Bir enkaz diski, bir yıldız etrafındaki yörüngede toz ve enkazın çevresel bir diskidir. Bazen bu diskler, sağdaki Fomalhaut'un görüntüsünde görüldüğü gibi belirgin halkalar içeriyor. Evrimleşmiş bir nötron yıldızı çevresinde yörüngede en az bir tane enkaz diski olduğu gibi hem olgun hem de genç yıldızların çevresinde çöküntü diskleri bulunmuştur. Daha genç olan enkaz diskleri, yeryüzü gezegenleri büyümeyi bitirebildiğinde, öngezegensel disk fazını takiben bir gezegen sistemi oluşumunda bir evre oluşturabilir. Ayrıca, gezegenler arasındaki çarpışmaların kalıntıları olarak, aksi halde asteroitler ve kuyrukkucuları olarak üretilip korunabilirler.
2001'e gelindiğinde, 900'den fazla aday yıldızın enkaz diskine sahip olduğu tespit edildi. Genellikle kızılötesi ışıkta yıldız sistemini inceleyerek ve yıldızın yaydığı ötesine radyasyon fazlalığı ararken keşfedilirler. Bu aşırılığın, diskteki toz tarafından absorbe edilen yıldızdan gelen radyasyon olduğu ve daha sonra kızıl ötesi enerji olarak yeniden yaydığı radyasyon olduğu düşünülmektedir.
Moloz diskleri, Güneş Sistemi'ndeki enkazın büyük analogları olarak tanımlanır. Çoğu bilinen enkaz diski 10-100 astronomik birim (AU) yarıçapına sahiptir; Güneş Sistemi'ndeki Kuiper kuşağına benzemekle birlikte daha fazla toz kullanıyorlar. Bazı döküntü diskleri, merkez yıldızdan 10 AU içerisinde bulunan daha sıcak bir bileşen içerir. Bu toza, Güneş Sisteminde, zodyak tozuna benzer şekilde, bazen ekzojenik toz adı verilir.
Gözlem tarihi
1984 yılında IRAS uydusu kullanılarak Vega yöresi etrafında bir çöp diski tespit edildi. Başlangıçta bunun öngezegensel bir disk olduğu düşünülüyordu, ancak şu anda diskteki gaz eksikliği ve yıldızın yaşı nedeniyle enkaz diski olduğu düşünülüyor. Ardından, diskte düzensizlikler bulunmuştur ve bu da gezegensel cisimlerin varlığının göstergesidir. Enkaz disklerinin benzer keşifleri Fomalhaut ve Beta Pictoris yıldızlarının etrafında yapılmıştır.
Yakında beş gezegen içeren bir sistem olan 55 Cancri'nin bir enkaz diskine sahip olduğu bildirildi. Ancak bu algılama doğrulanamadı. Epsilon Eridani çevresindeki enkaz diskindeki yapılar, gezegenin yörüngesini ve kütlenini sınırlamak için kullanılabilecek o yıldızın çevresindeki yörüngedeki bir gezegen gövdesi tarafından bozulma öneriyor.
24 Nisan 2014'te NASA, 1999 ve 2006 yılları arasında Hubble Uzay Teleskobu ile ilk kez incelenen birkaç yeni genç yıldız, ve 'un arşiv görüntülerinde, yeni geliştirilmiş görüntüleme yöntemlerini kullanarak, çöp disklerini tespit ettiğini bildirdi.
Köken
Güneş benzeri bir yıldız oluşumunda, nesne, T-Tauri evresinden geçer ve burada, disk şeklinde bir bulutsuyla çevrilidir. Bu materyalden, gezegenler oluşturularak gezegenler oluşturulur ve bunlar gezegenler oluşturmak için bir artış sürecine girerler. Bulutsu, radyasyon basıncı ve diğer işlemler tarafından silinene kadar 1-20 milyon yıllık bir süre boyunca ana dizi öncesi yıldızın yörüngesindeki seyrine devam eder. Daha sonra yıldız etrafında, sonuçtaki artıklardan disk çıkaran arasındaki çarpışmalar sonucu ek toz oluşabilir. Ömrü boyunca bir noktada, bu yıldızların en az% 45'i bir çöp diski ile çevrilidir; bu da kızılötesi teleskop kullanılarak tozun termal emisyonu ile tespit edilebilir. Yinelenen çarpmalar bir yıldızın ömrünün büyük kısmında bir diskin devam etmesine neden olabilir.
Tipik enkaz diskleri 1-100 μm boyutlarında küçük taneler içerir. Çatışmalar, bu taneleri, ana yıldızın radyasyon basıncı ile sistemden çıkaracak olan alt mikrometre boyutlarına kadar öğütür. Güneş Sistemi'ndeki gibi çok hassas disklerde, Poynting-Robertson efekti parçacıkların spiral içeri girmesine neden olabilir. Her iki süreç de disk ömrünü 10 Milyon yıl ya da daha az olarak sınırlar. Bu nedenle, bir diskin bozulmadan kalması için, diski sürekli yenilemek için bir işleme ihtiyaç duyulmaktadır. Bu, örneğin, daha büyük nesneler arasındaki çarpışmalar vasıtasıyla, ardından nesneleri gözlemlenen küçük tanelere öğüten bir basamakla oluşabilir.
Bir çöp diskinde çarpışmalar meydana gelmesi için, cisimler, nispeten geniş çarpışma hızları yaratmak için yeterince yeryüzünün pertürbasyonuna tabi tutulmalıdır. Yıldız etrafında bir gezegen sistemi, bir ikili yıldız arkadaşı veya başka bir yıldızın yakın yaklaşımı gibi bu tür rahatsızlıklara neden olabilir. Enkaz diskinin varlığı, yıldızın etrafında dönen karasal gezegenlerin yüksek ihtimalini gösterebilir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Eylül 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2006.
- ^ http://www.spitzer.caltech.edu/news/happenings/20051214/[]
- ^ . 10 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2008.
- ^ . 16 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bir enkaz diski bir yildiz etrafindaki yorungede toz ve enkazin cevresel bir diskidir Bazen bu diskler sagdaki Fomalhaut un goruntusunde goruldugu gibi belirgin halkalar iceriyor Evrimlesmis bir notron yildizi cevresinde yorungede en az bir tane enkaz diski oldugu gibi hem olgun hem de genc yildizlarin cevresinde cokuntu diskleri bulunmustur Daha genc olan enkaz diskleri yeryuzu gezegenleri buyumeyi bitirebildiginde ongezegensel disk fazini takiben bir gezegen sistemi olusumunda bir evre olusturabilir Ayrica gezegenler arasindaki carpismalarin kalintilari olarak aksi halde asteroitler ve kuyrukkuculari olarak uretilip korunabilirler Hubble Uzay Teleskopu Fomalhaut cevresindeki enkaz halkanin gozlemi Diskin ic kenari sag altta Fomalhaut b nin yorungesi ile sekillendirilmis olabilir 2001 e gelindiginde 900 den fazla aday yildizin enkaz diskine sahip oldugu tespit edildi Genellikle kizilotesi isikta yildiz sistemini inceleyerek ve yildizin yaydigi otesine radyasyon fazlaligi ararken kesfedilirler Bu asiriligin diskteki toz tarafindan absorbe edilen yildizdan gelen radyasyon oldugu ve daha sonra kizil otesi enerji olarak yeniden yaydigi radyasyon oldugu dusunulmektedir Moloz diskleri Gunes Sistemi ndeki enkazin buyuk analoglari olarak tanimlanir Cogu bilinen enkaz diski 10 100 astronomik birim AU yaricapina sahiptir Gunes Sistemi ndeki Kuiper kusagina benzemekle birlikte daha fazla toz kullaniyorlar Bazi dokuntu diskleri merkez yildizdan 10 AU icerisinde bulunan daha sicak bir bilesen icerir Bu toza Gunes Sisteminde zodyak tozuna benzer sekilde bazen ekzojenik toz adi verilir cevresindeki diskin ve Hubble goruntuleri Gozlem tarihi1984 yilinda IRAS uydusu kullanilarak Vega yoresi etrafinda bir cop diski tespit edildi Baslangicta bunun ongezegensel bir disk oldugu dusunuluyordu ancak su anda diskteki gaz eksikligi ve yildizin yasi nedeniyle enkaz diski oldugu dusunuluyor Ardindan diskte duzensizlikler bulunmustur ve bu da gezegensel cisimlerin varliginin gostergesidir Enkaz disklerinin benzer kesifleri Fomalhaut ve Beta Pictoris yildizlarinin etrafinda yapilmistir Yakinda bes gezegen iceren bir sistem olan 55 Cancri nin bir enkaz diskine sahip oldugu bildirildi Ancak bu algilama dogrulanamadi Epsilon Eridani cevresindeki enkaz diskindeki yapilar gezegenin yorungesini ve kutlenini sinirlamak icin kullanilabilecek o yildizin cevresindeki yorungedeki bir gezegen govdesi tarafindan bozulma oneriyor 24 Nisan 2014 te NASA 1999 ve 2006 yillari arasinda Hubble Uzay Teleskobu ile ilk kez incelenen birkac yeni genc yildiz ve un arsiv goruntulerinde yeni gelistirilmis goruntuleme yontemlerini kullanarak cop disklerini tespit ettigini bildirdi KokenGelistirilmis goruntuleme yontemleri 24 Nisan 2014 kullanilarak genc yildizlarin ve arsiv goruntulerinde cop diskleri tespit edildi Gunes benzeri bir yildiz olusumunda nesne T Tauri evresinden gecer ve burada disk seklinde bir bulutsuyla cevrilidir Bu materyalden gezegenler olusturularak gezegenler olusturulur ve bunlar gezegenler olusturmak icin bir artis surecine girerler Bulutsu radyasyon basinci ve diger islemler tarafindan silinene kadar 1 20 milyon yillik bir sure boyunca ana dizi oncesi yildizin yorungesindeki seyrine devam eder Daha sonra yildiz etrafinda sonuctaki artiklardan disk cikaran arasindaki carpismalar sonucu ek toz olusabilir Omru boyunca bir noktada bu yildizlarin en az 45 i bir cop diski ile cevrilidir bu da kizilotesi teleskop kullanilarak tozun termal emisyonu ile tespit edilebilir Yinelenen carpmalar bir yildizin omrunun buyuk kisminda bir diskin devam etmesine neden olabilir Tipik enkaz diskleri 1 100 mm boyutlarinda kucuk taneler icerir Catismalar bu taneleri ana yildizin radyasyon basinci ile sistemden cikaracak olan alt mikrometre boyutlarina kadar ogutur Gunes Sistemi ndeki gibi cok hassas disklerde Poynting Robertson efekti parcaciklarin spiral iceri girmesine neden olabilir Her iki surec de disk omrunu 10 Milyon yil ya da daha az olarak sinirlar Bu nedenle bir diskin bozulmadan kalmasi icin diski surekli yenilemek icin bir isleme ihtiyac duyulmaktadir Bu ornegin daha buyuk nesneler arasindaki carpismalar vasitasiyla ardindan nesneleri gozlemlenen kucuk tanelere oguten bir basamakla olusabilir Bir cop diskinde carpismalar meydana gelmesi icin cisimler nispeten genis carpisma hizlari yaratmak icin yeterince yeryuzunun perturbasyonuna tabi tutulmalidir Yildiz etrafinda bir gezegen sistemi bir ikili yildiz arkadasi veya baska bir yildizin yakin yaklasimi gibi bu tur rahatsizliklara neden olabilir Enkaz diskinin varligi yildizin etrafinda donen karasal gezegenlerin yuksek ihtimalini gosterebilir Kaynakca Arsivlenmis kopya 1 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2017 Arsivlenmis kopya 8 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2006 http www spitzer caltech edu news happenings 20051214 olu kirik baglanti 10 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2008 16 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2008 Arsivlenmis kopya 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2017 Arsivlenmis kopya 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2017 Arsivlenmis kopya 9 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2017 Arsivlenmis kopya 25 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2017 Arsivlenmis kopya 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2017 Arsivlenmis kopya 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2017 Arsivlenmis kopya 24 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2022