Ekinokokkoz ya da diğer adlarıyla kist hidatik, hidatidoz veya halk arasında türüne bakılmaksızın bilinen adıyla kist hastalığı, Echinococcus türü şerit solucanlarının sebep olduğu bir paraziter hastalıktır. İnsanlarda bu hastalığın iki ana türü görülür: kistik ekinokokkoz ve alveolar ekinokokkoz. Daha seyrek görülen ve polikistik ekinokokkoz ve ünikistik ekinokokkoz adı verilen iki türü daha vardır. Bu hastalık çoğunlukla belirti vermeden başlar ve bu durum yıllarca sürebilir. Ortaya çıkan belirti ve işaretler kistlerin yerine ve büyüklüğüne bağlıdır. Alveolar hastalık genellikle karaciğerde başlar, ama akciğerler ve beyin gibi vücudun diğer kısımlarına da sıçrayabilir. Karaciğeri etkilenen kişilerde karın ağrısı, kilo kaybı ve renkte sararma görülebilir. Akciğer hastalığı ise göğüs ağrısına, nefes darlığına ve öksürüğe yol açabilir.
Ekinokokkoz | |
---|---|
Echinococcus hayat döngüsü (büyütmek için tıklatın) | |
Uzmanlık | Enfeksiyon hastalıkları, helminthologist |
Sebepleri
Hastalık, parazitin yumurtalarını içeren yiyecek veya içecek yenilip içildiğinde ya da enfekte hayvana yakın temas sonucunda bulaşır. Yumurtalar, et yiyen ve parazit ile enfekte hayvanların dışkısıyla açığa çıkar. Köpekler, tilkiler ve kurtlar enfeksiyonun sık görüldüğü hayvanlardır. Bu hayvanların enfekte olabilmesi için, koyun veya kemirgenler gibi vücudunda kistler bulunan bir hayvanın organlarını yemelidir. Bir insanda görülen hastalığın türü, enfeksiyona sebep olan Echinococcus türüne bağlıdır. Bu hastalık bir solucan enfeksiyonu türü olup ihmal edilen tropik hastalıklardandır. Tanı genellikle ultrason yoluyla konulur; bununla beraber, bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonans görüntüleme de (MR) kullanılabilir. Biyopsi ve parazite karşı oluşan antikorların araştırıldığı kan testleri faydalı olabilir.
Korunma ve tedavi
Kist hastalığından korunma, hastalığı taşıma ihtimali bulunan köpeklerin tedavi edilmesi ve koyunların aşılanmasıyla gerçekleştirilir. Tedavi çoğunlukla zorluklar içerir. Kistik ekinokokkoz, ilaç tedavisinin ardından deri yoluyla giderilebilir. Bazen bu hastalık türü yalnızca izlenir. Alveolar ekinokokkoz ise çoğunlukla ilaç tedavisi ve ardından cerrahi müdahale gerektirir. Tedavide albendazol kullanılır ve yıllarca kullanılması gerekebilir. Alveolar hastalık ölümle neticelenebilir.
Epidemiyoloji
Bu hastalık dünyanın çoğu bölgesinde görülür ve şu an tahminen bir milyon kişiyi etkilemektedir. Güney Amerika, Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde belli nüfusun %10’a varan kısmı bu hastalıktan etkilenmiş durumdadır. 2010 itibarıyla, yaklaşık 1200 ölüme yol açmış olup, 1990 yılına ait 2000 rakamıyla karşılaştırıldığında bir düşüş olduğu görülmektedir. Bu hastalığın ekonomik maliyetinin yılda 3 milyar Amerikan Doları civarında olduğu tahmin edilmektedir. Ekinokokkoz hastalığı domuz, inek ve at gibi diğer hayvanları da etkileyebilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i "Echinococcosis Fact sheet N°377". World Health Organization. Mart 2014. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2014.
- ^ a b c "Echinococcosis [Echinococcus granulosus] [Echinococcus multilocularis] [Echinococcus oligarthrus] [Echinococcus vogeli]". CDC. 29 Kasım 2013. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2014.
- ^ "Neglected Tropical Diseases". cdc.gov. 6 Haziran 2011. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
- ^ a b . CDC. 29 Kasım 2013. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2014.
- ^ Lozano, R (15 Aralık 2012). "Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet. 380 (9859). ss. 2095-128. doi:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. (PMID) 23245604.
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ekinokokkoz ya da diger adlariyla kist hidatik hidatidoz veya halk arasinda turune bakilmaksizin bilinen adiyla kist hastaligi Echinococcus turu serit solucanlarinin sebep oldugu bir paraziter hastaliktir Insanlarda bu hastaligin iki ana turu gorulur kistik ekinokokkoz ve alveolar ekinokokkoz Daha seyrek gorulen ve polikistik ekinokokkoz ve unikistik ekinokokkoz adi verilen iki turu daha vardir Bu hastalik cogunlukla belirti vermeden baslar ve bu durum yillarca surebilir Ortaya cikan belirti ve isaretler kistlerin yerine ve buyuklugune baglidir Alveolar hastalik genellikle karacigerde baslar ama akcigerler ve beyin gibi vucudun diger kisimlarina da sicrayabilir Karacigeri etkilenen kisilerde karin agrisi kilo kaybi ve renkte sararma gorulebilir Akciger hastaligi ise gogus agrisina nefes darligina ve oksuruge yol acabilir EkinokokkozEchinococcus hayat dongusu buyutmek icin tiklatin UzmanlikEnfeksiyon hastaliklari helminthologist SebepleriHastalik parazitin yumurtalarini iceren yiyecek veya icecek yenilip icildiginde ya da enfekte hayvana yakin temas sonucunda bulasir Yumurtalar et yiyen ve parazit ile enfekte hayvanlarin diskisiyla aciga cikar Kopekler tilkiler ve kurtlar enfeksiyonun sik goruldugu hayvanlardir Bu hayvanlarin enfekte olabilmesi icin koyun veya kemirgenler gibi vucudunda kistler bulunan bir hayvanin organlarini yemelidir Bir insanda gorulen hastaligin turu enfeksiyona sebep olan Echinococcus turune baglidir Bu hastalik bir solucan enfeksiyonu turu olup ihmal edilen tropik hastaliklardandir Tani genellikle ultrason yoluyla konulur bununla beraber bilgisayarli tomografi BT ya da manyetik rezonans goruntuleme de MR kullanilabilir Biyopsi ve parazite karsi olusan antikorlarin arastirildigi kan testleri faydali olabilir Korunma ve tedaviEkinokokkoz tanisi icin kullanilan bir hizli tani deneyi test olan Testi 179 ornekte seropozitiflik oldugundan suphelenilmistir Kist hastaligindan korunma hastaligi tasima ihtimali bulunan kopeklerin tedavi edilmesi ve koyunlarin asilanmasiyla gerceklestirilir Tedavi cogunlukla zorluklar icerir Kistik ekinokokkoz ilac tedavisinin ardindan deri yoluyla giderilebilir Bazen bu hastalik turu yalnizca izlenir Alveolar ekinokokkoz ise cogunlukla ilac tedavisi ve ardindan cerrahi mudahale gerektirir Tedavide albendazol kullanilir ve yillarca kullanilmasi gerekebilir Alveolar hastalik olumle neticelenebilir EpidemiyolojiBu hastalik dunyanin cogu bolgesinde gorulur ve su an tahminen bir milyon kisiyi etkilemektedir Guney Amerika Afrika ve Asya nin bazi bolgelerinde belli nufusun 10 a varan kismi bu hastaliktan etkilenmis durumdadir 2010 itibariyla yaklasik 1200 olume yol acmis olup 1990 yilina ait 2000 rakamiyla karsilastirildiginda bir dusus oldugu gorulmektedir Bu hastaligin ekonomik maliyetinin yilda 3 milyar Amerikan Dolari civarinda oldugu tahmin edilmektedir Ekinokokkoz hastaligi domuz inek ve at gibi diger hayvanlari da etkileyebilir Ayrica bakinizEchinococcus granulosusKaynakca a b c d e f g h i Echinococcosis Fact sheet N 377 World Health Organization Mart 2014 18 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2014 a b c Echinococcosis Echinococcus granulosus Echinococcus multilocularis Echinococcus oligarthrus Echinococcus vogeli CDC 29 Kasim 2013 5 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2014 Neglected Tropical Diseases cdc gov 6 Haziran 2011 27 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Kasim 2014 a b CDC 29 Kasim 2013 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2014 Lozano R 15 Aralik 2012 Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010 Lancet 380 9859 ss 2095 128 doi 10 1016 S0140 6736 12 61728 0 PMID 23245604 SiniflandirmaDICD 10 B 1 ICD 9 CM 122 4 122MeSH D004443DiseasesDB 4048Dis kaynaklareMedicine med 629Patient UK Ekinokokkoz