Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Empanada, İspanya, Orta Amerika (Meksika), Filipinler ve başta Şili, Arjantin, Paraguay, Uruguay, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador ve Venezuela olmak üzere Güney Amerika'da içi doldurularak yapılan ve yenen bir börektir. Bolivya'da Empanada'ya Salteña denir ki adını, kökeninin geldiği yer olarak tahmin edilen Arjantin şehri Salta'dan alır.
İspanya
İspanyol empanadasının kökeni aslen Galiçya'dan gelir ve bugün ülke çapında ünlüdür. Genelde geleneksel fırınlarda satılırlar.
Hamur olarak mayalı bir hamur kullanılır. Dolgu malzemesi; temel olarak paprika biber, domates ve soğan ile ilaveten hazırlığa göre ton balığı, mürekkep balığı ya da ahtapot gibi deniz mahsulleri, diğer balık türleri ya da kıymadan oluşur ve normalinde acılı baharat kullanılmaz. Galiçya'da deniz mahsulleri dolgulu empanadalar çok sevilmesine karşın İspanya'da en çok ton balıklı empanadalara rastlanır.
İspanyol empanadası ya çapı yaklaşık 30 cm olan daire şeklinde olur ya da tüm tepsiyi kapsar.
Empanadanın kökeni Camino de Santiago hacıları tarafından bahsi edildikleri 10. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar geriye takip edilebilir. En eski belgelerden biri, bir empanada tasvrini içeren Santiago de Compostela Katedrali'nin 12. yüzyıla ait Pórtico de la Gloria 'sının bir kabartmasıdır. Bir diğeri ise hemen yanında bulunan Palacio de Gelmírez 'de görülür.
Galiçya'da empanadanın daha küçük, yarımay şeklinde versiyonları da bulunur ki bunlar orada Empanadillas olarak adlandırılır.
Arjantin
Arjantin'de empanadalar genelde 10 cm civarında ve yarımay şeklindedir. Sığır eti doldurulmuş (empanada de carne), tavuk eti doldurulmuş (empanada de pollo), jambon ve peynir doldurulmuş (empanada de jamón y queso) ve diğer malzemelerle doldurulmuş (ton balığı, soğan, ıspanak, vb.) empanada türleri mevcuttur. Empanadas de carne 'nin iki versiyonu vardır: acı ve normal. En başta Córdoba eyaleti'nde sevilen Empanadas Árabes kendine özgü üçgen şeklinde olup, kıyma, soğan ve limonsuyu ile doldurulur. Empanadaların malzeme ve tarifleri eyaletlere göre değişkenlikler gösterir.
Empanadalar fırında pişirilirler (empanadas de horno). Ancak kızartılan empanadalar da mevcuttur (empanadas fritas). Bu sonuncusu Pastel olarak da bilinir.
Her yıl Eylül ayında, 'nin kentinde en iyi empanada pişiricilerinin taltif edildiği milli empanada festivali düzenlenir.
Peru
Peru'da empanadalar sığır eti (empanada de carne), tavuk eti (empanada de pollo), peynir (empanada queso) ve diğer malzemelerle (ton balığı, soğan, ıspanak, vb.) doldurulur. Empanadas de carne en çok satan empanada türüdür.
Şili
Arjantin'de olduğu gibi Şili'de de empanadalar genelde 10 cm uzunluğunda ya da biraz daha büyük olur ve yarımay şeklindedir. Geleneksel çeşidi, kıyma et (en ideali, doğranmış küçük et parçaları), bir parça pişmiş yumurta, kuru üzüm ve zeytin ile doldurulmuş olan Empanada de pino 'dur. Ayrıca deniz mahsulleri doldurmalı empanada de marisco ya da peynirli empanada de queso türleride mevcuttur. Empanada chilena tanımlaması kökleşmiş bir tabirdir. Yukarıda tarifi yapıldığı gibi et doldurmalı fırında yapılan "Empanadas de Horno" türü genelde üçgen olduğu gibi benzer hamurdan yapılan "Empanada Frita" yağda kızartılır; bu tür küçük ve genelde yarımay şeklindedir.
Meksika
Meksika'da empenadalar tatlı (ananas, çilek vb.) ya da tuzlu (tavuk, sığır, vb.) malzemelerle doldurularak servis edilir.
4 Ocak tarihinde ve çevresinde Día de la Empanada yani empenada günü kutlanır ki bugünde empenadalar için bir vaftiz baba (padrino de la empanada) aranır. Villa de Álvarez şehir merkezinde, halk festivalinin yapıldığı empenada fuarı bulunur.
Filipinler
Filipinler empanadaları genel olarak sığır kıyması, doğranmış soğan ve kuru üzümden oluşan soya sosu baharatlı bir dolgu malzemesi içerir. Hamuru buğday unundandır.
Porto Riko
Puerto Rico empanadalar pastelillos olarak adlandırılırlar. Un, su ve tuzla yapılan hamurun yağda kızartılması ile yapılırlar. Sığır kıyması, tavuk, guava, peynir ya da peynir ve guava ile doldurulurlar. Komşu ülke Dominik Cumhuriyeti'nde de yöntem aynıdır.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Empanada ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Bilgi ve tarifler 13 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca)
- (Almanca)
- (Almanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Empanada Ispanya Orta Amerika Meksika Filipinler ve basta Sili Arjantin Paraguay Uruguay Peru Bolivya Kolombiya Ekvador ve Venezuela olmak uzere Guney Amerika da ici doldurularak yapilan ve yenen bir borektir Bolivya da Empanada ya Saltena denir ki adini kokeninin geldigi yer olarak tahmin edilen Arjantin sehri Salta dan alir Arjantin usulu EmpanadalarIspanyaDilimlere bolunmus Galicya empanadasi Ispanyol empanadasinin kokeni aslen Galicya dan gelir ve bugun ulke capinda unludur Genelde geleneksel firinlarda satilirlar Hamur olarak mayali bir hamur kullanilir Dolgu malzemesi temel olarak paprika biber domates ve sogan ile ilaveten hazirliga gore ton baligi murekkep baligi ya da ahtapot gibi deniz mahsulleri diger balik turleri ya da kiymadan olusur ve normalinde acili baharat kullanilmaz Galicya da deniz mahsulleri dolgulu empanadalar cok sevilmesine karsin Ispanya da en cok ton balikli empanadalara rastlanir Ispanyol empanadasi ya capi yaklasik 30 cm olan daire seklinde olur ya da tum tepsiyi kapsar Empanadanin kokeni Camino de Santiago hacilari tarafindan bahsi edildikleri 10 yuzyildan 13 yuzyila kadar geriye takip edilebilir En eski belgelerden biri bir empanada tasvrini iceren Santiago de Compostela Katedrali nin 12 yuzyila ait Portico de la Gloria sinin bir kabartmasidir Bir digeri ise hemen yaninda bulunan Palacio de Gelmirez de gorulur Galicya da empanadanin daha kucuk yarimay seklinde versiyonlari da bulunur ki bunlar orada Empanadillas olarak adlandirilir ArjantinArjantin de empanadalar genelde 10 cm civarinda ve yarimay seklindedir Sigir eti doldurulmus empanada de carne tavuk eti doldurulmus empanada de pollo jambon ve peynir doldurulmus empanada de jamon y queso ve diger malzemelerle doldurulmus ton baligi sogan ispanak vb empanada turleri mevcuttur Empanadas de carne nin iki versiyonu vardir aci ve normal En basta Cordoba eyaleti nde sevilen Empanadas Arabes kendine ozgu ucgen seklinde olup kiyma sogan ve limonsuyu ile doldurulur Empanadalarin malzeme ve tarifleri eyaletlere gore degiskenlikler gosterir Empanadalar firinda pisirilirler empanadas de horno Ancak kizartilan empanadalar da mevcuttur empanadas fritas Bu sonuncusu Pastel olarak da bilinir Her yil Eylul ayinda nin kentinde en iyi empanada pisiricilerinin taltif edildigi milli empanada festivali duzenlenir Peru empanadasiPeruPeru da empanadalar sigir eti empanada de carne tavuk eti empanada de pollo peynir empanada queso ve diger malzemelerle ton baligi sogan ispanak vb doldurulur Empanadas de carne en cok satan empanada turudur SiliArjantin de oldugu gibi Sili de de empanadalar genelde 10 cm uzunlugunda ya da biraz daha buyuk olur ve yarimay seklindedir Geleneksel cesidi kiyma et en ideali dogranmis kucuk et parcalari bir parca pismis yumurta kuru uzum ve zeytin ile doldurulmus olan Empanada de pino dur Ayrica deniz mahsulleri doldurmali empanada de marisco ya da peynirli empanada de queso turleride mevcuttur Empanada chilena tanimlamasi koklesmis bir tabirdir Yukarida tarifi yapildigi gibi et doldurmali firinda yapilan Empanadas de Horno turu genelde ucgen oldugu gibi benzer hamurdan yapilan Empanada Frita yagda kizartilir bu tur kucuk ve genelde yarimay seklindedir MeksikaMeksika da empenadalar tatli ananas cilek vb ya da tuzlu tavuk sigir vb malzemelerle doldurularak servis edilir 4 Ocak tarihinde ve cevresinde Dia de la Empanada yani empenada gunu kutlanir ki bugunde empenadalar icin bir vaftiz baba padrino de la empanada aranir Villa de Alvarez sehir merkezinde halk festivalinin yapildigi empenada fuari bulunur FilipinlerFilipinler empanadalari genel olarak sigir kiymasi dogranmis sogan ve kuru uzumden olusan soya sosu baharatli bir dolgu malzemesi icerir Hamuru bugday unundandir Porto RikoPuerto Rico empanadalar pastelillos olarak adlandirilirlar Un su ve tuzla yapilan hamurun yagda kizartilmasi ile yapilirlar Sigir kiymasi tavuk guava peynir ya da peynir ve guava ile doldurulurlar Komsu ulke Dominik Cumhuriyeti nde de yontem aynidir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Empanada ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Bilgi ve tarifler 13 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca Almanca Almanca