Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Düz kas, istem dışı olarak çalışan ve çizgili olmayan kas türüdür. Kasılmaları otonom sinir sisteminin nörotransmitter aracılığıyla uyarması, hormon veya ilaç etkisi doğrultusunda olabilir veya interstisyel Cajal hücrelerinde olduğu gibi kendiliğinden de gerçekleşebilir.
Çalışma Mekanizması
Kan damarları, sindirim kanalları ve türlü iç organların yapılarında düz kaslar yer alır. Kasılma süreçleri oldukça uzun olabilmekte ve minimum enerjiyle uzun süre muhafaza edebilmektedirler. Düz kas hücresinin oval, tek ve de soluk renkli, merkeze yerleşmiş olan bir çekirdeği bulunmaktadır. Safra kesesinin kanalında, böbrek ile mesane arasında ve bağırsak arasındaki kanallarda yer alan kaslarda kendi kendiliğinden kasılmalar için lazım olan sinirsel durumlar istek dışı çalışma göstermektedir.
Yapısı
Bütün anatomi
Düz kas, viseral düz kas olarak da bilinen tek üniteli düz kas ve çok üniteli düz kas olmak üzere ikiye ayrılır. Düz kasların çoğu tek birimlidir ve çoğu iç organın zarlarında, kan damarlarında (büyük elastik arterler hariç), idrar yolunda ve sindirim yolu'nda bulunur.
Kalp kası olan kalpte düz kas bulunmaz. Tek üniteli düz kasta, bir demet içindeki tek bir hücre otonom sinir lifi (miyojenik) tarafından sinir sistemine bağlanır. Hücreler arasında birçok boşluk bağlantısının varlığından dolayı komşu kas hücreleri aracılığıyla bir aksiyon potansiyeli yayılabilir. Bu özellik nedeniyle, tek ünite demetleri, tüm kasın kasılmasını veya gevşemesini sağlayan koordineli bir şekilde kasılan bir sinsityum oluşturur. (doğum sırasındaki rahim kasları gibi).
Tek üniteli viseral düz kas miyojeniktir; bir motor nörondan girdi olmadan düzenli olarak kasılabilir (nörojenik olan çok birimli düz kasın aksine - yani kasılması bir otonom sinir sistemi nöronu tarafından başlatılmalıdır). Belirli bir tek ünitedeki birkaç hücre, içsel elektriksel aktivitelerinden dolayı ritmik faaliyet potansiyelleri üreten kalp pili hücreleri gibi davranabilir. Miyojenik doğası nedeniyle, tek üniteli düz kas, herhangi bir nöral uyarı almadığında bile genellikle aktiftir.
Çok birimli düz kaslar soluk borusunda, gözün irisinde ve büyük elastik arterlerin zarında bulunur.
Ancak, tek ve çok birimli düz kas terimleri aşırı basitleştirmeyi ifade ederler. Bunun nedeni düz kasların çoğunlukla farklı nöral elemanların bileşimince kontrol edilmesi ve etkilenmesidir. Ayrıca çoğu zaman hücreden hücreye iletişimin ve yerel üretilen aktivatörlerin/inhibitörlerin bulunacağı gözlemlenmiştir. Bu, çok birimli düz kasta bile biraz koordineli bir yanıta yol açar.
Düz kas, yapı, işlev, kasılmanın düzenlenmesi ve uyarma-kasılma eşleşmesi açısından iskelet kası ve kalp kasından farklıdır. Ancak düz kas dokusu, çizgili kas'a göre daha büyük uzunluk-gerilim eğrisi içinde daha fazla esneklik ve çalışma gösterme eğilimindedir.
Bu esneme ve kasılmayı sürdürme yeteneği, bağırsaklar ve idrar kesesi gibi organlarda önemlidir. içindeki düz kas, şu üç hücre tipinin bir bileşimi tarafından aktive edilir: düz kas hücreleri (SMC'ler), Cajal'ın interstisyel hücreleri (ICC'ler) ve elektriksel olarak birleştirilen ve birlikte SIP fonksiyonel sinsityum olarak çalışan trombositten türetilen büyüme faktörü reseptörü alfa (PDGFRa).
Uyaranları ve İndükleyici Faktörler
Düz kas kendiliğinden kasılabilir ( dinamikleri yoluyla) veya bağırsakta olduğu gibi, özel kalp pili hücreleri, ritmik kasılmalar üretir. Ayrıca, kasılma ve gevşeme, bir dizi fizyokimyasal ajan (örneğin, hormonlar, ilaçlar, nörotransmiterler - özellikle otonom sinir sisteminden) tarafından indüklenebilir.
Damar ağacının çeşitli bölgelerindeki, hava yolundaki ve akciğerlerdeki, böbreklerdeki ve vajinadaki düz kaslar, iyonik kanalların, hormon reseptörlerinin, hücre sinyal yollarının ve işlevi belirleyen diğer proteinlerin ekspresyonunda farklıdır.
Dış maddeler
Örneğin, cilt, , böbrek ve beyindeki kan damarları, vazokonstriksiyon üreterek norepinefrin ve epinefrin(sempatik stimülasyon veya adrenal meduladan) yanıt verir (bu yanıta alfa-1 adrenerjik reseptörler aracılık eder). Bununla birlikte, iskelet kası ve kalp kası içindeki kan damarları, sahip oldukları için vazodilatasyon üreten bu katekolaminlere yanıt verir. Bu nedenle, çeşitli adrenerjik reseptörlerin dağılımında, farklı bölgelerden kan damarlarının aynı ajan norepinefrin / epinefrine neden farklı tepki verdiğinin yanı sıra, salınan bu katekolaminlerin değişen miktarlarından ve çeşitli reseptörlerin konsantrasyonlara duyarlılıklarından kaynaklanan farklılıkları açıklayan bir fark vardır.
Genel olarak, arteriyel düz kas, vazodilatasyon üreterek karbondioksite yanıt verir ve vazokonstriksiyon üreterek oksijene yanıt verir. Akciğerdeki pulmoner kan damarları, yüksek oksijen gerilimine vazodilate oldukları ve düştüğünde vazokonstriktüre oldukları için benzersizdir. Akciğerin hava yollarını kaplayan düz kas olan bronşiyol, karbondioksit düşük olduğunda yüksek karbondioksit üreten vazodilatasyona ve vazokonstriksiyona yanıt verir. Pulmoner kan damarları ve bronşiyol hava yolu düz kasları tarafından karbondioksit ve oksijene verilen bu yanıtlar, akciğerlerde perfüzyon ve ventilasyonun eşleşmesine yardımcı olur. Ayrıca, farklı düz kas dokuları, bol ila az miktarda aşırı gösterir, bu nedenle uyarma-kasılma eşleşmesi, hücre içi veya hücre dışı kalsiyuma bağımlılığına göre değişir.
Son araştırmalar, sfingosin-1-fosfat (S1P) sinyalinin vasküler düz kas kasılmasının önemli bir düzenleyicisi olduğunu göstermektedir. Transmural basınç arttığında, sfingosin kinaz 1, sfingosini S1P'ye fosforile eder, bu da hücrelerin plazma zarındaki bağlanır. Bu, hücre içi kalsiyumda geçici bir artışa yol açar ve Rac ve Rhoa sinyal yollarını aktive eder. Toplu olarak, bunlar MLCK aktivitesini arttırmaya ve MLCP aktivitesini azaltmaya hizmet ederek kas kasılmasını teşvik eder. Bu, arteriyollerin artan kan basıncına yanıt olarak direnci artırmasına ve böylece sabit kan akışını sürdürmesine izin verir. Sinyal yolunun Rhoa ve Rac kısmı, dirençli arter tonusunu düzenlemek için kalsiyumdan bağımsız bir yol sağlar.
Kaynakça
- ^ . web.archive.org. 7 Ekim 2021. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
- ^ . openstax.org (İngilizce). 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2022.
- ^ Betts, J. Gordon; Young, Kelly A.; Wise, James A.; Johnson, Eddie; Poe, Brandon; Kruse, Dean H.; Korol, Oksana; Johnson, Jody E.; Womble, Mark (25 Nisan 2013). "10.8 Smooth Muscle - Anatomy and Physiology | OpenStax". openstax.org (İngilizce). 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
- ^ Berne & Levy. Physiology, 6th Edition
- ^ An Introduction to Smooth Muscle Mechanics (İngilizce). Cambridge Scholars Publishing. 18 Kasım 2020. ss. 1-5. 20 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2023.
- ^ Song, NN; Xu, WX (25 Ekim 2016). "[Physiological and pathophysiological meanings of gastrointestinal smooth muscle motor unit SIP syncytium]". Sheng li xue bao: [Acta Physiologica Sinica]. 68 (5): 621-627. (PMID) 27778026.
- ^ Sanders, KM; Ward, SM; Koh, SD (July 2014). "Interstitial cells: regulators of smooth muscle function". Physiological Reviews. 94 (3): 859-907. doi:10.1152/physrev.00037.2013. (PMC) 4152167 $2. (PMID) 24987007.
- ^ ""Physiological pathways and molecular mechanisms regulating uterine contractility"". academic.oup.com. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
- ^ . academic.oup.com. 9 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
 | Anatomi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Duz kas istem disi olarak calisan ve cizgili olmayan kas turudur Kasilmalari otonom sinir sisteminin norotransmitter araciligiyla uyarmasi hormon veya ilac etkisi dogrultusunda olabilir veya interstisyel Cajal hucrelerinde oldugu gibi kendiliginden de gerceklesebilir Aortanin duz kaslari Mikroskop altinda duz kasCalisma MekanizmasiKan damarlari sindirim kanallari ve turlu ic organlarin yapilarinda duz kaslar yer alir Kasilma surecleri oldukca uzun olabilmekte ve minimum enerjiyle uzun sure muhafaza edebilmektedirler Duz kas hucresinin oval tek ve de soluk renkli merkeze yerlesmis olan bir cekirdegi bulunmaktadir Safra kesesinin kanalinda bobrek ile mesane arasinda ve bagirsak arasindaki kanallarda yer alan kaslarda kendi kendiliginden kasilmalar icin lazim olan sinirsel durumlar istek disi calisma gostermektedir YapisiButun anatomi Yogun govdeler ve ara lifler kas lifinin kasilmasina neden olan sarkoplazma boyunca ag olusturur Otonom noronlardan varikoziteler denilen bir dizi akson benzeri sislik duz kas boyunca gevsek bir sekilde motor uniteler olusturur Duz kas viseral duz kas olarak da bilinen tek uniteli duz kas ve cok uniteli duz kas olmak uzere ikiye ayrilir Duz kaslarin cogu tek birimlidir ve cogu ic organin zarlarinda kan damarlarinda buyuk elastik arterler haric idrar yolunda ve sindirim yolu nda bulunur Kalp kasi olan kalpte duz kas bulunmaz Tek uniteli duz kasta bir demet icindeki tek bir hucre otonom sinir lifi miyojenik tarafindan sinir sistemine baglanir Hucreler arasinda bircok bosluk baglantisinin varligindan dolayi komsu kas hucreleri araciligiyla bir aksiyon potansiyeli yayilabilir Bu ozellik nedeniyle tek unite demetleri tum kasin kasilmasini veya gevsemesini saglayan koordineli bir sekilde kasilan bir sinsityum olusturur dogum sirasindaki rahim kaslari gibi Tek uniteli viseral duz kas miyojeniktir bir motor norondan girdi olmadan duzenli olarak kasilabilir norojenik olan cok birimli duz kasin aksine yani kasilmasi bir otonom sinir sistemi noronu tarafindan baslatilmalidir Belirli bir tek unitedeki birkac hucre icsel elektriksel aktivitelerinden dolayi ritmik faaliyet potansiyelleri ureten kalp pili hucreleri gibi davranabilir Miyojenik dogasi nedeniyle tek uniteli duz kas herhangi bir noral uyari almadiginda bile genellikle aktiftir Cok birimli duz kaslar soluk borusunda gozun irisinde ve buyuk elastik arterlerin zarinda bulunur Ancak tek ve cok birimli duz kas terimleri asiri basitlestirmeyi ifade ederler Bunun nedeni duz kaslarin cogunlukla farkli noral elemanlarin bilesimince kontrol edilmesi ve etkilenmesidir Ayrica cogu zaman hucreden hucreye iletisimin ve yerel uretilen aktivatorlerin inhibitorlerin bulunacagi gozlemlenmistir Bu cok birimli duz kasta bile biraz koordineli bir yanita yol acar Duz kas yapi islev kasilmanin duzenlenmesi ve uyarma kasilma eslesmesi acisindan iskelet kasi ve kalp kasindan farklidir Ancak duz kas dokusu cizgili kas a gore daha buyuk uzunluk gerilim egrisi icinde daha fazla esneklik ve calisma gosterme egilimindedir Bu esneme ve kasilmayi surdurme yetenegi bagirsaklar ve idrar kesesi gibi organlarda onemlidir icindeki duz kas su uc hucre tipinin bir bilesimi tarafindan aktive edilir duz kas hucreleri SMC ler Cajal in interstisyel hucreleri ICC ler ve elektriksel olarak birlestirilen ve birlikte SIP fonksiyonel sinsityum olarak calisan trombositten turetilen buyume faktoru reseptoru alfa PDGFRa Uyaranlari ve Indukleyici Faktorler Duz kas kendiliginden kasilabilir dinamikleri yoluyla veya bagirsakta oldugu gibi ozel kalp pili hucreleri ritmik kasilmalar uretir Ayrica kasilma ve gevseme bir dizi fizyokimyasal ajan ornegin hormonlar ilaclar norotransmiterler ozellikle otonom sinir sisteminden tarafindan induklenebilir Damar agacinin cesitli bolgelerindeki hava yolundaki ve akcigerlerdeki bobreklerdeki ve vajinadaki duz kaslar iyonik kanallarin hormon reseptorlerinin hucre sinyal yollarinin ve islevi belirleyen diger proteinlerin ekspresyonunda farklidir Dis maddeler Ornegin cilt bobrek ve beyindeki kan damarlari vazokonstriksiyon ureterek norepinefrin ve epinefrin sempatik stimulasyon veya adrenal meduladan yanit verir bu yanita alfa 1 adrenerjik reseptorler aracilik eder Bununla birlikte iskelet kasi ve kalp kasi icindeki kan damarlari sahip olduklari icin vazodilatasyon ureten bu katekolaminlere yanit verir Bu nedenle cesitli adrenerjik reseptorlerin dagiliminda farkli bolgelerden kan damarlarinin ayni ajan norepinefrin epinefrine neden farkli tepki verdiginin yani sira salinan bu katekolaminlerin degisen miktarlarindan ve cesitli reseptorlerin konsantrasyonlara duyarliliklarindan kaynaklanan farkliliklari aciklayan bir fark vardir Genel olarak arteriyel duz kas vazodilatasyon ureterek karbondioksite yanit verir ve vazokonstriksiyon ureterek oksijene yanit verir Akcigerdeki pulmoner kan damarlari yuksek oksijen gerilimine vazodilate olduklari ve dustugunde vazokonstrikture olduklari icin benzersizdir Akcigerin hava yollarini kaplayan duz kas olan bronsiyol karbondioksit dusuk oldugunda yuksek karbondioksit ureten vazodilatasyona ve vazokonstriksiyona yanit verir Pulmoner kan damarlari ve bronsiyol hava yolu duz kaslari tarafindan karbondioksit ve oksijene verilen bu yanitlar akcigerlerde perfuzyon ve ventilasyonun eslesmesine yardimci olur Ayrica farkli duz kas dokulari bol ila az miktarda asiri gosterir bu nedenle uyarma kasilma eslesmesi hucre ici veya hucre disi kalsiyuma bagimliligina gore degisir Son arastirmalar sfingosin 1 fosfat S1P sinyalinin vaskuler duz kas kasilmasinin onemli bir duzenleyicisi oldugunu gostermektedir Transmural basinc arttiginda sfingosin kinaz 1 sfingosini S1P ye fosforile eder bu da hucrelerin plazma zarindaki baglanir Bu hucre ici kalsiyumda gecici bir artisa yol acar ve Rac ve Rhoa sinyal yollarini aktive eder Toplu olarak bunlar MLCK aktivitesini arttirmaya ve MLCP aktivitesini azaltmaya hizmet ederek kas kasilmasini tesvik eder Bu arteriyollerin artan kan basincina yanit olarak direnci artirmasina ve boylece sabit kan akisini surdurmesine izin verir Sinyal yolunun Rhoa ve Rac kismi direncli arter tonusunu duzenlemek icin kalsiyumdan bagimsiz bir yol saglar Kaynakca web archive org 7 Ekim 2021 7 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2024 openstax org Ingilizce 8 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2022 Betts J Gordon Young Kelly A Wise James A Johnson Eddie Poe Brandon Kruse Dean H Korol Oksana Johnson Jody E Womble Mark 25 Nisan 2013 10 8 Smooth Muscle Anatomy and Physiology OpenStax openstax org Ingilizce 5 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2024 Berne amp Levy Physiology 6th Edition An Introduction to Smooth Muscle Mechanics Ingilizce Cambridge Scholars Publishing 18 Kasim 2020 ss 1 5 20 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2023 Song NN Xu WX 25 Ekim 2016 Physiological and pathophysiological meanings of gastrointestinal smooth muscle motor unit SIP syncytium Sheng li xue bao Acta Physiologica Sinica 68 5 621 627 PMID 27778026 Sanders KM Ward SM Koh SD July 2014 Interstitial cells regulators of smooth muscle function Physiological Reviews 94 3 859 907 doi 10 1152 physrev 00037 2013 PMC 4152167 2 PMID 24987007 Physiological pathways and molecular mechanisms regulating uterine contractility academic oup com 11 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2024 academic oup com 9 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2024 Anatomi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kaynakca