Endotoksinler bakteri gibi patojenlerin içinde bulunan, potansiyel olarak toksik olabilecek bileşiklerdir. Endotoksinler bakteri tarafından salgılanmazlar, ama bakterinin parçalanırsa ortama salınan, onun yapısal bir bileşenidirler. Endotoksinler ile karıştırılmamalıdır.
Lipopolisakkaritler ve diğer endotoksinler
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg0THpneUwweFFVMTlsYmk1emRtY3ZNakF3Y0hndFRGQlRYMlZ1TG5OMlp5NXdibWM9LnBuZw==.png)
Endotoksinlerin klasik örneği, çeşitli Gram-negatif bakterilerin dış membranında bulunan veya . LPS ve endotoksin terimleri sık olarak birbiri yerine kullanılır, LPS'nin ilk keşfedilen endotoksin olmasından dolayı. 1800'lü yıllarda bakterilerin ortamlarına "eksotoksin" olarak adlandırılan toksinler salgıladıkları anlaşılmıştı. Endotoksin terimi, Gram-negatif bakterilerin kendi parçalarının da toksisiteye yol açabileceği keşfine dayanır. Sonraki araştırmalar bu "endotoksin" etkisinin aslında lipopolisakkaritten kaynaklandığını göstermiştir.
Aslında LPS dışında başka endotoksinler de vardır:
- Örneğin, Bacillus thuringiensis 'de bulunan bakterinin içindeki endosporun yanıbaşında kristal gibi meydana getirir. Bunlar bitkileri yiyen böcek larvaları için zehirlidir ama insanlara zararsızdır, çünkü onun işlem göremesi için gerekli enzim ve reseptörler insanda yoktur.
- Gram pozitif bakteriler arasında endotoksinli tek bakteri Listeria monocytogenes'tir.
LPS, olarak adlandırılan bir lipid bölüm ile bir polisakkarit zincirden oluşur, lipid A onun toksik etkisinden sorumludur. Polisakkarit grubu farklı bakteriler arasında büyük çeşitlilik gösterir. Endotoksinlerin moleküler ağırlığı yaklaşık 10 kDa olmasına rağmen bunlar 1000 kDa'a varan büyüklükte öbekler oluşturabilirler. Endotoksine maruz kaldıktan sonra insanda ona karşı antikor oluşur ama bunlar endotoksinin polisakkarit zincire yönelik olduğu için başka endotoksinler için koruma sağlamazlar. Gönüllü insan deneklere ufak miktarda endotoksin enjeksiyonu yapılması, ateş, tansiyon düşmesi, enflamasyon ve kan pıhtılaşmasını tetikler. Patojen Gram-negatif bakteri enfeksiyonlarının klinik belirtilerinden (örneğin Neisseria meningitidis'in neden olduğu ) büyük ölçüde endotoksinler sorumludur.
Mekanizma
İnsanda LPS, serumda bulunan 'ne (LBP'ye) bağlanır, LBP de onu hücre zarında bulunan CD14 adlı reseptöre aktarır. CD14, LPS'yi adlı proteine aktarır, MD2 ise -4 (TLR4)'e ilişiktir.
CD14 ve TLR4, bağışıklık sisteminin çeşitli hücrelerinde (makrofaj ve dendritik hücreler dahil) bulunur. Makrofaj/ sinyaliz pro-enflamatuar sitokin ve nitrik oksit salgılanmasını tetiklerler, bu da ""a yol açar.
Gram negatif hücre duvarlarının bileşenleri TLR4 dışında yollarla da endotoksin etkisine katkıda bulunabilirler.
Endotoksin kontaminasyonu
İlaç üretiminde, ilaç kutularındaki tüm endotoksin artıklarından arındırılması ilacı kullanan kişilerde hasta olmaması için şarttır. LPS'nin imha olması için 300 °C'nin üzerinde sıcaklık gerekmektedir. Endodoksindenki azalma sıcaklık ve ısınma süresiyle orantılıdır. Bu amaç için kullanılan özel fırınlarında, şırınga ve cam ampuller 250 °C'de 30 dakika tutulunca endotoksin seviyeleri 1000 kat azalır.
Endotoksin varlığının deteksiyonu için kullanılan çok duyarlı bir test, testidir. Bu testte alına kan kullanılır, çok düşük miktarda LPS dahi, bir neden olduğu bir amplifikasyon sayesinde, limulus lizatının pıhtılaşmasına yol açar.
Endokteksimia
Kanda endotoksin bulunması durumuna denir, bu yola açabilir.
Kaynakça
- Textbook of Bacteriology 29 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Endotoksinler bakteri gibi patojenlerin icinde bulunan potansiyel olarak toksik olabilecek bilesiklerdir Endotoksinler bakteri tarafindan salgilanmazlar ama bakterinin parcalanirsa ortama salinan onun yapisal bir bilesenidirler Endotoksinler ile karistirilmamalidir Lipopolisakkaritler ve diger endotoksinlerLipopolisakkaritin yapisi Endotoksinlerin klasik ornegi cesitli Gram negatif bakterilerin dis membraninda bulunan veya LPS ve endotoksin terimleri sik olarak birbiri yerine kullanilir LPS nin ilk kesfedilen endotoksin olmasindan dolayi 1800 lu yillarda bakterilerin ortamlarina eksotoksin olarak adlandirilan toksinler salgiladiklari anlasilmisti Endotoksin terimi Gram negatif bakterilerin kendi parcalarinin da toksisiteye yol acabilecegi kesfine dayanir Sonraki arastirmalar bu endotoksin etkisinin aslinda lipopolisakkaritten kaynaklandigini gostermistir Aslinda LPS disinda baska endotoksinler de vardir Ornegin Bacillus thuringiensis de bulunan bakterinin icindeki endosporun yanibasinda kristal gibi meydana getirir Bunlar bitkileri yiyen bocek larvalari icin zehirlidir ama insanlara zararsizdir cunku onun islem goremesi icin gerekli enzim ve reseptorler insanda yoktur Gram pozitif bakteriler arasinda endotoksinli tek bakteri Listeria monocytogenes tir LPS olarak adlandirilan bir lipid bolum ile bir polisakkarit zincirden olusur lipid A onun toksik etkisinden sorumludur Polisakkarit grubu farkli bakteriler arasinda buyuk cesitlilik gosterir Endotoksinlerin molekuler agirligi yaklasik 10 kDa olmasina ragmen bunlar 1000 kDa a varan buyuklukte obekler olusturabilirler Endotoksine maruz kaldiktan sonra insanda ona karsi antikor olusur ama bunlar endotoksinin polisakkarit zincire yonelik oldugu icin baska endotoksinler icin koruma saglamazlar Gonullu insan deneklere ufak miktarda endotoksin enjeksiyonu yapilmasi ates tansiyon dusmesi enflamasyon ve kan pihtilasmasini tetikler Patojen Gram negatif bakteri enfeksiyonlarinin klinik belirtilerinden ornegin Neisseria meningitidis in neden oldugu buyuk olcude endotoksinler sorumludur MekanizmaInsanda LPS serumda bulunan ne LBP ye baglanir LBP de onu hucre zarinda bulunan CD14 adli reseptore aktarir CD14 LPS yi adli proteine aktarir MD2 ise 4 TLR4 e ilisiktir CD14 ve TLR4 bagisiklik sisteminin cesitli hucrelerinde makrofaj ve dendritik hucreler dahil bulunur Makrofaj sinyaliz pro enflamatuar sitokin ve nitrik oksit salgilanmasini tetiklerler bu da a yol acar Gram negatif hucre duvarlarinin bilesenleri TLR4 disinda yollarla da endotoksin etkisine katkida bulunabilirler Endotoksin kontaminasyonuIlac uretiminde ilac kutularindaki tum endotoksin artiklarindan arindirilmasi ilaci kullanan kisilerde hasta olmamasi icin sarttir LPS nin imha olmasi icin 300 C nin uzerinde sicaklik gerekmektedir Endodoksindenki azalma sicaklik ve isinma suresiyle orantilidir Bu amac icin kullanilan ozel firinlarinda siringa ve cam ampuller 250 C de 30 dakika tutulunca endotoksin seviyeleri 1000 kat azalir Endotoksin varliginin deteksiyonu icin kullanilan cok duyarli bir test testidir Bu testte alina kan kullanilir cok dusuk miktarda LPS dahi bir neden oldugu bir amplifikasyon sayesinde limulus lizatinin pihtilasmasina yol acar EndokteksimiaKanda endotoksin bulunmasi durumuna denir bu yola acabilir Kaynakca Textbook of Bacteriology 29 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2009 Wexler amp Oppenheim 1979 Infect Immunol 23 845 Sofer G Hagel L 1997 Handbook of Process Chromatography A guide to Optimization Scale up and Validation Academic Press 158 161 ISBN 0 12 654266 X Textbook of Bacteriology 29 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde