Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eklem, iki veya daha fazla kemiğin, vücut bölümlerinin hareket edebilmesini sağlamak maksadıyla birleştiği kısıma verilen ad.
Sınıflandırma
Eklemler yapısal ve fonksiyonel olmak üzere iki tip sınıflandırmaya tabi tutulurlar.
Yapısal sınıflandırma
Fibröz eklemler
Eklemi oluşturan kemikler birbirine fibriz bir doku aracılığıyla bağlanmıştır. Yapısal özellikleri nedeniyle bu gruba dahil edilen syndesmosis tipi eklemler dışındakiler hareketi olmayan eklemlerdir.
- Sutura: Yalnız kafatasında görülen eklemlerdir.Kemiklerin ekleme katılan kenarları arasında ince fibröz bir ligament yer alır yenidoğan bebeklerde henüz kafatasını oluşturan kemikler tam temas halinde olmadığından, kemikler arasında fibröz bağlarla örtülmüş yumuşak alanlar kolaylıkla hissedilebilir. Halk arasında bıngıldak ya da yumuşak nokta olarak bilinen bu yapılara biz anatomide fonticulus adı veriyoruz. Sutura tipi eklemler, eklemi oluşturan kemikler arasındaki diş şekillerine göre farklı adlar alırlar.
- Eğer kemik kenarları testere dişi şeklinde sivri ise bu sutura tipine sutura serrata adı verilir. Sutura sagittalis'i buna örnek olarak verebiliriz.
- Eğer kemik kenarlarındaki uzantılar diş şeklinde ise buna sutura denticulata adı verilir. Örneğin sutura lambdoidea'nın büyük bir bölümü böyledir.
- Eğer kemik kenarları parietal kemik ve temporal kemiğin pars squamosa'sında olduğu gibi birbirlerinin üzerlerine oturuyorlarsa buna sutura squamosa adı verilir. Sutura squamosa'nın kenarları testere dişi şeklinde olduğunda sutura libbosa adı verilmektedir.
- Palatin kemikler arasında ya da palatin kemikler ile maxilla arasında olduğu gibi kemiklerin yan yana gelmiş eklem yüzleri birbirini tamamlar şekilde kabaca birleştikleri sutura tipine ise sutura plana adı verilmektedir.
- Son olarak schindylesis çıkıntılı bir kemiğin diğer kemik üzerinde bulunan yarığa girmesi ile oluşan özel bir sutura tipidir ki buna ala vomeris'deki yarığa giren rostrum sphenoidale örnek olarak verilebilir.
- Gomphosis: Mandibula ve maxilla'daki alveollerle dişler arasında görülen özel bir fibröz eklem tipidir. Lig. periodontale adı verilen fibröz doku diş kökünü sıkıca bağlar. Bu eklemin harekerli olması tahmin edersinizki patolojik bir durumdur ve dişinizi yakında kaybedeceksiniz anlamına gelir.
- Syndesmosis: Bu fibröz eklem tipinde kemikler birbirlerine fibröz ligamentler veya membranlar aracılığıyla bağlanmışlardır. Bu eklem tipine art. radioulnaris'i ve art. tibiofibulare'yi örnek olarak verebiliriz.Art. radioulnaris'te radius ve ulna membrana interossea antebrachii, art. tibiofibulare'de ise tibia ve fibula membrana interossea cruris aracılığıyla birbirine sıkıca bağlanmış durumdadır. Örneğin membrana interossea antebrachii önkolun pronasyon ve hareketlerine izin verebilecek kadar geniştir. Art. sacroiliaca'nın arka bölümünde çoğu kaynakta, kemikler arasında yer alan fibröz interosseous ligament ve kısıtlı hareket kabiliyeti nedeniyle syndesmosis tipi eklem olarak kabul edilmektedir.
Kartilaginöz eklemler
Eklem yüzleri kıkırdakla örtülü olup sınırlı hareketler yapabilen bu eklemler içerdikleri kıkırdak tipine göre ikiye ayrılırlar.
- Synchondrosis: Kemiklerin hyalin kıkırdakla birleştiği bu eklem tipi yaygın olarak primer kartilaginöz eklem olarak da adlandırlır. Bu eklemlerin büyük bir kısmı gelişme döneminde görülen erişkin dönemde ise kemikleşen eklemlerdir. Bu eklemlere örnek olarak uzun kemiklerin epifiz ve diafiz bölümleri arasında yer alan ve kemiğin büyümesine olanak tanıyan katilaginöz epifiz plağını örnek olarak verebiliriz. Kemik büyümesi tamamlandığında epifiz plağı kemikleşir. Vücutta sınırlı sayıda kalıcı olan synchondrosis'de bulunur ve 1. kaburgayı sternuma bağlayan cartilago costalis buna örnek olarak verilebilir.
- Symphysis: Sekonder kartilaginöz eklem olarak da bilinen bu eklem tipinde kemikler fibröz doku ve-veya fibröz kıkırdak aracılığıyla birbirine kuvvetli bir şekilde bağlanmışlardır. Bu eklem tipi için en tipik örnek discus intervertebralisler aracılığıyla birbirine bağlanmış olan columna vertebralis'tir. Ossis pubis arasında bulunan symphysis pubis art. manibriosternalis ve yeni doğan bebeklerde mandibulanın sağ ve sol yarımlarının birleştiği symphysis menti bu grup eklemlere verilebilecek diğer örneklerdir.
Synovial eklemler
1-Spheroidea; 2-Ellipsoidea; 3-Sellaris; 4-Gingylimus; 5-Trachoidea
Synovial eklemler vücuttaki eklemlerin büyük bir bölümünü oluşturan ve fonksiyonel olarak en önemli olan tam hareketli eklemlerdir. Omuz ekleminde olduğu gibi sadece basitçe karşı karşıya gelen iki kemikten oluşan synovial eklemlere art. simplex adı verilir. Dirsek ekleminde olduğu gibi ikiden fazla kemiğin oluşturduğu ya da meniscus, discus gibi yapıların eklemin yapısına katıldığı synovial eklemlere ise art. composita (complexa) adı verilmektedir.
- Gingylimus: Dışbükey eklem (konveks) yüzü makara, içbükey (konkav) eklem yüzü ise makarayı içine alacak şekilde olup eklem yüzleri birbirine uygunluk gösterir. Bu grup eklemler yalnızca transvers eksen etrafında flexion-extansion hareketleri yapabildiklerinden menteşe şeklinde eklemler olarak da bilinirler. Harekerin görüldüğü yerlerde bu eklemlerin eklem kapsülü ince ve gevşektir, ancak eklem güçlü yan bağlarla güçlendirilmiştir. Bu tip ekleme art. humeroulnaris ve art. interphalangea örnek olarak verilebilir.
- Art. Sellaris: Her iki eklem yüzü birbirini saran eyer şeklinde olduğundan bu isim verilmiştir. Transvers ve sagittal olmak üzere iki ekseni vardır. Transvers eksen etrafında flexion-extansiyon, sagittal eksen etrafında ise abduction-adduction yaptırırlar. Bu iki ekseni birlikte kullanarak sınırlı bir sirkumdiksion da yapabilirler. Art. carpometacarpea pollicis ve art. calcaneocuboidea bu eklem tipi için en tipik örneklerdir.
- Art. Trachoidea: Dış bükey eklem yüzü silindir, iç bükey eklem yüzü ise osteofibroz bir halka şeklindedir. Dışbükey yüzü tamamen içine alabilecek bir içbükey yüz bulunmadığından dış bükey yüzün bir kısmı bir bağ aracığıyla sarılır. Bu eklemler tek eksenli olup, yalnızca vertical eksen etrafında rotasyon hareketleri yapabilirler. Bu eklem tipine örnek olarak art. radioulnaris proximalis ve distalis, art. atlantoaxialis mediana örnek gösterilebilir. Art. atlantoaxialis mediana'da dens axis, atlasın arcus anteriorunun arkasındaki yer alan fovea dentis ile lig. transversum atlantis'in oluşturduğu halka içerinde rotasyon hareketleri yapar.
- Art. Ellipsoidea (condylaris): Dışbükey eklem yüzü ortadan ikiye bölünmüş bir yumurta, içbükey eklem yüzü ise, bunu içine kısmen alacak oval çukur şeklindedir. Transvers ve sagittal olmak üzere iki ekseni vardır. Daha uzun olan transvers eksen etrafında yapılan flexion-extansion hareketlerinin açısı, daha kısa saggirtal eksen etrafında yapılan abduction-adduction hareketlerinden geniştir. Sınırlı circumduction da yapılabilinir. Art. radiocarpea ve art.metacarpophalangeales bu eklem tipine örnek olarak gösterilebilir.
- Art. Bicondylaris: Dış bükey eklem yüzü iki kondil, içbükey eklem yüzü ise sığ çukur şeklinde olan eklemlerdir. Art. genus bu eklem tipinin tipik örneğidir. Hareket bakımından menteşe şeklinde ekleme (ginglymus) benzer ancak flexion-extansiyon dışında, bazı pozisyonlarda çok az da olsa rotasyon ve yan tarafa kayma hareketleri yapabilir. Bir diğer örnek; art. talocruralis'dir.
- Art. Spheroidea (cotylica): Dışbükey eklem yüzü bir küre, içbükey eklem yüzü ise bu küreyi kısmen içine alan yuvarlak bir çukur şeklindedir. Sagittal, transvers ve vertical olmak üzere üç ana eksende sırasıyla, abduction-adduction, flexion-extension ve rotasyon hareketleri yapabilirler. Ayrıca eksenlerin tümünü kullanarak circumduction hareketi de yaparlar. Genellikle bu tip eklemlerde, proximaldeki kemik hareketsiz, distaldeki hareketlidir. Ancak distaldeki kemik tespit edilirse, proximaldeki kemik daha hareketli olabilir. Art. humeri ve art. coxae bu tür eklemin en güzel örnekleridir.
- Art. Plana: Eklem yüzlerinden biri düz, çok hafif içbükey ya da çok hafif dışbükeydir. Diğer eklem de buna uyacak şekildedir. Eklem yüzleri düz olduğundan belirli bir eklem söylemek mümkün değildir ve eklem yüzlerinin bulunduğu düzlemlerde sınırlı kayma hareketleri yapabilir. Art acromioclavicularis, artt. Intermetatarsea, artt. intercarpea, art. atlantoaxialis lateralis ve art. zygapophysialis (omurların proc. articularisleri arasındaki eklemler) bu eklem tipine örnek olarak gösterilebilir.
Fonksiyonel sınıflandırma
- Oynar eklemler: Kol ve bacak kemikleri bağlantı yerlerindeki eklemler oynar eklemlerdir. Bunlar iki bağlantı kemiğinin, eklem yerlerinde istenen hareketi verecek şekilde oynayabilmesini sağlamış olurlar. Böylece bu eklemlerin bulunduğu kemikler, çeşitli hareket yeteneğine sahip eklemler özelliğini kazanmış olurlar.
Oynar eklemlerdeki kemiklerden birinin başı, öbür kemiğin çukuruna girmiş şekildedir. İki kemik, birbirlerine eklem bağları ile bağlanmıştır. Kemiklerin birbirlerine sürtünmeleri sırasında aşınmaları önlemek için, bu eklem yüzlerinde kıkırdak yastıkları ve buraları yumurta akı bir madde ile sıvayarak kaygan hale getiren eklem kesecikleri bulunur. Eklem aralığındaki bu sıvının korunması ve her iki kemiğin hareket kabiliyetinin sağlanması görevide eklem kapsülüne aittir. Oynar eklemlerin etrafında bir de hareketleri sağlayan ve eklem kapsülünü koruyan ligamentler vardır. Kasların bitiş noktalarını oluşturan ligamentler aynı zamanda eklemin hareketlerinin yönlerini belirler. Bazı oynar eklemlerin iç kısmında yani kapsülün içinde kalacak şekilde menisküs denilen yapılar ve iç ligamentler bulunur.
- Oynamaz eklemler: Kafatası kemiklerinin birbirlerine eklendikleri yerlerdeki eklemlerdir. Buradaki eklem yerleri, bir testerenin dişleri gibi birbirlerine geçme şeklindedir. Kemikler, bu girinti ve çıkıntılarla birbirlerine oynamayacak şekilde eklenmiş durumdadırlar.
- Yarı oynar eklemler: Omurgayı meydana getiren omurların birbirlerine olan eklemlerindeki eklemlerdir. Bunlar sınırlı olarak hareket ederler.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eklem iki veya daha fazla kemigin vucut bolumlerinin hareket edebilmesini saglamak maksadiyla birlestigi kisima verilen ad Eklemin yapisi SiniflandirmaEklemler yapisal ve fonksiyonel olmak uzere iki tip siniflandirmaya tabi tutulurlar Yapisal siniflandirmaFibroz eklemler Eklemi olusturan kemikler birbirine fibriz bir doku araciligiyla baglanmistir Yapisal ozellikleri nedeniyle bu gruba dahil edilen syndesmosis tipi eklemler disindakiler hareketi olmayan eklemlerdir Sutura Yalniz kafatasinda gorulen eklemlerdir Kemiklerin ekleme katilan kenarlari arasinda ince fibroz bir ligament yer alir yenidogan bebeklerde henuz kafatasini olusturan kemikler tam temas halinde olmadigindan kemikler arasinda fibroz baglarla ortulmus yumusak alanlar kolaylikla hissedilebilir Halk arasinda bingildak ya da yumusak nokta olarak bilinen bu yapilara biz anatomide fonticulus adi veriyoruz Sutura tipi eklemler eklemi olusturan kemikler arasindaki dis sekillerine gore farkli adlar alirlar Eger kemik kenarlari testere disi seklinde sivri ise bu sutura tipine sutura serrata adi verilir Sutura sagittalis i buna ornek olarak verebiliriz Eger kemik kenarlarindaki uzantilar dis seklinde ise buna sutura denticulata adi verilir Ornegin sutura lambdoidea nin buyuk bir bolumu boyledir Eger kemik kenarlari parietal kemik ve temporal kemigin pars squamosa sinda oldugu gibi birbirlerinin uzerlerine oturuyorlarsa buna sutura squamosa adi verilir Sutura squamosa nin kenarlari testere disi seklinde oldugunda sutura libbosa adi verilmektedir Palatin kemikler arasinda ya da palatin kemikler ile maxilla arasinda oldugu gibi kemiklerin yan yana gelmis eklem yuzleri birbirini tamamlar sekilde kabaca birlestikleri sutura tipine ise sutura plana adi verilmektedir Son olarak schindylesis cikintili bir kemigin diger kemik uzerinde bulunan yariga girmesi ile olusan ozel bir sutura tipidir ki buna ala vomeris deki yariga giren rostrum sphenoidale ornek olarak verilebilir Gomphosis Mandibula ve maxilla daki alveollerle disler arasinda gorulen ozel bir fibroz eklem tipidir Lig periodontale adi verilen fibroz doku dis kokunu sikica baglar Bu eklemin harekerli olmasi tahmin edersinizki patolojik bir durumdur ve disinizi yakinda kaybedeceksiniz anlamina gelir Syndesmosis Bu fibroz eklem tipinde kemikler birbirlerine fibroz ligamentler veya membranlar araciligiyla baglanmislardir Bu eklem tipine art radioulnaris i ve art tibiofibulare yi ornek olarak verebiliriz Art radioulnaris te radius ve ulna membrana interossea antebrachii art tibiofibulare de ise tibia ve fibula membrana interossea cruris araciligiyla birbirine sikica baglanmis durumdadir Ornegin membrana interossea antebrachii onkolun pronasyon ve hareketlerine izin verebilecek kadar genistir Art sacroiliaca nin arka bolumunde cogu kaynakta kemikler arasinda yer alan fibroz interosseous ligament ve kisitli hareket kabiliyeti nedeniyle syndesmosis tipi eklem olarak kabul edilmektedir Kartilaginoz eklemler Eklem yuzleri kikirdakla ortulu olup sinirli hareketler yapabilen bu eklemler icerdikleri kikirdak tipine gore ikiye ayrilirlar Synchondrosis Kemiklerin hyalin kikirdakla birlestigi bu eklem tipi yaygin olarak primer kartilaginoz eklem olarak da adlandirlir Bu eklemlerin buyuk bir kismi gelisme doneminde gorulen eriskin donemde ise kemiklesen eklemlerdir Bu eklemlere ornek olarak uzun kemiklerin epifiz ve diafiz bolumleri arasinda yer alan ve kemigin buyumesine olanak taniyan katilaginoz epifiz plagini ornek olarak verebiliriz Kemik buyumesi tamamlandiginda epifiz plagi kemiklesir Vucutta sinirli sayida kalici olan synchondrosis de bulunur ve 1 kaburgayi sternuma baglayan cartilago costalis buna ornek olarak verilebilir Symphysis Sekonder kartilaginoz eklem olarak da bilinen bu eklem tipinde kemikler fibroz doku ve veya fibroz kikirdak araciligiyla birbirine kuvvetli bir sekilde baglanmislardir Bu eklem tipi icin en tipik ornek discus intervertebralisler araciligiyla birbirine baglanmis olan columna vertebralis tir Ossis pubis arasinda bulunan symphysis pubis art manibriosternalis ve yeni dogan bebeklerde mandibulanin sag ve sol yarimlarinin birlestigi symphysis menti bu grup eklemlere verilebilecek diger orneklerdir Synovial eklemler Bir synovial eklemin diyagrami Eklem tipleri 1 Spheroidea 2 Ellipsoidea 3 Sellaris 4 Gingylimus 5 Trachoidea Synovial eklemler vucuttaki eklemlerin buyuk bir bolumunu olusturan ve fonksiyonel olarak en onemli olan tam hareketli eklemlerdir Omuz ekleminde oldugu gibi sadece basitce karsi karsiya gelen iki kemikten olusan synovial eklemlere art simplex adi verilir Dirsek ekleminde oldugu gibi ikiden fazla kemigin olusturdugu ya da meniscus discus gibi yapilarin eklemin yapisina katildigi synovial eklemlere ise art composita complexa adi verilmektedir Gingylimus Disbukey eklem konveks yuzu makara icbukey konkav eklem yuzu ise makarayi icine alacak sekilde olup eklem yuzleri birbirine uygunluk gosterir Bu grup eklemler yalnizca transvers eksen etrafinda flexion extansion hareketleri yapabildiklerinden mentese seklinde eklemler olarak da bilinirler Harekerin goruldugu yerlerde bu eklemlerin eklem kapsulu ince ve gevsektir ancak eklem guclu yan baglarla guclendirilmistir Bu tip ekleme art humeroulnaris ve art interphalangea ornek olarak verilebilir Art Sellaris Her iki eklem yuzu birbirini saran eyer seklinde oldugundan bu isim verilmistir Transvers ve sagittal olmak uzere iki ekseni vardir Transvers eksen etrafinda flexion extansiyon sagittal eksen etrafinda ise abduction adduction yaptirirlar Bu iki ekseni birlikte kullanarak sinirli bir sirkumdiksion da yapabilirler Art carpometacarpea pollicis ve art calcaneocuboidea bu eklem tipi icin en tipik orneklerdir Art Trachoidea Dis bukey eklem yuzu silindir ic bukey eklem yuzu ise osteofibroz bir halka seklindedir Disbukey yuzu tamamen icine alabilecek bir icbukey yuz bulunmadigindan dis bukey yuzun bir kismi bir bag aracigiyla sarilir Bu eklemler tek eksenli olup yalnizca vertical eksen etrafinda rotasyon hareketleri yapabilirler Bu eklem tipine ornek olarak art radioulnaris proximalis ve distalis art atlantoaxialis mediana ornek gosterilebilir Art atlantoaxialis mediana da dens axis atlasin arcus anteriorunun arkasindaki yer alan fovea dentis ile lig transversum atlantis in olusturdugu halka icerinde rotasyon hareketleri yapar Art Ellipsoidea condylaris Disbukey eklem yuzu ortadan ikiye bolunmus bir yumurta icbukey eklem yuzu ise bunu icine kismen alacak oval cukur seklindedir Transvers ve sagittal olmak uzere iki ekseni vardir Daha uzun olan transvers eksen etrafinda yapilan flexion extansion hareketlerinin acisi daha kisa saggirtal eksen etrafinda yapilan abduction adduction hareketlerinden genistir Sinirli circumduction da yapilabilinir Art radiocarpea ve art metacarpophalangeales bu eklem tipine ornek olarak gosterilebilir Art Bicondylaris Dis bukey eklem yuzu iki kondil icbukey eklem yuzu ise sig cukur seklinde olan eklemlerdir Art genus bu eklem tipinin tipik ornegidir Hareket bakimindan mentese seklinde ekleme ginglymus benzer ancak flexion extansiyon disinda bazi pozisyonlarda cok az da olsa rotasyon ve yan tarafa kayma hareketleri yapabilir Bir diger ornek art talocruralis dir Art Spheroidea cotylica Disbukey eklem yuzu bir kure icbukey eklem yuzu ise bu kureyi kismen icine alan yuvarlak bir cukur seklindedir Sagittal transvers ve vertical olmak uzere uc ana eksende sirasiyla abduction adduction flexion extension ve rotasyon hareketleri yapabilirler Ayrica eksenlerin tumunu kullanarak circumduction hareketi de yaparlar Genellikle bu tip eklemlerde proximaldeki kemik hareketsiz distaldeki hareketlidir Ancak distaldeki kemik tespit edilirse proximaldeki kemik daha hareketli olabilir Art humeri ve art coxae bu tur eklemin en guzel ornekleridir Art Plana Eklem yuzlerinden biri duz cok hafif icbukey ya da cok hafif disbukeydir Diger eklem de buna uyacak sekildedir Eklem yuzleri duz oldugundan belirli bir eklem soylemek mumkun degildir ve eklem yuzlerinin bulundugu duzlemlerde sinirli kayma hareketleri yapabilir Art acromioclavicularis artt Intermetatarsea artt intercarpea art atlantoaxialis lateralis ve art zygapophysialis omurlarin proc articularisleri arasindaki eklemler bu eklem tipine ornek olarak gosterilebilir Fonksiyonel siniflandirmaOynar eklemler Kol ve bacak kemikleri baglanti yerlerindeki eklemler oynar eklemlerdir Bunlar iki baglanti kemiginin eklem yerlerinde istenen hareketi verecek sekilde oynayabilmesini saglamis olurlar Boylece bu eklemlerin bulundugu kemikler cesitli hareket yetenegine sahip eklemler ozelligini kazanmis olurlar Oynar eklemlerdeki kemiklerden birinin basi obur kemigin cukuruna girmis sekildedir Iki kemik birbirlerine eklem baglari ile baglanmistir Kemiklerin birbirlerine surtunmeleri sirasinda asinmalari onlemek icin bu eklem yuzlerinde kikirdak yastiklari ve buralari yumurta aki bir madde ile sivayarak kaygan hale getiren eklem kesecikleri bulunur Eklem araligindaki bu sivinin korunmasi ve her iki kemigin hareket kabiliyetinin saglanmasi gorevide eklem kapsulune aittir Oynar eklemlerin etrafinda bir de hareketleri saglayan ve eklem kapsulunu koruyan ligamentler vardir Kaslarin bitis noktalarini olusturan ligamentler ayni zamanda eklemin hareketlerinin yonlerini belirler Bazi oynar eklemlerin ic kisminda yani kapsulun icinde kalacak sekilde meniskus denilen yapilar ve ic ligamentler bulunur Oynamaz eklemler Kafatasi kemiklerinin birbirlerine eklendikleri yerlerdeki eklemlerdir Buradaki eklem yerleri bir testerenin disleri gibi birbirlerine gecme seklindedir Kemikler bu girinti ve cikintilarla birbirlerine oynamayacak sekilde eklenmis durumdadirlar Yari oynar eklemler Omurgayi meydana getiren omurlarin birbirlerine olan eklemlerindeki eklemlerdir Bunlar sinirli olarak hareket ederler