Eremya Çelebi Kömürciyan ya da Eremya Çelebi (Mayıs 1637 - 15 Temmuz 1695), 17. yüzyıl Ermeni şair, tarihçi, tercüman ve matbaacısıdır.
İstanbul'un Langa semtinde doğan Eremya Çelebi Kömürciyan annesinin amcası olan Hacı Ambağum tarafından yetiştirildi. Ermenicenin yanı sıra Türkçe, Rumca ve bazı Avrupa dillerini öğrendi. Hacı Ambağum'un ölümünden sonra bir Ermeni tüccar olan Abro Çelebi'nin çocuklarına hocalık yaptı. Abro Çelebi zamanın sadrazamı Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'ya çok yakındı. Bu sayede Kömürcüyan devlet işlerini öğrendi ve çok nüfuzlu kişilerle tanıştı.
Kömürciyan'ın babası ve her iki kardeşi de papazdı. Halep, Kudüs ve Eçmiadzin'e sık sık giderek kilisenin sorunlarında arabuluculuk yaptı. Langa'daki Surp Sarkis Kilisesinde bir okul ve matbaa açtı. Bu matbaa İbrahim Müteferrika'nın matbaasından önce olmakla beraber sadece Ermenice basım yaptığı için Türk basın tarihinde yer almamıştır.
Kömürciyan çok sayıda kitap yazdı. Bu kitapların çoğu Ermenice olmakla beraber çok miktarda Türkçe kelimeler ve deyimler de içermektedir. Bu eserlerin çoğu Venedik Kudüs ve Eçmiadzin'deki çeşitli manastırlarda saklanmaktadır.
Eserleri
Eserlerinden bazıları şunlardır
- Osmanlı Tarihi (Osman Gazi'den zamanın padişahı IV. Mehmed'e kadar olan 19 Osmanlı padişahının hayat hikâyeleri)
- İstanbul Yangını Tarihi (1660 Yangını hakkında bilgiler)
- İstanbul Tarihi (Ermeniceden 1988'de Türkçeye çevrildi)
- Ruzname (1648-1663 yılları arasındaki olayların dökümü)
- Vekayiname (Ruzname'ye benzer ancak 42 yıllık bir dönemi kapsar)
- Beç Kuşatmasının Tarihi
- Sahte Peygamber Sabetay (Sabetay Sevi olayı hakkında bir kitap)
- Abro Çelebi Manzumesi (Abro Çelebi'nin hayatı hakkında 5 ciltlik manzum eser)
- Coğrafya (İran, Hindistan ve Anadolu'nun Coğrafyası)
- Girit'teki Surp Karabet Kilisesi (Girit'in fethedilmesinden sonra yazılmıştır)
- Mizah hikâyeleri
- Dini Meseleler (Ermeni Kilisesinin Rum Ortodoks ve Yahudi dini ile karşılaştırılması)
- Şiirler, Mektuplar ve Eleştiriler
- Büyük İskender'in Hayatı (Osmanlıca) "Kitap Hikaye-i Cihangir İskender Zürlkarneyn, Lisan Ermenyandan Lisan Türkçe-i Est El-Hakir Eremya"
Kaynakça
- Genel
- "İstanbul Tarihi, XVII. asırda İstanbul", Eremya Çelebi Komürcüyan, (1952'de Hrand Der Andreasyan tarafından Ermeniceden Türkçeye tercüme edilmiş, 1988 yılında Kevork Pamukciyan tarafından ikinci basımı yapılmıştır), İstanbul, Eren Yayıncılık ve Kitapçılık Ltd. Şti.
- Özel
- ^ Dünden Bügüne İstanbul Ansiklopedisi, "Kömürciyan, Eremya Çelebi", Cilt 5 s.86, Tarih Vakfı Yurt Yayınları
- ^ a b İstanbul Tarihi XVII. Asırda İstanbul, Eren Yayıncılık, İstanbul, 1958, s. VII - XXI
- ^ ZİYA YILMAZER, "EREMYA ÇELEBİ", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/eremya-celebi (16.03.2020).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eremya Celebi Komurciyan ya da Eremya Celebi Mayis 1637 15 Temmuz 1695 17 yuzyil Ermeni sair tarihci tercuman ve matbaacisidir Istanbul un Langa semtinde dogan Eremya Celebi Komurciyan annesinin amcasi olan Haci Ambagum tarafindan yetistirildi Ermenicenin yani sira Turkce Rumca ve bazi Avrupa dillerini ogrendi Haci Ambagum un olumunden sonra bir Ermeni tuccar olan Abro Celebi nin cocuklarina hocalik yapti Abro Celebi zamanin sadrazami Koprulu Fazil Ahmet Pasa ya cok yakindi Bu sayede Komurcuyan devlet islerini ogrendi ve cok nufuzlu kisilerle tanisti Komurciyan in babasi ve her iki kardesi de papazdi Halep Kudus ve Ecmiadzin e sik sik giderek kilisenin sorunlarinda arabuluculuk yapti Langa daki Surp Sarkis Kilisesinde bir okul ve matbaa acti Bu matbaa Ibrahim Muteferrika nin matbaasindan once olmakla beraber sadece Ermenice basim yaptigi icin Turk basin tarihinde yer almamistir Komurciyan cok sayida kitap yazdi Bu kitaplarin cogu Ermenice olmakla beraber cok miktarda Turkce kelimeler ve deyimler de icermektedir Bu eserlerin cogu Venedik Kudus ve Ecmiadzin deki cesitli manastirlarda saklanmaktadir EserleriEserlerinden bazilari sunlardir Osmanli Tarihi Osman Gazi den zamanin padisahi IV Mehmed e kadar olan 19 Osmanli padisahinin hayat hikayeleri Istanbul Yangini Tarihi 1660 Yangini hakkinda bilgiler Istanbul Tarihi Ermeniceden 1988 de Turkceye cevrildi Ruzname 1648 1663 yillari arasindaki olaylarin dokumu Vekayiname Ruzname ye benzer ancak 42 yillik bir donemi kapsar Bec Kusatmasinin Tarihi Sahte Peygamber Sabetay Sabetay Sevi olayi hakkinda bir kitap Abro Celebi Manzumesi Abro Celebi nin hayati hakkinda 5 ciltlik manzum eser Cografya Iran Hindistan ve Anadolu nun Cografyasi Girit teki Surp Karabet Kilisesi Girit in fethedilmesinden sonra yazilmistir Mizah hikayeleri Dini Meseleler Ermeni Kilisesinin Rum Ortodoks ve Yahudi dini ile karsilastirilmasi Siirler Mektuplar ve Elestiriler Buyuk Iskender in Hayati Osmanlica Kitap Hikaye i Cihangir Iskender Zurlkarneyn Lisan Ermenyandan Lisan Turkce i Est El Hakir Eremya KaynakcaGenel Istanbul Tarihi XVII asirda Istanbul Eremya Celebi Komurcuyan 1952 de Hrand Der Andreasyan tarafindan Ermeniceden Turkceye tercume edilmis 1988 yilinda Kevork Pamukciyan tarafindan ikinci basimi yapilmistir Istanbul Eren Yayincilik ve Kitapcilik Ltd Sti Ozel Dunden Bugune Istanbul Ansiklopedisi Komurciyan Eremya Celebi Cilt 5 s 86 Tarih Vakfi Yurt Yayinlari a b Istanbul Tarihi XVII Asirda Istanbul Eren Yayincilik Istanbul 1958 s VII XXI ZIYA YILMAZER EREMYA CELEBI TDV Islam Ansiklopedisi https islamansiklopedisi org tr eremya celebi 16 03 2020