Emek süreci teorisi

Emek süreci teorisi, kapitalizm şartları altında iş örgütlenmesine dair işçi yeteneği ve ücret arasındaki ilişkiyi anlatan Marksist bir teoridir. Bu teoriye göre kapitalist üretim tarzında işçilerin hiçbir şekilde kendi emek süreçleri üzerinde kontrolü bulunmamaktadır.

Hakkında

Karl Marx'a göre emek süreci, emeğin kullanım değerlerinde somutlaştırıldığı veya nesnelleştirildiği süreci ifade eder. Marx; "emek" terimini bilinçli bir şekilde işi yapan ve değiştirilen doğa arasındaki bir etkileşim olarak tanımlar. Buradan yola çıkarak emek sürecinin unsurlarını; eserin kendisi ve amaçlı üretken faaliyet, eserin yapıldığı araçlar ve çalışma sürecini kolaylaştıran araçlar olarak üç faktörde tanımlar.

Marx'a göre insanoğlu; emek sarf edeceği doğadaki yere (ekonomik olarak ifade edilirse, su) kendi gereksinimlerini karşılamak için çeşitli araçlar üreterek kolay bir şekilde ulaşılabilir. Emek harcayan canlıların çevreleriyle olan ilişkileri doğanın kendiliğinden sağladığı bir tür "emektir". Suda yakalanan bir balık, odunların kereste haline gelmesi veya yerinden çıkarılan bir cevher buna örnek teşkil eder. Öte yandan emeğin nesnesi,daha önceki emekten geçirildiğinde buna hammadde adı verilir. Dolayısıyla tüm ham maddeler emeğin birer nesnesidir, ancak emeğin her nesnesi bir hammadde değildir. Emeğin nesnesi yalnızca emek yoluyla bazı değişikliğe uğradığında hammadde olarak ifade edilir.

Emek süreci kullanım değerlerinin üretilmesine yönelik amaçlı ve tasarlanmış bir faaliyettir. Emek süreci "zayıf çalışma organizasyonu" olarak da ifade edilebililir.

Kaynakça

1. ^ Bottomore, Tom. (1991) A Dictionary of Marxist Thought.Blackwell Publishers: Massachusetts
2. ^ Marx, Karl. (1976) Capital: A Critique of Political Economy volume one. Penguin Books: London.