Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Endotelinler, 21 amino asitten oluşan vazokonstriktör peptidlerdir. Başlıca endotelde üretilirler ve damarların homeostazının (iç denge) düzenlenmesinde anahtar rol oynarlar. En güçlü vazokonstriktörlerden olan endotelinler, kalp, beyin ve genel kan dolaşımı dahil olmak üzere birçok organ ve sistemin hastalığında etkendirler.
İzoformları
Endotelinlerin, salgılanma yerlerine göre değişen Endotelin-1, Endotelin-2 ve Endotelin-3 olarak adlandırılan 3 izoformu ve olmak üzere iki tip reseptörü vardır.
- ETA reseptörleri, damarların düz kas dokusunda bulunurlar. Endotelinin ETA reseptörüne bağlanması, vazokonstriksiyona ve sodyum geri emilimine sebep olur. Bu da kan basıncının artmasını sağlar.
- ETB reseptörleri ise damarların iç yüzünü döşeyen endotelde bulunurlar. Endotelin ETB reseptörüne bağlandığında, (idrarla sodyum atılımı) ve diürezde (idrar atılımı) artış olur. Ayrıca endotel hücrelerinden NO salınımı artar. Tüm bunlar kan basıncının düşmesini sağlar.
- Her iki reseptör tipi, sinirsel ileti (nörotransmisyon) ve vasküler (damara ait) fonksiyonları düzenleyebildikleri sinir sisteminde de bulunur.
Beyin ve Sinirler
Tüm vücutta yayılmış olan endotelin reseptörleri, kan damarlarında, beyin hücrelerinde, 'ta ve periferik (çevresel) sinirlerde bulunurlar. Deneysel bir inme (stroke) yaratmak amacıyla sıçanların beyinlerine pikomolar (bir molün trilyonda biri) düzeylerde endotelin-1 enjekte edildiğinde, beynin bu bölümlerinde metabolizmanın tetiklenmesi(1) ile kan akışının azalmasıyla birlikte nöbetler(2) görülmüştür. Bu iki etki de kalsiyum kanalları aracılığıyla olur. Endotelin-1'in benzer bir etkisi, sıçanlarda çevresel sinir hasarında da gösterilmiştir.
Denge
Sağlıklı bir bireyde, vazokonstriksiyon ve vazodilatasyon arasındaki denge, bir yanda endotelinler ve diğer vazokonstriktörler ile diğer yanda nitrik oksit, gibi vazodilatatörler sayesinde korunur.
Akciğerlerde çok fazla endotelin salınması pulmoner hipertansiyona neden olabilir. Bazen bosentan ve gibi (reseptörlere bağlanarak endotelinin bağlanmasını engelleyen maddeler) tedavi amacıyla kullanılabilir. Sitaxsentan, Endotelin A (ETA)reseptörlerine bağlanarak Endotelin B reseptörünün daha fazla uyarılmasını sağlar ve böylece NO salınması gibi etkilerle vazodilatasyona destek olur.
 | Biyokimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Endotelinler 21 amino asitten olusan vazokonstriktor peptidlerdir Baslica endotelde uretilirler ve damarlarin homeostazinin ic denge duzenlenmesinde anahtar rol oynarlar En guclu vazokonstriktorlerden olan endotelinler kalp beyin ve genel kan dolasimi dahil olmak uzere bircok organ ve sistemin hastaliginda etkendirler IzoformlariEndotelinlerin salgilanma yerlerine gore degisen Endotelin 1 Endotelin 2 ve Endotelin 3 olarak adlandirilan 3 izoformu ve olmak uzere iki tip reseptoru vardir ETA reseptorleri damarlarin duz kas dokusunda bulunurlar Endotelinin ETA reseptorune baglanmasi vazokonstriksiyona ve sodyum geri emilimine sebep olur Bu da kan basincinin artmasini saglar ETB reseptorleri ise damarlarin ic yuzunu doseyen endotelde bulunurlar Endotelin ETB reseptorune baglandiginda idrarla sodyum atilimi ve diurezde idrar atilimi artis olur Ayrica endotel hucrelerinden NO salinimi artar Tum bunlar kan basincinin dusmesini saglar Her iki reseptor tipi sinirsel ileti norotransmisyon ve vaskuler damara ait fonksiyonlari duzenleyebildikleri sinir sisteminde de bulunur Beyin ve SinirlerTum vucutta yayilmis olan endotelin reseptorleri kan damarlarinda beyin hucrelerinde ta ve periferik cevresel sinirlerde bulunurlar Deneysel bir inme stroke yaratmak amaciyla sicanlarin beyinlerine pikomolar bir molun trilyonda biri duzeylerde endotelin 1 enjekte edildiginde beynin bu bolumlerinde metabolizmanin tetiklenmesi 1 ile kan akisinin azalmasiyla birlikte nobetler 2 gorulmustur Bu iki etki de kalsiyum kanallari araciligiyla olur Endotelin 1 in benzer bir etkisi sicanlarda cevresel sinir hasarinda da gosterilmistir DengeSaglikli bir bireyde vazokonstriksiyon ve vazodilatasyon arasindaki denge bir yanda endotelinler ve diger vazokonstriktorler ile diger yanda nitrik oksit gibi vazodilatatorler sayesinde korunur Akcigerlerde cok fazla endotelin salinmasi pulmoner hipertansiyona neden olabilir Bazen bosentan ve gibi reseptorlere baglanarak endotelinin baglanmasini engelleyen maddeler tedavi amaciyla kullanilabilir Sitaxsentan Endotelin A ETA reseptorlerine baglanarak Endotelin B reseptorunun daha fazla uyarilmasini saglar ve boylece NO salinmasi gibi etkilerle vazodilatasyona destek olur Biyokimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz