Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Endüljans (Fransızcaː indulgence, Latinceː indulgentia, kökeni indulgēre, 'göz yummak') teriminin güncel tanımı iuris canonici Kodeksinde (Kilise’nin Kanon Hukuku / Canon Law n. 992) bulunabilir ; “itiraf gizemi aracılığıyla affedilmiş olan günahların Tanrı önünde geçici bir ceza ile hafifletilmesi.”
Katolik Kilisesi'nin Resmi Öğretisi
Endüljans sisteminin mantığı şu şekildedir; aracılığıyla günahkar günahlarını itiraf ettiğinde, pişmanlık gösterdiğinde ve telafi için eğer mümkünse bir kefaret ödemeyi kabul ettiyse, Kilise günahkarın Tanrı tarafından günahlarının affedildiğini ilan eder. Endüljans sisteminin, itiraf gizemi/barışma sırrı ile güçlü bağlantısı vardır. Geleneksel olarak Kilise'nin uygun gördüğü kefaretin ödenmesinin ardından günahkara Kilise tarafından bir endüljans bağışlanır.
Endüljans ve Kutsal Yazılar
Endüljans sistemini haklı göstermek için en sık kullanılan kaynak Matta İncili'ndeki 16:19 “Göklerin Egemenliğinin anahtarlarını sana vereceğim. Yeryüzünde bağlayacağın her şey göklerde de bağlanmış olacak; yeryüzünde çözeceğin her şey göklerde de çözülmüş olacak.” ve 18:18 “Size doğrusunu söyleyeyim, yeryüzünde bağlayacağınız her şey gökte de bağlanmış olacak. Yeryüzünde çözeceğiniz her şey gökte de çözülmüş olacak.” Bu 2 bölümde geçenlere dayanarak Kilise, kendisini Mesih adına affetme gücünün sahibi olarak kabul eder.
Endüljans Pratiğinin Yüzyıllar Boyunca Kullanımı
Antik döneminde endüljans
Hristiyanlık döneminin ilk yüzyıllarında yaşanan zulümlerden ötürü dinden dönenlerin sayıları çoktu. Bu mürtedlerden tekrar Kilise'ye dönmek isteyenlerin yeniden Kilise'ye nasıl kabul edilecekleri sorunu doğmuştu. Bu özel durumun yarattığı sebepten ötürü endüljans sistemi uygulanmaya başlanmıştı. Kilise'nin duaları ve uzun süren bir kefaretten sonra Kilise (bir episkopos ya da rahip), mürtedlerin yeniden katılıp katılamayacağına karar veriyordu. Başka bir deyişle, gereklilikler sağlandıktan sonra, Kilise mürtedin yeniden bütünleşmesine müsamaha ediyordu.
Bir itirafın dinlenmesi, bir kefaretin verilmesi aracılığıyla endüljansın sağlanması, geleneksel olarak Havarilerden otoritesini alan ve onların meşru varisi olan, rahiplerin ve çoğunlukla episkoposun bir imtiyazıydı. Günahın vahametine göre kefaret oldukça ağır olabiliyor ve Efkarsitiya’dan men edilmeyle birlikte verilebiliyordu. Orta çağlarda kefaret ödemekte olan kişinin özel bir kıyafet de giymesi zorunluydu.
7. yy’dan itibaren endüljansların koşulları giderek daha yasal bir boyut kazandı, her farklı türden günah için standart bir kefaret öngörüldü. Standartlaştırılmış kefaret sistemi, rahiplerin manastır kurallarından sapmalarının her türüne dair özel kefaretlerin uygulandığı sistemin bir kopyası olarak, her günahkar için uygulanmaya başladı.
Orta Çağ döneminde endüljans
11. yy’dan itibaren hacılık ve/veya Haçlı Seferlerine katılım, günahları büyük olan (öldürme, tecavüz, yağma…) günahkarlar için en etkin/seçilen kefaret ödeme şekline dönüştü, bu sayede yeniden Kilise ile bütünleşebileceklerdi. Her ne kadar 1215’teki 'nde kınanmış olsa da, Kilise’ye ödeme yapmak yaygın bir feragat yolu olmuştur. Zamanla, kefaretin ticari mantığı ve endüljans sistemi bir esas halini aldı. Geç ortaçağda ve tüm Rönesans boyunca, Papalar para karşılığı yapılan endüljans sistemini para sağlamanın kolay bir yolu olarak kullandı. Bu sebepten ötürü endüljans ‘Papa’nın sattığı af belgesi’ne dönüştü. Katolik Kilisesi Yeniçağ başlarında harcamalarının artması üzerine bir bildiri yayınladı. Bu bildiriye göre Hristiyanlar günahlarından arınabilmek için kiliselere bağışta bulunmalıydı. Aynı dönemde ‘Kilise'nin halka para karşılığı cennetten arsa sattığı’ inancı yayılmaya başlamıştır.
Rönesans Döneminde Endüljans
15. yy’dan itibaren, krallar, asiller ve zengin tüccarlar arasında günahları için kefaret ödeyerek endüljans elde etmek yerine Papa’ya para vererek bunu elde etmek yaygın bir hal aldı. Tüm bu sistem teologlar tarafından sorgulanmaya başladı, bu teologlar arasında Martin Luther’de vardı. Luther’in endüljanslara tepkisi öncelikle bir Kilise lideri olaraktı. Bir itirafları duyan olarak bazı günahları itiraf eden kişilerin endüljansı elde etmeyi, gerçek bir dönüşümden daha çok önemsediğini görmekteydi. Luther kurtuluşla ilgili endüljansın yarattığı güven illüzyonunu reddetti. Endüljans ve lütuf üzerine vaazında Luther, endüljansların manevi faydasını kabul etmiştir, Tanrı’nın kurtarış armağanını hatırlatarak, gerçek tövbenin böyle bir endüljansa sahip olmak için gerekliği olduğunu belirtmiştir.
Trento Konsili’inin tanımlamasına göre endüljans;
Konsil endüljans sorunu ile 15 Eylül 1563'te yaptığı son oturumda ilgilenmiştir. Kilise'nin bu uygulamayı yaymaya devam etmesine ve Hristiyanlar için faydasını yeniden onaylamıştır. Birçok kötüye kullanımının farkında olarak Konsil, endüljansın elde edinimi için her türlü para transferinin ortadan kaldırılmasına karar vermiştir.
Endüljansın elde edinimi için gerekli koşullar İkinci Vatikan Konsili'nde bir kez daha açıklığa kavuşturulmuştur. Papa VI. Pavlus, Havarisel Anayasa’da Indulgentiarum doctrina (1 Ocak 1967),"endüljans pratiği içine karışan kötüye kullanımları, gerek haddinden fazla gerekse yersiz endüljanslardan dolayı ‘Kilise’nin anahtarları’ küçük düşürülmüştür ve kefaretten gelen tatmin zayıflamıştır gerek endüljansların adı küfüre dönüştüğünden gerekse ayıplanabilir çıkarlardan ötürü" şeklinde durumu tanımıştır.
Günümüzde Endüljans Sistemi
Günümüzde Katolik Kilisesi halen daha endüljans vermeye devam etmektedir. Sistemin finansal yönü tamamen ortadan kaldırılmıştır, hatta ağır kefaretlerde kaldırılmıştır.
Kilise’nin Kanon Hukuku’na göre onaylanması için ;
- Tam ve tüm kalple bütün günahlardan kopmuş olmak, her türlü hatta mazur görülebilir günahlardan dahi,
- Geçerli bir itiraf yapılmış olmak,
- Efkaristiya’nın lütuf halinde iken alınmış olması
- Papa’nın dua niyetleri için dua etmek
Bir endüljans ya da başka bir değişle bağışlanma Tanrı tarafından tüm günahkarlara sunulur.
Ayrıca
- Olgun, H. (2005). Katolik Kilisesi’nin Endüljans Uygulaması Ve Protestan Reformuna Etkisi 12 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(18-19), 327-346.
- Kilise Gelenekleri - Bölüm 9: Endüljans https://www.youtube.com/watch?v=d7zCG29KrCk&list=PL8V55MSl9wx5MzGf6luqokc4zpxptE7A5&index=10 21 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ . Nişanyan Sözlük. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ Encyclopedia of Theology - The Concise Sacramentum Mundi. Karl Rahner (İngilizce). Crossroad - New York. 1986. s. 702 .
- ^ idem. s. 703.
- ^ idem. s. 704.
- ^ idem. s. 705.
- ^ idem. s. 706.
- ^ New Catholic Encyclopedia - Second Edition (İngilizce). Thomson and Gale. 2002. s. 438 Cilt 7 .
- ^ a b Encyclopedia of Theology - The Concise Sacramentum Mundi. s. 707.
- ^ . 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
 | Hristiyanlık ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Enduljans Fransizcaː indulgence Latinceː indulgentia kokeni indulgere goz yummak teriminin guncel tanimi iuris canonici Kodeksinde Kilise nin Kanon Hukuku Canon Law n 992 bulunabilir itiraf gizemi araciligiyla affedilmis olan gunahlarin Tanri onunde gecici bir ceza ile hafifletilmesi 1521 tarihli bir enduljans belgesiKatolik Kilisesi nin Resmi OgretisiEnduljans sisteminin mantigi su sekildedir araciligiyla gunahkar gunahlarini itiraf ettiginde pismanlik gosterdiginde ve telafi icin eger mumkunse bir kefaret odemeyi kabul ettiyse Kilise gunahkarin Tanri tarafindan gunahlarinin affedildigini ilan eder Enduljans sisteminin itiraf gizemi barisma sirri ile guclu baglantisi vardir Geleneksel olarak Kilise nin uygun gordugu kefaretin odenmesinin ardindan gunahkara Kilise tarafindan bir enduljans bagislanir Enduljans ve Kutsal YazilarEnduljans sistemini hakli gostermek icin en sik kullanilan kaynak Matta Incili ndeki 16 19 Goklerin Egemenliginin anahtarlarini sana verecegim Yeryuzunde baglayacagin her sey goklerde de baglanmis olacak yeryuzunde cozecegin her sey goklerde de cozulmus olacak ve 18 18 Size dogrusunu soyleyeyim yeryuzunde baglayacaginiz her sey gokte de baglanmis olacak Yeryuzunde cozeceginiz her sey gokte de cozulmus olacak Bu 2 bolumde gecenlere dayanarak Kilise kendisini Mesih adina affetme gucunun sahibi olarak kabul eder Enduljans Pratiginin Yuzyillar Boyunca KullanimiAntik doneminde enduljans Hristiyanlik doneminin ilk yuzyillarinda yasanan zulumlerden oturu dinden donenlerin sayilari coktu Bu murtedlerden tekrar Kilise ye donmek isteyenlerin yeniden Kilise ye nasil kabul edilecekleri sorunu dogmustu Bu ozel durumun yarattigi sebepten oturu enduljans sistemi uygulanmaya baslanmisti Kilise nin dualari ve uzun suren bir kefaretten sonra Kilise bir episkopos ya da rahip murtedlerin yeniden katilip katilamayacagina karar veriyordu Baska bir deyisle gereklilikler saglandiktan sonra Kilise murtedin yeniden butunlesmesine musamaha ediyordu Bir itirafin dinlenmesi bir kefaretin verilmesi araciligiyla enduljansin saglanmasi geleneksel olarak Havarilerden otoritesini alan ve onlarin mesru varisi olan rahiplerin ve cogunlukla episkoposun bir imtiyaziydi Gunahin vahametine gore kefaret oldukca agir olabiliyor ve Efkarsitiya dan men edilmeyle birlikte verilebiliyordu Orta caglarda kefaret odemekte olan kisinin ozel bir kiyafet de giymesi zorunluydu 7 yy dan itibaren enduljanslarin kosullari giderek daha yasal bir boyut kazandi her farkli turden gunah icin standart bir kefaret ongoruldu Standartlastirilmis kefaret sistemi rahiplerin manastir kurallarindan sapmalarinin her turune dair ozel kefaretlerin uygulandigi sistemin bir kopyasi olarak her gunahkar icin uygulanmaya basladi Orta Cag doneminde enduljans 11 yy dan itibaren hacilik ve veya Hacli Seferlerine katilim gunahlari buyuk olan oldurme tecavuz yagma gunahkarlar icin en etkin secilen kefaret odeme sekline donustu bu sayede yeniden Kilise ile butunlesebileceklerdi Her ne kadar 1215 teki nde kinanmis olsa da Kilise ye odeme yapmak yaygin bir feragat yolu olmustur Zamanla kefaretin ticari mantigi ve enduljans sistemi bir esas halini aldi Gec ortacagda ve tum Ronesans boyunca Papalar para karsiligi yapilan enduljans sistemini para saglamanin kolay bir yolu olarak kullandi Bu sebepten oturu enduljans Papa nin sattigi af belgesi ne donustu Katolik Kilisesi Yenicag baslarinda harcamalarinin artmasi uzerine bir bildiri yayinladi Bu bildiriye gore Hristiyanlar gunahlarindan arinabilmek icin kiliselere bagista bulunmaliydi Ayni donemde Kilise nin halka para karsiligi cennetten arsa sattigi inanci yayilmaya baslamistir Ronesans Doneminde Enduljans 15 yy dan itibaren krallar asiller ve zengin tuccarlar arasinda gunahlari icin kefaret odeyerek enduljans elde etmek yerine Papa ya para vererek bunu elde etmek yaygin bir hal aldi Tum bu sistem teologlar tarafindan sorgulanmaya basladi bu teologlar arasinda Martin Luther de vardi Luther in enduljanslara tepkisi oncelikle bir Kilise lideri olarakti Bir itiraflari duyan olarak bazi gunahlari itiraf eden kisilerin enduljansi elde etmeyi gercek bir donusumden daha cok onemsedigini gormekteydi Luther kurtulusla ilgili enduljansin yarattigi guven illuzyonunu reddetti Enduljans ve lutuf uzerine vaazinda Luther enduljanslarin manevi faydasini kabul etmistir Tanri nin kurtaris armaganini hatirlatarak gercek tovbenin boyle bir enduljansa sahip olmak icin gerekligi oldugunu belirtmistir Trento Konsili inin tanimlamasina gore enduljans Konsil enduljans sorunu ile 15 Eylul 1563 te yaptigi son oturumda ilgilenmistir Kilise nin bu uygulamayi yaymaya devam etmesine ve Hristiyanlar icin faydasini yeniden onaylamistir Bircok kotuye kullaniminin farkinda olarak Konsil enduljansin elde edinimi icin her turlu para transferinin ortadan kaldirilmasina karar vermistir Enduljansin elde edinimi icin gerekli kosullar Ikinci Vatikan Konsili nde bir kez daha acikliga kavusturulmustur Papa VI Pavlus Havarisel Anayasa da Indulgentiarum doctrina 1 Ocak 1967 enduljans pratigi icine karisan kotuye kullanimlari gerek haddinden fazla gerekse yersiz enduljanslardan dolayi Kilise nin anahtarlari kucuk dusurulmustur ve kefaretten gelen tatmin zayiflamistir gerek enduljanslarin adi kufure donustugunden gerekse ayiplanabilir cikarlardan oturu seklinde durumu tanimistir Gunumuzde Enduljans Sistemi Gunumuzde Katolik Kilisesi halen daha enduljans vermeye devam etmektedir Sistemin finansal yonu tamamen ortadan kaldirilmistir hatta agir kefaretlerde kaldirilmistir Kilise nin Kanon Hukuku na gore onaylanmasi icin Tam ve tum kalple butun gunahlardan kopmus olmak her turlu hatta mazur gorulebilir gunahlardan dahi Gecerli bir itiraf yapilmis olmak Efkaristiya nin lutuf halinde iken alinmis olmasi Papa nin dua niyetleri icin dua etmek Bir enduljans ya da baska bir degisle bagislanma Tanri tarafindan tum gunahkarlara sunulur AyricaOlgun H 2005 Katolik Kilisesi nin Enduljans Uygulamasi Ve Protestan Reformuna Etkisi 12 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ondokuz Mayis Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi 18 18 19 327 346 Kilise Gelenekleri Bolum 9 Enduljans https www youtube com watch v d7zCG29KrCk amp list PL8V55MSl9wx5MzGf6luqokc4zpxptE7A5 amp index 10 21 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Nisanyan Sozluk 7 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2020 Encyclopedia of Theology The Concise Sacramentum Mundi Karl Rahner Ingilizce Crossroad New York 1986 s 702 ISBN 0 8245 0303 1 idem s 703 idem s 704 idem s 705 idem s 706 New Catholic Encyclopedia Second Edition Ingilizce Thomson and Gale 2002 s 438 Cilt 7 ISBN 0 7876 4011 5 a b Encyclopedia of Theology The Concise Sacramentum Mundi s 707 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 31 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Hristiyanlik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz