Ertan Saruhan (kod adı Taner), (1942; Fatsa, Ordu - 30 Mart 1972; Kızıldere, Niksar, Tokat) Kızıldere Olayları sırasında ölen marksist eylemci, öğretmen, laborant ve DEV-Genç Merkez Yürütme Kurulu üyesi.
Ertan Saruhan | |
---|---|
Doğum | 1942 Fatsa, Ordu, Türkiye |
Ölüm | 30 Mart 1972 (30 yaşında) Kızıldere, Niksar, Tokat, Türkiye |
Ölüm sebebi | Ateşli silah |
Defin yeri | Fatsa |
Meslek | Öğretmen, laborant |
Tanınma nedeni | Siyasî aktivizm |
Yaşamı
1942 yılında Ordu’nun Fatsa ilçesinde doğdu. Babası Lütfü Saruhan, Cumhuriyet Halk Partisi ilçe başkanı idi. Turhan Feyizoğlu'nun kaydettiği biçimde ilçede tanınmış bir ailesi vardı.
Saruhan, liseyi bitirdikten sonra öğretmen okuluna girdi ve ilk görevine Çarşamba'da başladı ancak sol eylemlere katılması sebebiyle başka okula tayin edildi. Kışın yolları kapanan köye gidemeyince öğretmenlikle ilişiği kesildi. Bunun üzerine Samsun'daki bir mazot fabrikasına laborant olarak girdi, sendika ilişkileri nedeniyle işten atılınca Fatsa'ya döndü. 1964'te Fatsa Kültür Derneği'ni ve 1966'da Fatsa Köycülük Derneği'ni kuranlar arasında yer aldı, arkadaşlarıyla birlikte Fikir Kulübü isimli bir gazete çıkardı Temmuz 1967'de büyük ağabeyi Zeki Saruhan ile köylülerin Beyceli'den Fatsa'ya yürüyüşünü düzenledi. Öğretmenliği sırasında üye olduğu Türkiye İşçi Partisi'nin 1970'lerde bölünmesi üzerine DEV-GENÇ taraftarı oldu. Ulaş Bardakçı'nın öldürülmesi sonrasındaTHKP-C'nin silahlı mücadelesi için hazırlıklar yapmaya başladı.
Ölümü
Saruhan, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idamını durdurmak için Mahir Çayan'a NATO'nun Ünye'deki yerleşkesinden bazı görevlileri kaçırmayı önerdi, önerisi kabul edildi. 15-16 Mart 1972'de Mahir Çayan, Ertuğrul Kürkçü, Ömer Ayna ve Cihan Alptekin'i bir kamyonun arkasına saklayarak Ünye'ye getirdi. 26 Mart 1972'de diğer arkadaşlarıyla birlikte NATO görevlilerini kaçırdı. 28 Mart'ta diğerleriyle beraber Kızıldere'ye gitti. Köyün yerleştiği dağın eteğinde grubun diğer üyeleri araçtan indiler ve Saruhan ile Nihat Yılmaz araçla gerisin geri döndüler. Aracı Yeşilırmak'a yuvarlamak üzere plan yaptılar ancak bunun yerine Tokat'a girmeden arabanın plakasını çamurla kaplayarak orada bıraktılar, Kızıldere'deki eve döndüler Bu evde askerler ile aralarında çıkan çatışma sonucu öldü, Fatsa'ya gömüldü.
Kaynakça
- ^ Feyizoğlu, s. 515.
- ^ Feyizoğlu s.237.
- ^ Çelen, s. 127.
- ^ Çelen, ss. 69-70.
- ^ "Ertan Saruhan: Nişanlıma Söyleyin, Artık Devrimle Nişanlıyım". 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2015.
- ^ Barış Mutluay (2014). Ziya Yılmaz TİP'ten THKPC'ye Fatsa'dan Türkiye'ye. Notabene Yayınları. s. 93.
- ^ Çelen, s. 128.
- ^ Geçmişten Geleceğe Bir Umut İlkesi:Kızıldere. BirGün Kitap. 2011. s. 91.
- ^ İnönü Alpat (2008). Popüler Türkiye Solu Sözlüğü Solun Yüzyıllık Öyküsü. Dipnot Yayınları. s. 98.
- ^ Çelen, s. 112.
- ^ Baykam, s. 453.
- ^ Baykam, s. 460.
- ^ "'On'lar her yerde anılıyor". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2015.
- ^ "CHP'den Mahir Çayan ve 9 Yoldaşı İçin Kanun Teklifi". 1 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2015.
- ^ Özkaya, Derya (2015). COMMEMORATIVE PRACTICES AND NARRATIVES OF REVOLUTIONARY MOVEMENTS IN TURKEY: “KIZILDERE” AS A TEXTURE OF MEMORY (PDF) (Yüksek lisans). Sabancı Üniversitesi. 11 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
Bibliyografya
- Feyizoğlu, Turhan (1996). Mahir. Gökkuşağı Yayınları. ISBN .
- Baykam, Bedri, 1957- (1998). "Ertuğrul Kürkçü". 68'li yıllar : eylemciler. 1. baskı. Kızılay, Ankara: İmge Kitabevi. ISBN . OCLC 41139057.
- Çelen, Tuncay. (2011). Denizler'den Terzi Fikri'ye Türkiye. 1. baskı. Kızılay, Ankara: İmge Kitabevi. ISBN . OCLC 759991757.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ertan Saruhan kod adi Taner 1942 Fatsa Ordu 30 Mart 1972 Kizildere Niksar Tokat Kizildere Olaylari sirasinda olen marksist eylemci ogretmen laborant ve DEV Genc Merkez Yurutme Kurulu uyesi Ertan SaruhanDogum1942 Fatsa Ordu TurkiyeOlum30 Mart 1972 30 yasinda Kizildere Niksar Tokat TurkiyeOlum sebebiAtesli silahDefin yeriFatsaMeslekOgretmen laborantTaninma nedeniSiyasi aktivizmYasami1942 yilinda Ordu nun Fatsa ilcesinde dogdu Babasi Lutfu Saruhan Cumhuriyet Halk Partisi ilce baskani idi Turhan Feyizoglu nun kaydettigi bicimde ilcede taninmis bir ailesi vardi Saruhan liseyi bitirdikten sonra ogretmen okuluna girdi ve ilk gorevine Carsamba da basladi ancak sol eylemlere katilmasi sebebiyle baska okula tayin edildi Kisin yollari kapanan koye gidemeyince ogretmenlikle ilisigi kesildi Bunun uzerine Samsun daki bir mazot fabrikasina laborant olarak girdi sendika iliskileri nedeniyle isten atilinca Fatsa ya dondu 1964 te Fatsa Kultur Dernegi ni ve 1966 da Fatsa Koyculuk Dernegi ni kuranlar arasinda yer aldi arkadaslariyla birlikte Fikir Kulubu isimli bir gazete cikardi Temmuz 1967 de buyuk agabeyi Zeki Saruhan ile koylulerin Beyceli den Fatsa ya yuruyusunu duzenledi Ogretmenligi sirasinda uye oldugu Turkiye Isci Partisi nin 1970 lerde bolunmesi uzerine DEV GENC taraftari oldu Ulas Bardakci nin oldurulmesi sonrasindaTHKP C nin silahli mucadelesi icin hazirliklar yapmaya basladi OlumuSaruhan Deniz Gezmis ve arkadaslarinin idamini durdurmak icin Mahir Cayan a NATO nun Unye deki yerleskesinden bazi gorevlileri kacirmayi onerdi onerisi kabul edildi 15 16 Mart 1972 de Mahir Cayan Ertugrul Kurkcu Omer Ayna ve Cihan Alptekin i bir kamyonun arkasina saklayarak Unye ye getirdi 26 Mart 1972 de diger arkadaslariyla birlikte NATO gorevlilerini kacirdi 28 Mart ta digerleriyle beraber Kizildere ye gitti Koyun yerlestigi dagin eteginde grubun diger uyeleri aractan indiler ve Saruhan ile Nihat Yilmaz aracla gerisin geri donduler Araci Yesilirmak a yuvarlamak uzere plan yaptilar ancak bunun yerine Tokat a girmeden arabanin plakasini camurla kaplayarak orada biraktilar Kizildere deki eve donduler Bu evde askerler ile aralarinda cikan catisma sonucu oldu Fatsa ya gomuldu Kaynakca Feyizoglu s 515 Feyizoglu s 237 Celen s 127 Celen ss 69 70 Ertan Saruhan Nisanlima Soyleyin Artik Devrimle Nisanliyim 28 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2015 Baris Mutluay 2014 Ziya Yilmaz TIP ten THKPC ye Fatsa dan Turkiye ye Notabene Yayinlari s 93 Celen s 128 Gecmisten Gelecege Bir Umut Ilkesi Kizildere BirGun Kitap 2011 s 91 Inonu Alpat 2008 Populer Turkiye Solu Sozlugu Solun Yuzyillik Oykusu Dipnot Yayinlari s 98 Celen s 112 Baykam s 453 Baykam s 460 On lar her yerde aniliyor 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2015 CHP den Mahir Cayan ve 9 Yoldasi Icin Kanun Teklifi 1 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2015 Ozkaya Derya 2015 COMMEMORATIVE PRACTICES AND NARRATIVES OF REVOLUTIONARY MOVEMENTS IN TURKEY KIZILDERE AS A TEXTURE OF MEMORY PDF Yuksek lisans Sabanci Universitesi 11 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Aralik 2020 BibliyografyaFeyizoglu Turhan 1996 Mahir Gokkusagi Yayinlari ISBN 9758054058 Baykam Bedri 1957 1998 Ertugrul Kurkcu 68 li yillar eylemciler 1 baski Kizilay Ankara Imge Kitabevi ISBN 975 533 248 0 OCLC 41139057 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Celen Tuncay 2011 Denizler den Terzi Fikri ye Turkiye 1 baski Kizilay Ankara Imge Kitabevi ISBN 978 975 533 686 2 OCLC 759991757