irritanlar gibi dis faktorler stres ve duygusal bozukluklar bazi ilaclar ve kimyasallar Risk faktoruaile oykusu cinsiyet yas iklim meslekTanicilt muayenesi alerji testleriTedaviHastaligin durumuna bagli olarak Nemlendiriciler kullanmak topikal kortikosteroidler kullanmak antihistaminikler kullanmak topikal kalsineurin inhibitorleri kullanmak isinli fototerapi sistemik kortikosteroidler kullanmak agir vakalarda immunosuppresif ilaclar kullanmak agir vakalarda egzama semptomlarina neden olan irritanlari belirleyip kacinmak PrognozDishidrotik egzama normalde sorunsuz gecer ancak semptomlar daha sonra geri gelebilir Asiri kasima tedavisi daha zor olan ve iyilesmesi daha uzun suren kalin tahris olmus cilde yol acabilir Siklik2022 de 223 milyon insan atopik dermatitle tanisi konmustur Egzama cesitleriKenarli hebra egzamasi Kasiklarda ve uylukta gorulen mantar hastaligi Bir dermatofitondan T interdigatele ileri gelen kenarli egzamalar erkeklerde daha sik gorulur Kaba etin ic yuzeyinde kenarlari grintili cikintili ortasi daha soluk ve kirmizi lekeler ortaya cikar Lekeler bir yan da ya da iki yanda olur kasintilidir ve kenarlari kabarciklarla sinirlidir Mantar ilaclariyla tedavi edilir Seboreik egzama goruldugu bolgelerde yerlesen kirmizi pullu yagli gorunumlu lezyonlari iceren deri hastaligi Seboreli egzama sacli deride ve bunun kenarlarinda alinda seboreli kask kaslarin uzerinde ya da aralarinda burun yanak oluklarinda kulak arasi girintilerde kulak yolunda gogus kemiginin orta yerinde seboreli madalyon gorulur Bazi egzamamsi egzamatit deri hastaliklari ile sinirlari pek belirsizdir Tedaviden kolaylikla sonuc alinabilir indirgenler ozellikle yerel kortikoitler fakat alinan sonuclarin kaliciligi bireyin genetik yatkinligina gore kisiden kisiye degisim gosterir ve kalici bir etkisi olmaz Mevsimsel veyahut stres gibi dis faktorler bu deri hastaliginin bazi donemler nuksetmesine sebep olabilir kaynak belirtilmeli Egzama en sik gorulen deri hastaligidirSekiller ne olursa olsun ustderide dokusal bir birime her zaman rastlanir egzoseroz ve sponijoz sungerlesme Maphigi mukoza cisimcikleri olusan siviyi emer hucreleri birbirinden ayirir sonra desmoslarda hucreleri birlestiren baglari koparir ve usderinin icinde kabarcik olusmasina yol acar Boylece egzama bircok evreden gecer kizariklik kabarciklanma akinti ve kabarciklar kuruduktan sonra parlaklik ve pullanma Fakat bu evrelerin hepsi birden bulunmayabilir cogu zaman bunlardan biri ustun durumdadir Egzama akut olabilecegi gibi genellikle akintili ve cok kasintili suregen de kroniklesme olabilir o zaman daha cok kizariklik ve pullu zaman zaman kabarcikli ve degisik siddetle kasintili Yer yer madeni para biciminde olabilecegi gibi yaygin da olabilir Bazi yerlesim bolgeleri karakteristiktir Ellerde disidroz gorunumundedir Memelerdeki egzama her zaman cift taraflidir ve cogu zaman bir uyuz belirtisidir Memede bir yanda egzamaya benzer bir deri hastaligi goruldugunde Paget deri hastaligi akla gelmelidir kanser hastaligi Edinsel egzama Edinsel egzama ya bir ic etmene karsi duyarliliktan nispeten ender rastlanir cunku ic etmenlerden dogan deri hastaligi cogunlukla kurdesen biciminde ortaya cikar ya da bir dis etmene karsi duyarliliktan gelebilir Temas egzamasi Aslinda ayrim kesin degildir cunku temas egzamasinin ortaya cikmasi icin genellikle onceden hazirlikli bir bunye gerekir Temas egzamasi genellikle meme cocuklarinda gorulen egzama tipidir 3 ayliga dogru ortaya cikar ve ilk olarak yuzden baslar Evrim belirsizdir 2 ya da 7 yaslarinda kesin olarak iyilesebildigi gibi buyuk cocuklukta ve yetiskinde yavas yavas suregen hale de gelebilir Bazen astim gibi baska alrjik hastaliklar buna eslik edebilir Temas egzamasi sayica cok azdir ve cogunlukla mesleklere baglidir Egzamayi olusturan etkenlerEgzama zamansiz uygulanan bir ilac yuzunden de ortaya cikabilir kukurt civa antihistaminikler sulfamitler penisilin vb ile yapilmis tozlar ya da merhemler Ev kadinlarinda gorulen egzama el egzamasi camasir suyundaki potasyum bikromata cesitli camasir sularina hatta lastik eldivenlere baglidir En sik gorulen temas egzamalarindan biri kozmetiklerden ve sac boyasindan para grubu ileri gelir Guzellik mustahzarlari ozellikle kokulu olduklari zaman sayisiz yuz egzamalarina neden olabilirler Tirnak cilasinin ozel bir yeri vardir tirnaklarda egzama yapmaz ama goz kapaklarinda yapar Giysilerin yaptigi egzamalar genellikle kaucuktan ve sentetik dokumalardan ileri gelir oysa asli nedeni boyadir ozellikle siyah mavi ve yesil renkli boyalar yoksa hep soylendigi gibi kumas degil Boyundaki egzama cogunlukla yuksek yakali hirka giyilmesinden ileri gelir Ayak egzamasi ayakkabidan ileri gelebilir deri boya cila ya da yapistirici Madenler ozellikle nikel bir temas egzamasina neden olabilir saat bilezigi zincir vb Deri testleri bazen temas egzamasinin nedenini ortaya cikarabilir Enfeksiyon egzamalari mikrop ya da mantar kokenlidir Ama enfeksiyon mu egzamaya neden olmustur yoksa enfeksiyon mikrop kapan egzamanin mi sonucudur kestirmek zordur TedavisiEgzama tehlikeli sayilabilecek agir bir hastalik degildir ama rahatsizlik verebilir Egzamalilarin rahat etmek icin almalari gereken onlemlerin basinda yarayi kasimamak gelir Kronik egzama zaman zaman tekrar edecektir Stresten uzak durmak uykusuz kalmamak yuzu temiz tutmak iyi gelecektir Egzamanin 64 oraninda depresyonu 68 oraninda da kaygiyi artirdigi gosterildi Kaynakca Arsivlenmis kopya 8 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2023 Arsivlenmis kopya 8 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2023 Arsivlenmis kopya 8 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2023 Arsivlenmis kopya 8 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2023 Arsivlenmis kopya PDF 10 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Nisan 2023 NIAMS 7 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2017 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Librairle Larousse 1986 S P D E M et A D A G P Dis baglantilarWikimedia Commons ta Egzama ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Egzama ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur SiniflandirmaDICD L20ICD 10 L20ICD L20ICD 9 CM 691MeSH D003876DiseasesDB 29742 70253006Dis kaynaklarMedlinePlus https medlineplus gov eczema html