Erodium Geraniaceae familyasına ait bir çiçekli bitki cinsidir Yaklaşık 60 tür içeren bu cins Kuzey Afrika Indoma

Erodium, Geraniaceae familyasına ait bir çiçekli bitki cinsidir. Yaklaşık 60 tür içeren bu cins, Kuzey Afrika, Indomalaya, Orta Doğu ve Avustralya'ya özgüdür. Çok yıllık, tek yıllık veya bodur çalılar olabilen bu bitkilerin çiçekleri, beyaz, pembe ve mor tonlarında olup, beş taçyapraktan oluşur. Daha iyi bilinen Geranium (turna gagası) cinsine oldukça benzerler. Yetiştirilen türler, Kuzey Amerika'da filaree veya heron's bill, Britanya Adaları'nda ise genellikle storksbill olarak adlandırılır.

Erodium

Erodium malacoides

Biyolojik sınıflandırma

Âlem:	Plantae
Şube:	Tracheophyta
Sınıf:	Magnoliopsida
Takım:	Geraniales
Familya:	Geraniaceae
Cins:	*Erodium* Aiton

Sinonimler

Erodion St.-Lag.
Myrrhina Rupr.
Ramphocarpus Neck.

Taksonomi

Carl Linnaeus, göründüğü üzere birbirine benzeyen Erodium, Geranium ve Pelargonium olmak üzere üç cinsi aynı cins (Geranium) altında sınıflandırmıştı. Bu üç cins arasındaki ayrımı ise , erkek organ sayısı olan stamen veya anterlere göre yapmıştır: Erodium için beş, Pelargonium için yedi ve Geranium için on. Ancak, bu üç cinsin meyveleri uzun kuş gagalarına benzemesi açısından ortak bir özellik taşır. Bu özellik, isimlerin kökenini de oluşturmaktadır: Geranium, Yunanca "turna" anlamına gelen geranos'tan, Pelargonium "leylek" anlamına gelen pelargos'tan ve Erodium ise "balıkçıl" anlamına gelen erodios'tan türetilmiştir.

Yetiştirme

Yetiştirmede erodium'lar genellikle taş döşeli bahçelerde veya görülür.

Hibrit bir çeşit olan E. × variabile 'Roseum' (E. corsicum × E. reichardii), yaz aylarında açan pembe-kırmızı çiçeklere sahip kompakt, yayılıcı bir çok yıllık bitkidir ve 'nin 'nü kazanmıştır.

Ekoloji

Erodium türleri, Apina callisto da dahil olmak üzere bazı Lepidoptera (kelebek) türlerinin larvaları tarafından yiyecek bitkisi olarak kullanılır.

Türler

Temmuz 2020 itibarıyla, Seçilmiş Bitki Familyaları Dünya Kontrol Listesi 119 türü kabul etmektedir.

Willd.
(L.) Bech. & Thell.
Blatt.
(Lam.) Brumh. & Thell.
López Udias, Fabregat & G.Mateo
Guss.
(Burm.f.) L'Hér.
Boiss. & Kotschy
Carolin
M.Bieb.
(Desf.) Willd.
(Desf.) Willd.
Boiss. & Reut.
Coss.
Carolin
Yild. & Dogru-Koca
Schmalh.
Ilarslan & Yurdak.
Coss.
(Cav.) Bertol.
(Godr.) Thell.
Boiss. & Reut.
(Pau) Guitt.
Heywood
Schott
Pau
Boiss.
Guitt.
I.M.Johnst.
(L.) Willd.
L'Hér. ex DC.
(L.) L’Hér.
(L.) L’Hér.
Léman
L'Hér.
Pomel
Carolin
Lapeyr.
Tzvelev
Nees
(Pamp.) Guitt.
K. Larsen
Boiss.
Wendelbo
P.H.Davis & J.Roberts
(L.) L'Hér.
Steven
Boiss.
(Maire) Guitt.
P.Monts.
A.St.-Hil.
(Cav.) Willd.
(L.) L'Hér.
(L.) L'Hér.
Guitt.
(Desf.) Willd.
P.H.Davis
Strid & Kit Tan
Alpinar
(Maire) H.Lindb.
(Pau & Font Quer) Guitt.
Blatt.
C. A. Meyer
El-Oqlah
Emb., Maire & Weiller
Alarcón & al.
Guitt. & Le Houér.
(Cav.) Willd.
Jord.
Boiss.
Hook. & Arn.
Salzm. ex C.Presl
Erodium malacoides (L.) L’Hér.
Coss.
(L.) L’Hér.
Pau
Batt.
Maire
Boiss. & Hausskn.
Pomel
(L.) L’Hér.
Pitard.
Boiss. ex Munby
Blatt.
L'Her.
Delile ex Godr.
Quézel
M.Bieb.
Sennen
Boiss. & Heldr.
(Cav.) Willd.
(Cav.) Willd.
Auriault & Guitt.
(Murray) DC.
(Braun-Blanq.) Poirion
Pourr. ex cav.
Boiss.
M.Bieb.
Delile
Sennen
Pau
Grossh.
Delile
Boiss.
Pesmen
Fed.
Delile
Willd.
M.Bieb.
Eig
Samp.
Willd.
Eig
A. Gray
Edgew. & Hook.f.
(Desf.) L'Hér.
Delile ex Godr.
Guitt.
L'Hér.
(Cav.) Cav.
Barbey & Fors.-Major

Melezler

Andreas
Romo
Jord.
Salzm. ex Delile

Kullanımı

E. cicutarium ve E. moschatum gibi türler yenilebilir.

Kaynakça

^ ^a ^b RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. s. 1136. ISBN .
^ ^a ^b Parnell, John A. N.; Curtis, Tom; Webb, D. A.; Cullen, Elaine L. (2011). Webb's an Irish flora. 8th ed. Cork: Cork University Press. ISBN . OCLC 698911812.
^ ""Erodium × variabile 'Roseum'"". 5 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2024.
^ Fei, Xi; Xuejun, Ruan; Minaeifar, Amir Abbas (22 Haziran 2021). "ISSR markers and population differentiations in Erodium ciconium (L.) L'hér ex Aiton". Bangladesh Journal of Plant Taxonomy. 28 (1): 61-73. doi:10.3329/bjpt.v28i1.54208. ISSN 2224-7297.
^ Nyerges, Christopher (2016). Foraging wild edible plants of North America: more than 150 delicious recipes using nature's edibles. Guilford, Connecticut: FalconGuides. ISBN .

Konuyla ilgili yayınlar

Pink, A. (2004). Gardening for the Million. Project Gutenberg Literary Archive Foundation.

Wikimedia Commons'ta Erodium ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

[RHSAZ-1] RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. s. 1136. ISBN .

[:0-2] Parnell, John A. N.; Curtis, Tom; Webb, D. A.; Cullen, Elaine L. (2011). Webb's an Irish flora. 8th ed. Cork: Cork University Press. ISBN . OCLC 698911812.

[3] ""Erodium × variabile 'Roseum'"". 5 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2024.

[4] Fei, Xi; Xuejun, Ruan; Minaeifar, Amir Abbas (22 Haziran 2021). "ISSR markers and population differentiations in Erodium ciconium (L.) L'hér ex Aiton". Bangladesh Journal of Plant Taxonomy. 28 (1): 61-73. doi:10.3329/bjpt.v28i1.54208. ISSN 2224-7297.

[5] Nyerges, Christopher (2016). Foraging wild edible plants of North America: more than 150 delicious recipes using nature's edibles. Guilford, Connecticut: FalconGuides. ISBN .